INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE FRYZJER kod 514101 Fryzjer to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód fryzjer (kod 514102) obejmował dwa zawody szkolne fryzjer oraz technik usług fryzjerskich. W związku z tym przygotowana analiza dotyczy tylko 2011 r. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie fryzjer powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych włosów; 2) wykonywania zabiegów chemicznych włosów; 3) wykonywania strzyżenia włosów; 4) wykonywania stylizacji fryzur. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE FRYZJER W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010 2013 r. Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2013 2031 1599 437 209 300 6 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2012 1826 1516 402 206 329 13 2011 1607 1273 368 177 271 8 1 Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywacji zawodowej według zawodów i specjalności. Załącznik opracowany na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, prowadzonego w ramach projektu systemowego WUP w Toruniu Rynek Pracy pod Lupą II. W 2013 roku na 1 ofertę pracy dla fryzjerów przypadało 6,8 osoby bezrobotnej zarejestrowanej w okresie. W 2012 roku na jedną ofertę pracy przypadało 5,5 osoby bezrobotnej zarejestrowanej w okresie. W 2011 roku na jedną ofertę pracy przypadało 5,9 osoby bezrobotnej zarejestrowanej w okresie. 1
W województwie kujawsko pomorskim w latach 2011-2013 zawód fryzjer został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 W 2013 i 2012 roku badani pracodawcy deklarowali zatrudnienie 1 fryzjera. W 2012 roku badani pracodawcy mieli w planach zwolnienie 1 osoby. W 2011 roku planowano zatrudnić 3 osoby w zawodzie fryzjer: Pracodawcy najczęściej oczekiwali od kandydatów co najmniej dwuletniego doświadczenia zawodowego, a także odpowiednich cech indywidualnych: staranności wykonywania pracy, samodzielności, obowiązkowości, gotowość do podnoszenia kwalifikacji, szybkość uczenia się, radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, umiejętności pracy zespołowej, ambicji, dobrej organizacja pracy własnej, komunikatywności. Z telefonicznych rozmów sondujących z pracodawcami z województwa kujawsko pomorskiego, przeprowadzonych na potrzeby przygotowania informacji na WRZ wynika, że pracodawcy z zakładów fryzjerskich prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i nie mają w planach zatrudniania osób z zawodem fryzjer. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie www.cie.men.gov.pl w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 62 szkołach. Adresy szkół dostępne są na stronie www.cie.men.gov.pl/index.php/wyszukiwarka.html Poniższa tabela przedstawia informację o liczbie absolwentów i uczniów kształcących się w zawodzie fryzjer w województwie kujawsko-pomorskim. Liczba osób Rok szkolny Uczniowie kontynuujący naukę w zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 2011/2012 rok 1028 (na dzień 30.09.2012r. ) 478 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. la których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W 2011 r. 77,9% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe. Zawody deficytowe stanowiły 17,9% zawodów a zrównoważone 4,2%. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców stronie internetowej WUP www.podlupa.wup.torun.pl 2
2010/2011 rok 1500 (na dzień 30.09.2011r. ) 2009/2010 rok 1598 (na dzień 30.09.2010 r.) Opracowanie własne na podstawie Systemu Informacji Oświatowej 476 384 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód fryzjer od 1 września 2012 roku można zdobyć w zasadniczej szkole zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych 3 w zakresie jednej kwalifikacji: wykonywanie zabiegów fryzjerskich. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; 3 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej www.men.gov.pl oraz System Informacji Oświatowej www.cie.men.gov.pl 3
podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W 2013 roku plany przeszkolenia 8 osób miał PUP w Rypinie, natomiast w planach szkoleń przeprowadzanych przez instytucje szkoleniowe miało się odbyć 21 edycji szkoleń łącznie dla 177 osób. Brak planów szkoleń w zawodzie fryzjer w 2012 roku przez PUP z województwa kujawsko pomorskiego. Instytucje szkoleniowe zaplanowały 8 edycji szkoleń dla 55 osób. W 2011 r. tylko PUP w Inowrocławiu zaplanował zorganizowanie szkolenia fryzjer-wizażysta dla 10 osób. Przewidywany czas szkolenia to 400 godzin. W 2011 r. w ofercie szkoleniowej instytucji szkoleniowych znalazło się 5 szkoleń związanych z zawodem fryzjera. Planowano przeszkolić 41 osób. 4 Informacja o kursach na stronie http://ris.praca.gov.pl POMOCNE ADRESY: Ogólnopolska Komisja Branżowa Fryzjersko - Kosmetyczna Ogólnopolskie komisje branżowe Związku Rzemiosła Polskiego pełnią rolę reprezentanta środowiska rzemieślniczego w poszczególnych branżach. Ich celem jest wspieranie rzemieślników poprzez: popularyzację nowoczesnych technologii i innowacji, doskonalenie zawodowe i rozwój kwalifikacji, prezentowanie opinii branż w istotnych dla nich sprawach, kształtowanie postaw prospołecznych i promowanie etyki zawodowej. Adres: Związek Rzemiosła Polskiego 00-246 Warszawa ul. Miodowa 14 Telefon: 22 504 42 00 www.fryzjerzy.com - Portal fryzjerski fryzjerzy.com prezentuje najnowsze trendy, aktualności z branży oraz szkolenia fryzjerskie. Czasopisma: Świat Fryzjerstwa - sześciotygodnik branżowy dla właścicieli salonów fryzjerskich, kosmetyczno fryzjerskich, fryzjerek, fryzjerów oraz wszystkich zainteresowanych. 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). 4 Analiza rynku szkoleniowego jest realizowana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania znajduje się na stronie internetowej WUP. 4
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie fryzjer w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako fryzjer w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód fryzjer jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód fryzjer jest regulowany w 12 krajach EOG, są to: Islandia, Liechtenstein, Austria, Czechy, Włochy, Belgia, Francja, Niemcy, Słowacja, Grecja, Węgry i Cypr. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem fryzjer wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z grupy zawodów: fryzjerzy, kosmetyczki i zawody pokrewne zgłoszonych zostało 9208 ofert pracy w 25 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodach znajduje się w: Niemczech (4326 ofert), Wielkiej Brytanii (1594 oferty), Francji (648 ofert) - dane wg stanu na dzień 19.09.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie fryzjer w krajach EOG powinny dysponować dyplomem potwierdzającym kwalifikacje oraz minimum rocznym udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie fryzjer w wybranych krajach: Wielka Brytania: 6,50-9,00 funtów/godz. brutto, Niemcy: od 1400 euro miesięcznie brutto, Francja: od 1800 euro miesięcznie brutto. Wysokość wynagrodzenia często jest uzależniona od doświadczenia kandydata. Opracowanie: Joanna Hołod doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu 5
Akceptował: Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: kwiecień 2014 r. Joanna Goljat-Jankowska Doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES 6