Podstawy grafiki rastrowej Laboratoria część I

Studia Podyplomowe Grafika komputerowa i techniki multimedialne Katedra Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej Ewa Matusiak Podstawy grafiki rastrowej Laboratoria część I ul. Stefanowskiego 18/22, 90-924 Łódź Al. Politechniki 11, 90-924 Łódź http://www.kis.p.lodz.pl e-mail: studium@kis.p.lodz.pl

I. Ekran programu PhotoPaint Mając otwarty plik Murex_pecten.jpg, poznajmy okno programu: 1. Pasek menu 2. Pasek narzędzi (standardowy) 3. Pasek właściwości 4. Dokery 5. Pasek tytułu 6. Przybornik 7. Pasek stanu 8. Paleta kolorów II. Podstawowe narzędzia i procedury ĆWICZENIE 01 Poznamy podstawy pracy z obrazkiem: - tworzenie nowego obrazka - importowanie obrazków - zmiana rozmiarów i rozdzielczości obrazka - zapisywanie obrazka 1. W menu Plik wybierz polecenie Nowy 2. W otwartym oknie dialogowym wpisz: Tryb kolorów Skala szarości (8 bitów), Kolor tła biały, Rozmiar w mm: Szerokość 150, Wysokość 200, Rozdzielczość 150 dpi. 3. Ustal rozmiar podglądu obrazka tak, aby mieścił się w oknie (z Przybornika wybierz narzędzie Powiększenie i klikając prawym przyciskiem myszy zmniejsz odpowiednio podgląd obrazka lub wciśnij przycisk F4, który dostosowuje wyświetlanie obrazka tak, aby mieścił się w oknie). Wybierz polecenie Plik > Importuj. Z otwartego okna wybierz z folderu Ćwiczenie 01 plik Murex_pecten.jpg i wstaw muszlę przyczepioną do kursora. Zauważ, że obrazek importowany wstawia się zawsze na środku okna pliku. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 2

4. Ponownie wybierz polecenie Plik > Importuj. Tym razem wybierz plik Distorsio_anus.jpg i w oknie dialogowym spośród trzech opcji: Cały obrazek, Wykadruj, Zmień rozmiar/rozdzielczość wybierz tę trzecią opcję. Kliknij polecenie Importuj. 5. W kolejnym oknie zmień jednostki na milimetry i wpisz w polu Wysokość 50 mm (Szerokość dostosuje się automatycznie, gdy zaznaczona jest opcja Zachowaj proporcje). Po kliknięciu kursorem w dowolnym punkcie, muszla uparcie powędruje na środek obrazka. Z Przybornika wybierz narzędzie Wskaźnik obiektów i przesuń muszlę w inne miejsce. 6. Aby zmniejszyć rozmiar całego obrazka o połowę, z menu Obrazek wybierz polecenie Zmień rozmiar/rozdzielczość i w oknie dialogowym wpisz 50%. 7. Wybierz Plik > Zapisz jako i zapisz obrazek jako plik z rozszerzeniem cpt. ĆWICZENIE 02 Poznamy jedno z narzędzi służących do poprawiania błędów - Cofnij pędzel. a wykorzystamy je nie do poprawienia błędu, lecz do połączenia dwóch obrazków; jeden obrazek zastąpimy drugim, po czym cofniemy tę czynność pozostawiając jednak wybrany fragment drugiego obrazka. Poznamy też funkcję Wypełnij z menu Edycja i rodzaje wypełnień. 1. Otwórz plik astry.cpt. Wciśnij F4. Naszym celem będzie zastąpienie tego smutnego nieba innym, zaczerpniętym z innego obrazka. 2. Z menu Edycja > Wypełnij > Wypełnienie mapą bitową > Edytuj > Załaduj odszukaj plik niebo_dla_astrów, na karcie Przezroczystość wybierz typ Jednorodne, ustal Przezroczystość początkową na 30, OK. 3. Ustal stopień powiększenia (podglądu) na 100% i od tego momentu zmieniaj go już tylko skrótami klawiaturowymi F2, F3, F4; 4. Pamiętaj, aby od tego momentu nie zmieniać już narzędzia! Chcemy bowiem użyć narzędzia Cofnij pędzel aby cofnąć część ostatniej czynności. Usuniemy dolna część nowego obrazka pozostawiając z niego ładne niebo. Z wysuwanej palety Malowanie w przyborniku wybierz narzędzie Cofnij pędzel. Zacznij od dołu usuwać wypełnienie ustalając na pasku właściwości wielkość końcówki pędzla na 200 pikseli i przezroczystość 0. Gdy zbliżysz się do linii horyzontu, na pasku właściwości zmień końcówkę pędzla na mgiełkę, wielkość końcówki na 20 lub mniejszą, przezroczystość 0 oraz włącz Wygładzanie. Teraz zacznij już ostrożnie wymazywać resztę wypełnienia zakrywającego kwiaty. Żeby uniknąć kłopotów z różnicą wielkości łączonych zdjęć, należy najpierw dostosować rozmiary oraz rozdzielczość zdjęcia, mającego zostać tłem do tego zdjęcia, które zostanie wypełnieniem. (Porównaj: astry_z_ładnym_niebem.cpt) III. Najważniejsze funkcje programu 1. Maski ĆWICZENIE 03 Poznamy pokrótce istotę jednej z najważniejszych funkcji programu PhotoPaint istotę maski. Jest to wyizolowany obszar obrazka, który można poddać edycji, podczas gdy pozostała część jest zabezpieczona przed niepożądanymi zmianami. Można więc powiedzieć, że obrazek, na którym jest obecna maska podzielony jest na dwa rodzaje obszarów: - maskę, którą można poddawać edycji; - obszar chroniony, zamaskowany, chroniony przed edycją. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 3

Do pracy z maskami służą: - narzędzia do ich tworzenia w Przyborniku; - Pasek właściwości; - funkcje w menu Maska. Właściwości masek maska znajduje się, "pływa" na wierzchu obrazka; przestanie istnieć, gdy narzędziem do tworzenia maski kliknie się poza nią lub z menu Maska wybierze się polecenie Usuń maskę. Można też kliknąć ikonkę Usuń maskę na Standardowym pasku narzędzi. jeden obrazek może mieć tylko jedną aktywną maskę; maska może zostać zapisana odrębnie poza obrazkiem i załadowana do innego obrazka; niektóre formaty plików zachowują maski (np. CPT lub TIFF); przeciąganie istniejącej maski za pomocą narzędzi do ich tworzenia może nastąpić, gdy kursor znajduje się w obrębie maski i przyjmuje postać strzałki. 1. W menu Plik wybierz polecenie Nowy. Utwórz nowy plik, w otwartym oknie dialogowym zmień ustawienia: tryb kolorów RGB, kolor tła biały, rozmiar niestandardowy, szerokość 100 mm, wysokość 50 mm, rozdzielczość 150 dpi. 2. Z przybornika narzędziem Maska prostokątna utwórz maskę. Jej granice zakreśla markiza, zwana "chodzącymi mrówkami" widoczna wtedy, gdy w menu Maska włączona jest opcja Pokaż markizę. Markiza jest niewidoczna, gdy ta opcja jest wyłączona oraz wtedy, gdy włączona jest druga opcja Nałóż maskę. Nałożenie maski powoduje przykrycie obszaru poza maską (czyli obszaru chronionego przed edycją) czerwoną, przezroczystą, ochronną warstwą. 3. Wypełnij maskę obrazkami za pomocą narzędzia Rozpylacz obrazków (w dolnej części przybornika w narzędziu Pędzel), 4. W menu Maska lub na pasku narzędzi kliknij polecenie Dopełnienie maski - maską stanie się wszystko to, co nią dotychczas nie było. 5. Z menu Edycja wybierz polecenie Wypełnij > Wypełnij teksturą > OK. (Porównaj: maska.cpt) 2. Obiekty ĆWICZENIE 04. Poznamy też istotę drugiej z najważniejszych funkcji programu PhotoPaint tworzenie i sterowanie obiektami. Obiekt to obraz składający się z mapy bitowej oraz otaczającego ją przezroczystego tła, znajdujący się na warstwie unoszącej się ponad tłem podstawowym, zwanym też obrazem podłoża. Obiekt składa się więc z pikseli nieprzezroczystych oraz przezroczystych - porównać go można z arkuszem przezroczystej folii, na której naniesiona jest mapa bitowa. Ponieważ obiekt nie jest częścią tła, będącego obrazem podłoża, może być poddawany różnym przekształceniom. Markiza obiektu (wywoływana w menu Obiekt poleceniem Pokaż markizę) jest właściwie markizą tylko mapy bitowej; wielkość obiektu równa jest bowiem wielkości podłoża. Dla ułatwienia w dalszej części obiektem nazywać będziemy jedynie mapę bitową. Do pracy z obiektami służą: - doker Obiekty, uruchamiany z menu Okna > Okna dokowane; Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 4

- Pasek właściwości; - funkcje w menu Obiekty. Bardzo dobrym przykładem obiektu jest tekst. 1. Otwórz plik kot.jpg. 2. Wybierz narzędzie Powiększenie i na pasku właściwości wybierz przedostatnią ikonę Dopasuj do wysokości okna. 3. Wybierz narzędzie Tekst z Przybornika (oznaczony literą A), na pasku właściwości wybierz czcionkę Arial Black, wielkość 72. 4. Kliknij na zdjęciu i wpisz słowo KOT. 5. Zmień narzędzie na Wskaźnik obiektów, na pasku właściwości wybierz Tryb pochylania i pochyl tekst, potem za pomocą Trybu skalowania powiększ go. Aby anulować przekształcenie, można nacisnąć klawisz ESC albo kliknąć dwukrotnie poza obiektem. Aby przekształcenie zostało zastosowane na stałe, należy nacisnąć przycisk Zastosuj transformację. Jeśli przeszkadza Ci markiza obiektu tzw. chodzące mrówki usuń ją w menu Obiekty odznaczając polecenie Pokaż markizę. Nie zamykaj pliku będzie nam potrzebny do dalszych ćwiczeń. (Porównaj: kot_i_napis.cpt) IV. Przybornik programu PhotoPAINT 1. Wskaźniki (1) 1a. Wskaźnik obiektów: zaznacza, przesuwa i zmienia rozmiar obiektów. Kliknięcie tym narzędziem na obiekcie wywołuje pojawienie się uchwytów, służących do przesuwania i zmiany jego rozmiarów. Dalsze klikanie rozwija kolejne uchwyty, służące do obracania, pochylania, zniekształcenia, dodawania perspektywy oraz skalowania. Działanie tego narzędzia poznaliśmy pracując z tekstem w ćwiczeniu 04, gdyż każdy tekst tworzony na obrazku staje się obiektem. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 5

1b. Transformacja maski: narzędzie wywołujące takie same przekształcenia, jak opisane wyżej, lecz dotyczące markizy masek. To narzędzie oraz jedno z podstawowych narzędzi do tworzenia masek poznamy w ćwiczeniu 05. Narzędzia te będą często wykorzystywane w dalszych ćwiczeniach. 2. Narzędzia do tworzenia masek ĆWICZENIE 05. Poznamy jedno z narzędzi do tworzenia masek zwykłych Maskę eliptyczną oraz narzędzie Transformacja maski: 1. Otwórz plik szklana_kula.jpg. 2. Narzędziem do tworzenia maski eliptycznej utwórz okrągłą maskę tak, aby obejmowała kulę i nie martw się o dokładność. 3. Zmień narzędzie na Transformację maski i Trybem zmiany rozmiaru przeciągaj uchwyty maski tak, aby dokładnie opasywała kulę, po czym zaznacz Zastosuj. 4. W menu Edycja > Kopiuj przenieś kulę do schowka. 5. W menu Okno wybierz plik kot.jpg (a jeśli zamknąłeś plik w ćwiczeniu 4 otwórz go) i wklej kulę jako obiekt (Edycja > Wklej > Jako nowy obiekt lub na pasku narzędzi wybierz ikonę Wklej jako obiekt). 6. Zapisz jako kot_i_kulka.cpt. Zapisanie pliku z tym rozszerzeniem pozwoli zachować napis i kulkę jako obiekty. Gdyby trzeba było zapisać obrazek jako jpg, wcześniej należałoby scalić obiekty z tłem (menu Obiekt > Połącz > Połącz obiekty z tłem). (Porównaj: kot_i_kulka.cpt) 3. Kadrowanie obrazu ĆWICZENIE 06 Kadrowanie obrazu - narzędzie to powoduje obcinanie obrazka do wybranego obszaru. Rysujemy prostokąt ograniczający fragment obrazka i podwójnie klikamy wewnątrz tego prostokąta 1. Zwróć uwagę, że z prawej strony zdjęcia przedstawiającego Matterhorn pozostał po złym kadrowaniu w czasie skanowania biały pasek. Można go usunąć przy użyciu narzędzia Kadrowanie. Narysuj prostokąt tak, aby biały pasek znalazł się poza nim i podwójnie kliknij wewnątrz niego. 4. Pipeta ĆWICZENIE 07 Poznajmy Pipetę: służy ona do wybrania konkretnej barwy z obrazka. 1. Jeśli nie lubisz połączenia koloru czerwonego z różowym, w pliku kot_i_kulka.cpt zaznacz Wskaźnikiem obiektów kulkę i Pipetą zakreśl jak największy obszar na różowej kapsułce. 2. Zmień kolor papieru na czerwony i spośród narzędzi Malowanie wybierz narzędzie Pędzel zamiany kolorów, po czym zamaluj nim różowe kapsułki. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 6

5. Narzędzie Tekst ĆWICZENIE 08 Narzędzie Tekst wprowadza tekst jako obiekt i zwykle jako nową warstwę. Tak długo, jak pozostaje on obiektem, można go edytować, formatować i transformować według opcji wybieranych na pasku właściwości, jak również poddawać go przekształceniom dostępnym dla obiektów. Jeśli na pasku właściwości zaznaczymy opcję Przekształć w maskę, powstający tekst staje się maską zaznaczania; możliwe są wówczas operacje charakterystyczne dla masek ale tekstu nie będzie już można edytować. Podobnie jak wtedy, gdy scalimy tekst z tłem. 1. Utwórz nowy plik tryb kolorów RGB (24 bity), kolor papieru biały, szer.70 mm, wys. 40 mm, 300 dpi. 2. Wybierz narzędzie Tekst, wpisz dwa dowolne słowa w dwóch wierszach. Na pasku właściwości Tekstu w polu liczbowym odstępów między znakami (pole liczbowe górne) zmień odstępy między literami; w polu dolnym - między wierszami. Nie zmieniając narzędzia zmień kolor liter wybierając go lewym przyciskiem myszy z palety kolorów. 3. Na koniec nie wychodząc kursorem z obszaru pola tekstowego - na pasku właściwości wciśnij ikonę Przekształć tekst w maskę i kliknij gdzieś poza polem tekstowym. 6. Narzędzia Poprawki ĆWICZENIE 09. W tym oraz następnym ćwiczeniu, spośród narzędzi Poprawek, zastosujemy Klonowanie, pozwalające powielić część obrazka nakładając ją w innej części tego samego lub innego obrazka. Pierwsze kliknięcie oznaczone migającym krzyżykiem określa miejsce, z którego zaczynamy klonować obrazek; drugie miejsce, w którym zaczynamy malować klonowanym fragmentem. Krzyżyk przenoszony jest równolegle ze wskaźnikiem pokazując w sposób ciągły, który fragment obrazu jest w tym momencie klonowany. Położenie tego punktu można zmienić klikając prawym przyciskiem myszy. 1. Otwórz plik Ukajali.cpt; zauważ, że na niebie są plamy wynikające ze złej obróbki zdjęcia. Można je poprawić przy użyciu pędzla Klonowanie. Pobierz zdrowe niebo i pomaluj nim plamy... (Porównaj: Ukajali po retuszu) ĆWICZENIE 10. 1. Obok pliku Ukajali po retuszu.cpt otwórz nowy plik o tych samych wymiarach, RGB, kolor papieru biały, 300 dpi. 2. Tak poustawiaj oba obrazki, aby znajdowały się obok siebie. 3. Dla pędzla Klonowania wybierz końcówkę w postaci leciutkiej mgiełki o maksymalnym rozmiarze. Ustaw początek klonowania na Ukajali, przesuń kursor nad środek nowego obrazka i 2-3 kliknięciami sklonuj jacht. (Porównaj: Ukajali_mgiełka.cpt) Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 7

7. Narzędzia Kształt Narzędzia Kształt (Prostokąt (a), Elipsa (b), Wielokąt (c), Linia (d), Ścieżka (e)): służą do rysowania figur geometrycznych: prostokątów, owali, wielokątów oraz linii prostych. Jeśli mają one być wstawiane jako obiekt w nowej warstwie należy włączyć opcję Nowy obiekt na pasku właściwości. Tutaj też możemy wybierać rodzaj wypełnienia, ustalić to, czy obiekty mają mieć wypełnienie (Wyłącz wypełnienie), szerokość i kolor Obramowania (konturu), zaokrąglenie narożników prostokąta - Promień, rodzaj połączenia boków wielokąta (Kształt złączeń), Tryb malowania czyli sposób mieszania się barw wypełnienia i podłoża, Przezroczystość wypełnień oraz funkcję Wygładzania. Aby narysować kwadrat lub okrąg należy rysować figury z wciśniętym klawiszem Ctrl, aby rysować je od środka z klawiszami Shift + Ctrl. ĆWICZENIE 11 Teraz, na przykładzie owali, poznamy bardzo pożyteczną opcję Wygładzania. 1. Utwórz nowy plik tryb kolorów RGB, kolor papieru dowolny, wysokość i szerokość 400 mm, rozdzielczość 300 dpi. 2. Wybierz narzędzie do rysowania owali, na pasku właściwości ustal Szerokość obramowania 30, zaznacz Nowy obiekt oraz Wygładzanie i narysuj wydłużony owal. 3. Niżej narysuj drugi taki sam ale tym razem z wyłączonym Wygładzaniem. 4. Teraz porównaj obiekty prawda, że Wygładzanie to przyjemna opcja, o której warto pamiętać? ĆWICZENIE 12. Poznamy sposób posługiwania się Ścieżką, choć wybór obrazka do tego ćwiczenia nie odzwierciedla sytuacji, w której zmuszeni bylibyśmy do użycia tego narzędzia. Tło bowiem, z którego chcemy wyciąć element obrazka, nie jest skomplikowane i równie dobrze moglibyśmy się tu posłużyć tak prostym narzędziem do tworzenia masek, jakim jest Różdżka. 1. Otwórz plik samolot.cpt. 2. Wybierz narzędzie Ścieżka w przyborniku, obrysuj samolot klikając w miejscach, gdzie chcesz utworzyć węzły. Nie musisz rysować zbyt dokładnie pamiętając o tym, że niektóre segmenty będziesz mógł zamieniać w krzywe. 3. Zmień na pasku właściwości narzędzie na Kształt i zaznacz ramkę wyboru dookoła narysowanej ścieżki tak, aby w obszarze wyboru znalazły się wszystkie węzły węzły i segmenty ścieżki staną się aktywne. 4. Wybierz teraz Przekształć w krzywą i przesuwaj punkty kontrolne w celu zmiany kształtu ścieżki dopasowując ją do zarysu samolotu. 5. Na koniec wybierz narzędzie (na pasku właściwości oczywiście) Tworzy maskę ze ścieżki i skopiuj ją do schowka. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 8

6. Otwórz plik dymiący_matterhorn.jpg z Ćwiczenia 06 i wklej do niego maskę samolotu jako obiekt. Odpowiednio zmniejsz, możesz także Odbić > W poziomie (w menu Obiekt). Porównaj: dymiący_matterhorn_samolot.cpt. 8. Narzędzia Wypełnienia ĆWICZENIE 13. W tym ćwiczeniu poznamy Wypełnienie (a) całego obrazka 1. Utwórz nowy plik (tryb kolorów RGB (24 bity), kolor papieru biały, szer.118 mm, wys. 76 mm, 300 dpi). 2. Wybierz z przybornika narzędzie Wypełnienie, na pasku właściwości zaznacz Wypełnienie mapą bitową, oraz Edytuj wypełnienie. Załaduj plik lilia_zielone_tło.cpt wpisując wymiary (jeśli pola liczbowe nie będą aktywne, odznacz Rozmiar oryginalny) utworzonego przed chwilą pliku (118x76) i zaznaczając opcję Zachowaj proporcje. 3. Po zamknięciu okien dialogowych kliknij w oknie obrazka kwiat wypełni go na całej powierzchni. 4. A teraz edytuj wypełnienie jeszcze raz tym razem wpisz rozmiar 20x12,8. (Porównaj: papier_kwiaty.cpt) ĆWICZENIE 14. A teraz na przykładzie tworzenia kartki pocztowej (patrz Pocztowka.cpt) - wypełnimy fragmenty obrazka obiekt i maskę. 1. Otwórz plik Siklawa.jpg 2. Wybierz narzędzie Prostokąt i zanim go narysujesz, zaznacz na pasku właściwości ikony Nowy obiekt, ustal Obramowanie 10, Promień 10, z listy Wypełnienie kształtu wybierz Wypełnienie mapą bitową oraz Edytuj wypełnienie. Wybierz również żółty kolor obramowania. 3. W oknie dialogowym Wypełnienie mapą bitową wybierz opcję Załaduj i z tego samego foldera wybierz plik 5_Stawow.jpg. Zaznacz opcje Skaluj mapę bitową do wymiarów i Zachowaj proporcje. Kursorem w kształcie krzyżyka narysuj prostokąt w lewej dolnej ćwiartce obrazka (ponieważ obrazek 5_Stawów jest prostokątem o wymiarach szer. 150 mm, wys. 100 mm, w czasie rysowania prostokąta staraj się zachować podobne proporcje. 4. W podobny sposób, tym razem z prawej strony pocztówki oraz w pionie, wstaw kolejny prostokąt wypełniony zdjęciem Mnich.jpg. 5. Wpisz tekst Pozdrowienia z Tatr. Żółty kolor, który pozostał po uprzednim wybraniu go jako kolor obramowania, byłby dla tego napisu całkiem odpowiedni. Ale... za moment będziemy chcieli poćwiczyć wypełnianie masek. Gdybyśmy po uprzednim zaznaczeniu tekstu kursorem - na pasku właściwości Tekstu zamienili nasz tekst w maskę, przestałby on być obiektem, a co za tym idzie straciłby swoją odrębną warstwę. Stałby się maską na warstwie leżącej niżej. Chcąc zamienić ponownie tekst w obiekt, żeby np. dodać mu później cień, musimy teraz dodać w oknie dokowanym Obiekty jedną warstwę i przesunąć ją pod warstwę z tekstem. Możemy też wykorzystać menu Obiekt > Utwórz > Nowy obiekt. 6. Tymczasem jednak nie zamieniajmy tekstu w maskę... Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 9

7. Aby wypełnić napis (np. wypełnieniem tonalnym) narzędziem Wypełnienie, należy kursorem w kształcie wiaderka w każdą z liter maski wlewać kolor. Dobrze, że ten tekst jest taki krótki... Jeszcze nie zamykaj tego pliku... ĆWICZENIE 15. Poznamy narzędzie służące do tworzenia przezroczystego wypełnienia gradientowego całej powierzchni obrazka lub jego fragmentów będących maską - Interakcyjne wypełnienie (b). 1. Wracamy do tekstu z Ćwiczenia 14; zamieńmy go w maskę. 2. Mając wybrane narzędzie Interakcyjne wypełnienie wybierz jeden z typów gradientu i styl np. Farba>Kolor papieru. 3. Kliknij w miejscu, w którym ma się zacząć gradient wypełnienia i przeciągnij kursor w miejsce, w którym ma się skończyć. Między miejscami tymi zostanie rozciągnięty suwak zakończony kwadracikami obrazującymi kolory - początkowy i końcowy. Jak widać wszystkie litery-maski wypełniły się jednocześnie gradientem barw. 4. Usuń maskę tekstu i w dalszym ciągu nie zamykaj tego pliku... 9. Narzędzia Pędzel ĆWICZENIE 16. Poznaj pędzel Malowanie (a) Akwarela jedyny pędzel, który nie jest pędzlem nakładającym farbę, lecz rozmazującym barwy istniejące na obrazku. 1. Otwórz plik Ukajali.cpt. 2. Spośród pędzli Malowanie wybierz pędzel Akwarela, na pasku właściwości w bibliotece Selektora kształtu końcówki znajdź mgiełkę, Rozmiar końcówki maksymalny. 3. Rozmaż barwy wokół jachtu. (Porównaj: Ukajali we mgle.cpt) ĆWICZENIE 17. Pędzel Efekty (b): bogaty wybór narzędzi służących do lokalnej korekcji barwnej i tonalnej obrazka. Są to m.in. kontrast, rozjaśnianie, rozmazywanie czy mieszanie. 1. Otwórz plik smutny_ogród.cpt. 2. Narzędziem Efekty Rozjaśnianie/Przyciemnianie i szerokim pędzlem o rozmytych brzegach popraw zdjęcie dodając mu słońca... (Porównaj: wesoły_ogród.cpt) Pliki z obrazkami, w których można wykorzystać pędzel Efekty znajdziesz w folderze Retusz. ĆWICZENIE 18. Stworzymy całkiem nową planetę wykorzystując wypełnienia tonalne, teksturą z menu Edycja > Wypełnij, pędzle Malowanie, Rozpylacz obrazków (c), Różdżkę do tworzenia masek, przezroczystość obiektów. Uwaga: dla ułatwienia edycji obrazka, dla każdego nowego elementu twórz nową warstwę. Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 10

1. Stwórz nowy plik 50x50 mm, RGB, 300 dpi. 2. Wypełnij obrazek wypełnieniem tonalnym, radialnym, kolory od granatowego do czarnego. 3. W dokerze Obiekty utwórz nowy obiekt i wypełnij go z menu Edycja > Wypełnij teksturą Powierzchnia Księżyca z biblioteki tekstur Próbki. Zastosuj przezroczystość prostą od dołu do góry obrazka. Pędzlem Aerozol z grupy Malowanie nanieś na powierzchnie planety trochę czerwonej, grudkowatej lawy. 4. Dla kolejnej nowej warstwy zastosuj teksturę Mgławica chmur z przezroczystością prostą od lewej górnej strony do prawej dolnej. Aerozolem nanieś trochę białej mgławicy... 5. Połącz ze sobą warstwy z teksturami i z menu Efekty > Zniekształcanie zastosuj filtr Deformacja siatki z maksymalną liczbą prowadnic. Uzyskamy w ten sposób wrażenie górzystego terenu. 6. Różdżką zamaskuj zagłębienia terenu i pędzlem Aerografem dolej trochę lawy. Po usunięciu maski, zamaskuj wzniesienia i rozświetl je księżycowym blaskiem. Znowu usuń maskę. 7. Wybierz z listy Rozpylacza obrazków planety i - zmieniając rozmiar - namaluj kilka planet. Jeśli będziesz pamiętać o dodawaniu nowej warstwy dla każdej planety, możesz zmieniać ich wielkość i położenie już po rozpyleniu na obrazku. 8. Dodaj jeszcze trochę gwiezdnego pyłu, trochę błysków... a na koniec kosmonautę (z pliku kosmonauta.cpt np. poprzez schowek jako obiekt). (Porównaj: powierzchnia_planety.cpt) 10. Narzędzia Interakcyjne/Przezroczystości Interakcyjny cień (a) Program daje możliwość tworzenia cieni; możemy utworzyć cień - płaski przeciągamy wskaźnik myszy, zaczynając od środka obiektu; - cień z perspektywą - przeciągamy wskaźnik myszy, zaczynając od krawędzi obiektu. Pasek właściwości dla tego narzędzia otwiera dalsze możliwości edycji cienia: zmianę koloru cienia, przenoszenia, jego krycia oraz wtapiania jego krawędzi. Interakcyjna przezroczystość (b) Służy stopniowemu zwiększaniu przezroczystości obiektu w stosunku do kolorów tła. Kierunek oraz punkty początkowe i końcowe zanikania obiektu ustalamy poprzez przesuwanie punktów pojawiających się w momencie zaznaczania obiektu tym narzędziem. Typ przezroczystości oraz wartość, od której ma się gradient przezroczystości zaczynać, ustalamy na pasku właściwości. ĆWICZENIE 15 cd. Dodamy do napisu Interakcyjny cień (a) oraz do jednego z prostokątów Interakcyjną przezroczystość obiektów (b). ĆWICZENIE 19. Wykorzystamy Pędzel przezroczystości obiektów (d) (zwróć uwagę na to, że pędzel ten dotyczy tylko obiektów!) 1. Utwórz nowy plik (tryb kolorów RGB (24 bity), kolor papieru czerwony, szer.50 mm, wys. 50 mm, 300 dpi). 2. Z przybornika wybierz narzędzie Wypełnienie. Na pasku właściwości zaznacz Wypełnienie teksturą > Edytuj > z biblioteki tekstur wybierz Styl i dalej Niebo, 2 kolory, Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 11

po czym wybierz narzędzie Prostokąt (bez obramowania!) i narysuj nim kwadrat tak duży, aby przykrył cały obrazek. Na pasku właściwości włącz Utwórz obiekt. 3. A teraz Pędzlem przezroczystości obiektów stworzymy początek huraganu czyli namalujemy przezroczystość w kształcie wiru: z rolety tego narzędzia wybierz końcówkę w kształcie wiru, rozmiar 650, krycie 0, włącz Wygładzanie i kliknij na obrazku 2 razy nie zmieniając położenia kursora. (Porównaj: huragan.cpt) ĆWICZENIE 20. Teraz wykorzystamy Pędzel przezroczystości kolorów (c). 1. Otwórz plik samolot.cpt. 2. Z przybornika wybierz narzędzie Wypełnienie. Na pasku właściwości zaznacz Wypełnienie teksturą > Edytuj > z biblioteki tekstur wybierz Styl i dalej chaos, mieszanka. Wybierz narzędzie Prostokąt i narysuj nim kwadrat tak duży, jak cały obrazek. 3. A teraz Pędzlem przezroczystości kolorów kliknij kilka razy na obrazku zaznaczysz tym samym te kolory, które mają być przezroczyste. Samolot zacznie się wydobywać stopniowo z chaosu... czyli z tła, które jest pod prostokątem. (Porównaj: samolot_i_chaos.cpt) ĆWICZENIE 21. Wykorzystajmy znajomość Interakcyjnej przezroczystości obiektów (b)... 1. Utwórz nowy plik tryb kolorów RGB (24 bity), (kolor papieru obojętny), szer.50 mm, wys. 50 mm, 300 dpi. 2. Z przybornika wybierz narzędzie Wypełnienie. Na pasku właściwości zaznacz Wypełnienie teksturą > Edytuj > z biblioteki tekstur wybierz Styl i dalej Niebo, 2 kolory, Wypełnij obrazek wybraną teksturą (Przezroczystość równa 0). 3. Wybierz tym razem Wypełnienie tonalne > Edytuj > typ Radialne od koloru granatowego do białego. Wybierz z przybornika narzędzie Elipsa i Przekształcając w obiekt narysuj kilka kółek (bez konturu). 4. Zaznacz Wskaźnikiem obiektów pierwsze z kółek. Wybierz Interakcyjną przezroczystość, typ Radialne. Na obrazku przesuń punkt początkowy przezroczystości do środka kółka, punkt końcowy gdzieś w pobliże kółka tak, aby uzyskać wrażenie przezroczystej bańki. 5. To samo uczyń z pozostałymi kółkami pamiętając o ich uprzednim zaznaczaniu wskaźnikiem. 6. Ustal niebieski kolor farby i napisz bańki teraz również zastosuj Przezroczystość tym razem typ Prosty. Możesz też wypełnić litery wypełnieniem tym samym, którym wypełniałeś kółka. (Porównaj: bańki.cpt) Podstawy grafiki rastrowe j Laboratoria - cz. 1, mgr Ewa Matusiak 12