SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM Dla Przedsiębiorstwo Gazyfikacji Bezprzewodowej ZALGAZ GOSTOMSCY J.G.E. SP.JAWNA w Bronowie Zalesiu Bronowo Zalesie, styczeń 2017r.
Spis treści: 1. Wstęp 2. Obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii przemysłowej. 3. Określenie programów szkoleniowych dla pracowników oraz dla innych osób pracujących na terenie zakładu. 4. Funkcjonowanie mechanizmów, umożliwiających systematyczną analizę zagrożeń awarią przemysłową oraz prawdopodobieństwa jej wystąpienia. 5. Instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji oraz sposobu postępowania w razie zmian w procesie technologicznym. 6. Systematyczna analiza przewidywanych sytuacji awaryjnych, służąca właściwemu opracowaniu planów operacyjno-ratowniczych. 7. Prowadzenie monitoringu funkcjonowania instalacji. 8. Ocena programu zapobiegania awariom oraz systemu bezpieczeństwa, analiza planów operacyjno-ratowniczych.
1. Wstęp Wdrażając prawo europejskie w Polsce, jak również spełniając ściśle określone wymagania zawarte w Dyrektywie SEVESO, Polski Parlament uchwalił ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami), która oprócz podstawowych definicji oraz przepisów ogólnych w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i ograniczania skutków poważnych awarii przemysłowych określa, obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej, Art. 249 mówi, że ktokolwiek, kto zamierza prowadzić, czy też obecnie prowadzi zakład przemysłowy zarówno o zwiększonym, jak i o dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej musi zapewnić, aby ten zakład został zaprojektowany, wykonany, prowadzony, jak również likwidowany w sposób zapobiegający poważnym awariom przemysłowym oraz ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska. Zakłady przemysłowe stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, w zależności od rodzaju, kategorii oraz ilości substancji niebezpiecznych występujących w tych zakładach podzielono na dwa zasadnicze rodzaje: zakłady o zwiększonym ryzyku, zakłady o dużym ryzyku, Zgodnie ze złożonym Zgłoszeniem zakładu z dnia 24.06.2016 roku PGB ZALGAZ zostało zaklasyfikowane do zakładu o zwiększonym ryzyku ZZR, co wiąże się ze sporządzeniem programu zapobiegania poważnym awariom przemysłowym oraz wdrożeniem systemu zarzadzania bezpieczeństwem.
2. Obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii przemysłowej. Warunkiem koniecznym skutecznego działania na wypadek poważnej awarii jest bezwzględne przestrzeganie przez każdego pracownika określonych obowiązków wynikających z: Należy być świadomym tego, że nie zadziałanie lub wadliwe działanie chociażby jednego pracownika potęguje skalę i rozmiar awarii. Dlatego też, Zarząd. kładzie nacisk na częstotliwość przeprowadzanych szkoleń uwzględniających zagadnienia poważnej awarii. W zakładzie. zostały na wszystkich poziomach zarządzania określone obowiązki pracowników na wypadek awarii przemysłowej poprzez: - odpowiednie zapisy w zakresach obowiązków, - określone zasady postępowania w następujących dokumentach: Plan ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka Dokument zabezpieczenia przed wybuchem PZPA Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego, Instrukcja postępowania w przypadku awarii w Rozlewni Gazu Płynnego, Instrukcja magazynowania gazu płynnego w zbiornikach, Instrukcja załadunku cystern samochodowych gazu płynnego, Instrukcja obsługi pompy dystrybucyjnej do gazu płynnego, Instrukcja obsługi sprężarki par gazu płynnego, Instrukcja napełniania butli 11 kg. gazem propan butan, Instrukcja stanowiskowa do foliowania zaworów, Instrukcja obsługi stanowiska do wymiany zaworów, Instrukcja badania szczelności butli, Instrukcja kontroli napełniania butli, Instrukcja stanowiskowa weryfikacji stanu technologicznego butli, Instrukcja BHP i PPoż. dla stanowiska NO, W Spółce obowiązuje,,ogólny algorytm postępowania na wypadek awarii przemysłowej, który zawiera etapy podejmowanych działań na poszczególnych poziomach zarządzania w strukturze PGB.
OGÓLNY ALGORYTM POSTĘPOWANIA NA WYPADEK AWARII PRZEMYSŁOWEJ AWARIA ZAWIADOMIĆ OSOBY ZAGROŻONE PRACOWNIK KTÓRY ZAUWAŻYŁ AWARIĘ WYKONAĆ CZYNNOŚCI OKREŚLONE W INSTRUKCJI STANOWISKOWEJ POWIADOMIĆ MISTRZA, KIROWNIKA OCHRONĘ OBIEKTU PRZYSTĄPIĆ DO LIKWIDACJI AWARII ZARZĄDZIĆ EWAKUACJĘ OSÓB NARAŻONYCH OGŁOSIĆ ALARM O AWARII OTWORZYĆ BRAMĘ GŁÓWNĄ UDZIELIĆ INFORMACJI PRZYBYŁYM SŁUŻBOM, POZOSTAĆ DO DYSPOZYCJI KIERUJĄCEGO DZIALANIAMI RATOWNICZYMI POWIADOMIĆ STRAŻ POŻARNĄ w Płocku tel. 998 (112) KOORDYNOWAĆ AKCJĄ DO CZASU PRZYBYCIA DOWÓDCY STRAŻY POŻARNEJ
Zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa na terenie rozlewni gazu płynnego w Przedsiębiorstwie Gazyfikacji Bezprzewodowej obowiązują wszystkich pracowników stosownie do ich zakresu kompetencji i odpowiedzialności, których podstawą jest struktura organizacyjna. PROKURENT KOORDYNATOR ds. BHP i PPOŻ BRYGADZISTA ROZLEWNI APARATOWY PROCESÓW OCHRONA OBIEKTU Do zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa oraz stworzenia właściwie zorganizowanego i skutecznie działającego systemu ratownictwa w przypadku powstania zagrożenia, zobowiązany jest Prokurent oraz wszyscy pracownicy, którzy mają swoje miejsce pracy w tym obiekcie. Kierowanie akcją ratowniczą spoczywa na Prokurencie lub na osobie, której powierzone zostały takie zadania. W przypadku nieobecności w/w osób kierowanie akcją ratowniczą przejmuje osoba sprawująca najwyższą funkcję.
Prokurent Ogłasza alarm o awarii. Zarządza ewakuację osób narażonych. Informuje o awarii Straż Pożarną 998,112, Sprawdza czy są osoby poszkodowane lub zaginione. Ustala miejsca osób uwięzionych bądź odciętych w wyniku awarii. Kieruje i koordynuje akcją ratunkową do czasu przybycia Straży Pożarnej Udziela kierującemu działaniami ratowniczymi wszelkiej pomocy oraz niezbędnych informacji. Przedkłada Program Zapobiegania Poważnym Awariom oraz Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego. Włącza się do pracy Sztabu Akcji. Zapewnia logistyczne wsparcie akcji w razie potrzeby. Przejmuje teren po awarii i zarządza usuwanie jej skutków. Brygadzista Powiadamia Prokurenta o awarii. Ogłasza alarm o awarii w przypadku nieobecności Prokurenta Ewakuuje osoby ze strefy zagrożenia. Wydaje i zapewnia stosowanie przez pracowników środków ochrony indywidualnej. Informuje Prokurenta o rozmiarach i skutkach awarii, Określa sposoby likwidacji przyczyn i skutków awarii Stosuje się do wskazań i zaleceń zawartych w Programie Zapobiegania Poważnym Awariom, Przystępuje do likwidacji skutków awarii. Koordynator ds. zarządzania bezpieczeństwem i ppoż. Stawia się na miejsce awarii. Uczestniczy w pracach SZTABU AKCJI w charakterze doradcy. Zbiera informacje i przystępuje do opracowywania raportu o poważnej awarii - wypadku.
Aparatowy procesów Podporządkowują się kierownikowi akcji ratowniczej. Udzielają osobom poszkodowanym pomocy. Podporządkowują się pleceniom przełożonych (Prokurent/Brygadzista) Ochrona obiektu - dozór Powiadamia o awarii Prokurenta / Brygadzistę. Otwiera bramę główną. Kontroluje i ewidencjonuje ruch pojazdów i osób.
3. Określenie programów szkoleniowych dla pracowników oraz dla innych osób pracujących na terenie zakładu. W zakładzie o zwiększonym ryzyku ZZR szczególną rolę w systemie bezpieczeństwa powinny odgrywać szkolenia i ćwiczenia. Pracownicy, których obowiązki są związane z funkcjonowaniem zakładu, posiadają odpowiednie uprawnienia kwalifikacyjne. Potrzeby szkoleniowe określone są na podstawie tworzonych planów szkoleń na dany rok, który sporządza Komórka ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Szkolenia pracowników w zakresie zasad bezpiecznego wykonywania zadań pracy są jednym z najistotniejszych elementów systemu bezpieczeństwa wynikającym również bezpośrednio z Kodeksu Pracy. Pracownicy poprzez udział w kursach specjalistycznych zdobywają niezbędną wiedzę i świadectwa kwalifikacyjne upoważniające ich do wykonywania powierzonych przez Pracodawcę zadań. Pracownicy firm obcych wykonujący pracę na terenie zakładu podlegają szkoleniu z zakresu instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, dokumentu zabezpieczenia stanowiska pracy przed wybuchem oraz zawartych w nim zasad koordynacji prac i stosowania środków ochronnych na terenie zakładu. RODZAJE I HARMONOGRAM SZKOLEŃ Lp. Rodzaj szkolenia Termin (y) - częstotliwość 1. Bezpieczeństwo i higiena pracy: Instruktaż ogólny Instruktaż stanowiskowy Szkolenie okresowe Nowo zatrudniony pracownik przed przystąpieniem do pracy. W okresie 6 miesięcy od dnia zatrudnienia pracownicy na stanowiskach robotniczych, następne szkolenie co 3 lata. W okresie 1 roku pracownicy administracyjno-biurowi, następne szkolenie co 6 lat
2. Ochrona przeciwpożarowa: Instruktaż ogólny Instruktaż stanowiskowy Szkolenie okresowe Nowo zatrudniony pracownik przed przystąpieniem do pracy. W okresie 6 miesięcy od dnia zatrudnienia na stanowiskach robotniczych, następne szkolenie co 3 lata. W okresie 1 roku pracownicy administracyjno-biurowi, następne szkolenie co 6 lat 3. Poważne awarie Co najmniej raz w roku. 4. Transport towarów niebezpiecznych ADR: Instruktaż ogólny Instruktaż stanowiskowy Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa Szkolenie okresowe Szkolenie podstawowe kierowców przewożących towary niebezpieczne. Szkolenie specjalistyczne kierowców ADR Nowo zatrudniony pracownik przed Przystąpieniem do pracy. W okresie 6 miesięcy od dnia zatrudnienia i co najmniej raz w roku Co najmniej raz w roku. Raz na 5 lat. Raz na 5 lat. W PGB ZALGAZ. dokonuje się praktycznego sprawdzenia wiedzy z zakresu poważnych awarii poprzez organizowanie z udziałem Państwowej Straży Pożarnej ćwiczeń taktyczno bojowych. Harmonogram ćwiczeń Lp. Rodzaj ćwiczeń Częstotliwość ćwiczeń 1. Ćwiczenia wewnętrzne Co najmniej jeden raz w roku 2. Ćwiczenia z udziałem Państwowej Straży Pożarnej Co najmniej raz na dwa lata
4. Funkcjonowanie mechanizmów, umożliwiających systematyczną analizę zagrożeń awarią przemysłową oraz prawdopodobieństwa jej wystąpienia. Przez poważną awarię rozumie się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Uwzględniając czynniki stanowiące podstawę kwalifikacji zdarzenia do poważnej awarii w rozlewni wprowadza się okresowe nie rzadziej niż raz w roku analizy zagrożeń poważną awarią przemysłową wraz z określeniem prawdopodobieństwa jej wystąpienia. ANALIZA ROCZNA Analizę roczną za rok miniony przeprowadza się w I kwartale każdego roku. Analizę rozpoczyna się od przeglądu instalacji i urządzeń, systemów zabezpieczeń i sygnalizacji. Przegląd przeprowadza zespół powołany przez prowadzącego zakład. Z przeglądu sporządza się protokół zawierający opis kontrolowanych zagadnień, ustalenia w zakresie istotnych odstępstw od przyjętych rozwiązań, ocenę funkcjonowania wdrożonych instrukcji, wnioski i propozycje w zakresie eliminacji ryzyka. Wyniki przeglądu a także ocenę roczną w zakresie bezpieczeństwa omawia się na zwołanych przez prowadzącego zakład, spotkaniach dotyczących poważnych awarii przemysłowych. ANALIZA BIEŻĄCA: Każdorazowo, w przypadku: Podejrzenia wystąpienia awarii, Zadziałania systemu detekcji, Zadziałania zaworów bezpieczeństwa Zadziałania/niezadziałania innych systemów kontroli bezpieczeństwa.
zarządza się przeprowadzenie analizy prawdopodobieństwa wystąpienia awarii przemysłowej. Analizę przeprowadza zespół powołany przez prowadzącego zakład. Wyniki i wnioski przeprowadzonej analizy omawiane są spotkaniach dotyczących poważnych awarii przemysłowych. RAPORT O WYSTĄPIENIU POWAŻNEJ AWARII W przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej sporządza się raport. W raporcie oprócz danych dotyczących poważnej awarii, jej przyczyn, skutków i sposobów likwidacji ocenie poddaje się: System bezpieczeństwa Program zapobiegania poważnym awariom.
5. Instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji oraz sposobu postępowania w razie zmian w procesie technologicznym. W PGB ZALGAZ wdrożone są instrukcje, które obejmują wskazania i zalecenia dla pracowników obsługi i nadzoru mające zapewnić poprawność działania wszystkich urządzeń i instalacji i utrzymanie ich w należytym stanie technicznym. Przestrzeganie zasad i wskazówek zawartych w instrukcjach zapewnić ma bezpieczną pracę pracowników i należytą ochronę środowiska. Instrukcja zawierają min.: - ogólną charakterystykę techniczną urządzenia/instalacji, - niezbędne warunki techniczne eksploatacji urządzenia/instalacji, - określone czynności związane z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia/instalacji, - wymagania w zakresie konserwacji i napraw, - zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innych zakłóceń w pracy, - zakresy i terminy wykonywania zapisów ruchowych (wskazania aparatury kontrolno-pomiarowej), - zakresy i terminy przeprowadzania oględzin, przeglądów oraz prób i pomiarów, - wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem, pożarem, wybuchem oraz inne wymagania w zakresie bezpieczeństwa obsługi i otoczenia, - wymagania dotyczące kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją. Instrukcje oprócz technologii obsługi stanowisk i urządzeń zawierają również zagadnienia dotyczące ewentualnych zakłóceń w pracy układu technologicznego jak i również sposobu postępowania w takich sytuacjach.
Przy zakupie nowych urządzeń lub instalacji przed ich wprowadzeniem do użytkowania a także podczas zmiany w technologii, stosowany jest następujący algorytm: Zakup urządzenia / instalacji Zmiana w technologii Opracowanie instrukcji BHP ZATWIERDZENIE INSTRUKCJI Przeszkolenie pracowników 1.Uruchomienie Urządzenia / instalacji. 1. Aktualizacja PZPA 2. Przedłożenie aktualizacji PSP,WIOŚ. 3. Zapoznanie pracowników z zakresem aktualizacji PZPA. 2.Sprawdzenie umiejętności wykonywania pracy przeszkolonych pracowników.
6. Systematyczna analiza przewidywanych sytuacji awaryjnych, służąca właściwemu opracowaniu planów operacyjnoratowniczych. Każdy zakup nowego urządzenia, maszyny lub technologii, każda zmiana w procesie technologicznym oprócz algorytmu postępowania opisanego w pkt. 5 Systemu Bezpieczeństwa wymaga przeprowadzenia analizy przewidywanych sytuacji awaryjnych. Analizę przewidywanych sytuacji awaryjnych prowadzi się co najmniej raz w roku, w I kwartale po upływie roku minionego. Wyniki analizy sytuacji awaryjnych poddaje się porównaniu ze scenariuszami zdarzeń służącymi do opracowania Programu Zapobiegania Poważnym Awariom Przemysłowym. Zmiany wnosi się do PZPA. 7. Prowadzenie monitoringu funkcjonowania instalacji. Zasadniczym elementem monitorowania niebezpiecznych stężeń mieszaniny propan butan jest Stacjonarny System Eksplozymetryczny. System posiada dźwiękowy i świetlny moduł informacyjny o wykryciu niebezpiecznych stężeń poniżej 20 i 40 % dolnej dopuszczalnej granicy wybuchowości. System składa się z 2 czujek pomiaru stężeń gazu propan butan. Czujki usytuowane są w pomieszczeniu napełniania butli. System eksplozymetryczny poddawany jest okresowym kalibracjom zgodnie z zaleceniami producenta. Pracownicy posiadają również przenośny detektor gazowy do ewentualnego lokalizowania wycieku na terenie zakładu.
8. Ocena programu zapobiegania awariom oraz systemu bezpieczeństwa. Określono zasady systematycznej oceny programu zapobiegania awariom oraz Systemu Bezpieczeństwa, prowadzonej z punktu widzenia ich aktualności i skuteczności. Z uwagi na jakość technologii i skuteczne systemy zabezpieczeń a tym samym niewielkie prawdopodobieństwa możliwości awarii przemysłowych stwarzających zagrożenia dla pracowników i instalacji, czasookres analizy ustalono następująco: - każdorazowo po przeprowadzonych ćwiczeniach, - każdorazowo w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - w innych przypadkach co najmniej raz na pięć lat. Z przeprowadzonej oceny sporządza się protokół zawierający szczegółowy opis ocenianych zagadnień w odniesieniu do ich aktualności i skuteczności, który zostaje zatwierdzony przez prowadzącego zakład.