Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród licealistów z okazji Światowego Dnia Wyborów w 2011 roku mgr Paweł Raźny doktorant Centrum Studiów Wyborczych UMK w Toruniu
Wprowadzenie W związku z obchodami Światowego Dnia Wyborów Centrum Studiów Wyborczych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika przy pomocy Studenckiego Koła Naukowego Prawa Wyborczego przeprowadziło w dniach 12 21 stycznia 2011 roku ankietę sprawdzającą wiedzę licealistów dotyczącą wyborów i ich stosunek do głosowania. Wyniki ankiety zostaną przedstawione w czterech częściach: I. Respondenci II. Budowa ankiety III. Udzielone odpowiedzi IV. Podsumowanie
I. Respondenci Ankietowanymi byli uczniowie: IV Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, I Liceum Ogólnokształcącego im. Filomatów w Chojnicach, I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, II Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Toruniu, V Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II w Toruniu, Liceum Akademickiego w Toruniu. Ogółem w badaniu wzięło udział 512 licealistów. Wśród respondentów znalazło się: 2 dwudziestolatków, 49 dziewiętnastolatków, 402 osiemnastolatków, 15 siedemnastolatków, 44 szesnastolatków. 321 osób spośród nich korzystało już z prawa głosu, 191 jeszcze nie głosowało.
II. Budowa ankiety Ankieta zawierała 12 pytao testowych. Uczestnicy badania zostali poproszeni o zaznaczenie tylko jednej odpowiedzi na każde z nich. Pięd pytao dawało możliwośd wpisania własnej propozycji odpowiedzi, w przypadku gdyby żadna z zaproponowanych opcji nie odpowiadała ankietowanemu. Pierwsze dwa pytania dotyczyły elementarnej wiedzy o przeprowadzanych wyborach w Polsce. Respondentów poproszono o wskazanie wyborów, jakie odbyły się i zostaną przeprowadzone w Rzeczypospolitej, odpowiednio w 2010 i 2011 roku. Kolejne cztery pytania koncentrowały się na pierwszym udziale w głosowaniu - przeszłym lub przyszłym. W tej części zapytano o źródła wiedzy nt. usytuowania lokalu wyborczego, przyczyny absencji wyborczej oraz o indywidualny stosunek do głosowania. Następne trzy pytania poruszyły zagadnienia: preferowanego przez młodych wyborców sposobu informowania o wyborach, organizowanych w mediach kampanii profrekwencyjnych oraz alternatywnych sposobów głosowania. Dalsze dwa pytania dotyczyły pracy młodych ludzi w obwodowych komisjach wyborczych. Ostatnie pytanie stanowiło prośbę o ocenę własnego poziomu wiedzy na temat wyborów i prawa wyborczego.
III. Udzielone odpowiedzi Badanych podzielono na dwie grupy osób. Pierwszą z nich stanowili uczniowie korzystający już z prawa głosu (ci stanowili większośd 321/512). Do drugiej grupy zaliczono osoby, które jeszcze nie głosowały (191/512). Wyniki prezentowane będą z uwzględnieniem tych dwóch grup badanych.
1. Jakie wybory odbędą się w Polsce w 2011 roku? 7 65,11% 7 65,97% 6 6 5 5 4 3 33,64% 4 3 31,41% 1 1,25% Prezydenckie Do Sejmu i Senatu Do Parlamentu Europejskiego 1 2,62% Prezydenckie Do Sejmu i Senatu Do Parlamentu Europejskiego
2. Jakie wybory odbyły się w Polsce w ubiegłym roku? 10 96,57% 10 96,34% 8 8 6 6 4 4 Prezydenckie i samorządowe 2,18% 1,25% Do Sejmu i Senatu Do Parlamentu Europejskiego Prezydenckie i samorządowe 1,57% 2,09% Do Sejmu i Senatu Do Parlamentu Europejskiego
3. Czy wzięłaś/wziąłeś albo weźmiesz udział w pierwszych wyborach po ukooczeniu 18. roku życia? Odpowiedzi na to pytanie prezentowane są wyłącznie w odniesieniu do grupy 2, ponieważ podstawą wyodrębnienia grupy 1 był wcześniejszy udział w wyborach. 56% 54% 52% 5 48% 46% 44% 42% 4 54,45% Tak 45,55% Nie
4. Jeżeli w pytaniu 3 zaznaczyłaś/eś tak, skąd wiedziałaś/eś lub będziesz wiedział/a, gdzie znajduje się Twój lokal wyborczy? 8 7 6 5 4 3 1 7,79% 6,23% Z Internetu Od starszych kolegów 73,52% Głosowanie razem z rodzicami 12,46% Inne źródło 6 5 4 3 1 27,88% Z Internetu 1,92% Od starszych kolegów 51,92% Głosowanie razem z rodzicami 18,27% Inne źródło 1. W grupie 2 odpowiedziały osoby, które zamierzają głosowad w pierwszych wyborach po osiągnięciu pełnoletniości. 2. Wybierając opcję inne źródło ankietowani wskazali m.in., że po prostu wiedzą, gdzie są lokale wyborcze, zapytają o to rodziców czy sprawdzą w obwieszczeniu.
5. Jeżeli w pytaniu 3 zaznaczyłaś/eś nie, dlaczego nie skorzystałaś/eś lub nie planujesz skorzystad z prawa głosu? Osoby z grupy 2, które w pytaniu nr 3 odpowiedziały nie, a więc nie głosowały lub nie zamierzają głosowad w pierwszych wyborach po osiągnięciu 18. roku życia. Wybierając opcję inny powód respondenci wskazali m.in. okolicznośd choroby oraz przekonania, że nie ma na kogo głosowad czy jeden głos nic nie zmieni. 4 35% 3 25% 15% 1 5% 4,6 21,84% 37,93% 35,63%
6. Jakie zdanie najlepiej oddaje Twój stosunek do głosowania? 5 4 3 1 28,66% 18,38% 49,84% 35% 3 25% 15% 1 1,56% 0,31% 0,62% 0,62% 5% 32,98% 19,37% 18,85% 7,33% 7,85% 8,38% 5,24%
7. Jaki sposób informowania młodych wyborców o głosowaniu (miejsca, godziny, sposób oddania ważnego głosu) jest Twoim zdaniem najlepszy? 7 66,67% 7 67,02% 6 6 5 5 4 4 3 18,38% 3 13,61% 1 Pozyskiwanie informacji samemu od rodziny i znajomych Komunikaty w telewizji, radiu i internecie 6,85% 6,54% Przesyłanie informacji pocztą Przesyłanie informacji e- mailem 1,56% Inny sposób 1 Pozyskiwanie informacji samemu od rodziny i znajomych Komunikaty w telewizji, radiu i internecie 7,33% 8,9 3,14% Przesyłanie informacji pocztą Przesyłanie informacji e- mailem Inny sposób Wybierając opcję inny sposób ankietowani wskazali Facebook, ciekawą prezentację na lekcji oraz informacje na słupach ogłoszeniowych.
8. Czy spotkałaś/eś się w mediach z kampanią (spotami, audycjami, plakatami) zachęcającą najmłodszych wyborców do głosowania? 7 67,29% 6 58,64% 6 5 4 3 1 7,48% 25,23% 5 4 3 1 7,33% 34,03% Tak, ale nie pamiętam szczegółów Tak, dobrze pamiętam dotyczyła Nie, nie spotkałam/em się Tak, ale nie pamiętam szczegółów Tak, dobrze pamiętam dotyczyła Nie, nie spotkałam/em się Wybierając opcję Tak, dobrze pamiętam ankietowani wskazywali przeważnie film o pierwszym razie.
9. Która forma głosowania odpowiadałaby Ci najbardziej? 7 64,17% 6 5 4 3 1 32,71% 2,49% 0,62% 0,0 6 5 4 3 1 37,17% 55,5 4,19% 1,57% 1,57% Wybierając opcję Inne respondenci wskazali gołębie pocztowe oraz jak najtaoszą formę dla budżetu.
10. Polscy wyborcy mogą byd członkami obwodowych komisji wyborczych i brad udział w organizowaniu oraz przeprowadzaniu wyborów. Czy chciał(a)byś zasiadad w przyszłości w komisji wyborczej? 6 55,76% 7 69,11% 5 4 3 1 29,6 14,64% 6 5 4 3 1 16,23% 14,66% Tak, już w najbliższych wyborach Tak, ale dopiero za kilka lat, gdy nabiorę doświadczenia jako wyborca Nie, nie interesuje mnie taka działalnośd Tak, już w najbliższych wyborach Tak, ale dopiero za kilka lat, gdy nabiorę doświadczenia jako wyborca Nie, nie interesuje mnie taka działalnośd
11. Dlaczego chciał(a)byś wziąd udział w pracach obwodowej komisji wyborczej? (dla odpowiedzi tak ) 5 50,0 6 57,63% 4 40,14% 5 3 4 3 33,9 1 3,52% 6,34% 1 5,08% 3,39% Może to byd ciekawe doświadczenie W komisji pracował wcześniej członek rodziny W komisji pracował wcześniej znajomy Jest to okazja do zarobienia pieniędzy Może to byd ciekawe doświadczenie W komisji pracował wcześniej członek rodziny W komisji pracował wcześniej znajomy Jest to okazja do zarobienia pieniędzy
12. Jak oceniasz swój poziom wiedzy na temat wyborów i prawa wyborczego? 7 6 5 4 3 1 6,85% 16,51% 60,44% 16, 6 5 4 3 1 4,71% 15,71% 56,54% 23,04% Bardzo wysoki Wysoki Średni Niski Bardzo wysoki Wysoki Średni Niski
IV. Podsumowanie Zdecydowana większośd badanych potrafiła poprawnie określid, jakie wybory odbędą się w bieżącym roku (ogółem 65,43%) i jakie miały miejsce w roku ubiegłym (ogółem 96,48%). Ponad połowa respondentów niekorzystających dotąd z prawa głosu zapowiedziała swój udział w pierwszych wyborach po osiągnięciu pełnoletniości (ogółem 54,45%). Podstawowym źródłem wiedzy o usytuowaniu lokalu wyborczego dla większości licealistów jest dom rodzinny (ogółem 56,64%). Bardzo rzadką taką informację młodzi pozyskują ze swojego grona (ogółem 4,3). Brak zainteresowania polityką jest najczęściej wybieranym przez młodzież powodem absencji wyborczej (ogółem 37,93%). Tylko niewielki procent ankietowanych nie wziął lub nie weźmie udziału w wyborach z powodu niewiedzy nt. reguł głosowania (ogółem 4,59%).
IV. Podsumowanie Licealiści w większości chcą głosowad, bo chcą decydowad (ogółem 43,55%). Najlepszym źródłem pozyskiwania informacji o głosowaniu są, w opinii respondentów, komunikaty radiowe i telewizyjne oraz informacje zamieszczane w Internecie (ogółem 66,8). Zdecydowana większośd ankietowanych spotkała się z przejawami kampanii profrekwencyjnych w mediach (ogółem 71,48%). Preferowaną formą głosowania dla większości licealistów jest osobiste głosowanie w lokalu wyborczym (ogółem 54,1) Ku głosowaniu przez Internet skłania się niewiele mniejsza grupa osób (ogółem 41,21%).
IV. Podsumowanie Ponad 1/3 respondentów jest zainteresowana pracą w obwodowych komisjach wyborczych (ogółem 39,26%). Młodzi chcą brad udział w pracach obwodowych komisji, ponieważ uważają aktywnośd tego rodzaju za ciekawe doświadczenie i okazję do zarobienia pieniędzy (obie podane przesłanki zostały wybrane przez taką samą liczbę osób). Zdecydowana większośd licealistów oceniła swój poziom wiedzy na temat wyborów i prawa wyborczego jako średni (ogółem 58,98%). Odpowiedź niski wybrało 18,75% badanych.
Dziękujemy za uwagę