II Forum Małej Energetyki Wiatrowej IEO, Targi Czystej Energii CENERG, Warszawa 13 marca 2012 r. Problem certyfikacji instalatorów małych elektrowni wiatrowych w świetle dyrektywy 2009/28/WE i projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii Grzegorz Wiśniewski i Piotr Dziamski Instytut Energetyki Odnawialnej gwisniewski@ieo.pl www.ieo.pl
Nakłady inwestycyjne w mln euro na mikroinstalacje zieloną energię elektryczną i zielone ciepło wg nowych (przyrostów) mocy przewidzianych w KPD do 2020 r. Łączne nakłady na wdrożenie KPD 30 mld euro, w tym na mikroinstalacje 14 mld euro [mln Euro/MW] W obszarze instalacji i serwisu mikroinstalacji w 2020 roku potrzeba będzie ok 16 000 instalatorów www.ieo.pl
www.ieo.pl Małe źródła energii elektrycznej w Krajowym Planie Działań w zakresie OZE Technologia Moc zainstalowana w roku 2020 (MW) Fotowoltaika 3 142 Mała elektrownie wodne (do 1MW) Małe elektrownie wiatrowe 550 Biogazownie 908 (małe 4 MW)
Certyfikacja instalatorów w świetle dyrektywy 2009/28/WE Art. 14 Informowanie i szkolenie ust. 1 Państwa członkowskie zapewniają dostęp do informacji o środkach wsparcia wszystkim zaangażowanym odbiorcom ust. 3 Państwa członkowskie zapewniają, by do dnia 31 grudnia 2012 r. instalatorzy: 1-małych kotłów i pieców na biomasę, 2- systemów fotowoltaicznych i 3- systemów ciepła słonecznego, 4-płytkich systemów geotermalnych oraz 5 pomp ciepła mięli dostęp do systemów certyfikacji i ( ) i udostępniają społeczeństwu informacje dotyczące systemów certyfikacji Zakres wymaganych umiejętności i szkoleń określony został w załączniku VI do dyrektywy www.ieo.pl
www.ieo.pl Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia 2011r. Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora mikroinstalacji Art. 63. 1. Instalatorem mikroinstalacji, zwanym dalej instalatorem, może być osoba, która posiada ważny certyfikat instalatora mikroinstalacji, zwany dalej certyfikatem, odpowiednio w zakresie wykonywania mikroinstalacji, o których mowa w art. 64. 2. Certyfikat otrzymuje osoba, która: posiada pełną zdolność do czynności prawnych; posiada wykształcenie minimum zasadnicze zawodowe lub równoważne w zakresie urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych; poświadczone trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie urządzeń i instalacji sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych; nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu; ukończyła szkolenie instalatora mikroinstalacji oraz, złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na instalatora mikroinstalacji, zwany dalej egzaminem, przed komisją egzaminacyjną działającą przy Prezesie Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej Prezesem UDT, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia.
www.ieo.pl Szkolenie certyfikacja instalatorów w świetle projektu ustawy o OZE (z 22 12-2011) Rozdział 5 Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora Mikroinstalacji Certyfikat instalatora wymagany jest do wykonywania mikroinstalacji: fotowoltaicznych; małych kotłów i pieców na biomasę; kolektorów słonecznych; pomp ciepła i płytkich systemów geotermalnych; wytwarzających biogaz rolniczy lub energię elektryczną z biogazu rolniczego małych elektrowni wiatrowych???
www.ieo.pl Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia 2011r. Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora mikroinstalacji c.d Art. 65. 1. Egzamin obejmujący sprawdzenie wiedzy ze znajomości przepisów krajowych i umiejętności instalowania mikroinstalacji, składa się z dwóch części - ogólnej i specjalistycznej dotyczącej odpowiednio danego rodzaju mikroinstalacji, o których mowa w art. 64. Za egzamin pobiera się opłatę. Art. 65. 2. Na egzaminie stosuje się pytania egzaminacyjne pochodzące z katalogu pytań zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Katalog pytań oraz pytania zawarte w teście egzaminacyjnym nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu przepisów o dostępie do informacji publicznej.
www.ieo.pl Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia 2011r. Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora mikroinstalacji c.d Art. 66. 1. Certyfikat jest wydawany, w drodze decyzji administracyjnej, przez Prezesa UDT, na okres 5 lat, licząc od dnia złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu. 2. Prezes UDT przedłuża ważność certyfikatu na okres kolejnych 5 lat, licząc od dnia upływu terminu ważności dotychczasowego certyfikatu, wydając nowy certyfikat, jeżeli instalator: 1) nie przestał spełniać wymaganie, o którym mowa w art. 63 ust. 2 pkt 4; 2) nie naruszył rażąco przez okres ostatnich 5 lat przepisów dotyczących instalowania mikroinstalacji; 3) jest posiadaczem ważnego certyfikatu; 4) w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę upływu ważności certyfikatu złożył z wynikiem pozytywnym egzamin (zakres egzaminu w rozporządzeniu wykonawczym).
www.ieo.pl Szkolenie certyfikacja instalatorów w świetle projektu ustawy o OZE (z 22 12-2011)- egzamin Egzamin wymagania ogólne Znajomość przepisów Umiejętność instalowania mikroinstalacji Część ogólna i specjalistyczna dotycząca danego rodzaju mikroinstalacji Pytania egzaminacyjne pochodzą z katalogu pytań zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Komisję egzaminacyjną powołuje minister właściwy do spraw gospodarki spośród osób posiadających wiedzę, w szczególności w zakresie energetyki odnawialnej, lub w zakresie urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych. Postępowanie odwoławcze skargi do ministra właściwego do spraw gospodarki Opłata za egzamin
www.ieo.pl Uwagi ZP FEO do projektu ustawy o OZE w części dotyczącej certyfikacji instalatorów Brak przepisów przejściowych oraz uwzględniania stanu aktualnego (m.in. w zakresie zapewnienia systemu jakości przez działające na rynku firmy instalatorskie) spowoduje brak możliwości realizacji inwestycji w latach 2013-2015 z powodu braku certyfikowanych instalatorów na rynku. Certyfikowane powinny być firmy instalatorskie, w których jest zatrudniona minimum jedna osoba po ukończeniu szkolenia i zdaniu egzaminu oraz w których zostaną wdrożone odpowiednie procedury zapewniające udział osoby przeszkolonej w projektowaniu, budowie i odbiorze instalacji wkomponowanej w cały system zapewnienia jakości. -Wprowadzenie przepisów przejściowych uznających za spełnione do końca 2014 roku kryteria w zakresie certyfikacji instalatorów przez wszystkie firmy działające na rynku instalatorskim.
www.ieo.pl Uwagi ZP FEO c.d. Poszerzenie art. 64: Do zadań instalatora należy w szczególności wykonywanie następujących mikroinstalacji dodać explicite punkt 6, 7 i 8: 6) małych elektrowni wiatrowych, 7) układów mikrogeneracji opartych na biomasie. 8) systemowa zintegrowanych odnawialnych źródeł energii składających się więcej niż z jednej ww. (punkty 1-7) mikroinstalacji.
Dlaczego sprawa certyfikacji MEW w świetle projektu ustawy o OZE wywołuje zainteresowanie sektora MEW? Rozdział 7 art. 8 projektu ustawy: Karze pieniężnej podlega ten, kto wykonuje mikroinstalacje bez uprawnień instalatora Rozdział 8 art. 91: Od podstawy opodatkowania odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na nabycie lub montaż mikroinstalacji, które zostały wyprodukowane po dniu 1 stycznia 2011 r., i których montaż został wykonany przez instalatora mikroinstalacji. 12
Cele wprowadzenia systemu szkoleń i certyfikacji w świetle dyrektywy i projektu ustawy Jest sposobem na poprawę jakości usług oraz sposobu postrzegania danego zawodu, pomagając zwiększyć znaczenie danej branży na rynku, Stanowi narzędzie wspomagające osiągnięcie celów wyznaczonych w Dyrektywie 2009/28/WE oraz Krajowym Planie Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (rosnąca wydajność małych turbin wiatrowych do 2020 roku). oraz Zapewnia instalatorom sposób na wyróżnienie się wśród konkurencji, Zapewnia użytkownikom instalacji bezpieczeństwo poprzez poświadczenie kompetencji instalatorów,
Proces inwestycyjny MEW i wszechstronna rola instalatora Rola instalatora Budowa MEW obejmuje: projekt techniczny, umowa i dostawa urządzeń budowa masztu/wieży instalacja turbiny podłączenie elektryczne testy i szkolenie użytkownika
Najczęstsze przyczyny awarii małych turbin Mechanizmy hydrauliczne; 5% Pas transmisyjny; 3% Hamulce mechaniczne; 7% Serwomechanizmy / kierunkowskaz wiatru; 5% Części nośne; 3% Piasta wirnika; 8% Skrzydła; 5% Generator; 5% Przekładnie; 5% Elektronika/regulacja; 17% Elementy elektryczne; 26% Czujniki; 11% Źródło: Fraunhofer IWES
DOŚWIADCZENIA Z ZAGRANICY: USA www.nabcep.org Program NABCEP Certyfikacja zawodowa Egzamin Technik ds sprzedaży PV Instalator PV PV Entry Level Exam Instalator KS Solar Thermal Equivalent (Aug. 2011) Audytor lokalizacji MEW (2012) Instalator MEW Small Wind Equivalent (2011-12)
DOŚWIADCZENIA Z ZAGRANICY: WIELKA BRYTANIA MCS http://www.microgenerationcertification.org Certyfikacja instalatora obejmuje dobór technologii, projektowanie, montaż i uruchomienie instalacji, Gwarantuje Feed-In Tariffs, The Renewable Heat Incentive, The Low Carbon Buildings Programme and Energy Saving Scotland home renewables grant schemes; The Code for Sustainable Homes, ponadto łatwiej uzyskiwane pozwolenia na budowę, Standard Assessment Procedure (SAP) for Energy Rating of Dwellings Sposób włączenia instalatora: Certyfikacja własnej firmy instalatorskiej, Praca na pełny etat w certyfikowanej firmie instalatorskiej, Podwykonawstwo dla certyfikowanej firmy instalatorskiej
Jaki kurs szkoleniowy dla instalatorów byłby najbardziej odpowiedni? Programy szkoleń zawodowych dla potrzeb rynku instalacyjnego są mocno zróżnicowane zarówno w zawartości treści nauczania jak i czasu dydaktycznego. Czas trwania poszczególnych rodzajów kursów kształtuje się następująco: kursy zawodowe kwalifikacyjne liczą średnio 220 godzin, kursy przygotowujące do zawodu od 120 do 180 godzin, kursy przygotowujące do wykonywania pracy w określonym zakresie w danym zawodzie od 40 do 80 godzin, kursy doskonalące od 10 do 30 godzin. Certyfikować czy nie certyfikować? 18
Dziękuję za uwagę: Dodatkowe informacje: gwisniewski@ieo.pl Dodatkowe dokumenty i dyskusja : www.ieo.pl www.odnawialny.blogspot.com (blog) www.ieo.pl