OZE szansą dla polskiej gospodarki Konferencja Klubu Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego Sejm RP, 12 czerwca 2015 roku Rola taryf gwarantowanych (FiT) w rozwoju energetyki prosumenckiej Grzegorz Wiśniewski Instytut Energetyki Odnawialnej gwisniewski@ieo.pl
Potwierdzony wpływ taryf FiT na rozwój energetyki prosumenckiej FiT to gwarant efektywnego kosztowo wsparcia rozwoju OZE (systemów fotowoltaicznych) oraz sprawdzony instrument spadku kosztów (min.10% rocznie) [Assessing the strength and effectiveness of renewable electricity feed-in tariffs in EU, Energy Policy 2013] FiT umożliwiły rozwój mikroźródeł i energetyki prosumenckiej z udziałem mieszkańców oraz dały impuls rozwojowy technologii mikrogeneracji [RE PROSUMERS, Międzynarodowa Agencja Energetyczna, 2014] FiT głównym motorem projektów energetyki obywatelskiej w UE [Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny: Społeczeństwo obywatelskie jako główny podmiot produkcji energii z OZE, 2015] Prosumencki model spółdzielni energetycznej najlepiej sprawdza się tam, że jest możliwość sprzedaży energii po cenie gwarantowanej [WKB; Analiza mająca na celu wdrożenie instytucji spółdzielni energetycznej do polskiego systemu prawa w oparciu o najlepsze praktyki państw UE. Ekspertyza dla Ministerstwa Gospodarki, 2014] FiT = tania, innowacyjne, prospołeczna energetyka odnawialna
Prosument w polskim prawie problemy z definicją Wg projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii z 2012 roku definicja podmiotowa (obecnie brak definicji): Prosument jest osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną, nieposiadającą osobowości prawnej i będącą wytwórcą energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne lub sprzedaż, ale zgodnie z planem ustawodawcy - działalność prosumenta nie jest działalnością gospodarczą. Definicja przedmiotowa była podstawą (założeniem) poprawki prosumenckiej do ustawy o OZE z 20 lutego 2015 roku. Definicja przedmiotowa (prosument = użytkownik mikroinstalacji) jest typowa dla systemów taryf FiT. Taryfa FiT obowiązuje na całość energii zaoferowanej do sprzedaży przez prosumenta i to prosument decyduje o tym kiedy zużywa energii na potrzeby własne.
/KWH Kiedy i przy jakim poziomie cen w Niemczech prosument zużywa energię na potrzeby własne? 0,30 0,25 0,20 Zalecana autokonsumpcja 0,15 0,10 0,05 0,00 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Koszt energii z domowych źródeł PV Cena detaliczna energii Koszty energii LCOE (odpowiadając taryfom FiT) z przydomowych instalacji fotowoltaicznych w Niemczech (household solar) vs. ceny detaliczne (retail) energii dla gospodarstw domowych. Źródło: Eurostat i BSW, 2014
zł/kwh Kiedy i przy jakim poziomie cen w Polsce prosument będzie zużywał energię na potrzeby własne? 0,60 0,50 0,40 0,30 Możliwa autokonsumpcja 0,20 0,10 0,00 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Koszt energii ze źródeł fotowoltaicznych (5 kw) Cena detaliczna hurtowa+straty+podatki Koszty energii LCOE (i odpowiadajcie im progowanie stawki taryf FiT) z instalacji fotowoltaicznych prosumenckich (przykład dla 5 kw) w Polsce vs. ceny detaliczne energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Źródło: IEO na podstawie prognozy cen energii elektrycznej wg ARE, 2014, dane w cenach bieżących, z inflacją
Kiedy polski rynek prosumencki zbliży się do niemieckiego? gr/kwh Niemcy: produkcję energii z OZE (160 TWh) i zatrudnienie (400 tys. miejsc pracy) 10 x więcej niż Polska udział niezależnych producentów prosumentów energii w rynku OZE (90%) 10 x więcej niż Polska Liczbę źródeł OZE (2 mln) 100 x więcej niż Polska Ceny energii - o 30% wyższe niż Polska (z dostawą 2 x wyższe) Polska jest strukturalnie o 10 lat opóźniona w stosunku do Niemiec, biorąc pod uwagę stopień dojrzałości rynku prosumenckiego 140 Udział poszczególnych składników w cenie prądu dla gospodarstw domowych w 2013 120 100 80 60 40 20 0 22 41 4 9 13 24 4 22 27 18 Niemcy Polska wsparcie OZE podatki i opłaty sprzedaż dostawa siecią wytwarzanie energii Dane: Eurostat Adapt. Wysokie Napięcie
Warunki ramowe do rozwoju energetyki prosumenckiej System taryf gwarantowanych na tworzonym rynku energetyki prosumenckiej to: określona stawka FiT (zasadniczy i w zasadzie jedyny konkretny i najważniejszy sygnał rynkowy dla inwestorów) ustalone, respektowane i jasne zasady ustalania stawek FiT (składniki wzoru na obliczenie koszty energii LCOE) i ich aktualizacja system monitorowania rynku prosumenckiego w którym kluczową rolę odgrywa regulator i kontrola społeczna system prawa depozytowego wspierającego pozycję prosumenta wobec przedsiębiorstw zobowiązanych i przyjazna dla prosumenta administracja dbająca o dobrej praktyki stosowania uchwalonego prawa Czy jesteśmy gotowi?
Pięć filarów rewolucji energetycznej opartej na idei prosumenta Jeremy Rifkin: Trzecia rewolucja przemysłowa 2012 1) rozwój technologii energetyki odnawialnej; przestawienie się na OZE; 2) przekształcenie właścicieli budynków w prosumentów, a budynków w mikroelektrownie wytwarzające energię w mikroinstalacjach; 3) zastosowanie (razem z mikroinstalacjami OZE) technologii do okresowego magazynowania energii; 4) wykorzystania technologii internetowych, tzw. energetyczny internet, do wymiany energii pomiędzy prosumentami (budynkami) i dzielenia się nadwyżkami energii z sąsiadami oraz przekazywaniem ich do sieci; 5) wprowadzenie samochodów z napędem elektrycznym i inteligentnych sieci energetycznych