Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 4 stycznia 216 Prognozy na 216 rok Temat #1: Stabilny wzrost gospodarczy Prognozy na 216 rok Temat #1: Stabilny wzrost gospodarczy Impuls fiskalny szacowany na ok. 1% PKB (największy od 29 r.) zrównoważy oczekiwany spadek publicznych inwestycji infrastrukturalnych (-,6% PKB) i negatywny impuls kredytowy (-,3% PKB). Wzrost spożycia indywidualnego może przyspieszyć do 4-5% r/r w drugiej połowie 216 r., wsparty stymulacją fiskalną nakierowaną na gospodarstwa domowe oraz poprawą sytuacji na rynku pracy. Wzrost inwestycji spowolni z uwagi na spadek wielkości projektów współfinansowanych przez UE oraz obniżenie podaży kredytów. Potwierdza to już spadek wartości planowanych inwestycji. Przegląd wydarzeń gospodarczych: POL: Sejm uchwalił ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych, zgodnie z którą od lutego 216 r. banki i firmy ubezpieczeniowe będą obłożone tzw. podatkiem bankowym, wynoszącym rocznie,44% wartości ich aktywów (,366% miesięcznie). W przypadku banków oraz SKOK wartość aktywów wolnych od podatku wynosi 4 mld zł, dla ubezpieczycieli jest to 2 mld zł, a dla firm pożyczkowych - 2 mln zł. [PAP, 215-12-29] POL: MinFin szacuje koszt programu 5 plus" (5 zł na dziecko) w 216 r. na 17,1 mld zł. [PAP, 215-12-29] POL: PiS złożyło u Marszałka Senatu kandydatury M.Chrzanowskiego, E.Gatnara i J.Kropiwnickiego do RPP. (Sekretariat Senatu) [PAP, 215-12-22] POL: G.Ancyparowicz i E.Łon są sejmowymi" kandydatami PiS do RPP. (R. Terlecki, przewodniczący klubu PiS) [PAP, 215-12-21] Dziś w kalendarzu: Przewidujemy wzrost PMI dla przemysłu do 53,3 pkt w grudniu z 52,1 pkt w listopadzie. Prognozujemy, że inflacja CPI w grudniu (odczyt flash) wyniosła -,4% r/r wobec -,6% r/r w listopadzie. Szczęśliwego Nowego Roku! Wykres dnia: Wpływ wybranych czynników na wzrost PKB w 216 r. (pp) 4,3 4,1 3,9 3,7 3,5 3,3 3,1 2,9 2,7 2,5 %, pp, r/r 3,3 Tempo wzrostu realnego PKB (215, szac.) 1, Stymulus fiskalny -,6 Inwestycje infrastrukturalne* -,3 Impuls kredytowy^ 3,5 Tempo wzrostu realnego PKB (216, prognoza) Główny Ekonomista Radosław Bodys radoslaw.bodys@pkobp.pl tel. 22 521 8 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Piotr Bujak Starszy Ekonomista Kierownik Zespołu tel. 22 521 81 34 Marcin Czaplicki Ekonomista (ceny, zagranica) tel. 22 521 54 5 Michał Rot Ekonomista (sfera realna) tel. 22 58 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista (rynek pracy) tel. 22 521 81 28 215 216 Realny PKB (%) 3,4 3,5 Produkcja przemysł. (%) 4,5 4,3 Stopa bezrobocia (%) 9,7 8,9 Inflacja CPI (%) -,9,6 Inflacja bazowa (%),3,8 Podaż pieniądza M3 (%) 9,6 9,7 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -,5-1,4 Deficyt fiskalny (%PKB)* -3,2-3, Dług publiczny (%PKB)* 52,7 53,1 Stopa referencyjna (%) 1,5 1,5 EUR-PLN 4,26 4,4 Źródło: GUS, NBP, MF, Prognozy PKO BP (DAE); Prognozy PKO BP (BSR); *ESA21. 1 Źródło: PKO Bank Polski. *Infrastruktura publiczna= inwestycje drogowe, kolejowe oraz samorządów lokalnych. ^ Szacunek PKO.
Stabilny wzrost gospodarczy - szanse przeważają nad zagrożeniami Impuls fiskalny pomoże w utrzymaniu wzrostu PKB na poziomie ok. 3,5% w 216 r. 4,3 4,1 3,9 3,7 3,5 Wpływ wybranych czynników na wzrost PKB w 216 r. (pp) %, pp, r/r -,6 1, -,3 3,3 3,1 2,9 2,7 3,3 3,5 2,5 Tempo wzrostu realnego PKB (215, szac.) Stymulus fiskalny Inwestycje infrastrukturalne* Źródło: PKO Bank Polski. *Infrastruktura publiczna= inwestycje drogowe, kolejowe oraz samorządów lokalnych. ^ Szacunek PKO. Impuls kredytowy^ Tempo wzrostu realnego PKB (216, prognoza) Planowany impuls fiskalny szacowany na ok. 1% PKB (największy od 29 r.) zrównoważy oczekiwany spadek publicznych inwestycji infrastrukturalnych (-,6% PKB) i negatywny impuls kredytowy (-,3% PKB). 2
Stabilny wzrost gospodarczy - szanse przeważają nad zagrożeniami Impuls fiskalny wesprze przyspieszenie konsumpcji 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Konsumpcja vs dochody realne (% r/r) %, r/r %, r/r Spożycie indywidualne (L) Dochody realne (P) 1 8 6 4 2 Źródło: PKO Bank Polski. -1 sty 4 sty 6 sty 8 sty 1 sty 12 sty 14-2 Tempo wzrostu spożycia indywidualnego może przyspieszyć do 4-5% r/r w drugiej połowie 216 r., wsparte stymulacją fiskalną nakierowaną na gospodarstwa domowe oraz poprawą sytuacji na rynku pracy. 3
Stabilny wzrost gospodarczy - szanse przeważają nad zagrożeniami Inwestycje spowolnią z uwagi na spadek wykorzystania funduszy UE i wzrost niepewności 2 15 Nakłady inwestycyjne vs planowane inwestycje* %, r/r %, r/r 6 4 1 5-5 2-2 -1 Inwestycje ogółem (L) Wartość kosztorysowa (przed 2 kwartałami, P) -4-15 1q9 4q9 3q1 2q11 1q12 4q12 3q13 2q14 1q15 4q15 Źródło: PKO Bank Polski. *Nominalna wartość rozpoczętych projektów inwestycyjnych. -6 Wzrost inwestycji najprawdopodobniej spowolni z uwagi na spadek wielkości projektów inwestycyjnych współfinansowanych przez UE oraz obniżenie podaży kredytów. Potwierdza to już spadek wartości planowanych inwestycji. 4
Przegląd wydarzeń gospodarczych POL: Za 3-4 lata Polska powinna rozwijać się w tempie 5-5,5% PKB rocznie. (P. Szałamacha, minister finansów) [PAP, 216-1-3] POL: W 216 r. ściągalność podatków da się poprawić o 7-1 mld zł. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju) [Reuters, 215-12-31] POL: MinFin chce sfinansować w 1q216, jeśli sytuacja rynkowa pozwoli, ok. 5% potrzeb pożyczkowych na 216 r. Obecnie poziom prefinansowania wynosi ok. 2%. [PAP, 215-12-3] POL: Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej przy umowach zleceniach w wysokości 12 zł może zacząć obowiązywać w drugiej połowie 216 r. (MRPiPS) [PAP, 215-12-3] POL: W wyniku zmian prawnych w systemie podatkowym, nad którymi pracuje Ministerstwo Finansów, resort liczy na "pewne" 15 mld zł dodatkowych wpływów rocznie. (K. Raczkowski, MinFin) [PAP, 215-12-3] POL: PiS nie wyklucza, że podatkiem od instytucji finansowych mogą być w przyszłości objęte TFI. (B. Bubula, posłanka PiS) [PAP, 215-12-3] ŚWIAT: Sektor finansowy w wielu krajach nadal ma pewne słabości, a ryzyka finansowe na rynkach wschodzących zwiększają się. To wszystko oznacza, że globalny wzrost będzie rozczarowujący i nierówny w 216 r." (Ch. Lagarde, dyrektor zarządzajaca MFW) [Reuters/Handelsblatt 215-12-3] POL: Koniunktura w sektorze przedsiębiorstw poprawiła się. O dobrej sytuacji ekonomicznej sektora przedsiębiorstw świadczy też rozmiar prowadzonych inwestycji, NBP obserwuje wzmożone inwestycje również mniejszych firm. (raport Sytuacja finansowa przedsiębiorstw w III kwartale 215 r.) [NBP, 215-12-3] POL: Sejm uchwalił ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych, zgodnie z którą od lutego 216 r. banki i firmy ubezpieczeniowe będą obłożone tzw. podatkiem bankowym, wynoszącym rocznie,44% wartości ich aktywów (odpowiednio,366% miesięcznie). W przypadku banków oraz SKOK wartość aktywów wolnych od podatku wynosi 4 mld zł, dla ubezpieczycieli jest to 2 mld zł, a dla firm pożyczkowych 2 mln zł. Ustawę skierowano do Senatu. [PAP, 215-12-29] POL: MinFin szacuje koszt programu 5 plus" (5 zł na dziecko) w 216 r. na 17,1 mld zł. [PAP, 215-12-29] POL: MinFin proponuje wprowadzenie górnego pułapu dochodów przy świadczeniach 5 plus" (5 zł na dziecko). [PAP, 215-12-29] POL: Wpływy z podatku bankowego szacowane są na 4,4 mld zł po poprawce zaproponowanej przez PiS. (K. Raczkowski MinFin) [PAP, 215-12-29] POL: Minister finansów P. Szałamacha postuluje, aby podatek od sklepów wielkopowierzchnowych wszedł w życie 1 marca, resort zrezygnował z koncepcji 25 m 2 jako powierzchni granicznej. [PAP, 215-12-29] POL: Koszty programu 5 plus" (5 zł na dziecko) będą wyższe niż pierwotnie zakładał resort pracy, w 216 r. o 1,7 mld zł, a w kolejnych latach o 2,5 mld zł. (źrodlo w MinFin) [PAP/Puls Biznesu, 215-12-28] 5
CHN: Ludowy Bank Chin będzie korzystał z różnych narzędzi polityki pieniężnej, by utrzymać odpowiednią płynność oraz rozsądną dynamikę akcji kredytowej i finansowania gospodarki z innych źródeł. Bank utrzyma kurs juana w zasadzie na stabilnym poziomie oraz w dalszym ciągu będzie prowadził rozważną politykę monetarną, a jego nastawienie nie będzie ani zbyt restrykcyjne, ani zbyt luźne. [Reuters, 215-12-28] POL: Sprzedaż skarbowych obligacji oszczędnościowych w listopadzie wyniosła 1,13 mld zł, co oznacza największą sprzedaż od 2 lat. (MinFin) [PAP, 215-12-28] POL: Plany ewentualnego zaangażowania spółek energetycznych w sektor węglowy będą zmierzały do tego, by w wyniku transakcji nie pogorszyła się sytuacja płynnościowa sektora energetycznego. (K. Tobiszowski, wiceminister energii) [Reuters, 215-12-23] POL: Tempo wzrostu wydatków przewyższające potencjał produkcyjny i niski poziom bezrobocia w Polsce zawężają przestrzeń do przejściowego pobudzenia wzrostu gospodarczego i obniżenia bezrobocia przez bank centralny. (A. Rzońca, członek RPP) [PAP/Rzeczpospolita, 215-12-24] POL: Najlepszym rozwiązaniem jest kontynuować obecną politykę monetarną. Poziom stóp procentowych w Polsce wydaje się być zbliżony do optymalnego. (M. Belka, prezes NBP) [PAP/The Central European Financial Observer, 215-12- 23] POL: Inicjatywy regulacyjne dotyczące nowych obciążeń dla instytucji finansowych, zwłaszcza banków, powinny być konstruowane rozważnie, tak aby nie wpływały negatywnie na stabilność systemu finansowego i nie ograniczały zdolności banków do kredytowania gospodarki. (Komitet Stabilności Finansowej) [PAP, 215-12-23] POL: Planowane wpływy z podatku od wydobycia niektórych kopalin wyniosą w 216 r. ok. 1,5 mld zł. (projekt budżetu) [PAP, 215-12-23] POL: W 216 r. planowane potrzeby pożyczkowe brutto wyniosą 182,7 mld zł wobec 165 mld zł w 215 r. (projekt budżetu) [Reuters, 215-12-23] POL: Polska mogłaby myśleć o wprowadzeniu programu tanich pożyczek z NBP, ale aktualnie bezpieczniej ograniczyć się do sprawdzonych programów i poczekać, co przyniesie pierwszy rok reform nowego rządu. Wprowadzenie podatku bankowego może zagrozić sektorowi niefinansowemu, zwłaszcza poprzez ograniczenie dostępności kredytów dla małych i średnich firm. (G. Ancyparowicz, kandydatka na członka RPP) [Reuters, 215-12-23] POL: Obniżka stóp procentowych nie wsparłaby istotnie wzrostu polskiej gospodarki, natomiast mogłaby osłabić złotego i wpłynąć na bilans płatniczy kraju. (R. Kokoszczyński, członek Zarządu NBP) [Reuters, 215-12-22] POL: Deficyt sektora finansów publicznych w 216 r. wyniesie 3,% PKB wobec 2,8% przewidywanych wcześniej. Znaczne poluzowanie postawy fiskalnej może wywrzeć presję na rating Polski, szczególnie jeśli towarzyszyć temu będzie spowolnienie wzrostu gospodarczego. (agencja Fitch) [PAP, 215-12-22] POL: MinFin popiera pomysł wyłączenia obligacji skarbowych z podstawy opodatkowania banków, jeśli roczna stawka podatku od aktywów wzrosłaby do,44%. (K. Raczkowski, MinFin) [Reuters, 215-12-22] 6
POL: Polski i ukraiński bank centralny podpisały umowę o otwarciu linii swapowej na parze złoty/hrywna do kwoty 4 mld zł. (NBP) [PAP, 215-12-22] POL: Umowa NBP z NBU o linii swapowej może uaktywnić polsko-ukraiński handel i jest krokiem w stronę umiędzynarodowienia złotego. (M. Belka, prezes NBP) [PAP, 215-12-22] POL: W 216 r. dynamika wzrostu płac powinna przyspieszyć poprzez coraz silniejszą konkurencję o kandydatów do pracy. (T. Misiak, Work Service) [PAP, 215-12-22] POL: PiS złożyło u Marszałka Senatu kandydatury Marka Chrzanowskiego, Eugeniusza Gatnara i Jerzego Kropiwnickiego do Rady Polityki Pieniężnej. (Sekretariat Senatu) [PAP, 215-12-22] POL: Nie ruszać na razie polityki pieniężnej, natomiast przez wykreowanie dodatkowego popytu wprowadzić gospodarkę na ścieżkę wzrostu." (G. Ancyparowicz, kandydatka PiS do RPP) [PAP/TV Trwam, 215-12-22] POL: Podatek miedziowy powinien być zniesiony, prace nad ustawą trwają. (B. Szydło, premier) [PAP/Polskie Radio, 215-12-22] GRE: W związku z przyjęciem przez grecki parlament kolejnego pakietu reform zarząd Europejskiego Mechanizmu Stabilności zatwierdził wypłatę kolejnej transzy pomocy dla Grecji w wysokości 1 mld EUR. [Reuters, 215-12-22] UE: UE przedłużyła sankcje gospodarcze wobec Rosji do końca lipca 216 r., po tym jak minął termin składania przez kraje członkowskie sprzeciwu wobec tej decyzji, czego nie zrobiło żadne z nich. [Reuters, 215-12-21] POL: Grażyna Ancyparowicz i Eryk Łon są sejmowymi" kandydatami PiS do Rady Polityki Pieniężnej. (R. Terlecki, przewodniczący klubu PiS) [PAP, 215-12-21] POL: Rząd przyjął projekt budżetu na 216 r. z deficytem nie wyższym niż 54,7 mld zł, dochody budżetu wyniosą 313,8 mld zł, a wydatki 368,5 mld zł. Deficyt sektora finansów publicznych ma wynieść ok. 2,8% PKB, a potrzeby pożyczkowe netto ukształtują się na poziomie 74,7 mld zł. (CIR) [PAP, 215-12-21] POL: Ministerstwo Rozwoju chce pobudzić aktywność inwestycyjną przez zachęty dla firm, by wykorzystywały zgromadzone kapitały, wykorzystanie środków UE, programy kredytowe, w tym EFSI czy fundusze - szwajcarski i norweski, a także fundusze zamknięte oraz wzmocnione PIR. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju) [PAP, 215-12-21] POL: Ministerstwo Rozwoju planuje powołać agencję wspierania eksportu oraz agencję rozwoju, transformując m.in. BGK i KUKE. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju) [PAP, 215-12-21] POL: Program 5 plus" (5 zł na dziecko) ruszy w 2q216, ale trudno obecnie określić, czy będzie to kwiecień, maj czy czerwiec. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju) [PAP, 215-12-21] POL: Wprowadzenie projektowanego podatku bankowego może mieć negatywny wpływ na efektywność polityki pieniężnej, będzie prawdopodobnie skutkować wzrostem marż i kosztów kredytów, a długim okresie może dojść do niekorzystnych zmian w strukturze akcji kredytowej. (NBP) [PAP, 215-12-18] 7
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP Komentarz Poniedziałek, 4 stycznia PMI w przemyśle (gru.) 3:45 CHN 48,6 pkt. 49, pkt. 48,2 pkt. PMI w przemyśle (gru.) 9: POL 52,1 pkt. 52,4 pkt. 53,3 pkt. PMI w Chinach pozostaje poniżej 5 pkt co wskazuje na pogarszającą się koniunkturę gospodarczą Oczekujemy umocnienia się wskaźnika w grudniu na skutek wzrostu aktywności gospodarczej związanego z końcem perspektywy unijnej. PMI w przemyśle (gru., ost.) 9:55 GER 52,9 pkt. 53, pkt. -- Wstępne odczyty wskazują na wzrost PMI na skutek poprawy komponentu PMI w przemyśle (gru., ost.) 1: EMU 52,8 pkt. 53,1 pkt. -- nowych zamówień. Inflacja CPI (gru., wst.) 14: POL -,6% r/r -,4% r/r -,4% r/r Inflacja CPI (gru., wst.) 14: GER,4% r/r,6% r/r -- ISM w przemyśle (gru.) 16: USA 48,6 pkt. 49, pkt. -- Wtorek, 5 stycznia Pozytywne efekty bazy dla cen paliw przyczynią się do wzrostu stopy inflacji w grudniu. Główne czynnikiem ryzyka dla prognozy jest zmienność cen żywności. Głównym czynnikiem ryzyka dla prognozy inflacji pozostają malejące ceny ropy w grudniu, które ograniczają pozytywne efekty bazy. Niskie odczyty dla sektora przetwórczego wskazują na spadek jego roli jako motora wzrostu gospodarczego na korzyść sektora usług. Inflacja HICP (gru., wst.) 11: EMU,1% r/r,3% r/r -- Czwartek, 7 stycznia Głównym czynnikiem ryzyka dla prognozy inflacji pozostają malejące ceny ropy w grudniu, które ograniczają pozytywne efekty bazy. Zamówienia w przemyśle (lis.) 8: GER 1,8% m/m,5% m/m -- Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:3 USA 287 tys. 272 tys. -- Piątek, 8 stycznia Listopadowy odczyt PMI wskazuje na stabilne tempo wzrostu zamówień w przemysle. FOMC wskazuje na strukturalną poprawę na rynku pracy jako jedną z głównych determinant kolejnych podwyżek stóp procentowych w USA. Produkcja przemysłowa (lis.) 8: GER,2% m/m,5% m/m -- Zatr. w sektorze pozarolniczym (gru.) 14:3 USA 211 tys. 19 tys. -- Stopa bezrobocia (gru.) 14:3 USA 5,% 5,% -- Wysoki odczyt PMI za listopad wskazuje na kontynuację wzrostu produkcji przemysłowej. FOMC wskazuje na strukturalną poprawę na rynku pracy jako jedną z głównych determinant kolejnych podwyżek stóp procentowych w USA. Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. 8
Dane i prognozy makroekonomiczne 15-sie 15-wrz 15-paź 15-lis 4q14 1q15 2q15 3q15 215 216 Sfera realna PKB (% r/r) x x x x 3,3 3,7 3,3 3,5 3,4 3,5 Popyt krajowy (% r/r) x x x x 4,6 2,9 3,1 3,2 3,4 4, Spożycie indywidualne (% r/r) x x x x 2,8 3,1 3,1 3,1 3,2 4, Inwestycje w środki trwałe (% r/r) x x x x 9,5 11,5 6,1 4,6 6,4 2,9 Sprzedaż krajowa (% r/r)* x x x x 5,4 4,3 3,5 3,3 3,8 3,6 Zapasy (pkt. proc.) x x x x -,8-1,4 -,4 -,1 -,4,4 Eksport netto (pkt. proc.) x x x x -1,2,9,2,4 -,1 -,5 Produkcja przemysłowa (% r/r) 5,3 4,1 2,4 7,8 2,8 5,3 3,9 4,3 4,5 4,3 Produkcja budow.-montażowa (% r/r) 4,8-2,5-5,2 1,2 1, 1,4 2,4,5 x x Sprzedaż detaliczna (% r/r) -,3,1,8 3,3 1,3,6 1,4,3 x x PKB (mld PLN) x x x x 477 415 432 439 1786 1868 Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%) 9,9 9,7 9,6 9,7 11,4 11,5 1,2 9,7 9,7 8,9 Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) 1, 1, 1,1 1,2,9 1,2 1, 1, 1,1,7 Płace przedsiębiorstwa (% r/r) 3,4 4,1 3,3 4, 3,3 3,9 3,1 3,6 3,6 4,1 Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) -,6 -,8 -,7 -,6 -,7-1,5 -,9 -,7 -,9,6 Inflacja bazowa (% r/r),4,2,3,2,4,4,3,4,3,8 15% średnia obcięta (% r/r), -,1 -,1 -,1 -,2 -,3 -,2, x x Inflacja PPI (% r/r) -2,7-2,8-2,3-1,8-1,8-2,7-2, -2,4-2,2 -,1 Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 195,4 117,5 1122,7 1132, 159,2 166,4 178,9 117,5 116,3 1272,3 Podaż pieniądza M3 (% r/r) 7,3 8,4 9,1 9,5 8,2 8,8 8,3 8,4 9,6 9,7 Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) 7,9 9,2 9,8 1,1 9,2 1,1 9,1 9,2 1, 9,1 Kredyty ogółem (mld PLN) 161,9 17,2 173,1 178,2 19,6 132,7 153,8 17,2 175,4 1128,9 Kredyty ogółem (% r/r) 7,2 7,4 7,7 7,3 7,1 7,4 7,6 7,4 6,8 5, Depozyty ogółem (mld PLN) 14,2 126,1 119,5 139,7 972,3 989,1 989, 126,1 129,3 19,7 Depozyty ogółem (% r/r) 5,1 7,6 6,3 7,6 9,3 8,9 5,8 7,6 5,9 6, Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) -,4 -,5 -,4 -,4-2, -1,3 -,4 -,4 -,5-1,4 Bilans handlowy (% PKB),1,1,3,4 -,8 -,2,1,1,4, Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB),8 1,2 1,3 1,4 2, 1,6 1,3 1,2 1,3 2,2 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) x x x x x x x x -3,2-3, Dług publiczny (% PKB) x x x x x x x x 52,7 53,1 Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP^ (%) 1,5 1,5 1,5 1,5 2, 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 Stopa lombardowa^ (%) 2,5 2,5 2,5 2,5 3, 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Stopa depozytowa^ (%),5,5,5,5 1,,5,5,5,5,5 WIBOR 3M x^ (%) 1,72 1,73 1,73 1,73 2,6 1,65 1,72 1,73 1,73 1,72 WIBOR 3M x^ realnie (%)** 2,42 2,53 2,43 2,33 2,76 3,15 2,62 2,43 2,13 1,12 Kursy walutowe^x EUR-PLN 4,23 4,24 4,27 4,26 4,26 4,9 4,19 4,24 4,26 4,4 USD-PLN 3,78 3,78 3,87 4,3 3,51 3,81 3,77 3,78 3,9 4,31 CHF-PLN 3,92 3,88 3,93 3,91 3,54 3,91 4,2 3,88 3,94 4,11 EUR-USD 1,12 1,12 1,1 1,6 1,21 1,7 1,12 1,13 1,9 1,2 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^ wartość na koniec okresu. 9
Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi A. Rzońca 1,1 Moim zdaniem kolejna RPP powinna myśleć o normalizacji stóp procentowych, czyli o ich stopniowym podwyższaniu. Jeśli uda się uniknąć wstrząsów w otoczeniu, to bez dostosowania polityki pieniężnej nasza gospodarka zacznie być wytrącana z niemal idealnej równowagi, w której się dzisiaj znajduje, bo jej wzrost będzie za szybki w porównaniu do fundamentów. (16.11.215, PAP) A. Kaźmierczak 1,1 Inwestorzy mają zwyczaj zachowania stadnego, łącznego traktowania sytuacji w Polsce z całym obszarem +emerging markets+. Splot tych czynników skłania nas do tego, żeby utrzymywać nadal obecny poziom stóp procentowych, który podtrzymuje jednak stabilność finansową oraz ma pozytywny wpływ na kurs złotego. ( ) Kolejne ruchy na stopach będą już zadaniem następnej Rady. (16.1.215, PAP) J. Winiecki 1, Nie widzę żadnych powodów, dla których stopy procentowe powinny być niższe. Pieniądz nie powinien być darmowy." (16.12.215, Reuters/ TVN24 BiŚ) A. Glapiński,8 Rada w obecnym składzie podtrzymuje, że zakończyła cykl obniżek stóp. Uważa ich obecny poziom za właściwy. ( ) Osobiście oceniam, że stopy procentowe mogłyby być o 25 pb niższe, ale z punktu widzenia gospodarki nic by to nie zmieniło. ( ) Natomiast biorąc pod uwagę sytuację w sektorze bankowym, w sektorze spółdzielczym, obniżka stóp wydawałaby się obecnie niewłaściwa. (7.12.215, PAP) J. Hausner,3 Jeżeli dziś ktoś buduje swój rachunek ekonomiczny w oparciu o założenie trwałości obecnego poziomu stóp, to co do poziomu nominalnego można być moim zdaniem spokojnym mniej więcej w perspektywie roku. Jednak później nowa RPP z całą pewnością będzie musiała rozważać wzrost stóp. I to uczestnicy rynku muszą brać pod uwagę w swoich kalkulacjach. (22.6.215, PAP) M. Belka -,2 Trudno mi sobie wyobrazić, żeby stopy zacząć podnosić [w 216 roku PAP]. Jeden powód będzie, mianowicie realne stopy procentowe będą zasadniczo się obniżać w związku z tym, że inflacja - dzisiaj ujemna -,7 proc. przekształci się prawdopodobnie w dodatnią, powiedzmy sobie 1, proc. ( ) Mówi się o możliwych obniżkach, bo przecież wszyscy słyszymy. Trochę to zależy od tego, jakie będzie nastawienie nowej Rady i jaka będzie sytuacja gospodarcza. ( ) Wyobrażam sobie tylko tak: jeśli sytuacja gospodarcza ulegnie jakiemuś istotnemu pogorszeniu - bo żyjemy w tak niepewnym świecie, wokół nas dzieją się straszne rzeczy - ale ja się tego nie spodziewam, to jest bardzo mało prawdopodobne. Wtedy można wyobrazić sobie taką sytuację, ale ja bym zalecał przede wszystkim spokój i powściągliwość. ( ) Także obniżanie stóp - nagle - nie ma sensu. (17.11.215, PAP) A. Zielińska- Głębocka -,6 Jest pewien poziom stóp procentowych, który nie powoduje narastania nierównowag. (...) Jeśli ta nasza stopa (...) nie spowodowała głębokich nierównowag wewnętrznych i zewnętrznych, to można powiedzieć, że nasza polityka była efektywna. (6.1.215, PAP) E. Chojna-Duch -1,2 Rada podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko, że nie widzi wystarczających podstaw, aby zaostrzać bądź luzować politykę pieniężną. (15.1.215, PAP) J. Osiatyński -1,5 Dobrze byłoby zbadać warunki i przestrzeń do obniżek. ( ) Jak ją badamy, to ta skuteczność, efektywność tych działań nie byłaby istotna zarówno dla dynamiki wzrostu, jak i cen. ( ) W miarę, jak to badamy, tym bardziej przesłanki, by podjąć tego typu decyzję, wydają mi się wątpliwe, przynajmniej w tej chwili. (6.1.215, PAP) A. Bratkowski -1,7 Nie spodziewam się, by nowa RPP prezentowała wyraźnie jastrzębie nastawienie, dlatego raczej nie należy spodziewać się podwyżek wcześniej niż w połowie przyszłego roku, a jeśli nie będziemy mieli do czynienia z silnym odpływem kapitału, to także w całym 216 r. ( ) Z drugiej strony obniżki stóp procentowych nie miałyby obecnie sensu, zarówno ekonomicznego (działanie procykliczne), jak i politycznego. (6.12.215, PAP/www.forwardlooking.pl) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Metodologia: na podstawie wyników głosowań za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. stopy referencyjnej przyznano +1 lub -1 w zależności od kierunku głosowania odpowiednio bardziej jastrzębiego lub bardziej gołębiego. Dodatkowo przyznano +,5 lub -,5 za każdy głos odbiegający od decyzji RPP dot. istotnej zmiany nastawienia lub zmiany stopy rezerwy obowiązkowej. Ważone czasem wartości zostały wyrażone w punktach odchylenia standardowego. Wskaźnik opracowano na podstawie Raportów o inflacji. Stopy procentowe prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M Data 1-sty 1-lut 1-mar 1-kwi 1-maj 1-cze 1-lip 1-sie 1-wrz 1-paź WIBOR 3M/FRA 1,73 1,68 1,62 1,56 1,53 1,5 1,47 1,47 1,47 1,47 implikowana zmiana (p. b.) -,5 -,11 -,17 -,2 -,23 -,26 -,26 -,26 -,26 Posiedzenie RPP 14-sty 3-lut 9-mar 6-kwi 13-maj 8-cze 6-lip -- 7-wrz 5-paź prognoza PKO BP* 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 wycena rynkowa* 1,45 1,39 1,33 1,3 1,27 1,24 1,24 1,24 1,24 WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 1
Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 2,75 2,5 2,25 % oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 8 6 % 2, 4 1,75 2 1,5 obecnie 1,25 3 miesiące temu 1, sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI -2 WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 Rynek pieniężny główne stopy procentowe Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) 8 6 % 5 25 % r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa 4 2-25 WIBOR 3M POLONIA st. referencyjna NBP sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15-5 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 125 4,6 4,5 23-21 = 1 115 4,4 4, 15 4,2 3,5 95 85 REER 5-letnia średnia krocząca ap recjacja 75 sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 4, 3, EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) 3,8 2,5 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 11
Polska w makro-pigułce Sfera realna - realny PKB (%) 3,4 3,5 Procesy inflacyjne - inflacja CPI (%) -,9,6 Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) 9,6 9,7 Handel zagraniczny 215 216 Komentarz - saldo obrotów bieżących (% PKB) -,5-1,4 Polityka fiskalna - deficyt fiskalny (% PKB) -3,2-3, Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) 1,5 1,5 Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce USA - realny PKB (%) 2,5 2,6 - inflacja CPI (%),1 1,8 215 216 Komentarz Strefa euro - realny PKB (%) 1,5 1,8 - inflacja CPI (%),3 1, Chiny - realny PKB (%) 6,8 6,4 - inflacja CPI (%) 1,6 2, Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Wzrost PKB w 3q215 przyspieszył, a bieżące dane sugerują, że w 4q dynamika PKB nie powinna być słabsza. Średnioroczny wzrost PKB w 215 i 216 r. powinien wynieść 3,3-3,6%. Szacunkowi dynamiki PKB towarzyszą ryzyka zarówno negatywne, głównie w otoczeniu zewnętrznym (Chiny, afera spalinowa), jak i pozytywne (dalsza stymulacja monetarna/fiskalna). Inflacja CPI podniosła się w listopadzie do -,6% r/r z -,7% r/r w październiku. Inflacja CPI powróciła do trendu wzrostowego, jednak przekroczy % r/r dopiero w styczniu. Przewidujemy utrzymanie znacznego tempa wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu oraz stabilnym wzroście depozytów ogółem. Mimo kontynuacji pozytywnych trendów (niższy import ropy, zawężanie deficytu dochodów wskutek niższych płatności odsetkowych, przesunięcia wypłat dywidend oraz kumulacji płatności z UE) rewidujemy naszą prognozę salda CAB w dół ze względu na dużą skalę rewizji (-,7% PKB w 214 r.) wynikającą z włączenia działalności nielegalnej do szacunków. Niższy od planu deficyt fiskalny za 214 r. co umożliwiło zdjęcie z Polski procedury nadmiernego deficytu oraz uwarunkowania polityczne stwarzają przestrzeń do złagodzenia polityki fiskalnej. Wydźwięk komunikatu i wypowiedzi na konferencji prasowej RPP po grudniowym posiedzeniu potwierdzają, że Rada obecnej kadencji nie zamierza już dokonywać zmian parametrów polityki pieniężnej. W bazowym scenariuszu zakładamy, że stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 216 r., ale jeśli ryzyka dezinflacyjne związane z cenami ropy i dewaluacją CNY będą się materializować i inflacja CPI pozostanie poniżej zera do początku 216 r., to nowa RPP może wznowić obniżki stóp procentowych (35% prawdopodobieństwa). Wzrost PKB w 3q215 wyniósł zwolnił do 2,% k/k saar (vs. 3,9% k/k saar w 2q215). Tempo wzrostu konsumpcji utrzymuje się na stabilnym poziomie (3,% k/k saar vs 3,6% k/k saar w 2q), dzięki wzrostowi dochodów Amerykanów. Za spadek tempa wzrostu PKB w 3q odpowiedzialna była przede wszystkim ujemna kontrybucja zapasów. Na grudniowym posiedzeniu FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do,25%-,5%) zapowiadając dalsze stopniowe podwyżki w 216 roku. W 3q215 dynamika PKB strefy euro wyniosła,3% k/k sa i 1,6% r/r nsa w ujęciu rocznym najwięcej od 4 lat, ale kwartalny wzrost był najsłabszy od roku. Gospodarce strefy euro sprzyjają: (1) ogłoszony przez EBC w styczniu program skupu obligacji (sprzyjający osłabieniu euro) oraz (2) spadek cen ropy. Pozytywny wpływ tych czynników stopniowo wygasa, a ryzykiem jest spowolnienie gospodarek wschodzących, na które relatywnie duża jest ekspozycja eksportowa strefy euro, głównie Niemiec. Wzrost PKB w 3q215 spowolnił nieznacznie do 6,9% r/r, nieco poniżej celu władz na 7,% r/r (tyle wzrost wyniósł w 1q i 2q), Nadal słabnie przemysł, ale pojawiają się oznaki ożywienia w sektorze budowlanym. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz dewaluacja CNY powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie twardego lądowania. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: 525--77-38 REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. 12