Tematem wiodącym tegorocznych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu jest wzrost podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe, a tym samym wzrost cen papierosów i innych produktów tytoniowych. Kryterium ceny ma mobilizować palaczy do zerwania z nałogiem, zniechęcać młodzież do rozpoczynania palenia. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu wspólnie z Dolnośląskim Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy we Wrocławiu oraz Dolnośląskim Centrum Onkologii/Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Programy Profilaktyczne, organizują cyklicznie lokalne obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu, które mają na celu: - zmniejszanie narażenia osób niepalących na wtórny dym tytoniowy, a szczególnie dzieci i kobiet w ciąży, - popularyzowanie stylu życia wolnego od tytoniu, - wzrost świadomości mieszkańców miasta i okolic w zakresie obowiązku przestrzegania zakazu palenia w miejscach publicznych (wskazanych ustawowo). Wzorem minionych lat organizujemy happening z udziałem dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych uczestniczących w zainicjowanych przez inspekcję sanitarna programach edukacji antytytoniowej. Dorośli będą mogli skorzystać z pomiaru stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu, badań spirometrycznych, pomiaru ciśnienia, konsultacji ze specjalistą, osoby zainteresowane otrzymają antytytoniowe materiały informacyjno-edukacyjne. PROGRAM happeningu antytytoniowego w ramach lokalnych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu, Wrocław, piątek 30 maja 2014 r. ul. Oławska 14 przed budynkiem Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy: godz. 10,30 10,35 Powitanie uczestników happeningu (Dyrektor DWOMP-u) godz. 10,35 10,45 Występ artystyczny dzieci (uczniowie szkoły podstawowej) godz. 10,45 11,15 Występy dzieci uczestniczących w przedszkolnym programie edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas z wrocławskich Przedszkoli około godz. 11,15 godz. 11,40 12,15 Przemarsz barwnego korowodu dzieci deptakiem Oławskim do Rynku, powrót pod budynek DWOMP-u (grupy przedszkolaków oraz uczniowie szkół podstawowych) Występy dzieci przedszkolnych / uczniów szkół podstawowych BLOK MEDYCZNY DLA DOROSŁYCH w Dolnośląskim Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy godz. 11.00 13.00 badania spirometryczne, pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, konsultacje rozdawnictwo materiałów informacyjno-edukacyjnych
Światowy Dzień bez Tytoniu WHO wzywa kraje do podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe W tym roku, tak jak i w poprzednich latach, 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu. Mimo, że minęło już ponad ćwierć wieku od ustanowienia tego wydarzenia, cel, jaki przyświecał jego pomysłodawcom pozostaje niezmienny przyczynienie się do ochrony obecnych i przyszłych pokoleń nie tylko przed niszczącymi zdrowie skutkami palenia czynnego lub biernego, ale również przed jego konsekwencjami natury społecznej, środowiskowej i ekonomicznej. Cel tegorocznej kampanii jest ambitny zgodnie z założeniami Ramowej Konwencji o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, WHO pragnie przekonać rządy poszczególnych państw do podwyższania akcyzy do poziomu, który docelowo zmniejszyłby konsumpcję wyrobów tytoniowych. WHO liczy w tym zakresie również na wsparcie zarówno ze strony poszczególnych osób jak i organizacji społecznych, które mogą przekonać rządy swoich krajów o słuszności takiego kroku. Zwiększenie podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe jest uznawane za jeden z najbardziej efektywnych kosztowo mechanizmów kontroli, a mimo to jest stosunkowo rzadko wykorzystywany. Jedynie w 32 krajach, obejmujących niecałe 8% światowej populacji, ponad 75% ceny detalicznej produktu stanowią podatki. Światowy Raport Zdrowia z 2010 r. pokazuje, że podwyższenie akcyzy o 50 % przyniosłoby ponad 1, 4 mld USD dodatkowych środków w 22 krajach o niskich dochodach. Jeśli fundusze te przeznaczyłoby się na ochronę zdrowia, wydatki rządów w tym obszarze, w tych krajach mogłyby wzrosnąć nawet do 50%. Badania dowodzą, że metoda polegająca na zwiększaniu podatków jest szczególnie skuteczna w ograniczaniu konsumpcji wyrobów tytoniowych w środowisku osób o niższych dochodach oraz w zapobieganiu początkom nałogu u młodzieży. Zwiększenie podatku akcyzowego, które powoduje wzrost cen wyrobów tytoniowych o ok. 10% ogranicza ich konsumpcję o 4% w krajach o wysokich dochodach oraz o ok. 5% w krajach o niskich i średnich dochodach. A jak mogłoby to wyglądać w Polsce? Według raportu pt. Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce 1 szacuje się, że znaczne podwyższenie akcyzy, a co za tym idzie, wzrost ceny paczki papierosów średnio o 50% skłoniłoby do rzucenia palenia 618 tys. dorosłych Polaków i zniechęciłoby do rozpoczęcia nałogu 215 tys. młodych ludzi (poniżej 15 roku życia). W konsekwencji przyczyniłoby się do zmniejszenia liczby przedwczesnych zgonów o 7, 2%, a dodatkowo przyniosłoby 7, 1 mld PLN zwrotu z akcyzy. Każdego roku palenie powoduje śmierć prawie 6 milionów ludzi na całym świecie, z których ponad 600 tys. to osoby niepalące, które umierają, jako bierni palacze. Jeżeli teraz nie zostaną podjęte odpowiednie kroki, chociażby taki jak ten, który proponuje WHO, roczna liczba ofiar używania tytoniu może wzrosnąć do ponad 8 mln w 2030 r. (w tym ok. 80% w krajach o niskich i średnich dochodach). 1 Ciecierski CC, Cherukupalli R, Weresa M Ekonomiczne aspekty palenia tytoniu i opodatkowania wyrobów tytoniowych w Polsce, Paryż: International Union Against Tuberculosis and Lung Disease; 2011
Informacja prasowa Kopenhaga, 27 maja 2014 Opodatkowanie tytoniu ratuje życie Podnoszenie cen na tytoń poprzez zwiększanie opodatkowania jest najbardziej skuteczną metodą ograniczenia jego konsumpcji, a co za tym idzie, ratowania życia. Palenie tytoniu stanowi główną przyczynę zgonów, zabijając rocznie ok. 6 mln ludzi na całym świecie, w tym 1, 6 mln w samym Europejskim Regionie WHO. Jest ono również główną przyczyną chorób niezakaźnych takich jak rak płuca czy choroby serca. Według szacunków WHO, jeżeli wszystkie kraje podwyższyłyby poziom opodatkowania papierosów o 50%, spowodowałoby to spadek liczby osób palących o 49 mln oraz zapobiegłoby co najmniej 11 mln zgonów spowodowanych paleniem. Zwiększenie podatków na wyroby tytoniowe tak, żeby ich cena wzrosła średnio o ok. 10%, spowodowałoby ograniczenie konsumpcji o 4% w krajach o wysokich dochodach oraz o około 5% w krajach o niskich i średnich dochodach. WHO zaleca, żeby udział podatku stanowił minimum 75% ceny detalicznej najbardziej popularnej marki papierosów. Z 53 krajów w Europejskim Regionie WHO, 26 już wdrożyło takie rozwiązanie. To sprawia, że w porównaniu do innych regionów WHO, Europa jest zdecydowanym liderem w kwestii opodatkowania i wysokości cen wyrobów tytoniowych. Podatki nigdy nie cieszyły się popularnością, jednakże są naszym najsilniejszym sprzymierzeńcem w walce o życie poprzez kontrolę sprzedaży wyrobów tytoniowych. W 26 na 53 kraje członkowskie udział podatku stanowi 75% lub więcej ceny detalicznej papierosów. Będziemy zachęcać pozostałe 27 krajów do pójścia w ich ślady. Opodatkowanie wyrobów tytoniowych ratuje życie i jednocześnie przynosi dochody, które kraje członkowskie mogą zainwestować w ochronę zdrowia publicznego: to jest rozwiązanie korzystne dla obu stron powiedziała Zsuzsanna Jakab, Dyrektor Biura Regionalnego WHO na Europę. Podwyżki cen papierosów poprzez podniesienie podatków zazwyczaj przynoszą największe korzyści zdrowotne ludziom z najmniej zasobnym portfelem, w tym młodzieży. Wpływ wzrostu cen na młodych ludzi jest na tyle znaczący, że powoduje ograniczenie konsumpcji tytoniu 2-3 razy bardziej niż wśród dorosłych. Badania przeprowadzone w 2010 roku w 20 krajach o niższych i średnich dochodach pokazują, że wzrost cen o 10% wpłynąłby na zmniejszenie konsumpcji wyrobów tytoniowych u młodzieży w wieku ok. 14 lat o 18% (to aż trzykrotnie więcej niż w przypadku ludzi dorosłych). 2 Globalne szacunki WHO pokazują, że jeśli podatki wzrosłyby o 50% za opakowanie, rządy zyskałyby dodatkowe 101 mld dolarów przychodów - środki, które mogłyby zostać przeznaczone na zwalczanie chorób nowotworowych, chorób układu krążenia i innych chorób niezakaźnych, zmniejszając tym samym obciążenie systemów opieki zdrowotnej, które zazwyczaj dysponują niewystarczającymi środkami. Korzyści zdrowotne są łatwo mierzalne Mnóstwo korzyści wynika z zaprzestania palenia, a w odniesieniu do wielu poważnych chorób korzyści te pojawiają się już krótko po rzuceniu nałogu. Zaledwie po roku, ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca w przypadku byłych palaczy jest nawet o połowę mniejsze niż w przypadku osoby palącej. Od 5-15 lat po rzuceniu palenia ryzyko udaru mózgu zostaje zredukowane do poziomu występującego u niepalących. Po 10 latach od rzucenia palenia ryzyko raka płuc spada o połowę w porównaniu z osobą palącą, a w przypadku raka jamy ustnej, gardła, przełyku, pęcherza moczowego, szyjki macicy i trzustki prawdopodobieństwo zachorowania zmniejsza się. 2 Kostova D, Ross H, Blecher E, Markowitz S. Prices and cigarette demand: evidence from youth tobacco use in developing countries [Ceny a popyt na papierosy: na podstawie badań nad używaniem wyrobów tytoniowych wśród młodzieży w krajach rozwijających się], Cambridge MA: National Bureau of Economic Research; 2010 (NBER Working Paper #15781).
Przykłady z krajów W Turcji, od 2008 roku podatek akcyzowy na tytoń stale wzrastał aż do obecnych 84,2%. Wzrostowi temu towarzyszyło wprowadzanie w życie innych, powiązanych regulacji prawnych, takich jak zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach zamkniętych czy reklamowania wyrobów tytoniowych. W efekcie, między 2008 a 2012 rokiem, nastąpił spadek liczby palących o 13%, co oznaczało zmniejszenie dorosłych osób palących z 31, 2% do 27,1%. Francja również odniosła znaczne zdrowotne i gospodarcze korzyści z opodatkowania wyrobów tytoniowych. W latach 1990 do 2005, rząd francuski znacząco i stale zwiększał podatki, potrajając w ten sposób ceny papierosów (przy uwzględnieniu inflacji). Doprowadziło to do zmniejszenia sprzedaży o ponad 50%. Pozytywny wpływ tego drastycznego ograniczenia konsumpcji wyrobów tytoniowych pojawił się już po kilku latach w postaci zmniejszenia liczby umieralności na raka płuc wśród młodych mężczyzn. Liczba zgonów wśród mężczyzn w wieku 35-44 lata spadła od 1996 r. o 50%. (patrz: rys.1). Po okresie stabilizacji stawek podatkowych w latach 2005 2009, od 2010 roku Francja ponownie zaczęła systematycznie zwiększać podatki. Rys. 1: Ceny (rosnące w wyniku wzrostu podatku) oraz wskaźnik umieralności z powodu raka płuc, Francja, 1950 2010 Źródło: Wykres wykorzystuje dane z publikacji Hill C. Prévention et dépistage des cancers [Cancer prevention and screening]. Bulletin du Cancer. 2013;100:6.
Postęp we wdrażaniu Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu W grudniu 2013 r. europejskie państwa członkowskie podpisały Deklarację z Aszchabadu, która zobowiązuje je do zintensyfikowania wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu, poprzez działania uderzające zarówno w podaż jak i popyt na wyroby tytoniowe. Deklaracja została podpisana w Aszchabadzie (Turkmenistan) podczas Europejskiej Konferencji Ministerialnej WHO ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020. W celu pozyskania dalszych informacji, należy skontaktować się z: Tina Kiaer Communications Officer WHO Regional Office for Europe UN City, Marmorvej 51 2100 Copenhagen Ø, Denmark Tel.: +45 45 33 67 40, +45 30 36 37 76 (mobile) Email: tki@euro.who.int Kristina Mauer-Stender Programme Manager, Tobacco WHO Regional Office for Europe UN City, Marmorvej 51 2100 Copenhagen Ø, Denmark Tel.: +45 45 33 67 74, +45 24 98 39 90 (mobile) Email: kma@euro.who.int Przydatne strony internetowe: Deklaracja z Aszchabadu dot. Zapobiegania i Kontroli Chorób Niezakaźnych w kontekście strategii Zdrowie 2020 http://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2013/12/ashgabat-conference-on-noncommunicablediseases/documentation/declaration/ashgabat-declaration-on-the-prevention-and-control-of-noncommunicable-diseases-inthe-context-of-health-2020 Światowy Dzień bez Tytoniu http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/tobacco/world-no-tobacco-day/2014-raise-taxes-on-tobacco