Wzory pism i orzeczeń w postępowaniu przed sądami administracyjnymi Wydanie 6 Bogusław Dauter Janusz Drachal Małgorzata Niezgódka-Medek Warszawa 2013
Redaktor prowadzący: Joanna Tchorek Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Paterak-Kondek Redakcja techniczna: Agnieszka Dymkowska Projekt okładki i stron tytułowych: Agnieszka Tchórznicka Copyright by Lexis Nexis Polska Sp. z o.o. 2013 Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody Autorów i wydawcy. ISBN 978-83-278-0342-9 Lexis Nexis Polska Sp. z o.o. Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, 02-222 Warszawa tel. 22 572 95 00, faks 22 572 95 68 Infolinia: 22 572 99 99 Redakcja: tel. 22 572 83 26, 22 572 83 28, 22 572 83 11, faks 22 572 83 92 www.lexisnexis.pl, e-mail: biuro@lexisnexis.pl Księgarnia Internetowa: dostępna ze strony www.lexisnexis.pl
Spis treści Spis treści Wykaz skrótów........................................................... 15 Od Autorów.............................................................. 17 ROZDZIAŁ I. Przepisy wstępne............................................ 21 Wzór nr 1. Wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego.................. 21 Wzór nr 2. Postanowienie rozstrzygające spór kompetencyjny.................. 24 Wzór nr 3. Wniosek o wyłączenie sędziego................................... 27 Wzór nr 4. Wniosek o wyłączenie sędziego zgłoszony na rozprawie.............. 29 Wzór nr 5. Postanowienie o odmowie wyłączenia sędziego..................... 30 ROZDZIAŁ II. Strony...................................................... 32 1. Zdolność sądowa i procesowa........................................... 32 Wzór nr 6. Wniosek o ustanowienie kuratora z powodu braków w reprezentacji strony........................................................ 32 Wzór nr 7. Postanowienie o odmowie ustanowienia kuratora.................. 35 Wzór nr 8. Zarządzenie w sprawie usunięcia braków w zakresie zdolności sądowej lub procesowej................................................. 37 Wzór nr 9. Wezwanie do uzupełnienia braków w zakresie zdolności sądowej lub procesowej.................................................... 38 Wzór nr 10. Wniosek o ustanowienie przedstawiciela ustawowego dla osoby fizycznej niemającej zdolności do czynności prawnych.............. 40 Wzór nr 11. Postanowienie o dopuszczeniu do udziału w sprawie mimo istniejących braków............................................ 42 Wzór nr 12. Postanowienie o zniesieniu postępowania......................... 43 2. Strony i uczestnicy postępowania....................................... 44 Wzór nr 13. Wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika.................................................... 44 5
Spis treści Wzór nr 14. Postanowienie o dopuszczeniu do udziału w sprawie............... 46 Wzór nr 15. Postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie....... 47 Wzór nr 16. Zażalenie na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie..................................................... 49 3. Pełnomocnicy......................................................... 52 Wzór nr 17. Pełnomocnictwo procesowe ogólne............................... 52 Wzór nr 18.Pełnomocnictwo procesowe do prowadzenia poszczególnych spraw... 54 Wzór nr 19. Pełnomocnictwo do niektórych czynności w postępowaniu.......... 55 Wzór nr 20. Zarządzenie urzędowego poświadczenia podpisu strony............ 56 Wzór nr 21. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę................ 58 Wzór nr 22. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika.............. 59 Wzór nr 23. Postanowienie o dopuszczeniu do podjęcia naglącej czynności osoby niemogącej przedstawić pełnomocnictwa......................... 60 ROZDZIAŁ III. Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym.. 62 1. Pisma w postępowaniu sądowym........................................ 62 Wzór nr 24. Zarządzenie o wezwaniu do uzupełnienia braków pisma............ 62 Wzór nr 25. Zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania............... 64 Wzór nr 26. Zażalenie na zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania... 66 2. Skarga................................................................ 68 Wzór nr 27. Skarga........................................................ 68 Wzór nr 28. Skarga na bezczynność......................................... 73 Wzór nr 29. Skarga na przewlekłość postępowania............................ 76 Wzór nr 30. Skarga w sprawie polityki rozwoju............................... 81 Wzór nr 31. Odpowiedź na skargę........................................... 85 Wzór nr 32. Wniosek o wymierzenie organowi grzywny....................... 89 Wzór nr 33. Postanowienie o wymierzeniu organowi grzywny.................. 91 Wzór nr 34. Żądanie rozpoznania sprawy na podstawie odpisu skargi........... 93 Wzór nr 35. Zawiadomienie organu właś ciwego do rozpatrzenia skargi.......... 95 Wzór nr 36. Postanowienie o zawieszeniu postępowania....................... 97 Wzór nr 37. Postanowienie o odrzuceniu skargi............................... 99 Wzór nr 38. Skarga kasacyjna od postanowienia o odrzuceniu skargi............ 101 Wzór nr 39. Postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi właś ciwemu........... 104 Wzór nr 40. Cofnięcie skargi............................................... 106 Wzór nr 41. Postanowienie umarzające postępowanie......................... 108 Wzór nr 42. Postanowienie uznające cofnięcie skargi za niedopuszczalne........ 110 Wzór nr 43. Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu przez organ.. 112 Wzór nr 44. Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu przez sąd.... 114 Wzór nr 45. Postanowienie o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu........ 116 6 www.lexisnexis.pl
Spis treści Wzór nr 46. Postanowienie o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu......................................................... 119 Wzór nr 47. Zażalenie na postanowienie o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu............................................. 121 Wzór nr 48. Postanowienie o uchyleniu postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu............................................. 124 Wzór nr 49. Zażalenie na postanowienie o uchyleniu postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu..................... 126 Wzór nr 50. Protokół losowania............................................. 128 3. Wszczęcie postępowania............................................... 130 Wzór nr 51. Zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy............................ 130 Wzór nr 52. Wniosek o rozpoznanie sprawy poza kolejnością................... 132 4. Doręczenia............................................................ 134 Wzór nr 53. Doręczenie pisma przez sąd..................................... 134 Wzór nr 54. Zawiadomienie strony o zmianie zamieszkania.................... 137 Wzór nr 55. Wniosek osoby zainteresowanej o ustanowienie kuratora............ 139 Wzór nr 56. Postanowienie o ustanowieniu kuratora.......................... 141 5. Terminy............................................................... 143 Wzór nr 57. Zarządzenie o przedłużeniu terminu sądowego.................... 143 Wzór nr 58. Wniosek o skrócenie terminu sądowego........................... 145 Wzór nr 59. Zarządzenie o skróceniu terminu sądowego....................... 147 6. Uchybienie i przywrócenie terminu..................................... 148 Wzór nr 60. Wniosek o przywrócenie terminu................................ 148 Wzór nr 61. Postanowienie o przywróceniu terminu........................... 151 Wzór nr 62. Postanowienie o odmowie przywrócenia terminu.................. 153 Wzór nr 63. Zażalenie..................................................... 155 Wzór nr 64. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi............. 157 Wzór nr 65. Postanowienie o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu....... 159 Wzór nr 66. Postanowienie o wstrzymaniu postępowania w sprawie............. 161 7. Posiedzenia sądowe.................................................... 162 Wzór nr 67. Postanowienie o skierowaniu sprawy na posiedzenie jawne.......... 162 Wzór nr 68. Zawiadomienie o posiedzeniu jawnym............................ 163 Wzór nr 69. Wniosek o odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych......... 165 Wzór nr 70. Zarządzenie o odbyciu posiedzenia przy drzwiach zamkniętych...... 167 Wzór nr 71. Żądanie uzupełnienia protokołu................................. 169 7
Spis treści Wzór nr 72. Żądanie sprostowania protokołu................................. 171 Wzór nr 73. Zarządzenie przewodniczącego w przedmiocie sprostowania protokołu..................................................... 173 Wzór nr 74. Odwołanie od zarządzenia przewodniczącego w przedmiocie uzupełnienia protokołu......................................... 175 Wzór nr 75. Załącznik do protokołu......................................... 177 Wzór nr 76. Zastrzeżenia do protokołu...................................... 179 Wzór nr 77. Wniosek o przeprowadzenie dowodów uzupełniających z dokumentów................................................. 181 Wzór nr 78. Postanowienie o dopuszczeniu dowodu z dokumentu............... 184 Wzór nr 79. Postanowienie o odroczeniu rozprawy............................ 186 Wzór nr 80. Postanowienie o połączeniu spraw w celu łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia............................................... 188 Wzór nr 81. Postanowienie o połączeniu spraw w celu łącznego rozpoznania..... 190 Wzór nr 82. Postanowienie o rozłączeniu spraw.............................. 192 Wzór nr 83. Postanowienie o ukaraniu grzywną za naruszenie powagi sądu...... 194 Wzór nr 84. Postanowienie o orzeczeniu grzywny organowi uchylającemu się od zastosowania się do postanowienia sądu podjętego w toku postępowania................................................. 196 8. Postępowanie mediacyjne i uproszczone................................. 198 Wzór nr 85. Wniosek o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego........... 198 Wzór nr 86. Protokół posiedzenia mediacyjnego.............................. 200 Wzór nr 87. Skarga na akt wydany na podstawie ustaleń postępowania mediacyjnego................................................. 202 Wzór nr 88. Postanowienie o umorzeniu postępowania w sprawie, w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne....................... 204 Wzór nr 89. Wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym................................................. 206 Wzór nr 90. Postanowienie o przekazaniu sprawy do rozpoznania na rozprawie.. 208 9. Zawieszenie i podjęcie postępowania.................................... 209 Wzór nr 91. Postanowienie o zawieszeniu postępowania z urzędu............... 209 Wzór nr 92. Zażalenie na postanowienie o zawieszeniu postępowania........... 212 Wzór nr 93. Postanowienie o zawieszeniu postępowania na wniosek stron wydane na rozprawie.................................................. 214 Wzór nr 94. Wniosek strony w sprawie podjęcia zawieszonego postępowania..... 216 Wzór nr 95. Postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania.............. 218 Wzór nr 96. Postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania..... 220 Wzór nr 97. Zażalenie na postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania................................................. 222 Wzór nr 98. Postanowienie o umorzeniu zawieszonego postępowania........... 224 Wzór nr 99. Skarga kasacyjna od postanowienia o umorzeniu postępowania...... 226 8 www.lexisnexis.pl
Spis treści 10. Orzeczenia sądowe................................................... 230 Wzór nr 100. Wyrok uwzględniający skargę w odniesieniu także do innych aktów wydanych w granicach sprawy................................. 230 Wzór nr 101. Wyrok ze zdaniem odrębnym dotyczącym uzasadnienia........... 233 Wzór nr 102. Postanowienie o odroczeniu ogłoszenia orzeczenia................ 236 Wzór nr 103. Postanowienie o przedłużeniu terminu ogłoszenia orzeczenia...... 238 Wzór nr 104. Wniosek strony o uzasadnienie wyroku.......................... 240 Wzór nr 105. Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o uzasadnienie wyroku.... 242 Wzór nr 106. Wniosek prokuratora o uzasadnienie wyroku..................... 245 Wzór nr 107. Postanowienie odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku...... 247 Wzór nr 108. Wyrok uchylający decyzję...................................... 249 Wzór nr 109. Wyrok uwzględniający skargę wydany w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym........................ 253 Wzór nr 110. Postanowienie o przedstawieniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu............................................. 255 Wzór nr 111. Wyrok uwzględniający skargę w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.............................................. 260 Wzór nr 112. Wyrok stwierdzający nieważność decyzji w części................. 262 Wzór nr 113. Wyrok uwzględniający skargę na inny akt........................ 264 Wzór nr 114. Wyrok uwzględniający skargę w sprawie polityki rozwoju.......... 266 Wzór nr 115. Wyrok uwzględniający skargę na uchwałę gminy................. 270 Wzór nr 116. Wyrok uwzględniający skargę na akt nadzoru.................... 273 Wzór nr 117. Wyrok uwzględniający skargę na bezczynność organu administracji................................................. 275 Wzór nr 118. Wyrok uwzględniający skargę na przewlekłość postępowania....... 278 Wzór nr 119. Wyrok uwzględniający skargę na czynność prawną................ 281 Wzór nr 120. Wyrok oddalający skargę...................................... 283 Wzór nr 121. Wyrok oddalający skargę w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.............................................. 286 Wzór nr 122. Wyrok uchylający decyzję i orzekający o jej niewykonalności....... 289 Wzór nr 123. Wniosek o wymierzenie grzywny z tytułu niewykonania obowiązku prawnego.................................................... 292 Wzór nr 124. Postanowienie o wymierzeniu grzywny z tytułu nienadesłania akt sprawy...................................................... 294 Wzór nr 125. Skarga o wymierzenie grzywny z tytułu niewykonania wyroku..... 296 Wzór nr 126. Wyrok wymierzający grzywnę z tytułu niewykonania wyroku...... 299 Wzór nr 127. Postanowienie sygnalizacja................................... 302 Wzór nr 128. Wniosek o sprostowanie wyroku................................ 304 Wzór nr 129. Postanowienie o sprostowaniu wyroku.......................... 306 Wzór nr 130. Postanowienie o odmowie sprostowania wyroku.................. 308 Wzór nr 131. Wniosek o uzupełnienie wyroku................................ 310 Wzór nr 132. Wyrok uzupełniający wyrok.................................... 312 Wzór nr 133. Postanowienie o uzupełnieniu wyroku.......................... 314 Wzór nr 134. Postanowienie o odmowie uzupełnienia wyroku.................. 316 9
Spis treści Wzór nr 135. Postanowienie o odrzuceniu wniosku o uzupełnienie wyroku....... 318 Wzór nr 136. Wniosek o wykładnię wyroku.................................. 320 Wzór nr 137. Postanowienie wykładnia wyroku............................. 322 Wzór nr 138. Postanowienie odmowa wykładni wyroku...................... 324 Wzór nr 139. Wniosek o umorzenie postępowania zgłoszony przed rozprawą..... 326 Wzór nr 140. Postanowienie o umorzeniu postępowania sądowoadministracyjnego wydane na posiedzeniu niejawnym............................. 328 Wzór nr 141. Wniosek o umorzenie postępowania zgłoszony na rozprawie....... 330 Wzór nr 142. Postanowienie o umorzeniu postępowania sądowoadministracyjnego wydane na rozprawie......................................... 331 Wzór nr 143. Wniosek o zmianę postanowienia............................... 333 Wzór nr 144. Postanowienie o zmianie postanowienia......................... 335 Wzór nr 145. Wniosek o uchylenie postanowienia............................. 337 Wzór nr 146. Postanowienie o uchyleniu postanowienia....................... 339 11. Prawomocność orzeczeń.............................................. 341 Wzór nr 147. Wniosek o stwierdzenie prawomocności orzeczenia............... 341 Wzór nr 148. Postanowienie o stwierdzeniu prawomocności.................... 343 ROZDZIAŁ IV. Środki odwoławcze......................................... 344 1. Skarga kasacyjna...................................................... 344 Wzór nr 149. Skarga kasacyjna............................................. 344 Wzór nr 150. Postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej.................... 350 Wzór nr 151. Wyrok oddalający skargę kasacyjną............................. 352 Wzór nr 152. Wyrok uwzględniający skargę kasacyjną......................... 355 Wzór nr 153. Wyrok uchylający zaskarżony wyrok i rozstrzygający sprawę....... 358 2. Zażalenie.............................................................. 361 Wzór nr 154. Zażalenie.................................................... 361 ROZDZIAŁ V. Koszty postępowania........................................ 364 1. Wpis.................................................................. 364 Wzór nr 155. Zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania z powodu nieuiszczenia opłaty.......................................... 364 Wzór nr 156. Zarządzenie o wezwaniu do usunięcia braków formalnych skargi i uiszczenia wpisu............................................ 366 Wzór nr 157. Postanowienie o odrzuceniu środka zaskarżenia (skargi, skargi kasacyjnej, zażalenia, skargi o wznowienie postępowania) z powodu nieuiszczenia wpisu........................................... 368 10 www.lexisnexis.pl
Spis treści Wzór nr 158. Skarga kasacyjna od postanowienia o odrzuceniu skargi z powodu nieuiszczenia wpisu........................................... 370 Wzór nr 159. Zarządzenie o wezwaniu do uzupełnienia opłaty.................. 373 Wzór nr 160. Wezwanie do wpłacenia kwoty należnej opłaty................... 375 Wzór nr 161. Zażalenie na zarządzenie o wezwaniu do uzupełnienia opłaty...... 376 Wzór nr 162. Wniosek o wszczęcie egzekucji................................. 378 Wzór nr 163. Wniosek o rozłożenie należności sądowej na raty................. 380 Wzór nr 164. Wniosek o umorzenie należności sądowej........................ 382 Wzór nr 165. Zarządzenie o rozłożeniu należności sądowej na raty.............. 384 Wzór nr 166. Zarządzenie o umorzeniu należności sądowej z urzędu............ 386 Wzór nr 167. Postanowienie o zwrocie wpisu................................. 388 Wzór nr 168. Zarządzenie o ściągnięciu opłaty kancelaryjnej................... 390 2. Wydatki............................................................... 392 Wzór nr 169. Wezwanie do wpłacenia wyłożonej za stronę kwoty z budżetu sądu........................................................ 392 Wzór nr 170. Postanowienie o ściągnięciu wyłożonej za stronę kwoty z budżetu sądu........................................................ 394 ROZDZIAŁ VI. Zwolnienie od kosztów sądowych. Prawo pomocy............. 396 Wzór nr 171. Postanowienie o przyznaniu prawa pomocy w zakresie częściowym.................................................. 396 Wzór nr 172. Postanowienie o przyznaniu prawa pomocy w zakresie całkowitym.................................................. 400 Wzór nr 173. Wystąpienie do organu samorządu zawodowego o wyznaczenie pełnomocnika dla strony, której przyznano prawo pomocy......... 402 Wzór nr 174. Postanowienie o odmowie przyznania prawa pomocy z powodu oczywistej bezzasadności skargi................................ 404 Wzór nr 175. Postanowienie referendarza sądowego o oddaleniu wniosku o przyznanie prawa pomocy.................................... 406 Wzór nr 176. Sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego o odmowie przyznania prawa pomocy..................................... 409 Wzór nr 177. Postanowienie sądu o przyznaniu prawa pomocy w częściowym zakresie, wydane w wyniku wniesienia sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego........................................ 412 Wzór nr 178. Zażalenie na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego w sprawie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym....... 415 Wzór nr 179. Wniosek o przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej............. 418 Wzór nr 180. Wniosek o przyznanie prawa pomocy osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.......... 423 Wzór nr 181. Wezwanie do złożenia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów źródłowych w związku z ubieganiem się o przyznanie prawa pomocy...................................................... 427 11
Spis treści Wzór nr 182. Zarządzenie o pozostawieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania z powodu nieuzupełnienia braków w terminie..... 429 Wzór nr 183. Sprzeciw od zarządzenia referendarza sądowego o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania...................................... 431 Wzór nr 184. Zarządzenie o pozostawieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania z powodu nienadesłania go w terminie na urzędowym formularzu..................................... 434 Wzór nr 185. Postanowienie o odrzuceniu sprzeciwu.......................... 436 Wzór nr 186. Postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia pełnomocnikowi za zastępstwo procesowe wykonane na zasadzie prawa pomocy oraz o zwrocie niezbędnych udokumentowanych wydatków........ 438 Wzór nr 187. Postanowienie o cofnięciu prawa pomocy........................ 441 ROZDZIAŁ VII. Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego............... 443 Wzór nr 188. Postanowienie pytanie prawne................................ 443 Wzór nr 189. Postanowienie pytanie prawne................................ 446 Wzór nr 190. Postanowienie o odmowie odpowiedzi na pytanie prawne......... 449 Wzór nr 191. Uchwała rozstrzygająca zagadnienie prawne przedstawione przez Naczelny Sąd Administracyjny.................................. 452 Wzór nr 192. Wniosek o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego................. 456 Wzór nr 193. Uchwała zawierająca odpowiedź na pytanie prawne............... 458 ROZDZIAŁ VIII. Wznowienie postępowania................................ 462 Wzór nr 194. Skarga o wznowienie postępowania sądowego.................... 462 Wzór nr 195. Postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie................. 465 Wzór nr 196. Postanowienie o wznowieniu postępowania...................... 467 ROZDZIAŁ IX. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia................................................. 470 Wzór nr 197. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia................................................... 470 Wzór nr 198. Skarga od orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z powodu rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej................ 476 Wzór nr 199. Postanowienie odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku naruszenie terminu........... 479 Wzór nr 200. Postanowienie odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przymus adwokacki........... 482 Wzór nr 201. Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nieuprawdopodobnienie poniesienia szkody.......... 484 Wzór nr 202. Postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia braki formalne.................................... 488 12 www.lexisnexis.pl
Spis treści Wzór nr 203. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego oddalający skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia z powodu braku naruszenia norm prawa Unii Europejskiej......... 491 Wzór nr 204. Wyrok uwzględniający skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia..................................... 495 ROZDZIAŁ X. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt........... 499 Wzór nr 205. Wniosek o odtworzenie akt.................................... 499 Wzór nr 206. Zarządzenie w sprawie złożenia dokumentów niezbędnych do odtworzenia akt........................................... 502 Wzór nr 207. Postanowienie o skazaniu na grzywnę za nienadesłanie odpisów dokumentów niezbędnych do odtworzenia akt.................... 504 Wzór nr 208. Zarządzenie przewodniczącego o dołączeniu do akt odpisów dokumentów................................................. 507 Wzór nr 209. Wezwanie do złożenia oświadczeń w postępowaniu w razie zaginięcia lub zniszczenia akt.................................. 508 Wzór nr 210. Postanowienie o częściowym odtworzeniu akt.................... 509 ROZDZIAŁ XI. Przepisy z zakresu postępowania w obrocie zagranicznym.... 511 Wzór nr 211. Postanowienie o odrzuceniu skargi z przyczyn formalnych na skutek przyjęcia fikcji doręczenia pisma stronie zamieszkałej za granicą.... 511 13
Wykaz skrótów Wykaz skrótów CBOSA Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości k.c. ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) k.k. ustawa z czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) k.k.w. Konstytucja RP k.p.a. k.p.c. k.r.o. Lexis Nexis Lex M.P. Mon. Praw. NSA NP o.p. ONSA ONSAiWSA OSA OSAiSN OSNC OSNCP OSNAPiUS ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) ustawa z 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i zm.) ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 267) ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.) Lexis.pl Serwis Prawniczy Lexis Nexis Polska system informacji prawnej Wolters Kluwer Polska Monitor Polski Monitor Prawniczy Naczelny Sąd Administracyjny Nowe Prawo ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna (od 1995 r.) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (od 1963 r. do 1994 r.) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (od 1995 r.) 15
Wykaz skrótów OSNP Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych (od 2003 r.) OSP Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK ZU Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Zbiór Urzędowy Pal. Palestra Prz. Podatkowy Przegląd Podatkowy przep. wprow. ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.) p.s.a. ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) regulamin rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 18 wrześ nia 2003 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 169, poz. 1646) rozp. spr. op. kanc. rozporządzenie Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz.U. Nr 221, poz. 2192) rozp. spr. wpisu rozporządzenie Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) SN Sąd Najwyższy TfUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (tekst skonsolidowany Dz.Urz. UE 2012 C 326/1) TWE Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (tekst skonsolidowany Dz.Urz. UE 2006 C 321 E/37) u.p.a. ustawa z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 ze zm.) u.p.d.o.f. ustawa z 26 listopada 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) u.s.a. ustawa z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) u.s.p. ustawa z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 427 ze zm.) WSA wojewódzki sąd administracyjny zasady biurowości zarządzenie nr 11 Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 listopada 2003 r. w sprawie ustalenia zasad biurowości w sądach administracyjnych (niepubl.) ZNSA Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego Uwaga: Akty normatywne, które zostały uchylone, są w tekstach wzorów pism procesowych zaznaczone drukiem pochyłym. 16 www.lexisnexis.pl
Od Autorów Od Autorów Sądownictwo administracyjne odgrywa coraz istotniejszą rolę w polskim porządku prawnym. Krąg spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne stale się poszerza. Kognicji sądów administracyjnych podlegają obecnie sprawy, które wcześniej należały do właś ciwości sądów powszechnych. Tytułem przykładu można wymienić choćby sprawy z zakresu własności przemysłowej, ale także sprawy dotyczące wymierzania kar administracyjnych oraz szeroko rozumiane sprawy gospodarcze. Specjalną kategorię spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne stanowią sprawy związane z polityką rozwoju. Prawodawca podjął także środki prawne służące dyscyplinowaniu administracji publicznej. Należy do nich skarga na przewlekłość postępowania i możliwość wymierzenia przez sąd administracyjny grzywny organowi, który prowadzi postępowanie administracyjne nieefektywnie. Pojawiają się w związku z tym nowe szczególne procedury, wymagające ujęcia w zbiorze wzorów pism i orzeczeń występujących w postępowaniu przed sadami administracyjnymi. Prawo do sądu i związane z nim prawo do zaskarżania orzeczeń pierwszoinstancyjnych do sądu drugiej instancji są prawami podmiotowymi przysługującymi wszystkim uczestnikom postępowania sądowoadministracyjnego. O skorzystaniu bądź nieskorzystaniu z tych praw może i powinien decydować sam zainteresowany. Normatywne gwarancje w tym zakresie zapewnia Konstytucja RP, ale także stosowne akty o charakterze międzynarodowym. Dwuinstancyjność postępowania sądowego należy więc do podstawowych kanonów demokratycznego państwa prawnego. Stanowi ona istotny instrument procesowy, pozwalający na naprawienie ewentualnych błędów i innych naruszeń prawa, które mogą się pojawić w danej sprawie z różnych powodów. Ponadto zgodnie z ustawą zasadniczą każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Przepis ten w sposób wyraźny łączy obowiązek naprawienia szkody z takim działaniem władzy publicznej, które narusza prawo. Tak więc ustawą z 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi 17
Od Autorów (Dz.U. Nr 36, poz. 196) została wprowadzona do postępowania sądowoadministracyjnego instytucja skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Instytucja ta, mająca podstawę w art. 77 Konstytucji RP, znana jest już polskiemu prawodawstwu od 22 grudnia 2004 r., tj. od dnia uchwalenia stosownych zmian w Kodeksie postępowania cywilnego. W Polsce nowy model dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego pojawił się na początku 2004 r. Zapewnia on każdemu uczestnikowi postępowania po pierwsze możliwość szerokiego dostępu do sądowej kontroli administracji, obejmującej w zasadzie wszystkie władcze formy jej działania, po drugie możliwość zaskarżenia orzeczenia sądu pierwszej instancji do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Obecne prawo do drugiej instancji jest prawem realnym, przysługującym każdemu uczestnikowi postępowania. Jest to cecha wyraźnie odróżniająca dzisiejszą instytucję weryfikacji orzeczeń sądów administracyjnych od wcześniejszej rewizji nadzwyczajnej, którą mogło złożyć do Sądu Najwyższego jedynie kilka podmiotów okreś lonych w ustawie. Ponadto, jak wspomniano, w obecnej procedurze sądowoadministracyjnej funkcjonuje, poza zwykłymi środkami zaskarżania, także nadzwyczajny środek prawny, pozwalający w konsekwencji na naprawienie ewentualnej szkody wyrządzonej niezgodnym z prawem działaniem władzy publicznej. Sądami administracyjnymi pierwszej instancji są wojewódzkie sądy administracyjne. Działają one w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Gliwicach, Gorzowie Wielkopolskim, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i we Wrocławiu. Od orzeczeń tych sądów kończących postępowanie zainteresowani uczestnicy mogą wnosić skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skargi takie są obarczone tzw. przymusem adwokackim, co oznacza, iż muszą być sporządzone przez fachowego pełnomocnika, co do zasady, przez adwokata lub radcę prawnego. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego są prawomocne, nie przysługują więc od nich zwykłe środki zaskarżania. Wspomniany tzw. przymus adwokacki dotyczy także skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Procedura sądowoadministracyjna została co do zasady uregulowana jednolicie w ustawie z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Obecnie nie zachodzi już potrzeba odpowiedniego (posiłkowego) korzystania w postępowaniu przed sądami administracyjnymi z postanowień Kodeksu postępowania cywilnego oraz Kodeksu postępowania administracyjnego. Jednakże obecna praktyka stanowienia prawa wskazuje na tendencję do uchwalania ustaw szczególnych, odmiennie regulujących niekiedy zasadnicze elementy procedury sądowoadministracyjnej. Takim aktem jest na przykład ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 ze zm.). Dwuinstancyjne postępowanie przed sądami administracyjnymi doczekało się już wielu opracowań teoretycznych. Istotne zagadnienia procesowe wyjaśniło tak- 18 www.lexisnexis.pl
Od Autorów że orzecznictwo. Wydaje się jednak, że procedurę sądowoadministracyjną i problemy z nią związane można przedstawić także przez system pism procesowych i orzeczeń sądowych, bo to właśnie one tworzą jej swoisty schemat. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę takiego właśnie przedstawienia postępowania przed sądami administracyjnymi. Przygotowany i systematycznie poszerzany zbiór pism występujących w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie ogranicza się jedynie do wzorów pism procesowych. Nie chodzi bowiem tylko o pomoc uczestnikom postępowania i ich pełnomocnikom we właś ciwym doborze pisma procesowego do konkretnej sytuacji prawnej, ale również o przedstawienie orzeczeń sądowych (np. wyroków, postanowień, zarządzeń) opracowanych zgodnie z ustawą, aby tak skonstruowany obraz procedury był w miarę pełny i mógł służyć nie tylko praktykom, lecz także studentom, aplikantom oraz tym wszystkim, którzy z postępowaniem administracyjnym, a szczególnie sądowoadministracyjnym, mają niewielki kontakt. Od czasu ukazania się pierwszego wydania niniejszego opracowania opisywaną materię procesową wzbogaciła zarówno teoria, jak i praktyka orzecznicza. Pojawiły się także zmiany w systemie prawnym, mające wpływ na postępowanie przed sądami administracyjnymi. Niniejsze, szóste wydanie książki stara się do tych zmian nawiązywać. 19
Rozdział I. Przepisy wstępne Wzór nr 1. Wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego Rozdział I Przepisy wstępne WZÓR nr 1 WNIOSEK O ROZSTRZYGNIĘCIE SPORU KOMPETENCYJNEGO Warszawa, dnia 6 stycznia 2013 r. Do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Gabriela Piotra Boduena 3/5 00-011 Warszawa Skarżący: Prezydent Miasta Torunia Organ: Starosta Powiatu Brzeskiego WNIOSEK o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego Na podstawie art. 4 w zw. z art. 15 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) wnoszę o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Prezydentem Miasta Torunia a Starostą Powiatu Brzeskiego przez wskazanie Starosty Powiatu Brzeskiego jako organu właś ciwego do załatwienia sprawy wznowienia postępowania o zarejestrowanie pojazdu. Uzasadnienie Prokurator Rejonowy w Wyszkowie wniósł sprzeciw wobec ostatecznej decyzji Starosty Powiatu Brzeskiego z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie rejestracji samo- 21
Rozdział I. Przepisy wstępne chodu osobowego marki Opel, wnosząc o wznowienie postępowania i uchylenie decyzji o zarejestrowaniu tego pojazdu oraz wydanie decyzji odmawiającej rejestracji. W uzasadnieniu Prokurator podniósł zarzut przerobienia numerów nadwozia pojazdu. Postanowieniem z dnia 16 wrześ nia 2012 r. Starosta Powiatu Brzeskiego przekazał sprzeciw Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie Urzędowi Miasta Torunia celem rozpatrzenia według właś ciwości. Na postanowienie Starosty Powiatu Brzeskiego Prezydent Miasta Torunia wniósł zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które postanowieniem z dnia 14 listopada 2012 r. stwierdziło niedopuszczalność zażalenia na postanowienie Starosty Powiatu Brzeskiego w sprawie przekazania sprzeciwu Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie według właś ciwości. W uzasadnieniu wskazano, że zażalenie zostało wniesione przez Prezydenta Miasta Torunia, który jest organem nieuprawnionym, i w związku z tym musi zostać uznane za niedopuszczalne. W tej sytuacji powstał spór kompetencyjny, którego rozstrzygnięcie przez Naczelny Sąd Administracyjny jest konieczne. Objaśnienia I. Spory kompetencyjne, czyli spory o właś ciwość, mogą występować w praktyce jako spory negatywne lub pozytywne. Ze sporami kompetencyjnymi negatywnymi mamy do czynienia wówczas, gdy żaden z organów nie uważa się za właś ciwy do rozstrzygnięcia sprawy. Nie dochodzi wtedy do wydania decyzji w konkretnej sprawie administracyjnej, a więc do jej rozstrzygnięcia. Spory kompetencyjne pozytywne natomiast powstają wówczas, gdy kilka organów administracyjnych chce podjąć i podejmuje działania zmierzające do rozstrzygnięcia danej sprawy administracyjnej. Zakładają zatem one, iż są właś ciwe w jednej i tej samej sprawie. II. Gdyby nie było procesowych instrumentów rozstrzygania sporów kompetencyjnych, prowadziłoby to do sytuacji szczególnie niepożądanych w procedurze administracyjnej. W przypadku sporu pozytywnego sprawa mogłaby być rozstrzygana za pomocą wielu aktów administracyjnych pochodzących od różnych organów, co w konsekwencji prowadziłoby do późniejszego stwierdzenia nieważności okreś lonego aktu (aktów). W przypadku zaś sporu negatywnego utrzymywanie stanu bierności organu w załatwieniu sprawy pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z zasadą ekonomii procesowej. III. Zgodnie z art. 166 ust. 3 Konstytucji RP spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne. Ta norma konstytucyjna zatem wyznaczyła zakres kompetencji sądów administracyjnych co do rozstrzygania sporów, ograniczając je tylko do kolizji między organami samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej. IV. Wskazaną normę konstytucyjną uzupełnia art. 4 p.s.a. stanowiący, że sądy administracyjne rozstrzygają spory o właś ciwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, jeżeli odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. V. Właściwość sądów administracyjnych w omawianych sprawach potwierdza również art. 22 2 k.p.a. w brzmieniu nadanym art. 4 pkt 3 przep. wprow. VI. Spory kompetencyjne są rozstrzygane przez Naczelny Sąd Administracyjny (art. 15 1 pkt 4 i 2 p.s.a.). Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego zatem nie podlega kontroli instancyjnej. 22 www.lexisnexis.pl
Wzór nr 1. Wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego VII. Z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego przez Naczelny Sąd Administracyjny (art. 22 3 k.p.a.) mogą wystąpić następujące podmioty: 1) strona postępowania, w którym doszło do powstania sporu, 2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej pozostający w sporze, 3) minister właś ciwy do spraw administracji publicznej, 4) minister właś ciwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny, 5) Rzecznik Praw Obywatelskich. VIII. Do czasu rozstrzygnięcia sporu o właś ciwoś ć organ administracji publicznej, na któ rego obszarze sprawa została zainicjowana, podejmuje tylko czynnoś ci niecierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym organ właś ciwy do rozstrzygnięcia sporu (art. 23 k.p.a.). IX. Por. także objaśnienia do wzoru nr 2 Postanowienie rozstrzygające spór kompetencyjny. 23
Rozdział I. Przepisy wstępne WZÓR nr 2 POSTANOWIENIE ROZSTRZYGAJĄCE SPÓR KOMPETENCYJNY Sygn. Wzór nr 2. Postanowienie rozstrzygające spór kompetencyjny akt OW 52/12 POSTANOWIENIE Dnia 16 lutego 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Jurczykielewicz Sędziowie NSA: Zbigniew Mierzejewski (spr.) Jarosław Wydrychowski Protokolant: Katarzyna Robaczewska po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta Torunia o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Prezydentem Miasta Torunia a Starostą Powiatu Brzeskiego w przedmiocie wskazania organu właś ciwego do załatwienia sprawy zarejestrowania pojazdu postanawia wskazać Starostę Powiatu Brzeskiego jako organ właś ciwy do załatwienia sprawy wznowienia postępowania o zarejestrowanie pojazdu. Jerzy Jurczykielewicz Zbigniew Mierzejewski Jarosław Wydrychowski Uzasadnienie Prezydent Miasta Torunia wystąpił o rozpatrzenie sporu o właś ciwość organu w związku ze sprzeciwem wniesionym przez Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie od decyzji Starosty Powiatu Brzeskiego w sprawie rejestracji samochodu osobowego marki Opel. Prokurator Rejonowy w Wyszkowie wniósł sprzeciw od ostatecznej decyzji Starosty Powiatu Brzeskiego z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie rejestracji tego samochodu, wnosząc o wznowienie postępowania i uchylenie decyzji o zarejestrowaniu tego pojazdu oraz wydanie decyzji odmawiającej jego rejestracji. W uzasadnieniu Prokurator podniósł zarzut przerobienia numerów nadwozia pojazdu. Postanowieniem z dnia 16 wrześ nia 2012 r. Starosta Powiatu Brzeskiego przekazał sprzeciw Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie Urzędowi Miasta Torunia celem rozpatrzenia według właś ciwości. Na postanowienie Starosty Powiatu Brzeskiego Prezydent Miasta Torunia wniósł zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. 24 www.lexisnexis.pl
Wzór nr 2. Postanowienie rozstrzygające spór kompetencyjny Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia 14 listopada 2012 r. stwierdziło niedopuszczalność zażalenia Prezydenta Miasta Torunia na postanowienie Starosty Powiatu Brzeskiego w sprawie przekazania sprzeciwu Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie według właś ciwości. W uzasadnieniu wskazano, że zażalenie zostało wniesione przez Prezydenta Miasta Torunia, który jest organem nieuprawnionym, i w związku z tym musi zostać uznane za niedopuszczalne. Prezydent Miasta Torunia wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozpoznanie sporu kompetencyjnego w tej sprawie. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Celem wniesienia sprzeciwu przez Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie było wyeliminowanie z użytkowania pojazdu mającego przerobione numery przez wznowienie postępowania i uchylenie decyzji o zarejestrowaniu pojazdu oraz wydanie decyzji odmawiającej jego rejestracji. Prokurator właś ciwie skierował sprzeciw do Starosty Powiatu Brzeskiego, biorąc pod uwagę, iż ostatnia rejestracja pojazdu przed wniesieniem sprzeciwu została dokonana właśnie przez tego Starostę. Do rozpoznania sprzeciwu Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie wystarczające jest podjęcie odpowiednich działań przez organ właś ciwy w chwili wniesienia sprzeciwu. Do ewentualnego uchylenia przez Starostę Powiatu Brzeskiego własnej decyzji o zarejestrowaniu pojazdu nie jest konieczna zmiana wcześniejszej decyzji o pierwszej rejestracji pojazdu. Należy również stwierdzić, że wskazanie Prezydenta Miasta Torunia, jako podmiotu właś ciwego do wznowienia postępowania i uchylenia decyzji o pierwszej rejestracji pojazdu, nie prowadziłoby do osiągnięcia celu sprzeciwu Prokuratora Rejonowego w Wyszkowie. Ewentualne uchylenie tej decyzji bowiem nie powoduje automatycznego wzruszenia decyzji Starosty Powiatu Brzeskiego o aktualnej rejestracji pojazdu. W tej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 4 i 15 1 pkt 4 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), postanowił jak w sentencji. Jerzy Jurczykielewicz Zbigniew Mierzejewski Jarosław Wydrychowski Objaśnienia I. Spory kompetencyjne, czyli spory o właś ciwość, mogą występować w praktyce jako spory negatywne lub pozytywne. Ze sporami kompetencyjnymi negatywnymi mamy do czynienia wówczas, gdy żaden z organów nie uważa się za właś ciwy do rozstrzygnięcia sprawy. Nie dochodzi wtedy do wydania decyzji w konkretnej sprawie administracyjnej, a więc do jej rozstrzygnięcia. Spory kompetencyjne pozytywne natomiast powstają wówczas, gdy kilka organów administracyjnych chce podjąć i podejmuje działania zmierzające do rozstrzygnięcia danej sprawy administracyjnej. Zakładają zatem one, iż są właś ciwe w jednej i tej samej sprawie. 25
Rozdział I. Przepisy wstępne II. Gdyby nie było procesowych instrumentów rozstrzygania sporów kompetencyjnych, prowadziłoby to do sytuacji szczególnie niepożądanych w procedurze administracyjnej. W przypadku sporu pozytywnego sprawa mogłaby być rozstrzygana za pomocą wielu aktów administracyjnych pochodzących od różnych organów, co w konsekwencji prowadziłoby do późniejszego stwierdzenia nieważności okreś lonego aktu (aktów). W przypadku zaś sporu negatywnego utrzymywanie stanu bierności organu w załatwieniu sprawy pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z zasadą ekonomii procesowej. III. Konieczne więc jest uchwalenie procedur prawnych prowadzących do rozstrzygania sporów kompetencyjnych. Jedną z nich jest postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. IV. Zgodnie z art. 166 ust. 3 Konstytucji RP, spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne. Ta norma konstytucyjna zatem wyznaczyła zakres kompetencji sądów administracyjnych co do rozstrzygania sporów, ograniczając je tylko do kolizji między organami samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej. V. Wskazaną normę konstytucyjną uzupełnia art. 4 p.s.a., stanowiący, że sądy administracyjne rozstrzygają spory o właś ciwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, jeżeli odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. VI. Właściwość sądów administracyjnych w omawianych sprawach potwierdza również art. 22 2 k.p.a. w brzmieniu nadanym art. 4 pkt 3 przep. wprow. VII. Wprawdzie powołane przepisy posługują się ogólnym pojęciem sądów administracyjnych, jako właś ciwych do rozstrzygania sporów kompetencyjnych między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej, ale kwestię tę precyzuje art. 15 1 pkt 4 i 2 p.s.a., wskazując, że omawiane spory będą rozstrzygane przez Naczelny Sąd Administracyjny. VIII. Z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego przez Naczelny Sąd Administracyjny (art. 22 3 k.p.a.) mogą wystąpić następujące podmioty: 1) strona postępowania, w którym doszło do powstania sporu, 2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej pozostający w sporze, 3) minister właś ciwy do spraw administracji publicznej, 4) minister właś ciwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny, 5) Rzecznik Praw Obywatelskich. IX. Sąd rozstrzyga spory kompetencyjne, wydając postanowienie wskazujące organ właś ciwy do załatwienia konkretnej sprawy. Sprawa, w której powstał spór kompetencyjny, musi zatem mieć charakter sprawy z zakresu administracji publicznej, a wśród organów uczestniczących w postępowaniu przed sądem w sprawie o rozstrzygnięcie sporu musi brać udział organ właś ciwy do jej załatwienia. X. Rozstrzygnięcie sporu o właś ciwość, w świetle powołanych ustaw, polega zatem na arbitralnym wskazaniu przez sąd organu, który od tej pory jest organem uprawnionym do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej. Orzeczenie sądu, wskazujące właś ciwość danego organu, nie ma więc charakteru powszechnie obowiązującego, a zatem przepisy prawne nie przewidują i nie muszą przewidywać środków odwoławczych od takich orzeczeń. Praktycznie chodzi o to, aby w wyniku ewentualnego zażalenia nie prowadzić niepotrzebnych sporów niejako na marginesie sprawy, która oczekuje na merytoryczne rozstrzygnięcie. 26 www.lexisnexis.pl
Wzór nr 3. Wniosek o wyłączenie sędziego Wzór nr 3. Wniosek o wyłączenie sędziego WZÓR nr 3 WNIOSEK O WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO Warszawa, dnia 2 lutego 2013 r. Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4 00-013 Warszawa Skarżący: Jan Kowalski, ul. Poligonowa 212 04-042 Warszawa Organ: Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Sygn. akt II SA/Wa 359/12 WNIOSEK skarżącego o wyłączenie sędziego Na podstawie art. 20 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) wnoszę o wyłączenie Sędziego Jerzego Drodkowskiego od rozpoznawania sprawy z mojej skargi na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 listopada 2012 r. (nr SEow-727-463/12). Uzasadnienie Sędzia Jerzy Drodkowski brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organie administracji publicznej, tj. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W tej sytuacji wniosek jest uzasadniony w świetle art. 18 1 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Załącznik: odpis wniosku. Jan Kowalski Objaśnienia I. Wyłączenie sędziego następuje albo na żądanie sędziego, albo na wniosek strony. 27