RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE

RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE POLSKA Ostatnie dni nie przynoszą wzrostu obrotów ziarnem na rynku krajowym. Handel ziarnem na szerszym rynku pozostaje ograniczony, co wynika z utrzymującej się małej sprzedaży ziarna przez rolników w większości regionów kraju. Nieco większą aktywność notuje się na północy, gdzie rolnicy kończą prace polowe związane ze zbiorami i siewem rzepaku ozimego i potrzebują środków finansowych na jesienne siewy zbóż ozimych. Większość rolników oczekuje jednak wyższych cen za zmagazynowane zboża i czeka na wzrost cen ziarna. Wydaje się jednak, iż z uwagi na spadki cen zbóż na rynku światowym i ograniczone możliwości eksportu ziarna z kraju w związku z silną konkurencją, o zwyżki cen w najbliższym czasie będzie trudno, szczególnie w odniesieniu do ziarna paszowego. Ponadto, na rynku nie widać presji za duże zakupy ziarna przez przetwórców. Wielu z nich posiada bowiem zapasy ziarna do przerobu, realizuje wcześniej zawarte kontrakty na dostawy ziarna, dokupuje surowiec na bieżąco na rynkach lokalnych w niskich cenach i przede wszystkim czeka tegoroczną kukurydzę, której zbiór będzie wysoki. W związku ze spodziewaną wysoką produkcją (ponad 4 mln ton), krajowi przetwórcy obecnie oferują za kukurydzę mokrą około 360-400 PLN/t (30% wilgotności) z dostawą, tj. wyraźnie mniej niż przed rokiem. W połowie tygodnia, w zależności od regionu kraju, ceny zbóż ze zbiorów 2016 roku oferowane przez przetwórców z dostawą były zbliżone do tych notowanych przed tygodniem i kształtowały się następująco: pszenica konsumpcyjna (12,5% białka) 600-650 PLN/t, pszenica paszowa 560-600 PLN/t, żyto konsumpcyjne 500-560 PLN/t, żyto paszowe 480-510 PLN/t, pszenżyto 530-560 PLN/t, jęczmień paszowy 490-550 PLN/t, kukurydza (zbiór 2015) 640-670 PLN/t. kukurydza mokra (zbiór 2016) 360-400 PLN/t. Rynkowa podaż rzepaku w dalszym ciągu pozostaje uszczuplona. W zależności od lokalizacji, w połowie tygodnia wyjściowe ceny skupu rzepaku oferowane przez zakłady tłuszczowe i firmy handlowe kształtowały się na poziomie 1650-1690 PLN/t, tj. o 10-20 PLN/t więcej niż przed tygodniem. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, przetwórcy realizują wcześniejsze kontrakty i importują rzepak z Węgier i Rumunii. W bieżącym sezonie, wielkość eksportu rzepaku z południa Europy będzie większa niż w sezonie poprzednim. W sierpniu br., eksport pszenicy drogą morską wyniósł ponad 140 tys. ton. Większy eksport tego zboża będzie miał miejsce we wrześniu i październiku, w związku 1

z realizacją wcześniejszych kontraktów przez firmy handlowe. W portach ładowane będzie ziarno pszenicy z m.in. przeznaczeniem do Arabii Saudyjskiej i Algierii. Obecnie drogą morską eksportuje się głównie pszenicę z przeznaczeniem przede wszystkim na rynki Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, mało eksportuje się natomiast na barkach i mniejszych jednostkach do innych krajów europejskich. Przewidujemy, iż eksport pszenicy z kraju w całym sezonie 2016/17 może wynieść około 2,5 mln ton, tj. o ponad 1 mln ton mniej od wielkości eksportu w sezonie poprzednim. Będzie to wynikiem następujących czynników: wyraźnie mniejszych zbiorów pszenicy w kraju, mniejszej podaży pszenicy jakości eksportowej i silnej konkurencji w eksporcie pszenicy ze strony krajów Basenu Morza Czarnego. Z drugiej jednak strony, bardzo słaba jakość pszenicy zebranej we Francji, a także krajach bałtyckich stanowi pewną szansę dla eksportu polskiej pszenicy, m.in. do takich krajów jak Arabia Saudyjska czy Algieria, które nie kupują rosyjskiego czy ukraińskiego ziarna. W połowie tygodnia, ceny zbóż z dostawą do portów kształtowały się na następujących poziomach: pszenica konsumpcyjna 14,0% białka 690 PLN/t (dostawa IX 2016) pszenica konsumpcyjna 12,5% białka 680-685 PLN/t (dostawa IX 2016) żyto paszowe 505-510 PLN/t (dostawa IX 2016) pszenżyto 550-560 PLN/t (dostawa IX 2016) owies 525 PLN/t (dostawa IX 2016) kukurydza (zbiór 2016) 600-615 PLN/t (dostawa X-XII 2016) Finalne ceny uzależnione są od odbiorcy, parametrów ziarna i terminu dostawy oraz aktualnych notowań cen ziarna na giełdzie MATIF i kształtowania się kursu euro w dniu podpisywania kontraktu. Eksport ziarna na kołach na rynek niemiecki w dalszym ciągu pozostaje w znacznej mierze ograniczony do realizacji wcześniej zawartych kontraktów. W odniesieniu do importu, do kraju dociera pszenica konsumpcyjna i paszowa ze Słowacji i pszenica paszowa z Litwy, ale na obecną chwilę realizowane wolumeny nie są duże. Jakość słowackiej pszenicy jest zadowalająca, podczas gdy litewska pszenica charakteryzuje się niską liczbą opadania. 2

ŚWIAT Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nieznacznie wzrosły. Dobre dane eksportowe z USA za ostatni tydzień, niskie ceny pszenicy i notowany słaby dolar zachęciły fundusze do zwiększenia zakupów kontraktów na to zboże na giełdzie w Chicago w przeświadczeniu, iż przy obecnych poziomach cenowych wzrośnie popyt eksportowy na amerykańską pszenicę. W piątek 9/09 cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 138,16 USD/t i była o 0,8% wyższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie grudniowym 2016 wzrosła o 1,1% i wyniosła 148,22 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie osłabły. Cena pszenicy w kontrakcie grudniowym spadła do najniższego poziomu od 8 tygodni. Bardzo wysokie zbiory pszenicy miękkiej w krajach Basenu Morza Czarnego, a także w USA z nawiązką zrekompensowały notowany spadek zbiorów tego zboża we Francji. W piątek 9/09 cena pszenicy w wygasającym kontrakcie wrześniowym na MATIFie wyniosła 143,75 EUR/t i była o 9,0% niższa w porównaniu do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie grudniowym 2016 spadła o 2,0% i wyniosła 158,25 EUR/t. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT wzrosły. Dobre dane eksportowe za ostatni tydzień sprawozdawczy, a także notowane opady deszczu na środkowymzachodzie USA, które mogą spowolnić zbiory soi wpłynęły na zwyżkę jej cen za oceanem. W piątek 9/09, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2016) wyniosła 366,41 USD/t i była o 3,0% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2016 roku wzrosła o 2,9% i wyniosła 360,16 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie ponownie nieznacznie wzrosły. Notowana zwyżka cen soi za oceanem, a także utrzymująca się uszczuplona rynkowa podaż rzepaku na unijnym rynku stanowiły wsparcie jego cen na giełdzie. W piątek 9/09 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 378,25 EUR/t i była o 0,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2017 wyniosła 377,50 EUR/t i także była o 0,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. 3

SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Średnie Oficjalne Ceny Zbóż w Kraju w Tygodniu 35 2016 Według danych Ministerstwa Rolnictwa, w tygodniu kończącym się 4 września 2016, średnia cena skupu pszenicy konsumpcyjnej płacona przez przedsiębiorstwa prowadzące skup zbóż wyniosła 61,90 PLN/dt i była o 1,6% niższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 6,9% niższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W analizowanym okresie, cena pszenicy paszowej wyniosła 61,50 PLN/dt i była o 0,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 6,5% niższa niż rok wcześniej. Z kolei, średnia cena skupu żyta konsumpcyjnego wyniosła 49,50 PLN/dt i była o 1,1% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz o 1,5% niższa od ceny sprzed roku. W analizowanym okresie, średnia cena kukurydzy wyniosła 64,20 PLN/dt i była o 3,3% niższa niż przed tygodniem oraz była o 7,1% niższa niż rok wcześniej. 4

ŚREDNIE OFICJALNE CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO PŁACONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA PROWADZĄCE SKUP ZBÓŻ NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Konsumpcyjna Żyto Konsumpcyjne 4.09.16 619 495 28.08.16 629 489 21.08.16 616 487 14.08.16 601 485 7.08.16 595 481 31.07.16 608 477 24.07.16 631 490 17.07.16 657 498 10.07.16 635 514 3.07.16 646 532 26.06.16 655 524 19.06.16 654 530 12.06.16 636 531 5.06.16 641 527 29.05.16 634 521 22.05.16 645 526 15.05.16 646 530 8.05.16 646 532 1.05.16 645 535 24.04.16 646 515 17.04.16 646 523 10.04.16 648 530 3.04.16 660 513 27.03.16 649 519 20.03.16 648 523 13.03.16 647 528 6.03.16 654 527 28.02.16 658 529 21.02.16 654 530 14.02.16 656 537 7.02.16 672 535 31.01.16 678 536 24.01.16 682 537 17.01.16 672 537 10.01.16 673 543 3.01.16 680 547 4.09.16 28.08.16-1,6% +1,1% 5

ŚREDNIE CENY SKUPU PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 950 900 850 800 750 700 PLN/t 650 600 550 500 450 400 1.07.12 29.07.12 26.08.12 23.09.12 21.10.12 18.11.12 16.12.12 13.01.13 10.02.13 10.03.13 7.04.13 5.05.13 2.06.13 30.06.13 28.07.13 25.08.13 22.09.13 20.10.13 17.11.13 15.12.13 12.01.14 9.02.14 9.03.14 6.04.14 4.05.14 1.06.14 29.06.14 27.07.14 24.08.14 21.09.14 19.10.14 16.11.14 14.12.14 18.01.15 15.02.15 15.03.15 12.04.15 10.05.15 7.06.15 5.07.15 2.08.15 30.08.15 27.09.15 25.10.15 22.11.15 20.12.15 24.01.16 21.02.16 20.03.16 17.04.16 15.05.16 12.06.16 10.07.16 7.08.16 4.09.16 pszenica konsumpcyjna żyto konsumpcyjne 6

Według Ministerstwa Rolnictwa, średnie oficjalne ceny zbóż paszowych w ostatnich tygodniach kształtowały się następująco: ŚREDNIE OFICJALNE CENY SKUPU ZBÓŻ W PRZEDSIĘBIORSTWACH PASZOWYCH NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Żyto Pszenżyto Jęczmień Kukurydza 4.09.16 615 459 521 521 642 28.08.16 613 454 524 510 664 21.08.16 605 469 516 512 670 14.08.16 579 446 514 515 670 7.08.16 626 492 530 513 687 31.07.16 635 486 535 526 707 24.07.16 662 491 573 523 728 17.07.16 666 532 560 524 718 10.07.16 665 524 591 562 717 3.07.16 665 533 590 592 712 26.06.16 664 528 595 601 712 19.06.16 662 531 596 600 704 12.06.16 655 528 594 599 699 5.06.16 651 539 591 599 692 29.05.16 655 522 590 596 681 22.05.16 654 535 593 595 674 15.05.16 646 528 587 593 662 8.05.16 649 525 586 594 658 1.05.16 644 538 583 586 665 24.04.16 638 523 583 596 656 17.03.16 641 551 585 598 657 10.04.16 643 538 579 586 655 3.04.16 644 552 570 589 660 27.03.16 622 541 568 584 661 20.03.16 648 548 571 592 669 13.03.16 650 548 581 598 663 4.09.16 28.08.16 +0,3% +1,1% -0,6% +2,2% -3,3% 7

ŚREDNIE CENY SKUPU ZBÓŻ PASZOWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH SKUPOWYCH W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 2013/14 2014/15 2015/16 950 900 850 800 750 700 PLN/t 2012/13 650 600 550 500 450 400 1.07.12 22.07.12 12.08.12 2.09.12 23.09.12 14.10.12 4.11.12 25.11.12 16.12.12 6.01.13 27.01.13 17.02.13 10.03.13 31.03.13 21.04.13 12.05.13 2.06.13 23.06.13 14.07.13 4.08.13 25.08.13 15.09.13 6.10.13 27.10.13 17.11.13 8.12.13 29.12.13 19.01.14 9.02.14 2.03.14 23.03.14 13.04.14 4.05.14 25.05.14 15.06.14 6.07.14 27.07.14 17.08.14 7.09.14 28.09.14 19.10.14 9.11.14 30.11.14 21.12.14 18.01.15 8.02.15 1.03.15 22.03.15 12.04.15 3.05.15 24.05.15 14.06.15 5.07.15 26.07.15 16.08.15 6.09.15 27.09.15 18.10.15 8.11.15 29.11.15 20.12.15 17.01.16 7.02.16 28.02.16 20.03.16 10.04.16 1.05.16 22.05.16 12.06.16 3.07.16 24.07.16 14.08.16 4.09.16 pszenica paszowa żyto paszowe jęczmień paszowy kukurydza SYTUACJA NA RYNKU ŚWIATOWYM UE LICENCJE W EKSPORCIE ZBÓŻ W 10-tym tygodniu sprawozdawczym sezonu 2016/17 zakończonym 6/09, Komisja Europejska wydała licencje eksportowe m.in. dla 521 tys. ton pszenicy miękkiej, 39 tys. ton jęczmienia (bez jęczmienia browarnego) oraz 54 tys. ton kukurydzy. Łącznie w pierwszych 10 tygodniach sezonu, KE wydała licencje na eksport prawie 7 mln ton ziarna zbóż ogółem z UE do krajów trzecich, tj. o 3% mniej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Z kolei, w 10-ym tygodniu sprawozdawczym KE wydała pozwolenia na import m.in. 134 tys. ton kukurydzy oraz 39 tys. ton pszenicy. Od początku sezonu 2016/17, KE wydała pozwolenia na import 1512 tys. ton kukurydzy wobec 1393 tys. ton w tym samym okresie poprzedniego sezonu. W przypadku pszenicy jest to 462 tys. ton wobec 556 tys. ton w poprzednim sezonie. UE I ŚWIAT OPTYMISTYCZNE PROGNOZY PRODUKCJI SŁONECZNIKA W SEZONIE 2016/17 W sezonie 2016/17 produkcja słonecznika na świecie powinna istotnie wzrosnąć o 3,9 mln ton do poziomu 46 mln ton na wzrostu produkcji w Unii, Rosji oraz Ukrainie, Turcji, oraz prawdopodobnie w Argentynie (zbiory wiosną 2017 roku). Od czerwca prognozy globalnych zbiorów wzrosły o 0,7 mln ton głównie dzięki poprawie prognoz dla Rosji i Ukrainy przy braku korekty dla UE. W Rosji zbiory słonecznika przewidywane są na 10,4 mln ton (+8%), natomiast na Ukrainie 13,2 mln ton (+8%). W Turcji zbiory mają się zwiększyć o 4% do 1,4 mln ton. Przewidywany jest 15% spadek produkcji w USA do 1,1 mln ton) oraz w Chinach (-1%). W państwach WNP (Rosja, Ukraina, Kazachstan i 8

Mołdawia) zbiory słonecznika łącznie mają być na poziomie 24,9 mln ton wobec 22,7 mln ton przed rokiem. W południowych rejonach zbiory słonecznika już się rozpoczęły. W sezonie 2016/17 przewiduje się 8% wzrost globalnej podaży o 3,8 mln ton do blisko 49 mln ton, co pozwoli na przerób na poziomie 40,9 mln ton, co oznaczałoby 9% wzrost. W sezonie 2016/17 globalne zapasy słonecznika wzrosną o 0,2 mln ton do poziomu 3,1 mln ton. W UE28 zbiory słonecznika w br. prognozowane są na 8,4 mln ton (+11) wobec 7,6 mln ton rok wcześniej z areału 4,12 mln ha wobec 4,16 mln ha, głównie dzięki wzrostowi plonów z 1,83 t/ha do 2,04 t/ha. W ostatnich tygodniach pogoda sprzyjała słonecznikowi i wyniki we wschodniej Europie mają być powyżej oczekiwań. Francja doświadczyła permanentnych deszczy, co wpłynęło na ekspansję chorób grzybowych słonecznika, co przekłada się na plony i zbiory. ROSJA: CORAZ LEPSZE PROGNOZY ZBIORÓW ZBÓŻ i EKSPORTU Jak podała niezależna firma analityczna SovEcon, w sezonie 2016/17 Rosja odnotuje rekordowo wysoki poziom produkcji zbożowej. Według najnowszych prognoz, kraj może zebrać nawet 117 mln ton zbóż w porównaniu do 115,3 mln ton w poprzedniej prognozie. Tegoroczne zbiory pszenicy są prognozowane na 73 mln ton (71,3 mln ton we wcześniejszej prognozie). Wysoki będzie eksport. Jak przewiduje rosyjskie Ministerstwo Rolnictwa, w bieżącym sezonie handlowym rosyjski wywóz pszenicy może wynieść nawet 30 mln ton, tj. o 5% więcej w porównaniu z poprzednim sezonem. Będzie to związane zarówno z wysokimi zbiorami tego gatunku, jak i decyzją rządu o zrównaniu z zerem stawek celnych obowiązujących dotychczas w eksporcie pszenicy z Rosji. Obecne prognozy wywozu są wyższe w porównaniu z poprzednimi będącymi w przedziale od 26 do 30 mln ton. KANADA MNIEJ RZEPAKU NIŻ OCZEKIWANO W Kanadzie biuro krajowe Statistics Canada podało do wiadomości prognozy zbiorów rzepaku Canola w sezonie 2016/17, które ocenia je na 17 mln ton wobec 17,2 mln ton rok wcześniej. Wcześniejsze prognozy zakładały zbiory na poziomie 15,9-20 mln ton. Ostatnie prognozy handlowców przewidywały 18,1 mln ton. 9

CENY ZBÓŻ, SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDACH ŚWIATOWYCH Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nieznacznie wzrosły. Dobre dane eksportowe z USA za ostatni tydzień, niskie ceny pszenicy i notowany słaby dolar zachęciły fundusze do zwiększenia zakupów kontraktów na to zboże na giełdzie w Chicago w przeświadczeniu, iż przy obecnych poziomach cenowych wzrośnie popyt eksportowy na amerykańską pszenicę. W piątek 9/09 cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 138,16 USD/t i była o 0,8% wyższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie grudniowym 2016 wzrosła o 1,1% i wyniosła 148,22 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie osłabły. Cena pszenicy w kontrakcie grudniowym spadła do najniższego poziomu od 8 tygodni. Bardzo wysokie zbiory pszenicy miękkiej w krajach Basenu Morza Czarnego, a także w USA z nawiązką zrekompensowały notowany spadek zbiorów tego zboża we Francji. W piątek 9/09 cena pszenicy w wygasającym kontrakcie wrześniowym na MATIFie wyniosła 143,75 EUR/t i była o 9,0% niższa w porównaniu do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie grudniowym 2016 spadła o 2,0% i wyniosła 158,25 EUR/t. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT wzrosły. Dobre dane eksportowe za ostatni tydzień sprawozdawczy, a także notowane opady deszczu na środkowym-zachodzie USA, które mogą spowolnić zbiory soi wpłynęły na zwyżkę jej cen za oceanem. W piątek 9/09, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2016) wyniosła 366,41 USD/t i była o 3,0% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2016 roku wzrosła o 2,9% i wyniosła 360,16 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie ponownie nieznacznie wzrosły. Notowana zwyżka cen soi za oceanem, a także utrzymująca się uszczuplona rynkowa podaż rzepaku na unijnym rynku stanowiły wsparcie jego cen na giełdzie. W piątek 9/09 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 378,25 EUR/t i była o 0,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2017 wyniosła 377,50 EUR/t i także była o 0,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. 10

CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE NA WYBRANYCH GIEŁDACH TOWAROWYCH CBOT - KUKURYDZA USD/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 138,65 131,88 131,65 127,63 126,84 131,57 124,48 124,56 129,91 4,30% XII'16 141,02 134,48 134,87 131,57 131,10 135,27 127,95 129,28 134,25 3,84% III'17 144,17 138,34 138,34 135,58 135,19 139,13 131,65 133,22 138,34 3,84% V'17 145,82 140,54 140,62 138,26 137,87 141,80 134,48 135,90 141,17 3,88% VII'17 147,32 142,67 142,75 140,94 140,54 144,32 137,39 138,73 143,77 3,63% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 156,01 156,23 149,77 152,85 155,21 156,90 140,88 137,13 138,16 0,75% XII'16 165,20 165,42 160,06 160,94 161,67 163,37 149,69 146,68 148,22 1,05% III'17 173,65 174,61 169,09 168,87 169,76 170,49 158,73 154,76 156,01 0,81% V'17 178,94 179,01 174,02 173,58 174,53 175,34 164,10 159,69 161,45 1,10% VII'17 182,32 181,73 176,52 176,22 177,10 178,35 167,40 163,95 165,71 1,07% MGE - PSZENICA DNS USD/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 182,47 181,95 179,38 181,88 188,72 194,96 180,93 182,32 183,13 0,44% XII'16 188,13 187,76 185,04 185,41 189,60 193,71 181,00 180,56 181,51 0,53% III'17 193,64 193,49 190,55 190,11 194,37 196,80 185,56 184,31 185,41 0,60% V'17 197,09 197,17 194,23 192,98 197,53 199,52 189,08 187,76 188,86 0,59% VII'17 200,47 200,69 197,46 196,21 200,99 202,53 192,61 191,07 192,32 0,65% KCBT - PSZENICA HRW USD/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 151,97 153,96 150,50 151,24 152,93 153,81 143,15 141,98 144,55 1,81% XII'16 161,53 163,51 160,20 160,54 162,48 163,36 153,07 151,82 153,74 1,26% III'17 167,77 169,76 166,45 166,82 168,29 169,17 158,95 158,00 159,61 1,02% V'17 171,81 173,80 170,34 170,86 172,11 172,77 162,85 161,67 163,51 1,14% VII'17 175,41 177,32 173,65 174,24 175,63 176,22 166,67 165,05 167,18 1,29% MATIF - PSZENICA EURO/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 159,50 174,00 166,00 166,50 164,50 162,75 158,50 158,00 143,75-9,02% XII'16 163,75 173,75 169,50 170,00 169,00 169,75 164,00 161,50 158,25-2,01% III'17 167,75 175,75 173,00 173,75 172,25 173,00 168,25 166,00 163,25-1,66% V'17 171,00 177,50 174,50 175,50 174,00 175,00 171,00 168,75 167,00-1,04% IX'17 175,00 180,75 176,75 174,75 174,50 174,50 172,75 171,50 169,50-1,17% LIFFE - PSZENICA Funt/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX XI'16 122,85 126,05 125,70 127,00 130,75 132,00 125,75 122,75 121,35-1,14% I'17 125,05 127,80 127,65 128,90 132,70 133,90 127,45 125,15 123,60-1,24% III'17 126,55 128,85 130,00 131,30 135,30 136,35 129,45 126,25 124,95-1,03% V'17 128,90 130,75 131,40 132,45 136,70 137,60 131,05 127,70 126,65-0,82% VII'17 130,50 132,30 132,15 132,65 136,85 138,25 133,25 129,85 129,10-0,58% CBOT - Chicago Board of Trade KCBT - Kansas City Board of Trade MATIF - Marche A Terme International De France MGE - Minneapolis Grain Exchange LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange 11

euro/t 295,0 285,0 275,0 265,0 255,0 245,0 235,0 225,0 215,0 205,0 195,0 185,0 175,0 165,0 155,0 145,0 135,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY KONSUMPCYJNEJ NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 230,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY PASZOWEJ NA GIEŁDZIE LIFFE (funt/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 220,0 210,0 200,0 190,0 180,0 170,0 funt/t 160,0 150,0 140,0 130,0 120,0 110,0 100,0 90,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 12

390,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIEŁDACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 370,0 350,0 330,0 310,0 290,0 USD/t 270,0 250,0 230,0 210,0 190,0 170,0 150,0 130,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE CENY SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO ORAZ RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF CBOT - SOJA USD/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 391,47 366,92 374,79 363,03 367,07 377,36 363,98 355,83 366,41 2,97% XI'16 388,45 363,10 368,54 358,03 360,68 369,05 355,38 349,95 360,16 2,92% I'17 387,87 363,47 368,54 358,03 360,90 369,27 356,27 351,12 361,63 2,99% III'17 381,77 360,90 364,50 354,80 358,76 367,51 356,56 352,15 362,81 3,03% V'17 379,41 359,43 362,37 354,36 358,25 366,55 357,15 353,25 364,13 3,08% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX IX'16 368,30 345,80 349,80 334,40 332,50 330,00 321,20 313,70 323,30 3,06% X'16 366,60 343,10 348,90 332,80 330,00 327,40 318,20 309,50 317,70 2,65% XII'16 366,30 341,70 347,70 331,40 327,80 325,50 315,50 307,40 316,50 2,96% I'17 362,90 337,80 343,70 328,40 325,30 323,30 313,30 306,60 315,50 2,90% III'17 354,80 332,70 335,20 321,50 319,20 320,00 311,20 305,70 314,20 2,78% MATIF-RZEPAK EUR/t 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 26.VIII 2.IX 9.IX 9.IX/2.IX XI'16 363,25 360,75 362,00 366,25 369,50 378,00 374,25 377,00 378,25 0,33% II'17 365,00 360,25 362,00 364,25 368,00 376,25 373,00 376,25 377,50 0,33% V'17 367,50 362,75 363,00 364,00 367,75 374,50 371,50 374,00 376,25 0,60% VIII'17 357,25 352,50 350,25 349,50 354,25 360,25 357,50 359,25 361,00 0,49% XI'17 362,25 358,00 355,25 356,25 357,50 365,00 361,25 364,00 362,75-0,34% 13

540,0 NOTOWANIA CEN RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 520,0 500,0 480,0 460,0 440,0 euro/t 420,0 400,0 380,0 360,0 340,0 320,0 300,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 580,0 550,0 520,0 490,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŚRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIEŁDZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLIŻSZY USD/t--sh. t 460,0 430,0 400,0 370,0 340,0 310,0 280,0 250,0 28.IX'2012 19.X 9.XI 30.XI 21.XII 11.I'2013 1.II 22.II 15.III 5.IV 26.IV 17.V 7.VI 28.VI 19.VII 13.IX 4.X 25.X 15.XI 6.XII 27.XII 17.I'2014 7.II 28.II 21.III 11.IV 2.V 23.V 13.VI 3.VII 25.VII 15.VIII 5.IX 26.IX 17.X 7.XI 28.XI 19.XII 9.I'2015 30.I 20.II 13.III 2.IV 24.IV 15.V 5.VI 26.VI 17.VII 7.VIII 28.VIII 18.IX 9.X 30.X 20.XI 11.XII 31.XII 22.I'2016 12.II 4.III 24.III 15.IV 6.V 27.V 17.VI 8.VII 29.VII 19.VIII 9.IX SOJA ŚRUTA SOJOWA ŹRÓDŁA DANYCH: Informa Economics, ARR, GUS, WGT, MRiRW, Komisja Europejska, Reuters, Interfax (za FAMMU/FAPA) 14