WSTĘPNA OPINIA GEOLOGICZNA WARIANT 1 Temat: Wykonanie koncepcji dla drogi gminnej Dąbrówka - Durówka łączącej przysiółek Role z przysiółkiem Durówka Zakres opracowania: ogólny zarys budowy geologicznej, warunków hydrogeologicznych i własności fizyczno-mechanicznych podłoża drogi, analiza występowania procesów i form geodynamicznych na obszarze inwestycji, lub w bezpośrednim sąsiedztwie możliwości zaopatrzenia inwestycji w surowce naturalne Lokalizacja: Dąbrówka, przysiółek Rola - Durówka WOJEWÓDZTWO: MAŁOPOLSKA GMINA: STRYSZÓW POWIAT: OBRĘB: WADOWICE DĄBRÓWKA Opracował: Podpis: Data: mgr inż. Paweł Targosz upr. geol. X-0199, VI-0407, XI-0014 30-06-2011 Wadowice, czerwiec 2011 r.
SPIS TREŚCI 1 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...2 2 POŁOŻENIE I RZEŹBA TERENU...2 3 BUDOWA GEOLOGICZNA...4 4 WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE...5 5 CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKICH...6 6 CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW I FORM GEODYNAMICZNYCH...6 7 SUROWCE MINERALNE...7 8 PODSUMOWANIE...7 SPIS RYSUNKÓW Rys. 1. Lokalizacja drogi w WARIANCIE 1 na tle fotomapy, Rys. 2. Lokalizacja terenu prac geologicznych na tle mapy geologicznej, (Mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 arkusz Wadowice M. Książkiewicz, 1937-58) 1
1 Cel i zakres opracowania Celem wstępnej opinii geologicznej dla WARIANTU 1 drogi gminnej Dąbrówka - Durówka łączącej przysiółek Role z przysiółkiem Durówka realizowanej w ramach zadania inwestycyjnego Zbiornik Wodny Świnna Poręba na rzece Skawie, woj. małopolskie powiat wadowicki, gmina Stryszów jest dostarczenie informacji dotyczących: ogólnych zarysów budowy geologicznej, warunków hydrogeologicznych i własności fizyczno- mechanicznych podłoża obiektów liniowych, występowania na obszarze badań, lub w bezpośrednim sąsiedztwie procesów i form geodynamicznych (określenia stopnia aktywności procesów, obszaru występowania, przebiegu w czasie i przewidywanych skutków), możliwości zaopatrzenia inwestycji w surowce naturalne. Opracowanie tych zagadnień opierało się przede wszystkim na: materiach archiwalnych Dokumentacja geologiczno-inżynierskiej dla określenia stabilności osuwisk w rejonie Zbiornika Wodnego Świnna Poręba na rzece Skawie wraz z siecią kompleksowego monitoringu i programem obserwacji oraz wytycznymi dla sporządzania map ruchów masowych, 2007 Archiwum CAG, Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla przełożenia linii kolejowej Kraków Sucha Beskidzka, odc. Stryszów Zembrzyce, 2007 Archiwum CAG, Kondracki J., 2000 - Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno - geograficzne. PWN Warszawa. Książkiewicz M., 1951, Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark Wadowice wraz z objaśnieniami. Wyd. Geol. Warszawa. Paczyński B., - red. 1993 - Atlas hydrogeologiczny Polski 1:500 000. Część I. Systemy zwykłych wód podziemnych. PIG. Warszawa. Paczyński B., - red. 1995 - Atlas hydrogeologiczny Polski 1:500 000. Część II. Zasoby, jakość i ochrona zwykłych wód podziemnych. PIG. Warszawa. Chowaniec J., Witek K., 2000 - Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. Wadowice (994). CAG. Warszawa. wstępnej interpretacji zdjęć lotniczych, szczegółowym przeglądzie terenu. 2 Położenie i rzeźba terenu Teren studium znajduje się w południowej części powiatu wadowickiego w obrębie gminy Stryszów, na ternie miejscowości Dabrówka, przysiółek Durówka. Pod względem geograficznym rozpatrywany teren leży w Karpatach Zachodnich i należy do jednostki fizyczno-geograficznej - Beskid Mały (513.47) (Kondracki J. 1994). Hydrologicznie omawiany obszar położony jest w zlewni rzeki Stryszówki (prawy dopływ Skawy). 2
Teren projektowanej drogi WARIANT 1 (rys. 1) rozpoczyna się w istniejącej drodze gminnej i Rys. 1. Lokalizacja drogi w WARIANCIE 1 na tle fotomapy 3
przebiega na południe utwardzoną drogą gruntową, następnie zbliża się do dolinki erozyjnej i skręca na zachód, przekracza potok bez nazwy, dalej przez pola uprawne łączy się z drogą gminną w przysiółku Durówka. Omawiany obszar jest zajęty przez drogę gruntową, użytki i nieużytki. Środkowa część projektowanej drogi zlokalizowana jest w obrębie dolinki erozyjnej. Deniwelacja terenu na trasie projektowanej drogi wynosi od 309 do 322 m n.p.m. 3 Budowa geologiczna Pod względem stratygraficznym wyróżnić tu można osady czwartorzędowe, trzeciorzędowe i kredowe (Książkiewicz M., 1951). Utwory wieku czwartorzędowego to utwory zwietrzelinowe, koluwia i osady związane z akumulacją wodno-lodowcową. Trzeciorzędowo - kredowe utwory fliszowe będące podłożem skalnym, reprezentowane są przez jednostkę śląską. W skład jednostki śląskiej na omawianym obszarze wchodzą jedynie warstwy krośnieńskie, stanowiące jej najmłodsze ogniwo (rys. 2). - analizowany obszar Utwory fliszowe jednostki śląskiej Rys. 2. Lokalizacja terenu prac geologicznych na tle mapy geologicznej, (Mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 arkusz Wadowice M. Książkiewicz, 1937-58) Warstwy krośnieńskie najmłodsze ogniwo jednostki śląskiej są bardzo zróżnicowane. Tworzą je gruboławicowe piaskowce z wkładkami łupków menilitowych w dolnej części i cienkoławicowe serie piaskowcowo-łupkowe w górnej. Łupki są margliste, niezbyt twarde, szaro-niebieskie, 4
grubołupliwe, ławice ich mają miąższość od 0,5 do 1,0 m. W procesie wietrzenia łupki przechodzą w gliny. Wkładki piaskowców mają miąższości od 0,2 do 0,5 m. Piaskowce są drobnoziarniste, mikowe, dość twarde, często rozpadają się w cienkie płytki. Czwartorzędowe utwory zwietrzelinowe Utwory zwietrzelinowe występują w postaci deluwiów powstałych w wyniku wietrzenia i erozji stoków oraz koluwiów osuwiskowych związane ze spełzywaniem lub osuwaniem. Pokrywają one niemal cały teren. W skład tego typu osadów wchodzą rumosze i rumosze zaglinione łupków i piaskowców oraz gliny (pyły, pyły piaszczyste, gliny, gliny pylaste, iły). Miąższość utworów zwietrzelinowych waha się od jednego do kilkunastu metrów, maksymalnie osiągając 23 m. Profil tego typu osadów jest zależny od rodzaju podłoża skalnego, a w przypadku obszarów osuwiskowych jest zaburzony. 4 Warunki hydrogeologiczne Pod względem hydrogeologicznym opisywany obszar położony jest w regionie karpackim (nr XIV) makroregionu południowego (Paczyński, 1993, 1995). W oparciu o zebrane materiały geologiczne i hydrogeologiczne na opisywanym terenie stwierdzono występowanie trzeciorzędowo - kredowego (fliszowego) poziomu wodonośnego (Chowaniec, Witek, 2000). Zbudowany jest on z utworów fliszowych wykształconych w postaci piaskowców gruboławicowych przekładanych łupkami ilasto-marglistymi, bądź z piaskowców średnioławicowych przewarstwionych pakietami łupkowymi. Poziom wodonośny stanowi strefa przypowierzchniowa o miąższości na ogół do 60-80 m zbudowana ze spękanych piaskowców zawierających wkładki łupków ilasto-marglistych (Malinowski - red., 1991). Średnia miąższość warstwy wodonośnej wynosi około 15 m. Średnią wartość współczynnika filtracji szacuje się na 1,0 m/24h. W związku z tym średni współczynnik przewodności wynosi odpowiednio 15 m 2 /24h. Zasilanie fliszowego poziomu wodonośnego odbywa się w drodze bezpośredniej infiltracji opadów atmosferycznych na wychodniach spękanych piaskowców, a także poprzez pokrywę zwietrzelinową o miąższości na ogół 1-3 m. Zwierciadło wody poziomu fliszowego jest rozczłonkowane tzn. nie ma charakteru ciągłego. Przepływ wód podziemnych w osadach fliszowych odbywa się w strefie spękanej i zeszczelinowanej zgodnie z morfologią terenu, tzn. w kierunku dolin rzecznych. Poziom wodonośny związany z utworami fliszowowymi odwadniają źródła o bardzo zróżnicowanej wydajności, nieprzekraczającej z reguły 1dm 3 /s. Wskaźnik gęstości źródeł najczęściej mieści się w granicach 5-15 źródeł/km 2. Z reguły źródła te są wydajne, zlokalizowane na zboczach w małej 5
odległości od zabudowań wiejskich i stanowią niekiedy ujęcia dla kilku, czy nawet kilkudziesięciu gospodarstw. W obrębie koryta Stryszówki jej piezometryczny poziom ustala się na wysokości około 302,0 m n.p.m. Wahania poziomu wody gruntowej w tym rejonie są zależne od wahań wody w Stryszówce. Na obszarach stokowych zwierciadło oscyluję na głębokościach od 2,1 m p.p.t. (otwór OB1/11a) do 6,4 m p.p.t. (otwór OB11/11b). Zgodnie z danymi archiwalnymi wody gruntowy wykazują słaby stopień agresywności węglanowej CO 2 względem betonu. 5 Charakterystyka warunków geologiczno-inżynierskich Charakterystykę gruntów przeprowadzono na podstawie materiałów archiwalnych. Grunty rozpatrywane jako podłoże zalęgają pod warstwą gleby. W ich skład wchodzą grunty spoiste i skaliste. Warstwa geotechniczna I - zaliczono do niej pyły oraz gliny pylaste o barwie szaro-rdzawej w stanie twardoplastycznym od plastycznego, w niektórych otworach mają one stan półzwarty, są one z regóły odwapnione. Warstwa geotechniczna II - jest to lita skała, drobnorytmiczny kompleks iłołupków oraz mułowców o barwie ciemnoszarej - szarozielonej, w stropie silnie zwietrzały, tworzący pokrywy zwietrzeliny, wapnisty. Warstwa geotechniczna III - jest to lita skała, drobnorytmiczny kompleks szaro-zielonych iłołupków oraz jasno szarych piaskowców srednio- i drobnoziarnistych, mikowych, spękanych, spękania wypełnione kalcytem. W stropie podobnie jak Warstwa I kompleks jest silnie zwietrzały. Zgodnie z archiwalnymi kartami dokumentacyjnymi otworów badawczych strop osadów skalnych silnie spękanych i zwietrzałych, występuje na różnych głębokościach, od 1 m p.p.t. (otwór OB1/11a) do 2,8 m p.p.t. (otwór OB11/11b). Wykonane badania wytrzymałościowe na jednoosiowe ścinanie na nieforemnych próbkach piaskowców oscylują w przedziale Rc od 23 do 37 MPa, dla iłołupków oraz mułowców Rc = 1.3 MPa. 6 Charakterystyka procesów i form geodynamicznych Cały obszar objęty analizą stanowi rejon osuwiska zaklasyfikowanego i oznaczony wg Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla przełożenia linii kolejowej Kraków Sucha Beskidzka, odc. Stryszów Zembrzyce, 2007 Archiwum PIG, jako osuwisko 11 Osuwisko to powstały w utworach zwietrzelinowych, aluwialnych oraz w utworach skalnego podłoża, głównie w seriach łupkowych w kompleksach gruboławicowych piaskowców. Przyczyny powstawania osuwisk na omawianym obszarze są różne, zwykle złożone. Często głównym powodem ich uruchomienia była erozyjna działalność rzeki Stryszówki podcięcie przez nurt niestabilnych stoków. 6
Osuwisko nr 11 rozwinęło się na lewym brzegu doliny Stryszówki i stanowi szereg zazębiających się schodowo mniejszych osuwisk. Jest to rozległe osuwisko o szerokości około 1500 m i długości od 200 m do 400 m podzielone na dwie części 11a i 11b. Całe osuwisko o charakterze asekwentnym to obszar o niespokojnej rzeźbie z licznymi, głęboko wciętymi potokami i terenami podmokłymi oraz szeregiem świeżych i zatartych nisz. Osuwisko 11a jest zlokalizowane w górę doliny Stryszówki w miejscowości Dąbrówka. Koluwia obejmują nadkład czwartorzędowy i stropową partię brekcji tektonicznej warstw innoceramowych do głębokości 9,0 m. Osuwisko 11b zlokalizowane jest poniżej osuwiska 11a w dół doliny Stryszówki. W obu przypadkach koluwia zalegają lokalnie na aluwiach terasy niskiej i teras wyższych. Koluwia te stanowi zwietrzelina ilasta łupków krośnieńskich i brekcji warstw innoceramowych o miąższości do 15,0. Pomiary geodezyjne punktów rozmieszczonych na osuwisku nie wykazały przemieszczeń, a jedynie lokalne spełzywanie zwietrzeliny w okresach intensywnych opadów lub też wiosennych roztopów. Jednakże po spiętrzeniu zbiornika, czoło osuwiska znajdzie się poniżej poziomu piętrzenia. Może to spowodować uruchomienie procesów osuwiskowych. 7 Surowce mineralne W rejonie analizowanego przebiegu drogi występujące w podłożu utwory zwietrzelinowe wykształcone w postaci rumoszy zaglinionych oraz glin (pyły, pyły piaszczyste, gliny, gliny pylaste, iły) charakteryzują się dobrą przydatnością do budowy nasypów, korzystną zagęszczalnością przy użyciu walców drogowych i wibracyjnych. W sąsiedztwie planowanej inwestycji występują liczne złoża kruszyw naturalnych oraz łamanych. Planowana droga w WARIANCIE 1 nie kolidują z terenami górniczymi. 8 Podsumowanie Jako podsumowanie wstępnej opinii geologicznej zestawiono (Tabela 1) omówione powyżej elementy środowiska w postaci tabelarycznej oraz przedstawiono prognozy zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 02.03.1999 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie na załączniku nr 1. 7
TABELA 1 ELEMENTY ŚRODOWISKA Metraż [m] Powierzchnia ziemi Warunki gruntowe podłoża Warunki wodne podłoża Wody powierzchniowe Procesy i formy geodynamicznych Grupa nośności podłoża 0-150 droga gruntowa, dobre dobre brak brak G2 150-235 235-708 dolinka erozyjna, skarpy pola uprawne, nieużytki przeciętne przeciętne potok bez nazwy brak G3 dobre dobre brak brak G2