SPRAWDZIAN WIEDZY O CZASACH STAROYTNYCH 1. Jednym słowem zdefiniuj dosłowny sens nastpujcych poj: (7 pkt.) klasycznyantycznybibliatestamentapokalipsaewangeliavanitas- 2. W punktach sprecyzuj istot nastpujcych kierunków filozoficznych: (4 pkt.) stoicyzm- 1-2- 3- epikureizm- 1-2- 3-3. Podaj dwa przykłady funkcjonowania mitologii we współczesnej kulturze. (2 pkt.) 4. Podaj przykłady mitów, które zawieraj archetypy ludzkich zachowa. Jakich?. 3)
5. Jednym zdaniem sprecyzuj najistotniejsze tematy podejmowane przez nastpujcych poetów. Tyrteusz- Horacy- Anakreont- 6. Czym charakteryzował si antyczny rycerz?. Sprecyzuj na podstawie Iliady ( forma opisowa). (2 pkt.) 7. Wypisz podstawowe cechy tragedii antycznej: 3) 4) 5) 8. Przypowieci biblijne to: (1 pkt.) a) przysłowia b) utwory paraboliczne, zawierajce plan znacze dosłownych i plan znacze alegorycznych lub symbolicznych c) utwory narracyjne o schematycznej fabule, zawierajce pewne uniwersalne prawdy o człowieku i wiecie d) utwory liryczne przepełnione zawił symbolik 9. Które z poniszych opowieci nale do Ksigi Rodzaju?: (1 pkt.) a) stworzenie wiata b) przypowie o miłosiernym Samarytaninie c) ofiara Abrahama d) zniszczenie Sodomy i Gomory 10. Co znacz nastpujce biblizmy: (4 pkt.) oddzieli ziarno od plewy-
przej drog krzyow- umywa rce- chodzi od Annasza do Kajfasza- AD.1: klasyczny- doskonały antyczny-dawny biblia-z gr. dosłownie ksiki testament-przymierze apokalipsa-odsłonicie ewangelia-dobra nowina vanitas- marno ODPOWIEDZI DO SPRAWDZIANU: AD.2: Stoicyzm, np: człowiek nie jest w stanie opanowa wiata, dlatego powinnien opanowa siebie wobec przeciwnoci losu i niepowodze zachowa równowag ducha, niezmcony niczym spokój (stoicki) 3) ostrone przyjmowanie i sukcesów i poraek 4) wyzbycie si lku przed mierci 5) ograniczenie pragnie, pogarda dla dóbr doczesnych 6) ycie zgodne z tzw. staroytn cnot 7) wzór dla stoików to mdrzec Epikureizm, np.: ycie jest jedyny i najwyszym dobrem, jakie dano człowiekowi na własno naley korzysta z ycia, cieszy si nim 3) przyszło nie jest znana człowiekowi, std powinien cieszy si chwil, dniem dzisiejszym (carpe diem) 4) najwaniejszym celem ycia jest szczcie, a take czyste sumienie i dobre zdrowie AD.3: Uwzgldniamy wszystkie poprawne merytorycznie odpowiedzi AD.4: Np.: o Prometeuszu- archetyp człowieka zdolnego do najwikszych powice, altruisty, społecznika, gotowego na cierpienie, buntujcego si itp. o Demeter i Korze- archetyp kochajcej matki
3) o Heraklesie- archetyp siły, odwagi, ale te sprytu, pomysłowoci, radzenia sobie w kadej sytuacji 4) o Orfeuszu- archetyp powicenia si w imi miłoci 5) o Syzyfie- archetyp chci bycia wiecznie młodym, niemiertelnym itp. AD.5: Tyrteusz- poezja tyrtejska, nawołujca do walki, powicenia dla ojczyzny, nawet ycia, liryka patriotyczna Horacy- stoicki i epikurejski charakter utworów, motyw non omnis moriar, exegi monumentum Anakreont- poezja lekka, pisana na cze miłoci, wina, kobiet, piewu, biesiad AD.6: Np.: - boskie lub królewskie pochodzenia - pikny, urodziwy - silny, rosły, dobrze zbudowany, sprawny fizycznie - piknie mówi, ma ogład towarzysk - odwany - przestrzega kodeksu rycerskiego, ale - przede wszystkim pragnie zwycia, by sławnym, wyrónionym, dlatego nie zawsze jest uczciwy w walce itd. AD.7: Np. - temat zaczerpnity z mitologii - bohaterowie pochodz z rodzin królewskich, s czsto powizani rodzinnie - nad losem głównych bohaterów ciy fatum, ich losy kocz si tragicznie - bohaterowie nie zmieniaj si w toku akcji, s monolitowi - obowizuje zasada trójjednoci Arystotelesa - obowizuje zasada decorum - obowizuje zasada mimezis - wystpuje chór (jego funkcja) - specyficzna kompozycja ( podział na stasimony, epejsodiony itp.) - pisana stylem podniosłym,patetycznym - cel nadrzdny tragedii- osignicie katharsis itd. AD.8: Odp.b AD.9: Odp. a,c,d
AD.10: Oddzieli ziarno od plewy- umie odróni, co jest fałszywe, a co prawdziwe, kłamstwo od prawdy, rzeczy wartociowe od bezwartociowych Przej drog krzyow- przey wiele cierpie Umywa rce- zrzuca z siebie odpowiedzialno, odegnywa si od czego Chodzi od Annasza do Kajfasza- bez efektu chodzi od jednego urzdu (człowieka) do drugiego celem wyjanienia czego