Czas pracy Październik 2013
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc Duża swoboda w nierównomiernym rozłożeniu czasu pracy w okresie rozliczeniowym, Możliwość skumulowania czasu pracy w pewnych fragmentach okresu rozliczeniowego (w których występuje zwiększone zapotrzebowanie na pracę najemną), Komplikacja procesów związanych z naliczeniem świadczeń należnych pracownikom,
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc Ryzyka związane z ustaniem/nawiązaniem stosunku pracy w trakcie okresu rozliczeniowego, Ryzyka związane z wystąpieniem usprawiedliwionej nieobecności w trakcie okresu rozliczeniowego, Różnice w ustaleniu wysokości wynagrodzenia określonego w stałej stawce miesięcznej oraz stawce godzinowej,
Okres rozliczeniowy dłuższy niż miesiąc Odroczony termin zapłaty za pracę w godzinach nadliczbowych wynikających z przekroczeniem normy przeciętnej tygodniowej, Większa swoboda w rekompensowaniu pracy wykonywanej w dni wolne (szczególnie wynikające z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy), Większa swoboda w rekompensowaniu naturalnym pracy w godzinach nadliczbowych.
Zakres zmian Zmiany dotyczą: 1. Dopuszczalności i trybu stosowania przedłużonego okresu rozliczeniowego; 2. Określenia zasad tworzenia i podawania do wiadomości pracowników harmonogramów czasu pracy; 3. Dopuszczalności wprowadzenia i konsekwencji zastosowania elastycznych rozkładów czasu pracy; 4. Rozszerzenie zakresu zastosowania systemu przerywanego czasu pracy; 5. Wyłączenia odpracowywania wyjścia prywatnego jako okoliczności, która może wywołać pracę nadliczbową.
Przedłużony okres rozliczeniowy W każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Przedłużony okres rozliczeniowy jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy przesłanka bardzo miękka, nieweryfikowalna. Skutek: wszyscy pracodawcy, o ile przepis szczególny nie zabrania.
Wprowadzenie do stosowania Przedłużony okres rozliczeniowy może być wprowadzony wyłącznie jako rozwiązanie generalne, obowiązujące ogół bądź część załogi. Wprowadzenie mocą układ zbiorowy pracy bądź porozumienie z zakładowymi organizacjami związkowymi. Gdy zaistnieje niemożność uzgodnienia ze wszystkim zakładowymi organizacjami związkowym wtedy wystarczy uzgodnić z organizacjami reprezentatywnymi.
Wprowadzenie do stosowania W przypadku zakładów, w których nie działają organizacje związkowe, wprowadzenie przedłużonego okresu rozliczeniowego będzie możliwe w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Reprezentatywność organizacji związkowej Art.241 25a. 1. Reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja związkowa: 1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 241 17 1 pkt 1, pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub 2) zrzeszająca co najmniej 10% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. 2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia wymogów, o których mowa w 1, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja zrzeszająca największą liczbę pracowników.
Przedłużony okres rozliczeniowy W przypadku wprowadzenia przedłużonego okresu rozliczeniowego mocą porozumienia zawieranego z odpowiednią formą przedstawicielską załogi obowiązek notyfikacji wobec właściwego okręgowego inspektora pracy (z uwagi na siedzibę pracodawcy) w ciągu 5 dni od dnia zawarcia porozumienia.
Przedłużony okres rozliczeniowy Ważny przepis przejściowy Okresy rozliczeniowe czasu pracy wprowadzone w oparciu o art. 129 par. 2 KP i art. 150 par. 2 KP oraz art.30 ust. 5 ustawy o ZZ, które trwają w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej, kończą się z upływem czasu, na jaki zostały wprowadzone.
Przerywany system czasu pracy Art.139. 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju. 2. Systemu przerywanego czasu pracy nie stosuje się do pracownika objętego systemem czasu pracy, o którym mowa w art. 135-138, 143 i 144.
Przerywany system czasu pracy 3 (nowe brzmienie) System przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa organizacja związkowa w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u pracodawcy.
Przerywany system czasu pracy 4 (nowe brzmienie) Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia (w sprawie wprowadzenia przerywanego systemu czasu pracy) ze wszystkim organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami reprezentatywnymi.
Rozkłady czasu pracy Największa słabość nowelizacji, bardzo niebezpieczny przepis Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. Wskazany przepis wprowadza zatem powszechny obowiązek opracowywania rozkładów czasu pracy danego pracownika, nasz porządek prawny nie znał dotychczas takiego rozwiązania.
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy wyłącznie w czterech, prawem określonych przypadkach. 1. rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia, o którym mowa w art. 150 par. 1, albo umowy o pracę. 2. na pisemny wniosek pracownika stosuje się do pracownika rozkłady czasu pracy, o których mowa w art. 140 1 Kodeksu pracy (rozpoczynanie pracy w przedziale godzinowym bądź ruchoma godzina rozpoczęcia pracy w poszczególnych dobach pracowniczych).
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia Wyłączenie ciąg dalszy: 3. Pracodawca na pisemny wniosek pracownika ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy, 4. w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z (powszechnie obowiązujących norm czasu pracy); w takim przypadku rozkład ustala pracownik.
Rozkłady czasu pracy - wyłączenia Podanie do wiadomości, Potwierdzenie podania do wiadomości, Zmiana harmonogramu bardzo wątpliwa dopuszczalność, Archiwizacja harmonogramu związana z odpowiedzialnością wykroczeniową, Odpowiedzialność wykroczeniowa.
Harmonogram czasu pracy podstawowe naruszenia rozkład, harmonogram, grafik czasu pracy pojęcia (prawie) tożsame oznaczają przyjętą przez pracodawcę metodę planowania czasu pracy w przyszłości, który jest elementem niezbędnym do prawidłowego rozliczenia czasu pracy po realizacji harmonogramu. kto musi, a kto tylko może sporządzać harmonogram czasu pracy? na jak długi okres sporządzamy plan pracy i od czego to zależy?
Harmonogram czasu pracy podstawowe naruszenia plany pracy powinny być zorientowane według pracowników/grup roboczych a nie pory wykonywania pracy. plan pracy musi w odróżnieniu od ewidencji czasu pracy określać porę rozpoczęcia i zakończenia pracy przez pracownika nie wystarczy globalna liczba godzin pracy w poszczególnych dobach. harmonogramem wyznaczamy siatkę dób pracowniczych i dni wolnych od pracy czy w PSCP oraz RSCP trzeba odróżniać DwN i Dw5? czy w systemach RSCP trzeba odróżniać DwH i Dw5?
Harmonogram czasu pracy podstawowe naruszenia X nie wystarcza dla zbudowania prawidłowego harmonogramu; K o n i e c z n i e : D w 5 D w Ś D w N D w H DwŚ i DwN konieczne dodatkowe oznaczenie dnia rekompensowanego według PIP coraz bardziej rygorystyczne postrzeganie jakości DW! planujemy zawsze udzielenie pracownikowi co najmniej dwóch dni wolnych od pracy stanowisko PIP i MPiPS. unikamy dotrudniania pracowników pomiędzy dniami wolnymi.
Harmonogram czasu pracy podstawowe naruszenia Przeszacowanie wymiaru czasu pracy wyraźne i niewyraźne. Problem rozbieżności pomiędzy harmonogramem a powtarzalnymi potrzebami pracodawcy. Sporadyczne przeszacowanie wymiaru dobowego w związku z powtarzalną potrzebą pracodawcy (np. inwentaryzacja). Przeszacowanie wymiaru w harmonogramie przy zatrudnieniu niepełnowymiarowym. Stosowanie nierównomiernego rozłożenia czasu pracy przy zatrudnieniu terminowym.
Harmonogram czasu pracy jak wygląda archiwizacja harmonogramów? ewidencja opisowa i ewidencja zawierająca rozliczenie czasu pracy. Sytuacje sporne i problematyczne: indywidualny rozkład czasu pracy a treść harmonogramu udzielenie CW i DW (rekompensata naturalna) to nie jest usprawiedliwiona nieobecność w pracy! czy plan powinien przewidywać czas trwania przerw wliczanych i nie wliczanych do czasu pracy?
Doba pracownicza Do celów rozliczania czasu pracy pracownika: przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Definicja wypracowana przez rodzimą doktrynę, nie ma nic wspólnego z regulacją unijną, mało można o niej powiedzieć ciepłych słów. R/H moment, od którego rozpoczyna się bieg 24 kolejnych godzin.
Doba pracownicza Do czego jest potrzebna? 1. Dyrektywa planowania czasu pracy; 2. Jednostka, w obrębie której dokonujemy sumowania czasu pracy (oraz usprawiedliwionej nieobecności innej niż wyjście prywatne) w celu jego odniesienia do obowiązującej pracownika dobowej normy czasu pracy; 3. Limitowanie dyspozycyjności pracownika względem pracodawcy odpoczynek dobowy.
Doba pracownicza 9.00 9.00, 10.00 10.00, 11.00 11.00 Pn 9.00 Wt 9.00 (doba pracownicza) Wt 9.00 Wt 10.00 (okres, który nie przynależy do doby pracowniczej) Wt 10.00 Śr 10.00 (kolejna doba pracownicza) Gdy R nie jest zgrane z H o rozpoczęciu doby decyduje H np. spóźnienie pracownika (warto ewidencjonować spóźnienia). Wcześniejsze przyjście do pracy również nie rozpoczyna biegu doby pracowniczej!
Doba pracownicza Wt 8.00 Śr 8.00, ale pracownik otrzymuje szczególne polecenie przyjścia do pracy w Śr 6.00 ( przedgodziny ). Ale! zjawisko stałych zmian w rozkładzie czasu pracy ubranych w polecenie pracy w godzinach nadliczbowych np. w marcu rozkład niby od 9.00 do 17.00, ale przez cały miesiąc będziemy przychodzić na 7.00. Kwestia problematyczna: z jakim wyprzedzeniem czasowym można polecić pracownikowi pracę w godzinach nadliczbowych?
Doba pracownicza Dyrektywa planowania czasu pracy: R/H min.24 godziny R/H R/H w kolejnych dobach można wyłącznie opóźniać (Pn 8.00; Wt 9.00; Śr 10.00). Dopiero wystąpienie dnia wolnego powoduje skasowanie ustawień dobry pracowniczej. Zasada niezależna od wymiaru czasu pracy, w którym jest zatrudniony pracownik. Zasada dotyczy prawie wszystkich systemów czasu pracy.
Doba pracownicza Jednostka, w obrębie której dokonujemy sumowania czasu pracy. Nawet jeśli czas pracy przypada w kilku odcinkach, pomiędzy którymi przypadają okresy niewykonywania pracy. Wt R/H 8.00 Wt K/H 18.00 Śr R/SP 5.00 Śr 8.00 K/SP oraz K/DP Pn R/H 8.00 Pn K/H 16.00 Pn R/SP 16.00 Pn 18.00 K/SP Wt 8.00 K/DP
Doba pracownicza po dokonaniu sumowania czasu pracy odnosimy faktyczny czas pracy (ewentualnie powiększony o usprawiedliwioną nieobecność w pracy) do normy czasu pracy (ewentualnie przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy przy systemach równoważnych). urlop udzielany na część dniówki roboczej wyjście prywatne pracownika w trakcie zmiany roboczej. inne zwolnienia (np. wezwanie do sądu).
Odpoczynek dobowy 11 nieprzerwanych godzin. Zapewniany w każdej dobie pracowniczej. Ogranicza powierzanie pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych w dobie pracowniczej. Ogranicza inne formy aktywności polecanej przez pracodawcę np. dyżur, podróż służbowa. Może być naruszony tylko w sytuacji awaryjnej: nie dotyczy przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Odpoczynek dobowy Inny wyjątek: pracownicy zarządzający zakładem pracy w imieniu pracodawcy: pracownicy zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy - należy przez to rozumieć pracowników kierujących jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub pracowników wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz głównych księgowych. Nie można ich mylić z kierownikami wydzielonych komórek/jednostek organizacyjnych pracodawcy!
Odpoczynek dobowy Nawet gdy zostanie naruszony w sytuacji zgodnej z prawem: konieczne udzielenie równoważnego okresu odpoczynku bezpośrednio po naruszeniu, inaczej niż stanowi przepis. W przypadkach (dozwolonego naruszenia odpoczynku dobowego) pracownikowi przysługuje, w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku. Wyjątki: szczególne systemy RSCP dopuszczające możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do godzin 16 i 24, w których występuje ODPOCZYNEK BEZPOŚREDNI
Przekroczenie dobowe Rozliczenie czasu pracy w dobie pracowniczej to zsumowanie czasu pracy oraz usprawiedliwionych nieobecności, a następnie pomniejszenie wyniku o NDCP bądź PDWCP ( podwyższony dobowy wymiar czasu pracy) Zasada: powyżej obowiązującej pracownika normy czasu pracy. Zasada ma zastosowanie, gdy: WDCP ( wymiar dobowy czasu pracy ) = NDCP ( norma dobowa czasu pracy ) DW ODWCP( obniżony dobowy wymiar czasu pracy)
Przekroczenie dobowe Wyjątek: powyżej przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy, ale przy jednoczesnym spełnieniu dwóch warunków: 1. wynika on z obowiązującego pracownika rozkładu (harmonogramu) czasu pracy. 2. jest zgodny z systemem czasu pracy stosowanym wobec pracownika.
Przekroczenie dobowe HG 4 7 11 12 4 14 FCP 12 9 13 13 7 14 LPD
Przekroczenie dobowe Zróżnicowana wysokość dodatku z tytułu przekroczenia normy dobowej. 50% - zasada 100 % - wyjątek, który ma zastosowanie: 1. Pora nocna 2. Nd (W) 3. DwN 4. Św (W) 5. DwŚ 6. Pow. 48 h/tydzień 7. Opóźnienie w wypłacie???
Ruchome godziny rozpoczynania pracy Art. 140 1 par. 1 KP Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracownika dniami pracy. Gwarancja nienaruszalność odpoczynku dobowego i tygodniowego. Ponowne podjęcie pracy w tej samej dobie pracowniczej z przekroczeniem normy nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Godzina rozpoczęcia pracy zastąpiona przedziałem czasu Art. 140 1 par. 2 KP Rozkład czasu pracy może przewidywać przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy. Gwarancja nienaruszalność odpoczynku dobowego i tygodniowego. Ponowne podjęcie pracy w tej samej dobie pracowniczej z przekroczeniem normy nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Wprowadzenie do stosowania Ruchome godziny rozpoczynania pracy i przedział czasu, w którym dopuszczalne jest rozpoczęcie pracy, mogę być wprowadzone jako rozwiązanie generalne, obowiązujące ogół bądź część załogi, jak również jako rozwiązanie indywidualne. W pierwszym przypadku układ zbiorowy pracy bądź porozumienie z zakładowymi organizacjami związkowymi. Gdy zaistnieje niemożność uzgodnienia ze wszystkim zakładowymi organizacjami związkowym wtedy wystarczy uzgodnić z organizacjami reprezentatywnymi.
Wprowadzenie do stosowania W przypadku zakładów, w których nie działają organizacje związkowe, wprowadzenie wskazanych rozkładów czasu pracy będzie możliwe w porozumieniu zawierany z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Reprezentatywność organizacji związkowej Art.241 25a. 1. Reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja związkowa: 1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 241 17 1 pkt 1, pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, lub 2) zrzeszająca co najmniej 10% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. 2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia wymogów, o których mowa w 1, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja zrzeszająca największą liczbę pracowników.
Wprowadzenie do stosowania Ruchome godziny rozpoczynania pracy i przedział czasowy, w którym dopuszczalne jest rozpoczęcie pracy, mogę być wprowadzone również jako rozwiązanie jednostkowe. Następuje to w oparciu o pisemny wniosek pracownika i jest to zupełnie niezależne od brzmienia układu zbiorowego pracy lub istnienia jakiegokolwiek porozumienia z organizacjami związkowymi.
Odpracowywanie wyjść prywatnych Art. 151 par 2 1 Kodeksu pracy Nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Odpracowywanie zwolnienia nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego. Całkowita zmiana dotychczasowej praktyki organów kontroli. Kolejność: najpierw wyjście prywatne, dopiero później odpracowanie.
Tydzień pracowniczy przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego. Służy przede wszystkim do identyfikacji odpoczynku tygodniowego oraz jest dyrektywą planowania czasu pracy. Nie ma znaczenia w kontekście normy tygodniowej (przeciętna). Tydzień o obowiązek zapewnienia niedzieli wolnej od pracy raz na cztery tygodnie stanowisko PIP
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn WCP 40h 40h 40h 40h 24h Suma 184h
Odpoczynek tygodniowy Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz WCP 40h 40h 40h 40h 8h Suma 168h
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn Wt Śr Cz Pt Sb Nd Pn
Odpoczynek tygodniowy 35 godzin lub w wersji skróconej min. 24 godziny. Przejście pracownika na wcześniejszą zmianę. Odpoczynek tygodniowy zawsze liczymy od końca. Zawsze odpoczynek tygodniowy musi obejmować min. jeden dzień wolny od pracy. Jak powinien wyglądać dzień wolny stanowisko PIP Problem niepełnych tygodni Niedziela pracująca niekoniecznie odpoczynek tygodniowy musi przypadać na DwN