Wieloletnia prognoza finansowa Powiatu Ostrowieckiego na lata 2011-2014-objaśnienia przyjętych wartości. Bazą do przygotowania prognozy makroekonomicznej na potrzeby Planu Wieloletniego jest scenariusz wzrostu gospodarczego z Założeń Projektu na rok 2011, oraz urealnienie jej zgodnie z art.226 ust.1 ustawy o finansach publicznych poprzez zastosowanie wskaźników prezentowanych przez Ministerstwo Finansów. Scenariusz ten zakłada, że wzrost będzie dynamiczny i w latach 2011-2014 będzie kształtował się na zmiennym poziomie w następujących wartościach 1,048%-2012r, 1,041%-2013r, 1,041%-2014r, następne lata aż do 2024r na podstawie wytycznych Ministerstwa Finansów, aż do roku 2017, w dalszej części ze względu na znaczącą zmienność koniunktury gospodarczej i małą wartość analityczną wskaźnik przyjęty jest na stałym poziomie prezentowanym w 2017r. Wydatki bieżące przyjęte do analizy rosną o 1,025% zgodnie z prezentowanymi przez Ministerstwo Finansów wskaźnikami w latach 2013-2017r w kolejnych latach podobnie jak dochody są przyjęte dla potrzeb analitycznych na stałym poziomie. Szczegółowo opisane wydatki i dochody w zakresie prognozy na lata 2011-2014 prezentowane są w dalszej części opracowania. Planuje się na podstawie danych makroekonomicznych (budżetu Państwa), iż w perspektywie lat 2011-2014, na które sporządzana jest Wieloletnia Prognoza Finansowa, realizowane będą działania mające na celu zwiększenie konkurencyjności Powiatu Ostrowieckiego jako miejsca przyjaznego inwestorom, przede wszystkim poprzez stwarzanie warunków dla zrównoważonego rozwoju. Powiat Ostrowiecki planuje w latach 2011-2014 prowadzić politykę zrównoważonego rozwoju mającą na celu poprawę infrastruktury drogowej, bazy oświatowej, poprawę stanu bezpieczeństwa powodziowego. Realizacji głównych celów sprzyjać będzie koncentracja sił i środków na rzecz zadań infrastrukturalnych związanych z rozbudową i polepszeniem infrastruktury drogowej na terenie Powiatu, termomodernizacją bazy oświatowej, rozbudowy i zapewnienia komfortowych warunków leczenia w Zespole Opieki Zdrowotnej w Ostrowcu Św. Ponadto realizowane będą działania mające na celu zapewnienie odpowiednich warunków dla przechowywania dóbr kultury oraz rozwoju infrastruktury do prowadzenia działalności kulturalnej. Realizacja tych celów za pomocą narzędzi należących do obszaru polityki budżetowej musi odbywać się przy zapewnieniu stabilności finansów jednostki samorządu terytorialnego w średnim i długim okresie. Podstawowym aspektem stabilności jest konieczność zapewnienia odpowiedniego podziału środków pozostających w dyspozycji jednostki samorządu terytorialnego. Konieczność zapewnienia stabilności finansów publicznych spoczywa w przypadku budżetów Powiatu przede wszystkim na efektywnej polityce dysponowania posiadanymi dochodami. Zdrowe finanse jednostek samorządu terytorialnego sprzyjają poprawie wyników gospodarki w średnim i długim okresie. Na szczeblu lokalnym jednostki samorządu terytorialnego ograniczone są kilkoma regułami. Po pierwsze relacje łącznej kwoty długu JST na koniec roku budżetowego do wykonanych dochodów ogółem oraz na koniec kwartału danego roku budżetowego do planowanych dochodów nie mogą przekroczyć 60 %. Po drugie kwoty z tytułu spłat rat kredytów i pożyczek, wykupu papierów wartościowych oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji nie mogą przekroczyć w danym roku budżetowym 15 % planowanych na dany rok budżetowy dochodów JST. Od 2011 r. planowane wydatki bieżące budżetu JST nie mogą być wyższe od planowanych dochodów bieżących powiększonych o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki. 1
1. Dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu gwarancję i poręczenia. W zakresie dochodów i wydatków bieżących dla potrzeb analizy przyjęto wskaźnik wzrostu proponowany przez Ministerstwo Finansów. Tak, więc dochody przyjęto w roku 2011 zgodnie z planem i wytycznymi przekazanymi przez Ministerstwo Finansów oraz Wojewodę Świętokrzyskiego. Natomiast na lata 2012-2014 założono wzrost dochodów w przedziale od 1,048% do 1,040% W przypadku wydatków bieżących zaplanowano w 2012 roku spadek wydatków w związku ze zmianą finansowania zadań drogowych i niektórych pozycji inwestycyjnych z kredytów. Natomiast w latach 2013-2014 zaplanowano wzrost wydatków o wskaźnik proponowany przez Ministerstwo Finansów 1,025%. W planowaniu powyższych pozycji założono, iż zgodnie z ustawą o finansach publicznych dochody bieżące będą źródłem finansowania wydatków bieżących. Obsługa długu wynika z podpisanych w tym zakresie umów kredytowych i w całości przyjęta jest do realizacji zgodnie z posiadanymi dokumentami. Starostwo Powiatowe w analizowanym okresie nie posiada i nie planuje udzielania gwarancji i poręczeń. 1.1. Dochody bieżące Dochody bieżące Powiatu Ostrowieckiego w ostatnich latach znacząco wzrastały, głównie w związku ze zwiększeniem subwencji oświatowej, dotacji celowych od Wojewody na zadania bieżące jak również udziału w podatkach. Prognozując więc dochody na lata przyszłe przyjęliśmy ostrożny wskaźnik wzrostu proponowany przez Ministerstwo Finansów. Dodatkowo w roku 2012 zakłada się większy wzrost dochodów w związku z planowanymi podwyżkami wynagrodzeń w sferze oświatowej, której dochody w sposób istotny rzutują na całość dochodów budżetu Powiatu. Specyfika jednostki samorządu terytorialnego, jaką jest Powiat nie pozwala jednak w sposób aktywny generować dochodów własnych i na nie wpływać tak jak np.: gminy na podatek od nieruchomości. 1.2. Wydatki bieżące Planując budżet na 2011 rok wzrost wydatków bieżących zaplanowano do wysokości możliwych do osiągnięcia dochodów w tym zakresie. W Wieloletniej Prognozie Finansowej na lata 2011-2014 przyjmuje się wzrost wydatków na poziomie wskaźników prezentowanych przez Ministerstwo Finansów. Planuje się zmniejszenie wydatków bieżących w roku 2012 co przełoży się na kolejne lata analizy ze względu na zamrożenie płac w sektorze finansów publicznych poza nauczycielami. Równocześnie po przeanalizowaniu możliwości finansowych Powiatu planuje się zmianę w zakresie wydatków drogowych. Wydatki te w znacznej mierze były realizowane w ramach wydatków bieżących, czyli remontów drogowych, co przy obecnej zmianie ustawy o finansach publicznych nie pozwalałoby na ich realizację przy współfinansowaniu z kredytów, dlatego też planuje się realizację dużych zadań drogowych w ramach wydatków majątkowych. Przyjęty wskaźnik i założenia zmian w zakresie wydatkowania środków budżetowych mają na celu zapewnienie należytej płynności finansowej jednostce. 2
2. Dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 2.1. Dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku jednostki samorządu terytorialnego Dochody majątkowe w Powiecie Ostrowieckim pochodzą głównie z pozyskiwanych na realizację inwestycji w powiecie dotacji z budżetu państwa i Funduszy europejskich. Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego nie posiada zasobów majątkowych mogących dawać znaczące wpływy do budżetu. Dochody pozyskiwane przez powiat z majątku to głównie niewielkie dochody ze sprzedaży majątku. Na obecnym etapie prognozowania w zakresie dochodów nie przewiduje się sprzedaży zasobów majątkowych, która zasiliłaby w sposób znaczący budżet Powiatu. Prognozowane dochody majątkowe przyjęte są ze wskaźnikiem wzrostu na poziomie 1,08. Należy zwrócić uwagę, że zmniejszono w tym zakresie znacząco wpływy związane są z pozyskiwanymi środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej. 2.1. Wydatki majątkowe jednostki samorządu terytorialnego Wydatki majątkowe w Powiecie Ostrowieckim w minionych latach kształtowały się na znacząco wyższym poziomie od prezentowanych dochodów. Struktura dochodów i wydatków Powiatu w tym zakresie jest bardzo mocno zachwiana. Powiat zasilał wydatki częściowo dochodami własnymi oraz kredytami. Aby bowiem można było planować politykę prorozwojową powiatu, poprawiać infrastrukturę drogową, przygotować tereny pod budownictwo, inwestować w oświatę należy zasilić budżet zewnętrznymi środkami z kredytów. Nadal w planowanych wydatkach w WPF na lata 2011-2014 w zakresie majątkowym planuje się wyższe wydatki niż dochody. Planuje się, więc w sposób istotny poprawić infrastrukturę drogową, dokończyć rozpoczęte inwestycje w oświacie w tym termomodernizację, poprawić warunki lokalowe w Zespole Opieki Zdrowotnej poprzez znaczne nakłady inwestycyjne oraz doinwestować Muzeum Archeologiczno-Przyrodnicze. Wydatki majątkowe planowane w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie powiatu są więc znaczące i będą pokryte kredytami jako najbardziej efektywną formą finansowania tego typu przedsięwzięć oraz dochodami wygospodarowanymi przez jednostkę. 3. Wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego planowany w kolejnych latach budżetowych sukcesywnie spada tak aby w 2014 roku można było wygospodarować nadwyżkę budżetową kosztem zmniejszonych wydatków. Planowanie w tym zakresie spadku spowodowane jest faktem, iż zostały zamrożone wydatki na wynagrodzenia w sektorze administracji publicznej. Dodatkowo w zakresie wydatków bieżących ograniczone zostały w sposób znaczący wydatki na bieżące zadania remontów drogowych. Wiele wydatków majątkowych ważnych dla Powiatu będzie zrealizowane w najbliższych trzech latach, dodatkowo wiele jest już zrealizowane przy pozyskaniu środków unijnych w takich obszarach jak: oświata, drogi. Samorząd, aby mógł efektywnie gospodarować musi tak określać wynik, aby wystarczało środków na spłatę dotychczas zaciągniętych zobowiązań. Planuje się więc, iż nadwyżki budżetowe pozwolą spłacić cześć zobowiązań Powiatu i tym samym uruchomią kolejne możliwości kredytowe. 3
4. Przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu W analizowanej prognozie jak już wspomniano powyżej deficyt budżetowy jest stopniowo zmniejszany, by w 2014 roku można było osiągnąć nadwyżkę w planowanej kwocie 3.706.294,00zł., która to będzie przeznaczona zgodnie z przyjętymi założeniami na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Deficyt budżetowy planowany w latach 2011, 2012, 2013 w całości będzie pokryty zaciągniętym na ten cel kredytem bankowym. 5. Przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia Prognozowany deficyt i potrzeby kredytowe budżetu jednostek samorządu terytorialnego (mln zł) Lata Deficyt/nadwyżka budżetu j.s.t. Potrzeby kredytowe 2011-9.944.993 15.344.993 2012-2.883.552 9.600.000 2013-370.037 7.300.000 2014 3.706.294 3.262.207 Przewidywane poziomy przychodów jednostki samorządu terytorialnego w analizowanym okresie ukształtowany jest na podstawie potrzeb kredytowych w tym zakresie. Przewiduje się stopniowe zmniejszenie kredytowania, choć wskaźniki budżetu Powiatu nie wskazują na brak możliwości w tym zakresie. Kierując się jednak racjonalnością taki sposób postępowania na obecnym etapie wydaje się być zasadny. Rozchody natomiast są w większości uwarunkowane posiadanymi umowami kredytowymi zgodnie z którymi planuje się ich spłatę. Planowane spłaty kredytów przyjęte są na bezpiecznym poziomie i nie powinny wpłynąć na płynność finansową Powiatu. Rozchody sfinansowane będą częściowo z kredytów a w dalszej perspektywie z wygospodarowanej nadwyżki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego. 6. Kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego, w tym relację, o której mowa w art. 243, oraz sposób sfinansowania spłaty długu Kwota długu Powiatu w analizowanym okresie ma tendencję wzrostową, ponieważ jednostka zaplanowała wydatki majątkowe oraz znaczące spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Wskaźnik długu jednostki samorządu terytorialnego do dochodów ogółem w analizowanych latach 2011-2014 nie przekracza wartości 60% zadłużenia do prezentowanych dochodów, o których mowa w art. 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 o finansach publicznych. Zakłada się, że na przestrzeni analizowanego okresu 2011-2014 dług jednostki samorządu terytorialnego wzrośnie o ok. 9,5mln.zł. Jednostka jak już było analizowane w poprzednich punktach zakłada spłatę długu początkowo z pozyskiwanych kredytów,a w kolejnych latach z wygospodarowanej nadwyżki budżetowej. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że wskaźnik relacji obciążenia dochodów budżetowych rozchodami i wydatkami związanymi z obsługą długu z art. 169 ust.1 ustawy 4
z 30 czerwca 2005 o finansach publicznych w 2011 r. kształtuje się na bezpiecznym poziomie 6,34% podczas gdy ustawodawca dopuszcza poziom 15%. Relacja, o której mowa w art. 243 dla planowanego budżetu w 2011 roku jest obliczona na podstawie wykonania z lat 2008-2009 oraz III kwartału 2010. Średnia arytmetyczna z przeanalizowanych danych budzi zastrzeżeń. Należy uwzględnić fakt, iż przedmiotowa relacja ma zastosowanie dopiero do planowania budżetu na 2014 rok. 5