SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W JUCHNOWCU KOŚCIELNYM ZA I-XII 2009R. I. Zadania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 1.Ramy prawne. Zadania gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Juchnowiec Kościelny określa statut, ustawy oraz akty wykonawcze do ustaw. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania wynikające w szczególności z: - ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej( Dz. U. z 2004r.Nr 64, poz. 593 z późn. zm. ), - ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych ( Dz. U. z 2001r. Nr 71,z późn. zm.), - ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2006r. Nr139, poz. 992 z późn. zm.), ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej ( Dz. U. z 2005r. Nr 86, poz. 732 z późn. zm. ), - ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Z 19 X 2007 r. Nr 192 poz 1378 z późn. zm.) - ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tj. Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm., - ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. z 2004r. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm. ) - ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 1998r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.), - ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U z 1994r. Nr 111, poz. 535 z późn. zm. ), ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U..z 1997 r. Nr 133 poz. 883 tekst jednolity DZ. U. 2002r. Nr 101 poz. 926) - ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz. 1493), - ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania ( Dz. U. z 2005r. Nr 267, poz. 2259 oraz z 2008 r. Nr 225, poz.1487) II Opieka nad rodziną i formy pomocy W Polsce tak jak i w naszym Ośrodku zakres i formy pomocy społecznej określa ustawa o pomocy społecznej. Ustawa wymienia różne sytuacje w które wkraczać powinna pomoc społeczna. Należą do nich: (art. 7 u. p.s.) ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba, przemoc w rodzinie, potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej
placówki opiekuńczo-wychowawcze, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej. Pomoc społeczna (art. 2 pkt. 1u p s) jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są wstanie pokonać wykorzystując, własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną (art. 2 pkt 2 u p s) organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Obecnie obowiązująca ustawa o pomocy społecznej (art. 6 pkt 14) za rodzinę - uznaje osoby spokrewnione lub nie spokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Rodzina jako podmiot ochrony wielokrotnie jest wymieniana w ustawie, w szczególności odnoszą się do niej zadania i cele pomocy społecznej. Pomoc ta ma umożliwić rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać samodzielnie, ma na celu wspieranie rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej tj, ośrodka jest doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia rodzin ich integracji ze środowiskiem rodziny zaś są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich problemów. Brak współdziałania rodzin, marnotrawienie przyznanej pomocy lub własnych zasobów, jak również dysproporcje między rzeczywistą a udokumentowaną sytuacją majątkową rodziny mogą być powodem odmowy przyznania pomocy lub jej zaprzestania. Wśród świadczeń, które ustawodawca kieruje do rodzin realizowanych przez GOPS należy wymienić świadczenia pieniężne: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy, specjalny zasiłek celowy, pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie; Świadczenia niepieniężne: praca socjalna, poradnictwo, interwencję kryzysową, schronienie, niezbędne ubranie, sprawienie pogrzebu, usługi opiekuńcze, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, a także dostarczenie posiłku. W większości przypadków z pomocy mogą korzystać osoby i rodziny gdy dochód osoby nie przekracza kryterium dochodowego wynikającego z ustawy o pomocy społecznej tj: 351 zł. na osobę w rodzinie i 477 zł. dla osób samotnie gospodarujących. W wyjątkowych sytuacjach pomoc jest przyznawana gdy dochód przekracza kryterium, a gdy trudna sytuacja nastąpiła z uwagi na wydatki związane z chorobą i jej leczeniem. Wśród klientów pomocy społecznej nadal najliczniejszą grupą świadczeniobiorców są bezrobotni. Dla bezrobotnych fakt dłuższego pozostawania bez pracy powoduje niską samoocenę, brak wiary we własne siły, brak motywacji do rozwiązywania problemów, popadanie w apatię prowadzącą w wielu przypadkach do syndromu wyuczonej bezradności. Dlatego też zadaniem pracowników ośrodka jest: - wspólne ustalenie z klientem przyczyn bezrobocia, - motywowanie do aktywnego poszukiwania pracy, podniesienia kwalifikacji lub przekwalifikowania - udzielanie pomocy w poszukiwaniu ofert pracy - niwelowanie postawy biernego uczestnictwa w systemie pomocy społecznej - częsty kontakt i monitorowanie uzgodnionego planu działania, - współpraca z PUP (doradcą zawodowym, pośrednictwem pracy) organizacjami pozarządowymi.
- udzielanie wsparcia materialnego (pomoc finansowa i rzeczowa) W rodzinach dotkniętych bezrobociem często występuje też alkoholizm oraz problemy wychowawcze z dziećmi. I w takich też przypadkach pracownicy ośrodka wspólnie z innymi instytucjami starają się zapewnić bezpieczeństwo socjalne rodziny ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci kierują też do specjalistów: psychologów, pedagogów, prawników, prowadzi współpracę z policją, lekarzami, szkołami podejmuje interwencje w sytuacjach zagrażających dzieciom dożywia dzieci finansuje wypoczynek letni udziela pomocy finansowej Ponadto ośrodek współpracuje z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i nieraz po wielu rozmowach motywujących po pomoc zgłaszają się członkowie rodzin z problemem alkoholowym. Komisja przeprowadza rozmowę z osobą uzależnioną, informuje ją o możliwościach podjęcia dobrowolnego leczenia. Jeżeli to nie skutkuje kieruje sprawę do Sądu w celu zastosowania przymusowego leczenia. GOPS wspiera rodziny, w których występuje problem alkoholowy poprzez motywowanie do udziału w terapii,a ponadto osobom wyrażającym chęć uczestnictwa w terapii udziela pomocy materialnej. Ważnym aspektem jest oferowana pomoc psychologów dla współuzależnionych kobiet i socjoterapeutyczna (w świetlicach) dla dzieci. W GOPS zadania są realizowane w ramach środków finansowych przekazywanych przez Urząd Gminy (zadania własne) i Podlaski Urząd Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej (zadania zlecone). W 2009 r. Ośrodek nadal udzielał pomocy w postaci usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osobom, którym zalecana jest opieka osób drugich, a rodzina nie jest w stanie takiej pomocy zapewnić. W roku 2009 r. Ośrodek nadal współpracował ze Stowarzyszeniem Droga 50 dzieci wzięło udział w koloniach letnich organizowanych przez Stowarzyszenie, część rodzin otrzymuje wsparcie w naturze w postaci paczek żywnościowych na Boże Narodzenie i Wielkanoc, dzieci uczestniczyły w choince (paczki były dla wszystkich dzieci w rodzinie), dzieci otrzymały wyposażenie do szkoły. III. Informacje dotycząca form pomocy udzielanej w GOPS. W gminie Juchnowiec Kościelny wg stanu na 31.12.2009 r. zamieszkuje 13 746 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały i 450 mieszkańców zameldowanych na pobyt czasowy. Głównymi formami pomocy udzielanymi w okresie I XII/2009 r. były: ZASIŁEK STAŁY Jest to świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego. Zasiłek stały ustala się w wysokości - w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444 zł (kwota obowiązuje od 1 października 2006r.) miesięcznie; - w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie. Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Całkowita niezdolność do pracy oznacza: - całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, lub o całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji), albo - zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub - legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności). Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba, która ukończyła 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna). ZASIŁEK OKRESOWY Świadczenie przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz zasobach pieniężnych nie wystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek okresowy ustala się: - w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie; - w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Kwota tak ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między: - kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby; - kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. Wypłata zasiłku jest zadaniem własnym gminy, dotowanym z budżetu państwa. ZASIŁEK CELOWY Jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom nie posiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. SPECJALNY ZASIŁEK CELOWY Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. NIEPIENIĘŻNE FORMY POMOCY: praca socjalna, bilet kredytowany, składki na ubezpieczenie zdrowotne,
składki na ubezpieczenia społeczne, pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie, sprawienie pogrzebu, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie IV. Struktura wydatków w okresie 01.01.2009r - 31.12.2009r. Realizacja wydatków w zakresie zadań własnych i zleconych przebiegała w oparciu o ustalony harmonogram wydatków i występujące potrzeby. Terminowo realizowano zobowiązania wobec pracowników i kontrahentów a wypłaty zasiłków finansowano na bieżąco. W okresie 01.01.2009r.do 3.12. 2009 r. GOPS realizując zadania wynikające z ram prawnych obowiązujących w Ośrodku objął rodziny n/w pomocą w formie: Z zadań zleconych wypłacane były następujące zasiłki: Rodzaj świadczenia Liczba osób,/rodzin którym decyzją przyznano świadczenie Liczba wypłaconych świadczeń Kwota wypłaconych świadczeń w okresie I-XII 2009r Zasiłki stałe 45 446 154 092 zł Składka zdrowotna dla osób pobierających zasiłek stały 36 367 12 578 zł. Zasiłki okresowe 226 1 370 315 857 zł Świadczenia rodzinne 917 25 544 2 425 548 zł Składka emerytalno-rentowa dla osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne 9 116 12 877 zł Składka zdrowotna przy świadczeniu pielęgnacyjnym 7 66 2 630 zł Fundusz alimentacyjny 68 1 335 353 937 zł. Kwoty zwrócone przez dłużników alimentacyjnych z tyt. wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego x x 56 640,96 zł Z zadań własnych realizowane były następujące świadczenia: Rodzaj świadczenia Zasiłki celowe i pomoc w naturze Program Pomoc państwa w zakresie dożywiania w formie zasiłków celowych Liczba rodzin, którym decyzją przyznano świadczenia Liczb świadczeń 581 x 389 840 zł 721 x 309 428 zł. Kwota wypłaconych zasiłków w okresie I - XII 2009 r.
Program Pomoc państwa w 293 25 555 84 748 zł zakresie dożywiania w formie dożywianie dzieci w szkołach Dodatki mieszkaniowe 142 1051 143 417,43 zł Opłata za dom pomocy 9 x 173 923,53 zł społecznej Usługi opiekuńcze świadczone w miejscu zamieszkania 4 x 33 247,77 zł W ramach zadań własnych realizowane były następujące zadania: - sprawienie pogrzebu; - zasiłki na pokrycie części kosztów leków i leczenia, - zasiłki na dofinansowanie remontu mieszkania, - zakup opału, - zakup odzieży i obuwia, - zakup obiadów, - dofinansowanie wyprawki szkolnej książek, - dofinansowanie do wydatków bieżących m.in. wyrobienie dowodu osobistego, - dofinansowanie do opłat mieszkaniowych: najem lokalu, oplata za energię elektryczną, gaz, - zasiłki okresowe, - poradnictwo i praca socjalna, - dodatki mieszkaniowe. Do zadań zleconych realizowanych przez tut Ośrodka należy: - prowadzenie postępowań w sprawie zasiłków stałych, - prowadzenie postępowań w sprawie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne osób uprawnionych do tych świadczeń, - zadania wynikające z programów rządowych ( Pomoc państwa w zakresie dożywiania ) - prowadzenie postępowań zakresu świadczeń rodzinnych i zaliczki alimentacyjnej i funduszu alimentacyjnego kierowanie wniosków o ustalenie stopnia niepełnosprawności W 2009 r. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na realizację: 1. Programu UCZEŃ NA WSI - pomoc w zdobywaniu wykształcenia przez osoby niepełnosprawne zamieszkujące gminy wiejskie oraz miejsko wiejskie na rzecz niepełnosprawnych dzieci mieszkańców gminy pozyskaliśmy dla 22 dzieci kwotę 41 656,80 zł. 2. Programu Osoby niepełnosprawne w służbie publicznej w ramach, którego zatrudniona jest 1 osoba. Wynagrodzenie tej osoby w połowie jest refundowane ze środków PFRON, która w 2009 r. wynosiła 13 788,78 zł. Ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w 2009 r. pozyskaliśmy środki w kwocie 122 437,11 zł przy wkładzie własnym w wys. 14 400 zł. Projekt systemowy Aktywność i integracja sposób na lepsze jutro Ośrodek realizował od maja do grudnia 2009 r. Celem projektu była kompleksowa pomoc merytoryczna, doradcza i psychologiczna osobom korzystającym ze świadczeń pomocy społecznej, które nie pracują i są w wieku aktywności zawodowej. W projekcie udział wzięło 19 osób. Projekt zakładał podjęcie takich działań jak: organizacja warsztatów i szkoleń obejmujących zasady efektywnej komunikacji, kreowania własnego wizerunku mające na celu przezwyciężenie problemów, kształcące umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach i prowadzące do zwiększenia
samodzielności w poszukiwaniu zatrudnienia na rynku pracy. Dla osób biorących udział w projekcie zorganizowano szkolenia: - nowoczesny sprzedawca z obsługą kas fiskalnych, bukieciarz florysta, magazynier z obsługa wózków jezdniowych, opiekunka środowiskowa. Wszyscy pracownicy Ośrodka udzielają poradnictwa socjalnego ściśle współpracując z Urzędem Gminy, ZUS, KRUS, Sądem Rejonowym i Okręgowym, Powiatowym Urzędem Pracy, Podlaskim Urzędem Wojewódzkim, Miejskim Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Prokuraturą, Policją, Spółdzielniami Mieszkaniowymi, Szpitalami, Placówkami Oświatowymi i różnymi organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz pomocy osobom i rodzinom. W prowadzonych postępowaniach dotyczących przyznania świadczeń z zakresu pomocy społecznej pracownicy socjalni przeprowadzają rodzinne wywiady środowiskowe w miejscach zamieszkani osób. W razie potrzeby przeprowadzają interwencje w środowiskach. Pracownicy kierują się dobrem osób korzystających z pomocy społecznej i ochroną dóbr osobistych. Zadaniem pracowników jest troska o człowieka oraz niesienie pomocy osobom jej potrzebującym. Pracownicy Ośrodka wykonują swoje zadania z zachowaniem tajemnicy służbowej, działając na rzecz dobra innych osób.