Komu przysługuje pomoc społeczna?

Transkrypt

1 1. Komu przysługuje pomoc społeczna? 2. Jakie dokumenty potrzebne są do ubiegania się o pomoc? 3. Jakie są procedury i zasady przyznawania pomocy? 4. Jakie są świadczenia z pomocy społecznej? Komu przysługuje pomoc społeczna? Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej (pdf, 536 kb) z dnia 12 marca 2004 r.: - osoby samotnie gospodarujące, których dochód nie przekracza kwoty 634 złotych, zwanej kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, - osoby w rodzinie, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 514 złotych, zwanej kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, przy jednoczesnym występowaniu co najmniej jednej z dysfunkcji: - ubóstwo, - sieroctwo, - bezdomność, - bezrobocie, - niepełnosprawność, - długotrwała lub ciężka choroba, - przemoc w rodzinie, - potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi, - potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, - bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, - trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, - trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, - alkoholizm lub narkomania, - zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa, - klęska żywiołowa lub ekologiczna. W celu uzyskania pomocy należy zgłosić się do pracownika socjalnego odpowiedniego rejonu ze względu na miejsce zamieszkania od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 16:00. 1 / 8

2 Jakie dokumenty potrzebne są do ubiegania się o pomoc? Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby i rodziny ustala się na podstawie następujących dokumentów (art. 107 ust. 5b ustawy o pomocy społecznej): - dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość, - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu), - dokumenty określające status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej, - decyzja właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, - orzeczenie komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej, - orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, - zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe, - zaświadczenia albo oświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe, - zaświadczenia albo oświadczenia o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych, - dowodu otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, - zaświadczenia urzędu gminy albo oświadczenia o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych, - zaświadczenia albo oświadczenia o kontynuowaniu nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej, - decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo oświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy, - decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego, - zaświadczenia albo oświadczenia o zobowiązaniu do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników, - zaświadczenia albo oświadczenia o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą,< 2 / 8

3 - zaświadczenia albo oświadczenia, o których mowa w art. 8 ust. 7 i 8, - zaświadczenia albo oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12, - decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne, - oświadczenia o stanie majątkowym. Pracownik socjalny przeprowadzający rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia (art. 107 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej). Jakie są procedury i zasady przyznawania pomocy? W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej: - wysokość kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej wynosi zł miesięcznie, - wysokość kryterium dochodowego na osobę w rodzinie wynosi zł miesięcznie, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z wymienionych poniżej powodów: - ubóstwo, - sieroctwo, - bezdomność, - bezrobocie, - niepełnosprawność, - długotrwała lub ciężka choroba, - przemoc w rodzinie, - potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi, - potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, - bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, - trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, 3 / 8

4 - trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, - alkoholizm lub narkomania, - zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa, - klęska żywiołowa lub ekologiczna. Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o: - miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, - składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz społeczne, - kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Tryb przyznania świadczenia z pomocy społecznej składa się z następujących etapów: 1. zgłoszenie do Ośrodka wniosku o udzielenie pomocy (osobiste, pisemne lub telefoniczne) przez osobę zainteresowaną, bądź inną osobę, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego, 2. przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku o pomoc, w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc w celu ustalenia aktualnej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby/rodziny. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczne z rezygnacją z pomocy, 3. opracowanie przez pracownika socjalnego planu pomocy, 4. sporządzenie decyzji administracyjnej od wydanej decyzji stronie służy prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, 5. realizacja przyznanych świadczeń. - Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy mogą zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej. - Osoby i rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. - Odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, 4 / 8

5 nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych lub prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. - Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie swojej sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Kontrakt socjalny jest to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc. Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie sposobu współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z uwzględnieniem własnych zasobów i możliwości. Odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymywanie jego postanowień mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Jakie są świadczenia z pomocy społecznej? 1. Zasiłek stały 2. Zasiłek okresowy 3. Zasiłek celowy 4. Pomoc w formie schronienia, posiłku, odzieży 5. Sprawienie pogrzebu 6. Usługi opiekuńcze 7. Poradnictwo i praca socjalna 8. Pomoc instytucjonalna Zasiłek stały 5 / 8

6 Jest to świadczenie obligatoryjne przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, spełniającym kryterium dochodowe, (w przypadku osoby samotnie gospodarującej różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej tj. 634 zł a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie, w przypadku osoby w rodzinie różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, tj. 514 zł a dochodem na osobę w rodzinie). Zasiłek okresowy Jest to świadczenie przysługujące na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż kryterium dochodowe oraz zasobach pieniężnych nie wystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na: - długotrwałą chorobę, - niepełnosprawność, - bezrobocie, - możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek okresowy ustala się: w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 634 zł miesięcznie, w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Zasiłek celowy Świadczenie fakultatywne przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.osobom bezdomnym i innym osobom nie posiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego świadczenie przysługujące na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. Zasiłek może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. 6 / 8

7 Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną świadczenie przysługujące na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zasiłek może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. Specjalny zasiłek celowy Świadczenie przysługujące na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Zasiłek celowy na zasadach zwrotu Świadczenie może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej). Pomoc w formie schronienia, posiłku, odzieży - udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie/wskazanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach dających schronienie, - pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznawana: osobom, które własnym staraniem nie mogą go sobie zapewnić, dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków, - przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku. Sprawienie pogrzebu Pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. 7 / 8

8 Usługi opiekuńcze Jeżeli wymaga tego indywidualna sytuacja, osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (art. 50 ustawy o pomocy społecznej). Poradnictwo i praca socjalna Niezależnie od kryterium dochodowego osobom i rodzinom udzielana jest pomoc w postaci pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego, w szczególności prawnego i psychologicznego. Pracownicy socjalni udzielają również pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz w utrzymaniu kontaktów z otoczeniem. Pomoc instytucjonalna W ramach systemu pomocy społecznej funkcjonują placówki zapewniające opiekę środowiskową. Są to ośrodki wsparcia, które zapewniają całodzienny pobyt, posiłki, podstawowe świadczenia opiekuńcze, rekreacyjno kulturalne, edukacyjne, rehabilitacyjne.w razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę osoba wymagająca opieki całodobowej może ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej (art. 54 ustawy o pomocy społecznej). 8 / 8