TRZY LATA KADENCJI 2011-2013
PUNKT WYJŚCIA Obecna kadencja samorządu terytorialnego rozpoczęła się w trudnym okresie kryzysu gospodarczego, który dla samorządów jest równoznaczny m.in. ze zmniejszeniem wpływów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych oraz podatków lokalnych od nieruchomości i środków transportowych. Jednocześnie zwiększają się wydatki socjalne. CEL Zdecydowana większość działań była ukierunkowana na takie zarządzanie Miastem, które nie tylko pozwoli Częstochowie dobrze przetrwać kryzys, ale da szansę na rozwój gospodarczy. Szereg przedsięwzięć to zadania długofalowe, wymagające kontynuacji. Wszystkie zmierzają jednak do widocznej poprawy warunków życia mieszkańców Miasta, poprawy stanu miejskiej infrastruktury, w tym drogowej oraz tworzenia dogodnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości i powstawania nowych miejsc pracy.
JAKIE BYŁY PRIORYTETY? CO SIĘ UDAŁO?
Ustabilizowanie budżetu, lepsze ratingi finansowe miasta BBB z perspektywą stabilną. Częstochowa jest wiarygodnym partnerem biznesowym i finansowym w czasach, gdy międzynarodowe agencje obniżają ocenę innym miastom i regionom. W ostatnim raporcie z listopada 2013 r. Fitch donosi: Ratingi odzwierciedlają zadowalające wyniki operacyjne Miasta, które są zgodne z oczekiwaniami Fitch oraz wynikają z prowadzonej przez Władze Częstochowy racjonalizacji wydatków, co zapewnia bezpieczne wskaźniki zadłużenia. Ratingi biorą pod uwagę spodziewaną stabilizację zadłużenia oraz jego korzystną strukturę. Pozytywna ocena Fitch to możliwość skorzystania z kredytu w Europejskim Banku Inwestycyjnym, co oznacza dla budżetu miasta roczne oszczędności w wysokości 3 mln zł. Korzystny przetarg na 5-letnią obsługę finansową Miasta i jednostek miejskich przyniósł oszczędności rzędu co najmniej 10 mln zł. W 2012 r. Częstochowa zajęła 19. lokatę wśród wszystkich (2700) miast i gmin w kraju pod względem wysokości nadwyżki operacyjnej (było to 68 mln zł).
KWOTY KREDYTÓW W LATACH 2002-2014 - w mln zł Miasto zaciąga najniższe od 2000 r. kredyty. Inwestycje Częstochowy są finansowane tylko w 15% z kredytu, gdy w 2010 r. było to aż 57%.
Realizacja inwestycji, w tym strategicznych, współfinansowanych ze środków unijnych: m.in. nowa linia tramwajowa z tramwajami typu TWIST, wielofunkcyjna hala Częstochowa, Filharmonia Częstochowska, poprawa skomunikowania strefy gospodarczej miasta: ul. Legionów - Faradaya, kompleksowa modernizacja wiaduktów w alei Niepodległości i DK-1, budowa 3 nowych bloków komunalnych przy ul. Bardowskiego, budowa węzła DK-1- Makuszyńskiego, II etap budowy Korytarza Północnego, budowa nowego zakładu kompostowego w CzPK, modernizacja centralnej przepompowni ścieków w spółce Warta, rewaloryzacja Alei Najświętszej Maryi Panny, budowa węzła DK-1 DK-46, rozpoczęcie całościowej przebudowy ul. Warszawskiej. Nakłady inwestycyjne Miasta Częstochowy w okresie minionych 3 lat to 530 mln zł.
Znacząca poprawa stanu wielu częstochowskich dróg i komfortu ich użytkowania poprzez: całościowe wymiany zniszczonych odcinków ulic, rozwijanie połączeń międzydzielnicowych ważnych dla układu drogowego miasta; modernizację oświetlenia; instalację systemu parkomatów w centrum miasta. Na wiele inwestycji udało się zdobyć i wykorzystać środki zewnętrzne, w tym europejskie (m.in. wiadukty, węzły, Korytarz Północny II i III etap, modernizacja alei Pokoju, ul. Warszawska). Wydatki inwestycyjne budżetu miasta na drogi w okresie 2011-2013 to 258 mln zł. Dla porównania w latach 2008-2010 wydano na drogi 165 mln zł.
Uzbrajanie nowych terenów inwestycyjnych (Skorki, Kusięcka) z wykorzystaniem pozyskanych środków unijnych. Możliwość utworzenia ok. 2000 miejsc pracy (w przypadku włączenia terenów do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, pojawienia się inwestorów i rozwoju otoczenia okołobiznesowego). Tworzenie kolejnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, uwalnianie nowych gruntów pod inwestycje, budownictwo, usługi (pokrycie planami miasta wzrosło z 7% na początku 2011 r. do 35% pod koniec 2013 r.)
Determinacja w walce o włączenie kolejnych terenów w Częstochowie do specjalnej strefy ekonomicznej (KSSE, Euro-Park Mielec) stosowne decyzje samorządu, intensywny lobbing - reszta zależy od zarządców stref i Rządu RP. Paląca potrzeba rozszerzenia granic specjalnej strefy ekonomicznej w Częstochowie wynika z nowego maksymalnego limitu pomocy publicznej dla dużych inwestorów, który dla województwa śląskiego ma obniżyć się z 40 do 25% od lipca 2014 r.
Nastawienie na inwestorów zewnętrznych i partnerów gospodarczych dla częstochowskich firm nowa oferta inwestycyjna, misje gospodarcze, udział w targach; kampania medialna i promocyjna w ramach projektu Zainwestuj w Częstochowie współfinansowanego z UE; duży awans miasta i subregionu w rankingach atrakcyjności inwestycyjnej ( z 18. miejsca na 6. w atrakcyjności dla inwestycji przemysłowych i z 16. na 11. w rankingu subregionów atrakcyjnych dla działalności usługowej).
Stworzenie nowej oferty inwestycyjnej, narzędzi wsparcia inwestorów i przedsiębiorców m.in. geoportalu inwestora, rozwój e-usług, uruchomienie telefonu i punktu informacyjnego dla przedsiębiorców.
Wspieranie przedsiębiorczości m.in. poprzez ulgi w podatkach od nieruchomości dla firm inwestujących, zatrudniających nowych pracowników, wprowadzających nowe technologie (w ramach pomocy de minimis dla 8 firm powstało 52 miejsca pracy; w ramach pomocy regionalnej w 3 firmach powstanie 120 miejsc pracy); preferencyjne stawki czynszów dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, obniżki stawek za lokale użytkowe w przypadku spadku obrotów; wprowadzenie symbolicznej złotówki za metr kwadratowy lokali przynależnych (piwnic); stworzenie programu wspierania przedsiębiorczości i tworzenia nowych miejsc pracy na lata 2013-2018, który zakłada w sumie realizację ponad 100 działań stymulujących przedsiębiorczość w Częstochowie. Środowisko biznesowe doceniło ten fakt przyznając miastu tytuł Najlepszy Samorząd Gospodarczy w konkursie Jurajski Produkt Roku 2013.
Rozwijanie ekonomii społecznej tworzenie warunków do działania centrów integracji społecznej, spółdzielni socjalnych, zmiana podejścia do pomocy społecznej aktywizacja osób trwale bezrobotnych, stworzenie możliwości odpracowania długów, dawanie szans powrotu na rynek pracy. Dotacje Agencji Rozwoju Regionalnego dla 125 osób rozpoczynających działalność gospodarczą sięgnęły 6 mln zł.
Realizacja projektów aktywizujących m.in. absolwentów, osoby dojrzałe, przez Miasto Częstochowę oraz Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków Ministra Pracy. Np. Bądź aktywny zawodowo, Biznesmen Bizneswomen ; Kierunek przedsiębiorczość ; Mama i tata w pracy... Organizacja przez PUP giełd pracy, na których zaoferowano 540 miejsc pracy. PUP w latach 2011-2013 udzielił dotacji 1100 osobom na podjęcie działalności gospodarczej. Zdobycie środków (4,1 mln zł) na realizację programu pomocy dla hutników odchodzących z pracy w ISD Huta Częstochowa. Stabilizacja poziomu bezrobocia w mieście na poziomie średniej krajowej na koniec listopada 13,3 %, mimo zwolnień grupowych w ISD. (znacznie wyższe bezrobocie jest m.in. w takich miastach regionu jak: Bytom, Zabrze, Sosnowiec, Świętochłowice, Piekary Śląskie).
Stosowanie klauzul społecznych w wielu postępowaniach przetargowych dające szansę na zatrudnianie bezrobotnych z Częstochowy przez wykonawców zleceń publicznych. Przekazywanie kolejnych zadań publicznych organizacjom pozarządowym, które mają m.in. większą możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych i zapewniają wartość dodaną m.in. poprzez pracę wolontariuszy.
Profilowanie edukacji pod kątem potrzeb lokalnego rynku pracy, promocja szkolnictwa zawodowego, współpraca z firmami, które mogą zatrudnić absolwentów; realizacja projektów unijnych, pomagających w wyborze zawodu, m.in.: Zaplanuj swoją karierę, Koniec języka za przewodnika, Dobry fach to szansa pracy... Racjonalizacja wydatków oświatowych a jednocześnie ograniczanie skutków niżu demograficznego poprzez zmiany organizacyjne i odpowiedni ruch kadrowy. Do subwencji oświatowej dokładaliśmy z budżetu miasta: w 2010 r. - 67 mln zł, w 2011 r. - 61 mln, w 2012 r. - 52 mln, w 2013 r. - ok. 50 mln zł.
Uruchomienie dodatkowych oddziałów przedszkolnych dodatkowe miejsca dla 325 dzieci. Utworzenie 5 nowych zespołów szkolno-przedszkolnych nowe miejsca dla 100 dzieci. Utworzenie oddziałów dla dzieci z autyzmem w Miejskim Przedszkolu nr 24 pierwszej tego typu placówki w mieście. Sfinansowanie wszystkich zajęć dodatkowych w miejskich przedszkolach w roku szkolnym 2013/14. Projekt zwolnienia rodziców z opłat za pobyt dzieci w przedszkolu ponad ustawowe 5 godzin - od roku szkolnego 2014/15.
Zwiększenie środków na sport dzieci i młodzieży, ale i wspieranie klubów będących sportowo-promocyjną wizytówką miasta (wyższe środki na promocję poprzez sport, uzupełnianie infrastruktury wokół stadionu Arena Częstochowa i nowej hali, współorganizacja prestiżowych wydarzeń sportowych). Istotna modernizacja bazy sportowej, rekreacyjnej i oświatowej, w tym budowa i remonty hal sportowych, program budowy boisk wielofunkcyjnych, placów rekreacji ruchowej dla seniorów).
Rozwijanie programów zdrowotnych i profilaktycznych - dla mieszkańców Częstochowy w bardzo różnym wieku od programu dofinansowania zabiegów in vitro, znieczulenia okołoporodowego czy szczepień przeciw pneumokokom dla małych dzieci, przez badania przesiewowe słuchu uczniów, szczepienia przeciw HPV po programy rehabilitacyjne i zajęcia rekreacyjne dla seniorów czy profilaktykę nowotworów.
Inicjatywy na rzecz rodziny, seniorów, dbałość o bezpieczeństwo mieszkańców, w tym m.in.: rozwijanie pieczy zastępczej, promocja rodzinnych domów dziecka powstanie Częstochowskiego Centrum Wsparcia Rodziny uruchomienie Centrum Aktywności Seniorów wprowadzenie kart zniżkowych Częstochowski Senior, Rodzina+ rozbudowa monitoringu wizyjnego o 48 nowych kamer i nowe Centrum Monitoringu oddanie do użytku nowej ogrzewalni dla osób bezdomnych.
Organizacja konsultacji społecznych, zwiększanie partycypacji społecznej mieszkańców (np. obywatelska inicjatywa uchwałodawcza, realizacja projektów w ramach inicjatywy społecznej; budżet partycypacyjny). Współpraca z uczelniami i środowiskiem akademickim, w tym wsparcie realizacji inwestycji uczelnianych (np. budowa ulicy Zbierskiego), organizacji juwenaliów, realizacja wspólnych projektów z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia środowiska naukowego, w tym m.in. projekt kształcenia dualnego z AJD; zaplanowanie programu Akademicka Częstochowa.
Usprawnienie i podniesienie komfortu obsługi mieszkańców w Urzędzie Miasta: w tym m.in. - uruchomienie portalu e-sług dla mieszkańców Częstochowy - uruchomienie nowej kancelarii UM w holu głównym - uruchomienie płatności kartą w UM, montaż wpłatomatu - urządzenie kącików zabaw dla dzieci, zakup defibrylatorów. Poziom usług potwierdzony bardzo dobrymi badaniami satysfakcji interesantów, zdobytymi certyfikatami (tytuł QI Services Usługi Najwyższej Jakości w latach 2011-2013, Perła Jakości 2013; w zewnętrznym badaniu ankietowych w 2013 r. ponad 90% interesantów pozytywnie oceniło jakość świadczonych przez UM usług).
Rozwijanie oferty kulturalno-rozrywkowej miasta m.in. dzięki szerszej współpracy ze środowiskiem twórczym oraz właścicielami klubów, lokali (np. akcja Aleje tu się dzieje ; festiwale hiphop, reggae on, kultury alternatywnej).
Na blisko 300 mln zł można szacować wartość inwestycji drogowych w granicach Częstochowy, które zostały uznane za kluczowe i mają być realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego w latach 2014-2020 lub rekomendowane do realizacji z poziomu krajowego w ramach tzw. Kontraktu Terytorialnego. Na realizację Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach RPO, które będą realizowane w trybie pozakonkursowym nasz subregion, którego liderem jest Miasto Częstochowa, wywalczył w podziale środków, ponad 104 mln euro! Skuteczna walka o zapewnienie finansowania inwestycji (w tym drogowych) w Częstochowie i naszym subregionie z poziomu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, w ramach ministerialnego Kontraktu Terytorialnego oraz puli środków na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne na okres programowania środków unijnych 2014-2020.