Rys. 1. Sanie osobowe

Podobne dokumenty
Pierwsze podkucie po ukończeniu trzeciego roku życia. W podkowie wyróżnia się powierzchnię przyziemną i przykopytną. W powierzchni przyziemnej

2^ OPIS OCHRONNY PL 60493

m OPIS OCHRONNY PL 59542

Instrukcja montażu sidingu winylowego na budynkach szkieletowych

3 OPIS OCHRONNY PL 60597

Okuwanie pali fundamentowych drewnianych. c) chomąta stosowane do zabezpieczenia połączeń pali przedłużanych.

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. BLACHPROFIL 2 SPÓŁKA JAWNA IWONA ŁACH-KUDZIA MARIUSZ ŁACH, Kraków, PL BUP 06/

1Z.5. SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA B PREFABRYKATY

System montażu. ROCKFON System Cosmos

EGZEMPLARZ ARCHIWALNY

(57) (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 PL B1. (73) Uprawniony z patentu: (43) Zgłoszenie ogłoszono: (72) Twórcy wynalazku:

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y BUP 11/13. ANTOS ADAM, Wilcza, PL WUP 06/14. ADAM ANTOS, Wilcza, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA

I. PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA POD ALTANĘ:

PL B1. KUBASIAK TOMASZ F.P.U.H. AKCES-PLAST, Sucha Beskidzka, PL BUP 24/15. TOMASZ KUBASIAK, Sucha Beskidzka, PL

OPIS OCHRONNY PL 61248

WZORU UŻYTKOWEGO q yi (2U Numer zgłoszenia:

FabrykaPL W CENTRUM TWOJEGO BIURA. REGAŁY METALOWE dla Domu, Biura i Magazynu

I. PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA POD ALTANĘ:

PL B1. SZCZĘŚNIAK ZBIGNIEW BUDOWA POJAZDÓW SPECJALNYCH, Jaworze Dolne, PL BUP 24/ WUP 09/11

WZORU PRZEMYSŁOWEGO PL Łącznik poręczy balustrady poręczowej biegu schodowego albo podestu schodowego albo balustrady ogrodzenia

Instrukcja montażu systemu bezpieczeństwa typu: NetProtect - V

Odciągi łańcuchowe do mocowania ładunku

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

SYSTEM ŻALUZJI MEBLOWYCH

DODATEK II: Kontrola wyposażenia

Pantanet Fortinet. Pantanet Family. Instrukcja. (na 100 mb ogrodzenia) siatka rolek słup naciągowy sztuk

PL B1. POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA, Białystok, PL BUP 10/10

m OPIS OCHRONNY PL 59973

FUNDAMENTY ZASADY KSZTAŁTOWANIA I ZBROJENIA FUNDAMENTY

Krajowa oferta handlowa DĄB grubość 23 i 28mm

Szyny. Szyny drabinkowe. Szyny Airline. 4.0 Szyny. do każdych warunków montażowych odpowiednia szyna. na boczną ścianę nadwozia furgonowego

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA B STROPY

TECHPRIM Piotr Kaczykowski ul. Letnia 11; Luzino; fax: tel

wmnwwmiw (12,OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (19) PL (n)63109 Idzikowski Mirosław, Olsztyn, PL Mirosław Idzikowski, Olsztyn, PL

Instrukcja obsługi. Podnośnika hydraulicznego Art. nr

System montażu. System Cosmos / PL

RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Siły i ruchy. Definicje. Nadwozie podatne skrętnie PGRT

INSTRUKCJA MONTAŻU BLACHODACHÓWKI

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. KONSORCJUM STALI SPÓŁKA AKCYJNA, Warszawa, PL BUP 14/06

(12) OPIS OCHRONNY WZORU PRZEMYSŁOWEGO

Pantanet Fortinet. Instrukcja.

PL B1. MALCZEWSKI TOMASZ PROHANTRA, Stalowa Wola, PL BUP 03/12. TOMASZ MALCZEWSKI, Stalowa Wola, PL

PL B1. DREWPOL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA KOMANDYTOWA, Jordanów, PL BUP 10/17

Połączenia stelaży z zastosowaniem łączników DOMINO

Instrukcja montażu Uchwytu dachowego dla kolektorów próżniowych IMMERGAS CSV15

Płyty MFP na starej podłodze z desek

OPIS TECHNICZNY WYPOSAŻENIA

1. Utworzyć pętelkę (czarną). 2. Drugim kawałkiem sznurka (niebieskim) zacisnąć pętelkę ( z supełkiem pośrodku).

Załącznik nr 7 do SIWZ. Część I Szafa rys. 1.1 szt Biurko rys. 2.1 szt. 2...

4 poprzecznym M8x25z Śruba zamkowa krótka łącząca kątownik K2 z łącznikiem. 4 dolnym i górnym M8x16i Śruba imbusowa łącząca kątownik K2 z kolektorem 4

SYSTEMY ZAWIASÓW DO DRZWI SZKLANYCH

Płyty faliste Eternit Instrukcja układania Spis treści

12^ OPIS OCHRONNY PL 59528

Odciągi łańcuchowe do mocowania ładunku

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

ESAL d.o.o. Anhovo 9 SI Deskle. tel.: +386 (0) fax: +386 (0)

(12) OPI S OCHRONN Y WZORU PRZEMYSŁOWEGO

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Charakterystyka i wymagania techniczne mebli

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA, Kraków, PL BUP 03/12

m OPIS OCHRONNY PL 59974

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Instrukcja montażu ANTTI M06 4W SUSZARNIA ZIARNA SEKCJA GÓRNA (pl)

INSTRUKCJA MONTAŻU BLACHODACHÓWKI MODUŁOWEJ

15 LAT GWARANCJI. Instrukcja kładzenia desek podłogowych firmy Resysta. - nie pęcznieje - nie pęka - nie rozwarstwia się - nie gnije DREWNA LEPSZE

Spis treści. Strona 2

WZORU UŻYTKOWEGO q Y1 Numer zgłoszenia: /""N T -7

DREWNIANE WIĄZARY DACHOWE

ZESTAW POKROWCÓW OCHRONNYCH

Nylofor 3D/3D Pro/3D Light II. Instrukcja.

Wymiana szczęk hamulcowych w Fordzie Focusie

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

PL B1. SPÓLNOTA-DRZEWNA SPÓŁDZIELNIA PRACY, Białka k/makowa Podhalańskiego, PL BUP 21/06

TEGOSOLAR PVL68. ZESTAW TEGOSOLAR PVL68 Cu USUNIĘCIE PRZEZROCZYSTEJ FOLII OSTRZEŻENIE METODOLOGIA

SmartPuller ZESTAW DO NAPRAWY PANELI ZEWNĘTRZNYCH KAROSERII

WZORU UŻYTKOWEGO. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n) Urbaniak Artur, Marcinowiczki, Artur Urbaniak, Marcinowiczki, A01G 9/12 (2006.

EGZEMPLARZ ARCHIWALNY

Połączenia śrubowe. Kombinacja połączeń ciernych i zaciskowych.

do produktów. w butelkach Zamiast

JURMAR S.C. INSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA SIŁOWNIE ZEWNĘTRZNE BIEŻNIA

ZASTOSOWANIA PIONOWE ŚCIANA AQUAFIRE DO ZASTOSOWANIA WEWNĄTRZ LOKALI

INSTRUKCJA MONTAŻU PODBITKI DACHOWEJ Z PVC

Wszechstronny E2/000 E Chains Seria

DESKOWANIE TEKKO. telka. Spalice, ul. Warszawska Oleśnica. Tel: Fax

Instrukcja montażu domku drewnianego Szanowny kliencie,

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. NOWY STYL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Krosno, PL BUP 13/

PL B1. Element obróbki blacharskiej mocowany w pochyłym dachu dla konstrukcji przenikających przez dach

(19) PL (11) (13) B2 (12) OPIS PATENTOWY PL B2 B23C 3/02. (57) 1. Przyrząd mocująco-centrujący na frezarkonakiełczarkę,

ISNSTRUKCJA PRZEWOZU / SKŁADOWANIA / MONTARZU I KONSERWACJI PŁYT DROGOWYCH. Przewóz, rozładunek i składowanie płyt drogowych firmy JADAR

Mocowania zabudowy. Więcej informacji dotyczących wyboru mocowań znajduje się w dokumencie Wybieranie ramy pomocniczej i mocowania.

Nasza oferta popularnego elementu wygrodzenia

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1 G09F 15/00 ( ) F16B 5/07 ( ) Dąbczyński Zdzisław, Karwodrza, PL

Instrukcja montażu konstrukcji wolnostojącej z aluminium i stali nierdzewnej dla kolektorów próżniowych WATT CPC 21

Ręczna łuparka / obrabiarka do drewna

WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCGH

SKRZYNEK ULICZNYCH. Nr kat

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYROBÓW STOLMEX

OGÓLNE ZASADY MONTAŻU STROPÓW TERIVA

06.01 Naklejanie powiększeń na piankę (board)

Transkrypt:

Myślę że wiele osób widząc powyższy obraz zaczyna odczuwać lekki skurcz serca w którym rodzi się nasza narodowa tradycja. Tak było kiedyś. Dziś zimy i sanie często kojarzą się już tylko z opowiadaniami dziadków i ośrodkami turystycznymi w których stanowią atrakcję. Postaram się powiedzieć kilka słów na ten temat. Jednak nie o tradycji czy zdobnictwie ale o prostej technice w której uczestniczył wiejski kowal i poradach praktycznych które może jeszcze kogoś zainteresują. Sanie, tak jak wozy konne, dzielą sie na ciężarowe, osobowe i o przeznaczeniu specjalnym. Podobnie jak wozy, sanie mogą być jednolite lub składać sie z dwóch części. Rys. 1. Sanie osobowe Sanie osobowe (rys. 1) służą do przewozu ludzi. Kształt ich jest różny w różnych regionach kraju. Wykonane są zwykle bardzo starannie, czasem nawet artystycznie; do wykończenia stosuje sie farby, lakiery i pokost. Ponieważ temat sań osobowych jest tematem rzeką i jest przedmiotem badań lepszych fachowców niż ja ( etnografów

i historyków ) Skupię się na czymś co może nie budzi wielkich emocji i chęci posiadania przez kolekcjonerów ale tworzyło historię wsi i pomagało w ciężkiej pracy. Najczęściej stosowanym typem sań były sanie zespolone (dwójniaki), przedstawione na rys. 2. Sanie te można dowolnie skracać lub wydłużać za pomocą łańcuchów. Rys. 2. Sanie zespolone (dwójniaki): a) widok z boku, b) widok z góry, c) widok z tylu 1 - płozy, 2 - nasady, 3 - wiązania poprzeczne, 4 - wiązania podłużne, 5 -kierownik, 6 - poprzeczka, 7 - łańcuchy łączące, 8 - dyszel Można je stosować także jako jednolite, przez użycie tylko przedniej części. Stosowane nadwozie może być tu rożnego rodzaju i wielkości. Sanie zespolone składają się z dwóch sanek o płozach giętych lub wyciosanych z drewna o naturalnym wygięciu. Długość płóz wynosi 1,4=1,6 m, ich rozstawienie 0,85=0,9 m. Na lekkość biegu sani mają wpływ następujące czynniki: 1. równolegle ustawienie płóz na całej długości, 2. wielkość luku zagięcia; luk ten powinien mieć promień 60=70 cm, dolna część płóz, która ślizga się po śniegu, nie powinna byś prosta, lecz lekko wypukła w kierunku podłużnym (rys. 3).

Rys. 3. Płoza sań Podkucie płóz zwiększa lekkość jazdy sani i chroni je od szybkiego zużycia. Jednakże podkucie płóz wskazane jest tam, gdzie są twarde zimy i dostatecznie gruba warstwa śniegu lub lodu. Natomiast w wypadku cienkiej pokrywy śnieżnej oraz dróg słabo pokrytych śniegiem płozy nie podkute umożliwiają sprawniejszą jazdę. Części składowe sań Sanie gospodarskie (rys. 4) składają się z następujących części: płóz, nasad, wiązań poprzecznych i podłużnych, okuć i urządzeń zaprzęgowych. Rys. 4. Sanie gospodarskie 1 płozy, 2 nasady, 3 wiązania poprzeczne, 4 wiązania podłużne, 5 okucie, 6 dyszel, 7 kłonice, 8 pomost

Płozy są głównym elementem wszystkich typów sań, na nich spoczywa ciężar ładunku. Materiał na płozy musi by odporny na ścieranie. Spodnim bokiem, zwanym podeszwą, przylegają one do podłoża. Wierzchni bok ma gniazda do zamocowania w nich nasad. Płozy mogą być gięte lub wyrzynane z tarcicy. Nasady mają przekrój poprzeczny prostokątny. Na obydwu końcach mają wyrobione czopy (rys. 5) ;. Grubość nasady powinna być równa szerokości płozy. Wiązania poprzeczne nasadzone są na górne czopy nasad. Szerokość tych wiązań powinna odpowiadać szerokości nasady, a grubość waha się od 5 do 10 cm i jest zależna od typu sań. Rys. 5. Nasada 1 - czop do wpuszczania w płozę, 2 - czop do wpuszczania w wiązania poprzeczne Wiązania podłużne nasadzone są na czopy nasad i łączą je w kierunku podłużnym, prostopadłym do wiązań poprzecznych. Czoła płóz w swych końcach połączone są ze sobą poprzeczką. Rys. 6. Podkucie płozy: a) tylnego końca, b) czoła płozy 1 pręt ślizgowy, 2 otwór na gwóźdź mocujący, 3 płoza, 4 skuwka

Okucie san wyrabia się z miękkiej stali węglowej takiego gatunku jak do okucia wozów. W zależności od typu sań zmienia się sposób okucia jedynie nadwozia, natomiast okucie samych sań pozostaje u wszystkich typów jednakowe. Na rys. 6 przedstawiono sposób przymocowania okucia płozy w formie płaskownika. Skuwki na końcach płozy zabezpieczają czoła płozy przed pękaniem. Na odcinku skrzywienia płozy płaskownik jest ścieniony i przybity do płozy gwoździami. Końce płaskownika są zgięte i trzymane skuwkami. Okucie jest mocowane do powierzchni ślizgowej gwoździami co 40 50 cm. Gwoździe mają łby prostokątne i nie mogą wystawać ponad powierzchnię okucia. Rys. 7. Przymocowanie cięgła do czoła płozy 1 płoza, 2 cięgło, 3 skuwka, 4 hak

Do czoła płozy jest przymocowane cięgło z płaskownika (rys.7). Skuwki obejmują również to cięgło. Zakończeniem cięgła jest hak, na który zakłada sie, urządzenia zaprzęgowe. Poprzeczka łącząca końce płóz ma w środku swej długości hak do zaczepiania orczycy. U dołu ma ona mocowany otwierany skobel do zakładania dyszla. Urządzenie zaprzęgowe do sań nie różni się od urządzenia zaprzęgowego wozu. Jedynie mocowanie dyszla jest inne, a orczyca tylko ruchoma. W okolicach górskich, przy saniach ciężarowych, konieczne jest stosowanie hamulców, gdyż koń nie jest w stanie utrzymać ładunku przy zjeździe z pochyłości. Najczęściej stosowanymi typami hamulców u sań są: hamulec grzebieniowy (rys. 8a) i dźwigniowy (rys. 8b). Rys. 8. Hamulce do sań: a) grzebieniowy, b) dźwigniowy 1 grzebień, 2 układ dźwigni, 3 -- haki Nadwozie sań zależy od ich przeznaczenia. Na ogół stosuje się nadwozia skrzyniowe, rozbierane, jak do wozu. Remont sań W siedemdziesiątych latach, w zasadniczych szkołach zawodowych o specjalności : kowal, temat ten doczekał się nawet specjalnego opracowania z którego pochodzi poniższy tekst, myślę że i dziś nie stracił na aktualności. Ustalenie rodzaju potrzebnej naprawy polega na ocenie zewnętrznego wyglądu pojazdu oraz określeniu zakresu zużycia poszczególnych części. Naprawę średnią sań przeprowadza się, gdy do wymiany kwalifikuje się do 70% części drewnianych (bez płóz) i do 40% części metalowych. Przy naprawie głównej następuje wymiana zużytych części drewnianych (bez płóz) na nowe. Płozy w tym remoncie można wzmocnić i pogrubić. Części metalowe wymienia się w 75%. Remont sań jest znacznie prostszym procesem niż remont wozów. Sanie mają mniej części składowych, a same części są mniej skomplikowane.

Do typowych uszkodzeń sań zaliczymy: zdarcia płóz lub zdarcia podkucia płóz, pęknięcie lub złamanie nasad, ułamanie haków pociągowych. Płozy nie podkute zdzierają się szybko i zachodzi potrzeba nałożenia na podeszwę płozy listwy lub wymiany płozy na nową. Listwy wykonuje się z drewna twardego. Przed przymocowaniem listwy podeszwę należy zestrugać, aby listwa dokładnie przylegała do płozy. Listwę mocujemy śrubami wpuszczonymi na głębokość 1/3 1/2 grubości listwy (rys. 9). Otwory powstałe po wpuszczeniu śrub należy zakołkować kolkami wykonanymi z tego samego gatunku drewna co listwa. W wypadku złamania lub pęknięcia płozy wymieniamy ją na nową. Wymiana polega na zdjęciu okucia z uszkodzonej płozy, zdjęciu wiązań z nasad i odjęciu płozy oraz na wstawieniu w to miejsce nowej. Musi ona mieć kształt i wymiary oraz gniazda na nasady takie jak stara płoza. Okucia, jeśli ich stan na to pozwala, mocuje się ponownie do nowej płozy. Nasady ulegają częstym uszkodzeniom przy nagłych hamowaniach oraz przy wychyleniu obciążonych sań. Zbijanie na gwoździe i mocowanie śrubami uszkodzonych nasad jest nieopłacalne. Rys. 9. Listwa nałożona na płozę 1 płoza, 2 listwa, 3 śruby Nasady uszkodzone zmieniamy na nowe. Również pękniętą poprzeczkę wymieniamy na nową. Wiązania poprzeczne i podłużne, dla zabezpieczenia przed pęknięciem, wzmacniamy na końcach skuwkami lub śrubami ściągającymi.

Okucia sań, jak: podkucia płóz i haki pociągowe, w miarę zużycia wymieniamy na nowe. Montaż sań wykonuje się jednocześnie z okuwaniem. Wyrobione w kołodziejni płozy, nasady i wiązania są pasowane i składane. Okuwanie san rozpoczynamy od przymocowania listew ślizgowych do płóz. Najpierw mocujemy listwę w tylnym końcu płozy i kolejno przybijamy ją do płozy aż do czoła, gdzie nabijamy skuwką i mocujemy cięgło. Następnie nabijamy nasady w płozy. Łączymy czoła płóz poprzeczką, nabijamy wiązania poprzeczne i podłużne na nasady. Dalszą czynnością będzie okucie nasad i wiązań. Jeśli powyższy tekst kogokolwiek zainteresował i przyczyni się że takie widoki jak poniżej będą jedynie wspomnieniem to myślę że warto było poświęcić chwilę na napisanie tych kilku słów. Jeszcze na koniec przykłady że w Internecie nie brakuje ludzi którym zależy na zachowaniu pięknej tradycji. http://www.stajniatrot.pl/texts/mondre/sanie.html http://wiano.eu/article/1362 Pozdrawiam Edek