Wraz ze zwolnieniem więźniów

N e w s l e t t e r www.belarus-live.eu 21.08.2008 28.08.2008 MSZ Białorusі na razie nie udziela komentarza 16-letnia Białorusinka Tacciana Kazyra odrzuciła propozycje strony białoruskiej Milinkiewicz: wspólna z Rosją obrona przeciwlotnicza przeczy neutralności Białorusі Białoruś szóstym co do wielkości partnerem handlowym Rosji W Białorusi pojawiła się prawna witryna internetowa dla dzieci Kolejki na granicy białorusko-ukraińskiej Kierownictwo izolatora UB chowa leki przed Zelcerem? Pilotowi balonu, na którym w wyniku awarii pod Mińskiem zginęła rodzina, wyrok przysądził 4 lata chemii Wraz ze zwolnieniem więźniów politycznych z jednej strony, i gruzińsko-rosyjskim konfliktem z innej, Białoruś okazała się w nowej sytuacji polityki zagranicznej. Rosja wymaga od Białorusі poparcia swojej polityki na Kaukazie, a również udziału w rosyjskim programie przeciwdziałania rozmieszczeniu obrony przeciwrakietowej w Europie Wschodniej. Białoruś natomiast podejmuje pewne kroku ku normalizacji stosunków z USA i UE. Podczas spotkań z Dmitriem Miedwiediewym w Soczi Alaksandar Łukaszenka zapewnił Rosję o oczekiwane wsparcie jej działań na Kaukazie i usprawiedliwił się z przewlekłego milczenia na ten temat. Wszystko zrobiono wspaniale, bardzo spokojnie, rozsądnie i dobrze, - uważa Łukaszenka. Białoruski Prezydent podkreślił również, że nadszedł moment na niełatwe działania w granicach państwa Sojuszniczego. Po wynikach spotkania Łukaszenkі і Miedwiediewа zostało wiadome, że Prezydenci umówili się o podpisaniu jesienią na posiedzeniu Najwyższej Rady Państwowej państwa Sojuszniczego umowy międzypaństwowej o stworzeniu jedynego systemu obrony przeciwlotniczej. I że następne spotkanie Prezydentów odbędzie się w ramach przeprowadzenia sesji ODBK w Piatigorsku na początku września. MSZ Białorusі і Ministerstwo Obrony oświadczyły, że tępią przesunięcie obrony przeciwrakietowej ku granicom Państwa Sojuszniczego. Z kolei, nadzwyczaj ostatnio aktywny rosyjski Ambasador w Białorusі А. Surykow poinformował, że stworzenie wspólnej obrony przeciwlotniczej Moskwa nie kwalifikuje jako równowartą odpowiedź na uruchomienie amerykańskiej obrony przeciwrakietowej. «Czy jest czy niej jest to symetryczna odpowiedź na rozmieszczenie obrony przeciwrakietowej, teraz, moim zdaniem, odpowiedzieć ciężko, ponieważ ten dokument rodził się jeszcze przed planowaniem jakiejkolwiek obrony przeciwrakietowej. Czy zostanie skorygowany względem pozycji na Polskę i Czechy, powiedzieć trudno, - oświadczył Ambasador Rosji. Podczas swojej wizyty do Sochi Łukaszenka spotkał się również z głowami Osetii Południowej i Abchazji. Rosja, która uznała te państwa, prowadzi aktywne działania na rzecz międzynarodowego uznania autonomii państwowej tych dwu terenów. Spotkanie Prezydentа suwerennej Białorusi z liderami państw nie uznanych przez wspólnotę międzynarodową jest jednym z kroków w tym kierunku. Później pomocnik sekretarza państwowego państwa Sojuszniczego Rosji i Białorusі oświadczył, że Moskwa wiąże duże spodziewania z Mińskiem, który, jej zdaniem, powinien uznać niepodległość Osetii Południowej i Abchazji. Przypomniał również, że liderzy nieuznanych republik mówili, że chcieliby się dołączyć do państwa Sojuszniczego, które 1

gotowe wziąć pod uwagę ich dążenia. Byłoby to zręczne też dla Rosji, bo jest to zwrot nie do Rosji, lecz do państwa Sojuszniczego,- powiedział urzędnik. Ambasador Rosji w Białorusі Alaksandar Surykow założył także, że Mińsk może uznać niepodległość Abchazji i Osetii Południowej, ale Rosja musi być pierwsza. Niektórzy eksperci zaznaczają, iż uznanie Osetii Południowej i Abchazji jako państw jest dobrą kartą w grze międzynarodowej, prowadzonej przez Rosję. І Białoruś będzie musiała w pewnym stopniu w tę grę się zaangażować. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że oficjalny Mińsk jednak pójdzie na uznanie Osetii Południowej i Abchazji. A jako zachcianki ze strony rosyjskiej Białorusі proponuje się: odnowienie projektu drugiej gałęzi przewodu gazowego Jamał - Europa (po zakończeniu budowli przewodu gazowego Nord Stream), rosyjski udział w modernizacji przetwórni ropy Naftan і przedsiębiorstwa petrochemicznego Palimir, kredyt państwowy w wysokości USD 2 miliard do końca 2008 roku. Możliwe jest również pewne obniżenie kosztów gazu w roku 2009. Sytuacja dotycząca warunków dostawy gazu rosyjskiego na Białoruś w roku 2009 wyjaśni się na początku października 2008 roku. Wówczas powinno się odbyć posiedzenie Rządu Sojuszniczego na czele z Putinem. Ponad to, strona rosyjska spodziewa się, iż Białoruś do końca roku 2008 podejmie decyzję a propos firmy, której zostanie powierzone wybudowanie elektrowni atomowej. Rosja ma dość ambitny program budowania elektrowni atomowych w kraju. Również Rosja ma poważny program budowania elektrowni w Chinach, Indiach, Bułgarii. І, rzecz jasna, nie ma zamiaru, żeby ustępować komuś budowania elektrowni w Białorusi. Warto zaznaczyć, iż Rosja nadal lansuje pomysł jedynej waluty w nowej modyfikacji rubla rosyjskiego jako narodowej waluty rezerwowej. W ramach tego planu Białorusі stawia się warunek opłaty rosyjskich nośników w rublach rosyjskich. Sojusznicze wymagania Rosji w wypadku, jeżeli strona Białoruska je wykona ostro zawężają pole manewrowe władzom białoruskim. Nie raz podkreślano, je jednym z ważniejszych, gdyż nie najważniejszym składnikiem politycznym współpracy z Rosją dla władzy białoruskich jest kwestia uznania, zalegalizowania reżimu białorusкiego przez instytut WNP Jednak WNP w miarę zmian sytuacji politycznej na Ukrainie, w Gruzji, Mołdowie i Kirgizji (uznanie wyników wyborów w tych krajach już dawno nie orientowało się na ten instytut), і, w szczególności, w świetle pierwszych wyników rosyjsko-gruzińskiego konfliktu wojennego, traci tę wartość. Uznanie lub połowiczne uznanie Abchazji i Osetii Południowej jako równoprawnych partnerów Wspólnoty Niepodległych Państw, a nawet same postawienie takiego pytania, niby wyrównuje legalność reżimu Łukaszenkі i reżimu w Osetii Południowej. W takich warunkach wartość zalegalizowania reżimu Łukaszenkі ze strony innych organizacji międzynarodowych mocno wzrasta. Jedynie pozytywna ocena wyników wyborów do Parlamentu ze strony UE, USA, OBWE i innych instytucji międzynarodowych pozwoli reżimowi białoruskiemu zachować względną swobodę działań zarówno na arenie międzynarodowej, jak i na rynkach międzynarodowych. W innym wypadku istnieje wielkie prawdopodobieństwo nie aneksji (jak to często jest interpretowane) Białorusі przez Rosję, lecz neokolonizacji. Wtedy Rosja i firmy rosyjskie będą kontrolowały politykę zagraniczną Białorusі, jej najbardziej zyskowne dziedziny ekonomii, przedsiębiorstwa i system finansowy, natomiast wydatki socjalne pozostaną do dyspozycji rządu białoruskiego. Uwolnienie Alaksandra Kazulina wprowadza pewne zmiany do wizerunku politycznego Białorusі. Po pierwsze, zwolnienie więźniów politycznych było głównym stawianym przez USA i UE warunkiem rozpoczęcia dialogu z Mińskiem. Po drugie, Zrzeszone Siły Demokratyczne (ZSD), czyli koalicja partyjna, mają znaleźć taki format współpracy, który pozwoli zachować ZSD, ale przy tym nie uzależnić je od Kazulina. Po trzecie, aktualne i nierozstrzygnięte pozostaje pytanie ustawienia sił w Białoruskiej Socjał-Demokratycznej Partii Hramada, w której ze stanowiska Przewodniczącego Kazulina usunięto w przededniu dymisji. Jak widać z wystąpień Kazulina, eks-kandydat na Prezydenta ma zamiar szukać kompromisu z ZSD. Jednak znaleźć i, najważniejsze, zachować kompromis nie będzie łatwo. Wiele podmiotów ZSD są bardzo wrogo nastawione wobec Kazulina (szczególnie BNF) i krytycznie oceniają jego czyny i oświadczenia. Jednocześnie brak jedności w ZSD, spowodowany przez Kazulina, kwestionuje zachowanie koalicji jako 2

takiej, ponieważ obecnie jest nadzwyczaj osłabiona i rozdarta konfliktami. Jednocześnie, wydaje się, opozycja demonstruje coraz większą jedność w kwestii wyborów do Parlamentu 28 września. Konstatuje się, iż władze nadal odgrywają farsy wyborcze zamiast przeprowadzenia wyborów, kontynuuje się stające się coraz mocniejszymi represje przeciwko opozycji i społeczeństwu obywatelskiemu. Żadnej z propozycji opozycji władze nie zaakceptowały, chociaż propozycje te dotyczyły jedynie ogólnych zasad prowadzenia wyborów, konieczności wprowadzenie przedstawicieli opozycji do komisji miejscowych i stworzenia minimalnych warunków dla prowadzenia agitacji. Władze nie ustąpiły w niczym, więc kwestia udziału w wyborach przedstawicieli opozycji nadal pozostaje otwartym pytaniem. ŰŰ Oficjalnie MSZ Białorusі na razie nie udziela komentarza Ministerstwo Spraw Zagranicznych Białorusі na razie nie komentuje decyzji Rosji o uznaniu niepodległości Abchazji i Osetii Południowej. Czy będzie jakiś komentarz i kiedy się pojawi, na razie nie wiadomo, powiedziano BiełaPAN w służbie prasowej instytucji. Natomiast Mikałaj Czarhiniec, Uładzimier Barszczou, Siarhiej Kaścian, Siarhiej Hajdukiewicz, należący do komisji ds. międzynarodowych Rady republiki i Izby Przedstawicieli, jednogłośnie wypowiedzieli poparcie decyzji Rosji i potępienie Zachodowi. «Rosja postanowiła, żeby podnieść się z kolan», powiedział Hajdukiewicz. «Dziś mamy wszystkie podstawy, żeby poprzeć Rosję w tej decyzji», mówi Barszczou. W systemie białoruskim Posłowie nie wypowiadają swoich zdań bez powodu. ŰŰ Polityka 16-letnia Białorusinka Tacciana Kazyra odrzuciła propozycje strony białoruskiej Pracownik MSZ Białorusi, który specjalnie wyjechał do USA, nie zdołał przekonać dziewczyny, żeby wróciła do kraju Pracownik MSZ Białorusi Pawał Szydłowski kilka razy spotykał się z Taccianą Kazyrą w ubiegłym tygodniu. Wg danych amerykańskiej gazety The Press Democrat, urzędnik białoruski proponował dziewczynie, żeby wróciła do kraju i ukończyła szkołę, a później próbowałaby dostać wizę studencką do USA. Kocham mój kraj i moją babcię, ale życie tam jest za ciężkie. Moja rodzina jest tu, powiedziała Т.Kazyra. Wesprzemy każdą decyzję Tatiany, cytuje gazeta słowa Debra Zapata, do której rodziny Т.Kazyra przyjeżdżała przez dziewięć lat z kolei. Pawał Szydłowski nazwał decyzję dziewczyny i rodziny Zapata nieprawidłowym. Adwokat dziewczyny Christopher Kerosky odrzuca wszystkie oskarżenia pod adresem rodziny Zapata i Т.Kazyry. Tysiące dzieci amerykańskich wyjeżdżają za granicę i tysiące przyjeżdżają do USA w ramach programów wymiany, powiedział adwokat dziennikarzom. Zdarza się, że dzieci pozostają. naviny.by Ale nie staje się to powodem awantur dyplomatycznych. Dlaczego władze białoruskie tak ostro na to reagują? ŰŰ opozycja Milinkiewicz: wspólna z Rosją obrona przeciwlotnicza przeczy neutralności Białorusі Alaksandar Milinkiewicz sądzi, iż zawarcie umowy o stworzeniu wspólnego z Rosją systemu obrony przeciwlotniczej przekształci Białoruś na strefę fronową. Znajdowanie się zagranicznych obiektów wojskowych na terenie Białorusі przeczy neutralnemu statusowi naszego kraju, pisze Milinkiewicz w swoim apelu Za podpisanie takiej umowy Rosja nadal będzie wspierała panujący reżim białoruski, sądzi polityk. Dla Białorusі to znaczy zwlekanie ze zreformowaniem systemu ekonomicznego i politycznego, a również zgrozę nowego kryzysu relacjach z sąsiadami zachodnimi. 3

ŰŰ Ekonomia Białoruś szóstym co do wielkości partnerem handlowym Rosji Wyniki I półrocza świadczą o tym, że Białoruś weszła do szóstki najważniejszych partnerów handlowych Rosji. Według rosyjskiej statystyki celnej, wielkość handlu Białorusi i Rosji w pierwszym półroczu wynosi 18,1 mld dolarów i w porównaniu z tym samym okresem w zeszłym roku zwiększyła się o 60,7%. Udział Białorusi w rosyjskim handlu zagranicznym również się zwiększył, informuje agencja prasowa Bielta. Oprócz Białorusi wśród sześciu największych partnerów Rosji znalazły się Niemcy, Niderlandy, Chiny, Włochy i Ukraina. ŰŰ Kultura W Białorusi pojawiła się prawna witryna internetowa dla dzieci Z niej dzieci mogą się dowiedzieć, co symbolizuje czerwona gwiazda w godle i na ile lat obiera się Prezydenta W Internecie białoruskiм pojawiła się nowa i bardzo interesująca strona www.mir.pravo.by Witryna prawna dla dzieci, adresowana odbiorcom w wieku od 6 do 16 lat. Witrynę zbudowano na wzór gry. Po zalogowaniu dziecko trafia na ładnie ilustrowaną mapę, gdzie jest kilka obiektów: Dom, Szkoła, Sklep, Park, Ulica, Plac zabaw. Przy każdym z obiektów dziecka uczy się odpowiednich informacji prawnych. Na Ulicy inspektor ruchu opowiada, jak należy zachowywać się na drodze. W Szkole nauczycielka proponuje różnorakie testy dotyczące praw dziecka i Konstytucji. Na wszystkich poziomach gracz zbiera punkty i trafia do ogólnego rankingu strony. Witrynę opracowano przez Narodowe Centrum Informacji Prawnej na zamówienie Administracji Prezydenta. W rozdziale dotyczącym symboli państwowych dziecko znajduje wideo, gdzie kobiecy głos za kadrem mówi: To jest nasze godło. Prawda, jest ładne?. A jeszcze opowiada o tym, że czerwona gwiazda w nim to dawny symbol człowieka. W Szkole graczowi się tłumaczy, na ile lat obiera się Prezydenta i ile jest artykułów w Konstytucji. Ponad to, witryna ma wspaniałą witrualną galerię sztuki białoruskiej oraz zawiera ogólne wiadomości o kraju. Mimo krótkiego terminu istnienia projektu, zarejestrowało się na nim już ponad 400 dzieci. ŰŰ Społeczeństwo Kolejki na granicy białorusko-ukraińskiej W końcu lata zwiększa ruch transgraniczny na granicy białorusko-ukraińskiej, przy czym jego zwiększenie dotyczy nie tylko weekendu, lecz również innych dni tygodnia. Właśnie w tym czasie Białorusini masowo wracają przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego z urlopu nad morzem, oprócz tego wyjeżdżają do sąsiedniego kraju, żeby kupić tam szereg artykułów szkolnych, które na Ukrainie są tańsze. Dlatego najpopularniejsze w kierunku brzeskim przejście graniczne Makrany czasem, mimo przeprowadzonej ostatnio modernizacji, nie wytrzymuje tak dużej ilości osób. Żeby zapobiec tej sytuacji Państwowy Komitet Celny Białorusi zwraca się do obywateli kraju z prośbą o korzystanie z innych przejść, na przykład w Ołtyszy i Tamaszoucy. Taka dystrybucja ruchu transgranicznego pomoże uniknąć kolejek i przyspieszy proces przekroczenia granicy. Za to na granicy białorusko-polskiej kolejki, zdaje się, należą do przeszłości. Teraz można ją przekroczyć nawet w pół godziny. Co prawda kolejki po wizy do krajów Unii Europejskiej nadal są duże. Kierownictwo izolatora UB chowa leki przed Zelcerem? Ponad tydzień obywatelowi amerykańskiemu nie przekazuje się niezbędnych dla życia leków 18 sierpnia w izolator z e U B E m a n u e l a Z e l c e r a 4

odwiedzili pracownicy Ambasady Amerykańskiej, którzy przekazali szefostwu izolatora leki, zapisane obywatelowi USA przez jego lekarza osobistego i dostarczone bezpośrednio z Ameryki. Już ponad tydzień tych l e k ó w n i e przekazuje się Zelcerowi poinformował agencję jego adwokat Źmicier Haraczka. Emanuela Zelcera zatrzymano w Mińsku 12 marca. Sąd uznał, że obywatel USA jest winny w wykorzystaniu sfałszowanych dokumentów i szpiegostwie komercyjnym. Zelcer znajduje się w izolatorze śledczym UB, choruje na cukrzycę i zapalenie stawów. ŰŰ Wydareznia naviny.by Pilotowi balonu, na którym w wyniku awarii pod Mińskiem zginęła rodzina, wyrok przysądził 4 lata chemii Pilot wytłumaczył, że wykorzystywał zakazane balony z gazem, ponieważ nie zna języka angielskiego 16 maja pod Mińskiem, niedaleko wsi Siomkawa, odbyła się awaria balonu. Rodzina mąż, żona i córka zdecydowali odbyć podróż balonem w weekend. Nagle naleciała burza, balon, pędzony wiatrem, uderzył się o zagrody, o ziemię, pojemniki z gazem wybuchły. W wyniku zginęli mąż i żona, pilot i dziewczynka zostali zranieni. Mieli szczęście, bo przy pierwszym uderzeniu wyrzuciło ich z balonu. Dochodzenie i sąd trwały trzy miesiące. Obecnie jest znany wyrok pilotowi: 4 lata tak zwanej chemii pozbawienia woli w osiedlu otwartego typu. Pilot nie zamierza oskarżać wyroku, ponieważ całkowicie uznał swoją winę. Sądzono go wg artykułu kodeksu karnego Złamanie reguł bezpieczeństwa ruchu lub eksploatacji kolejowych, powietrznych lub wodnych środków lokomocji. Poza pozbawieniem woli, winowajca spłacił na rzecz poszkodowanych 12 milionów rubli, a również został pozbawiony prawa pracy w awiacji w ciągu pięciu lat. There are various sites devoted to events in Belarus, which are, however, little known in Western Europe, and among people dealing with politics towards Belarus who do not understand the Russian or Belarusian languages. The site belarus-live fills this gap. The site allows to order weekly reception of news in English, Polish, Belarusian, Russian. 5