ZAKRES RAPORTU Z AKUSTYKI FARMY WIATROWE W zakresie oddziaływania akustycznego: gdy turbina wiatrowa zlokalizowana jest w odległości mniejszej niż 400 metrów od budynku chronionego akustycznie, ze względu na tak bliską odległość od siedzib ludzkich należy zgodnie z zaleceniami normy PN-ISO 1996-2:1999/A1:2002 Akustyka. Opis i pomiary hałasu środowiskowego. Zbieranie danych dotyczących sposobu zagospodarowania terenu (Zmiana A1) przyjąć w obliczeniach poprawkę na impulsowość wynoszącą 5dB poprzez dodanie tej wartości do każdego uzyskanego wyniku dla danego punktu pomiarowego; mając na uwadze możliwość wystąpienia oddziaływań skumulowanych w zakresie propagacji hałasu należy jako dane wejściowe do analiz wziąć pod uwagę istniejące, realizowane i projektowane (planowane) turbiny wiatrowe i zakłady przemysłowe wymienione w 2 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010r. nr 213, poz. 1397 ze zm.), a także podobne przedsięwzięcia do tego, które planuje inwestor (obiekty rodzajowo zbliżone do przedmiotowego przedsięwzięcia, zwłaszcza co do charakteru oddziaływań czyli np. również istniejące elektrownie wiatrowe, które nie wymagały decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach) biorąc pod uwagę odległość 2 km (a, w przypadku zakładów przemysłowych 500 m) do/od każdej turbiny wiatrowej inwestycji przedmiotowego przedsięwzięcia. Podsumowując wymagane jest załączenie pism z właściwych ze względu na lokalizację urzędów gmin, starostw w których wskazane zostaną: data wpływu wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzji o warunkach zabudowy, pozwolenia na budowę, położenie działki (wraz z numerem działki, numerem i nazwą obrębu), poziom mocy akustycznej, odległość (w metrach) do przedmiotowej (każdej) turbiny; dla istniejących, realizowanych i projektowanych (planowanych) turbin wiatrowych, i zakładów przemysłowych wymienionych w 2 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010r. nr 213, poz. 1397 ze zm.), a także podobnych przedsięwzięć do tego, które planuje inwestor (obiekty rodzajowo zbliżone do przedmiotowego przedsięwzięcia, zwłaszcza co do charakteru oddziaływań w zakresie hałasu przemysłowego) biorąc pod uwagę odległość 2 km (a, w przypadku zakładów przemysłowych 500 m.) do/od każdej turbiny wiatrowej przedmiotowego przedsięwzięcia.
Obiekty, zakłady wskazane powyżej należy zaznaczyć na mapie ewidencyjnej, celem określenia lokalizacji tych obiektów względem przedmiotowej inwestycji. wskazać przeznaczenie terenów chronionych akustycznie w otoczeniu terenu przedmiotowej inwestycji (tzw. aktualna klasyfikacja akustyczna), tj.: o jeśli w obszarze potencjalnego oddziaływania inwestycji obowiązują zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp) należy załączyć wypis i wyrys z tego planu z zaznaczonym terenem inwestycji oraz wskazać zapisy tego planu odnoszące się do terenów chronionych akustycznie, o dla terenów, które nie są objęte aktualnie obowiązującym mpzp, a znajdują się w potencjalnym obszarze oddziaływania inwestycji, należy dołączyć prawidłowo sformułowaną opinię organów/u gmin/y (miejskich/ego, miast/a) dotyczącą faktycznego aktualnego zagospodarowania tych terenów, tj. wskazać w tej opinii położenie najbliższych budynków chronionych akustycznie (na północ, południe, wschód, zachód od terenu inwestycji) poprzez podanie numeru każdej działki chronionej akustycznie oraz nazwy i numeru jej obrębu (oraz wskazać przybliżoną lokalizację budynku chronionego akustycznie na danej działce) wraz z określeniem odpowiednich standardów jakości środowiska akustycznego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w Środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 ze zm.), podając dopuszczalne poziomy hałasu (w db) dla pory dnia i nocy dla w/w działek chronionych akustycznie. Jeśli w najbliższym otoczeniu inwestycji występują wyłącznie tereny chronione akustycznie o dopuszczalnym poziomie hałasu 55dB w dzień i 45dB w nocy, należy wskazać również w tej klasyfikacji najbliżej położony teren chroniony akustycznie o dopuszczalnym poziomie hałasu 50dB w dzień i 40dB w nocy. Dodatkową sporządzoną w analogiczny sposób klasyfikację akustyczną należy załączyć dla otoczenia wszystkich turbin ujętych przy kumulowaniu się oddziaływań akustycznych (kumulowanie się izolinii 40 db i 45 db). Aktualny wzór klasyfikacji akustycznej znajduje się na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi w zakładce Klasyfikacja akustyczna hałas. należy podać (w metrach) odległość (każdej) przedmiotowej elektrowni wiatrowej od najbliższego dla niej budynku chronionego akustycznie; należy w formie elektronicznej na płycie CD/DVD przedstawić zdjęcia najbliżej położonych budynków mieszkalnych chronionych akustycznie (które wskazane zostaną w tzw. klasyfikacji akustycznej) wykonując zdjęcia w miejscu od strony posadowienia najbliższej turbiny
w kierunku danego budynku, w możliwie najbliższej odległości od tego budynku aby jego kontury było na nich wyraźnie widoczne; oprócz ewentualnych współrzędnych geograficznych przedstawionych w obliczeniach oddziaływania akustycznego należy wskazać również dodatkowo usytuowanie poszczególnych projektowanych turbin (jeśli jest ich więcej niż jedna) oraz tych ujętych w obliczeniach ewentualnego oddziaływania skumulowanego a także usytuowanie punktów referencyjnych przy budynkach chronionych akustycznie - w formie tabeli x-y-z (w metrach) - co umożliwi weryfikację odległości poszczególnych turbin względem siebie; załączyć pismo z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wskazujące liczbę dni z zamarzniętym gruntem bez pokrywy śnieżnej na terenie gminy/miasta/(powiatu) na którym zlokalizowana będzie przedmiotowa inwestycja; przeprowadzić obliczenia oddziaływania akustycznego wraz ze wskazaniem graficznym (na aktualnej mapie ewidencyjnej) jego zasięgu oraz potencjalnym wpływem na tereny podlegające ochronie akustycznej, z uwzględnieniem kumulowania się oddziaływań akustycznych (izolinie 40 db i 45 db), biorąc pod uwagę inne elektrownie wiatrowe, dla których do dnia złożenia wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowej inwestycji, wszczęto lub zakończono inne postępowanie administracyjne. Obliczenia winny być przedstawione w oparciu o symulację wykonaną zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i unijnego, przy zastosowaniu programu do obliczeń rozprzestrzeniania hałasu w środowisku, w którym model obliczeniowy jest zgodny z normą PN-ISO 9613-2 i jest on również właściwy pod względem metodologii dla oceny oddziaływania akustycznego oddziaływania turbin/y wiatrowych/wej; obliczenia oddziaływania akustycznego powinny obejmować m.in.: o w zakresie oddziaływania akustycznego analizowanych wariantów przedmiotowego przedsięwzięcia (wariantu wskazanego przez inwestora oraz racjonalnego wariantu alternatywnego) dane wejściowe uwzględniające planowaną minimalną, przyjętą wysokość wieży i maksymalną średnice rotora (tj. najniekorzystniejsze warunki pracy) planowanych/ej do realizacji turbin/y wiatrowych/ej, o również oddziaływanie akustyczne skumulowane (wariant najniekorzystniejszy), o właściwy dobór współczynnika gruntu a mianowicie mając na uwadze że: a) zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 nr 120 poz. 826 ze zm.) - Tabela 1 - Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu - Dopuszczalny poziom hałasu w [db] dla pory nocy należy analizować w odniesieniu do
wskaźnika L Aeq N, który odpowiada przedziałowi czasu odniesienia równemu 1 najmniej korzystnej godzinie nocy, b) w okresie zimowym warunki pogodowe panujące w Polsce stwarzają sytuację w której występuje zamarzanie gruntu porowatego, c) w obszarze oddziaływania przedmiotowej inwestycji może dojść do zmiany sposobu zagospodarowania terenu, d) zgodnie z punktem F załącznika nr 6 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. 2008 nr 206 poz. 1291) - Metody obliczeniowe oparte są na modelu rozprzestrzeniania się hałasu w Środowisku zawartym w normie PN ISO 9613-2 Akustyka Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczenia, e) zgodnie z normą PN ISO 9613-2 dla zmrożonej powierzchni terenu należy przyjąć współczynnik gruntu G=0 co wynika z definicji gruntu porowatego przedstawionego w tej normie a mianowicie Grunt twardy obejmuje bruk, wodę, lód, beton i wszelkie inne powierzchnie o małej porowatości. f) chociaż norma PN-ISO 9613-2 wskazuje ogólnie wartość G=1 dla np. pól uprawnych, to w sytuacji gdy grunt ten jest mokry lub pokryty lodem, jego zdolność pochłaniania fali akustycznej (G) jest bliska zeru (Opinia zawarta w piśmie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z dnia 31 lipca 2013r. znak: DOOŚoa1.400.11.2013). Podsumowując należy w obliczeniach oddziaływania akustycznego dla przedmiotowej inwestycji przyjąć współczynnik gruntu dla najmniej korzystnej godziny nocy dla warunków panujących w Polsce w okresie zimowym lub po wystąpieniu opadów atmosferycznych czyli wspomniany współczynnik wstawić w danych wejściowych na poziomie bliskim lub równym zeru czyli nie większym niż 0,3. o przedstawienie załącznika graficznego z obliczeń (skala około 1:5 000), który w sposób przejrzysty wskaże lokalizację budynków (na terenach) chronionych akustycznie w obszarze oddziaływania inwestycji (i oddziaływania skumulowanego) z ich numerami działek i wskazanymi granicami tych działek (z wyraźnym zaznaczeniem budynków chronionych akustycznie poprzez wskazanie numeru działki, nazwy i numeru obrębu na tym załączniku); w taki sam sposób należy podejść do terenów chronionych akustycznie na podstawie ewentualnych zapisów obowiązujących mpzp (w takim przypadku na załącznik graficzny nanieść również poszczególne oznaczenia terenów z mpzp) w obsza-
rze oddziaływania inwestycji i oddziaływania skumulowanego. Załącznik graficzny z obliczeń należy zaopatrzyć m. in. w: oznaczenie wartością danej izofony, a nie tylko przedstawienie tych informacji w legendzie, podziałkę x-y, dzięki której będzie można porównać z załącznikiem graficznym wyniki tabelaryczne z obliczeń oraz dane wejściowe, izofony pokazujące oddziaływanie na wysokości 4 m w przypadku braku mpzp na całym terenie potencjalnego oddziaływania przedmiotowej inwestycji, izofony pokazujące oddziaływanie na wysokości 1,5 m i oddzielnie na wysokości 4 m, gdy na jakimś obszarze potencjalnego oddziaływania przedmiotowej inwestycji istnieją obowiązujące mpzp, o w obliczeniach należy przeanalizować najniekorzystniejszy sposób pracy poszczególnych turbin wiatrowych i ich oddziaływanie akustyczne (czyli maksymalny możliwy tryb pracy), należy rozpatrując etap budowy wskazać lokalizację ewentualnego zaplecza budowy, która ograniczy oddziaływanie akustyczne na tym etapie do minimum; UZASADNIENIE Podsumowując zakres raportu przedstawiony w niniejszym postanowieniu z zakresu oddziaływania akustycznego należy podkreślić że jedną z metod pozostających do wykorzystania przy opracowywaniu raportu o oddziaływaniu na środowisko jest metoda scenariuszowa wraz z metodą krytycznych wartości, która zakłada przeprowadzenie analizy w czasie eksploatacji przedmiotowego przedsięwzięcia w warunkach, gdy współczynnik gruntu równy lub bliski jest zeru, czyli biorąc pod uwagę najniekorzystniejszą sytuację jaka może mieć miejsce na analizowanym terenie. Co istotne należy podkreślić, że przeanalizowanie tego rodzaju scenariusza znajduje prawne oparcie w treści rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 Nr 120 poz. 826 ze zm.) - Tabela 1 - Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu - Dopuszczalny poziom hałasu w [db] dla pory nocy należy analizować w odniesieniu do wskaźnika L Aeq N, który odpowiada przedziałowi czasu odniesienia równemu 1 najmniej korzystnej godzinie nocy. W okresie zimowym warunki pogodowe panujące w Polsce stwarzają sytuację w której występuje zamarzanie gruntu porowatego. Zgodnie z normą PN ISO 9613-2 dla zmrożonej powierzchni terenu należy przyjąć współczynnik gruntu G=0 co wynika z definicji gruntu porowatego przedstawionego w tej normie a mianowicie Grunt twardy obejmuje bruk, wodę, lód, beton i
wszelkie inne powierzchnie o małej porowatości. Dobór współczynnika gruntu na poziomie bliskim lub równym zeru w obliczeniach oddziaływania akustycznego zyskał również aprobatę w opinii zawartej w piśmie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z dnia 31 lipca 2013r. znak: DOOŚoa1.400.11.2013. W ww. piśmie zwrócono uwagę iż tu cyt. chociaż norma PN-ISO 9613-2 wskazuje ogólnie wartość G=1 dla np. pól uprawnych, to w sytuacji gdy grunt ten jest mokry lub pokryty lodem, jego zdolność pochłaniania fali akustycznej (G) jest bliska zeru. Bardzo często zdarza się że wokół planowanej elektrowni wiatrowej znajdują się pola uprawne i według ww. opinii nie tylko pokrycie lodem ale również powierzchnia ziemi po opadach atmosferycznych charakteryzuje się rodzajem podłoża dla którego można by przyjąć wartość współczynnika gruntu na poziomie bliskim lub równym zero. Należy zatem w obliczeniach oddziaływania akustycznego dla przedmiotowej inwestycji przyjąć współczynnik gruntu dla najmniej korzystnej godziny nocy dla warunków panujących w Polsce w okresie zimowym lub po opadach atmosferycznych, czyli wspomniany współczynnik wstawić w danych wejściowych na poziomie bliskim lub równym zeru (nie większym niż 0,3). Pozostaje to zbieżne z tym, że należy w raporcie o oddziaływaniu przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko załączyć obliczenia oddziaływania akustycznego w których uwzględnione będzie, że zgodnie z punktem F załącznika nr 6 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. 2008 nr 206 poz. 1291) - Metody obliczeniowe oparte są na modelu rozprzestrzeniania się hałasu w Środowisku zawartym w normie PN ISO 9613-2 Akustyka Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczenia. Należy zauważyć, że paradygmat obliczeń najmniej korzystnej godziny jest niczym innym jak wdrożeniem zasady przezorności i prewencji, przy czym na tym etapie postępowania ww. sprawie administracyjnej ograniczonym do aspektu przezorności metodologicznej, uwzględniającej zasady w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 Nr 120 poz. 826 ze zm.) - Tabela 1 - Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu - Dopuszczalny poziom hałasu w [db] dla pory nocy należy analizować w odniesieniu do wskaźnika L Aeq N, który odpowiada przedziałowi czasu odniesienia równemu 1 najmniej korzystnej godzinie nocy. Należy raz jeszcze podkreślić, że w przedmiotowym przypadku nie można wykluczyć sytuacji w której warunki meteorologiczne spowodują, że miedzy elektrownią wiatrową, a terenami, obiektami (odbiornikami oddziaływań) będzie lód lub powierzchnia ziemi po opadach atmosferycznych. Wówczas współczynnik gruntu równy bliski jest zeru (G=0) jest to typowy przykład minimalizacji tłumienia. Tego typu sytuacje znajdują potwierdzenie choćby w
stanowiskach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wskazujących liczbę dni w roku w których powierzchnia ziemi pokryta jest lodem na terenie województwa łódzkiego. Należy zatem wskazać, że ww. instrumenty prawne realizują zasadę przezorności i prewencji wyartykułowaną w art. 6 ust. 1-2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony Środowiska (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 ze zm.) zwana dalej w skrócie: ustawa POŚ. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny prawa m.in. Ewelina Iwanek-Chachaj artykuł Zasada prewencji i przezorności w prawie ochrony środowiska w: Studia Iuridica Lubl. Lublin 2008 Nr 11 (137) teza nr 3 z ww. artykułu dostępna w serwisie informacji prawnej lex pod numerem: 96634/3 : Zasada przezorności zobowiązuje do podejmowania działań mających na celu ochronę środowiska jako całości oraz jej poszczególnych elementów, zanim powstanie zanieczyszczenie, a nawet zanim jeszcze można przewidzieć możliwość jego powstania. ( ) Wszelkie czynności związane z korzystaniem ze środowiska, a więc również podejmowaniem działalności, powinny uwzględniać zasadę przezorności, nawet przy założeniu hipotetycznych zagrożeń dla środowiska. Również w opinii zawartej w piśmie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z dnia 31 lipca 2013r. znak: DOOŚoa1.400.11.2013 znajduje się zapis iż tu cyt. Organ administracji może, kierując się zasadami ostrożności i zapobiegania (wyrażonymi w art. 191 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w prawodawstwie polskim w art. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony Środowiska (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz. 150 ze zm.) zdecydować o zastosowaniu takich parametrów, które będą bezpieczniejsze z punktu widzenia zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony środowiska, w tym o wykonaniu analizy zasięgu i poziomu oddziaływania akustycznego przy najmniej korzystnych założeniach (np. dla parametru G = 0). Odkładanie swoistej interwencji w postaci analizy porealizacyjnej do momentu eksploatacji elektrowni wiatrowych, gdy przekroczenia standardów jakości środowiska w zakresie hałasu mogą się ujawnić, może doprowadzić do sytuacji w której wyeliminowanie skutków przedmiotowego przedsięwzięcia będzie wymagało podjęcia bardziej kosztownych działań (demontaż turbin, spadek wydajności produkcyjnej elektrowni, brak amortyzacji finansowej instalacji) od tych, które można podjąć wcześniej np. w ocenie oddziaływania na środowisko wyznaczając zakres raportu w taki sposób, by inwestor przeanalizował możliwość wystąpienia takiego scenariusza eksploatacji przedmiotowego przedsięwzięcia, który zakłada współczynnik gruntu równy lub bliskim zeru, zwłaszcza wtedy gdy warunki meteorologiczne występujące w najniekorzystniejszej godzinie nocy w planowanym miejscu usytuowania przedmiotowego przedsięwzięcia spowodują, że miedzy elektrownią wiatrową, a terenami, obiektami podlegającymi ochronie akustycznej (odbiorniki oddziaływań) będzie lód lub powierzchnia ziemi po opadach atmosferycznych. Wówczas współczynnik gruntu równy jest lub
bliski zeru (G=0) zachodzi wówczas typowy przykład minimalizacji tłumienia. Oczywiście nie wyklucza to możliwości wskazania przez podmiot planujący przedmiotowe przedsięwzięcie (wykonawcę raportu) w przyszłym raporcie prawdopodobieństwa oraz czasokresu wystąpienia takich sytuacji. W przyszłym raporcie nastąpić powinna ocena maksymalnego narażenia na niebezpieczeństwo oddziaływań przedmiotowego przedsięwzięcia na klimat akustyczny, w stopniu uwzględniającym maksymalizację oddziaływań w odniesieniu do wskaźnika L Aeq N, który odpowiada przedziałowi czasu odniesienia równemu 1 najmniej korzystnej godzinie nocy. Dopiero na etapie oceny oddziaływania na środowisko nastąpi gradacja oddziaływań przedmiotowego przedsięwzięcia w zakresie hałasu. Zatem aktualnie RDOŚ w Łodzi nie nałożył na inwestora żadnych obowiązków w zakresie minimalizacji oddziaływań, a jedynie stosownie do przedmiotowego etapu postępowania wskazał, że należy przeprowadzić stosowną analizę. Samo zatem wskazanie konieczności przeanalizowania oddziaływania akustycznego w zakresie metody scenariuszowej i metody krytycznych wartości jest proporcjonalne do poziomu ochrony środowiska na tym etapie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia (czy nawet szerzej w procesie inwestycyjno-budowlanym), pozostaje bowiem spójne z zasadą przezorności i prewencji oraz wprost realizuje wymóg z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 Nr 120 poz. 826 ze zm.) - Tabela 1 - Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu - Dopuszczalny poziom hałasu w [db] dla pory nocy należy analizować w odniesieniu do wskaźnika L Aeq N, który odpowiada przedziałowi czasu odniesienia równemu 1 najmniej korzystnej godzinie nocy jest to swego rodzaju maksymalizacja zabezpieczenia akustycznego w określonej perspektywie czasowej eksploatacji przedmiotowego przedsięwzięcia.