LICEUM OGÓLNOKSZTAŁC CE WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZB DNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH RÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH W Lp. Sugerowany temat lekcji PRZYRODA W TEK BIOLOGIA /WYDAWNICTWO NOWA ERA/ P konieczny (K) podstawowy (P) R D w (W) Metoda naukowa i 1. Metoda naukowa pozwala metoda naukowa, problem badawczy, hipoteza, np. wybarwionych ziaren skrobi w i owocu banana o prowadzenia i dokumentowania obserwacji wymienia etapy procedury naukowej planowania i przeprowadzania eksperymentu) y a eksperymentem przygotowuje preparat mikroskopowy wyja i danych stosuje badawczych 2. W naukowej wymienia podstawowe kryteria planuje i przeprowadza wybrane obserwacje i eksperymenty, np. badanie aktywno bulwy ziemniaka charakteryzuje W 3. Pierwszy mikroskop i mikroskopowych, pierwsze szczepionki wymienia wybrane wynalazki i z rozwojem nauk antygen, mikroskop optyczny - przy pomocy one uzyskane pierwszego mikroskopu i rozwoju technik mikroskopowych oraz pierwszych szczepionek podaje ich omawia rodzaje podaje argumenty za z mikroskopem elektronowym i medycyny wynalezienie mikroskopu analizuje naukowe nie rozwoju technik mikroskopowych i wynalezienia szczepionek wynalezieniem mikroskopu a szczepionki skojarzone 4. O polimerazy antybiotyk, reakcja polimerazy (PCR), biotechnologia znaczenie ich odkrycia tradycyjnej i nowoczesnej odkrycia termostabilnej polimerazy DNA i rozwoju molekularnej PCR po odkryciu i upowszechnieniu dokonywania odkrycia lub wynalazku uwarunkowania tego procesu proces zachowaniami ludzi uzasadnia znaczenie dla powstania bakterii na antybiotyki analizuje znaczenie naukowe i polimerazy DNA i rozwoju molekularnej anali ocenia znaczenie i wynalazki oraz uzasadnia
chemicznych o charakterze o charakterze cytostatycznym reakcji polimerazy Energia od S 5. Fotosynteza i oddychanie omawia znaczenie fotosyntezy wskazuje chloroplasty jako miejsce zachodzenia fotosyntezy omawia znaczenie oddychania wskazuje mitochondria jako miejsce zachodzenia oddychania tlenowego fotosynteza i oddychanie tlenowe zapisuje reakcje fotosyntezy i oddychania tlenowego funkcje ATP gazowej wymi oddychanie tlenowe, oddychanie beztlenowe, omawia przebieg fotosyntezy ATP chemicznej beztlenowego i fermentacji oddychaniem wykazuje oddychaniem tlenowym a oddychaniem beztlenowym 6. Energia w ekosystemie e w ekosystemie definiuje poj pokarmowy przestawia schematycznie, na czym polega lokalne znaczenie chemosyntezy hydrotermalnych przewiduje losy dostaw energii p obumierania h Technologie 7. Technologie biologicznych i codziennym mikromacierze wykorzystania mikromacierzy w ch dziedzinach nauki i komputera biologicznego technologii, omawia fotoogniwa wyko barwniki fotosyntetyczne jako przy y wynalazku Cykle, rytmy i czas 8. Cykle, rytmy i czas rytm, rytm, rytm roczny szyszynki znaczenie biologiczne sezonowej hibernacja, estywacja, okres analizuje dobowy rytm wydzielania omawia zjawisko fotoperiodyzmu ocenia znaczenie biologiczne analizuje kolejne fazy cyklu Zdrowie 9. Stan zdrowia. Czynniki wyja zachowuje homeostaz opisuje stan zdrowia w aspekcie omawia mechanizm regulacji wewn trznych i zewn trznych na zwrotnego ujemnego zwrotnego ujemnego w utrzymaniu homeostazy organizmu p fizjologicznych regulowanych na zasadzie 10. Choroba jako fizycznych, chemicznych charakteryzuje choroby genetyczne, klasyfikuje wybrane choroby ze
homeostazy o charakterze cywilizacyjnym na stres wymienia pr cywilizacyjnych profilaktycznych do powstawa ludzi na ich profilaktycznych dziedzicznych na przyczyny ich powstawania omawia znaczenie stresu dla funkcjonowania organizmu Woda cud natury 11. Woda jako w wodzie wymienia przystosowania warunkami analizuje przystosowania morfologiczne, anatomiczne ycia w wodzie - (hydrofity, higrofity, mezofity, kserofity) wskazuje czynniki w organizmie 12. Woda w organizmie, czym jest bilans wodny osmoregulacja transpiracja omawia mechanizmy osmoregulacji zwierz t yj cych nych rodowiskach, jakie znaczenie w ma transpiracja, jakie jest znaczenie w transpiracji zwierz t yj analizuje pobieranie i transport wody Wielcy nauki 13. Arystoteles Linneusz przyrody sztuczny system klasyfikacji, naturalny system klasyfikacji wymienia kryteria klasyfikowania wiedzy binominalny system nazewnictwa dy sztucznego i naturalnego systemu klasyfikacji A Linneusza dla rozwoju jednostek taksonomicznych przedstawia dokonania Arystotelesa i Linneusza na tle okresu historycznego, ci uczeni yli i pracowali ocenia, jakie jest znaczenie systematyki dla rozwoju, dla rozwoju teorii ewolucji konstruowania kluczy do prostego klucza opartego na wybranych cechach morfologicznych 14. Darwin wymienia podstawowe elementy naturalnego y Darwina na okr cie Beagle dla powstania teorii ewolucji na drodze doboru naturalnego znaczenie pracy Darwina dla rozwoju wymienia podstawowe przedstawia dokonania Karola Darwina na tle okresu historycznego, on naturalnym a doborem sztucznym wyja D O jest zaliczane do ksi wstrz sn wiatem wybrani uczeni dokonali swoich najwa niejszych odkry Dylematy moralne w nauce 15. Socjobiologia jako koncepcji biologicznej wyja nia, czym zajmuje si socjobiologia przedstawia kontrowersje towarzysz ce socjo socjo nych form nietolerancji socjobiologicznych a ich o tej dyscypliny naukowej i kategorii socjobiologicznych
o szerokim przedstawia propozycje, jak nym formom nietolerancji 16. D i medycyny prenatalnych klonowanie zastosowania GMO i znaczenie bada prenatalnych klonowanie i n vitro przedstawia swoje stanowisko wobec GMO, klonowania reprodukcyjnego, klonowania in vitro, bada prenatalnych zdobycze charakteryzuje problemy etyczne, moralne i prawne, prenatalnym przedstawia swoje stanowisko dost pno ci informacji na temat indywidualnych cech genetycznych zwi zanych z post pem genetyki, przedstawia obawy, zakresie Nauka w mediach 17. Zdrowie w mediach media dla rozpowszechniania informacji istotnych dla rozwoju gatunku ludzkiego z suplementami diety farmaceutycznych, kosmetycznych (np. rzeczywista light produktach a dobowe zapotrzebowanie, niekontrolowane stosowanie lek light z nieoznaczonymi w ten zapotrzebowanie na witaminy z ocenia light dzieciom 18. S GMO i wytwarzane z nich produkty. Media ekologiczna ekologii z informacjami na temat przekazywanej przez media ekologiczna w informacjach medialnych oraz GMO GMO wytwarzanych ocenia krytycznie informacje medialne pod k tem ich zgodno ci z aktualnym stanem wiedzy naukowej analizuje informacje reklamowe pod k tem ich prawdziwo ci naukowej, wskazuje informacje omawia skutki kontrowersji GMO produktami wytwarzanymi z GMO W diagnostyka i medycyna 19. W obraz klasycznych metod diagnostycznych metod diagnostycznych w medycynie diagnostycznych omawia ograniczenia i wady klasycznych metod diagnostycznych w medycynie dobieraniu skutecz antybakteryjnych klasycznych metod diagnostycznych w medycynie 20. Diagnostyka immunologiczna i molekularna medycyna molekularna jej zastosowania wymienia przydatne stosowane w diagnostyce omawia metody wykrywania mutacji genowych i skuteczno klasycznych, molekularnych i ocenia znaczenie diagnostyczne metod wykrywania mutacji genowych molekularnych i immunologicznych metod wykrywania pato
immunologicznymi molekularnej immunologicznych metod Ochrona przyrody 21. Metody genetyczne w ochronie metod genetycznych omawia mo liwo ci wykorzystania metod genetycznych w ochronie zagro ocenia przydatno na temat wykorzystania metod genetycznych 22. GMO a ochrona oczyszczanie biologiczne stosowania GMO GMO naturalne unieszkodliwianiu zanieczyszcze rodowiska (np. biologiczne oczyszczalnie ocenia znaczenie genetycznie zmodyfikowanych bakterii w unieszkodliwianiu zanieczyszcze rodowiska uzasadnia Nauka i sztuka 23. Nauka i sztuka pochodzenia ro linnego i zwierz cego u ywanych przez wymienia informacje z zakresu analizuje na wybranych dotycz ce stanu zdrowia ludzi, zwierz t i ro lin utrwalone na obrazach i w rze bach uzasadnia twierdzenie dzie z zakresu analizuje symbolik przedstawie ro lin i zwierz t w sztuce mogli Barwy 24. R i zapachu. Znaczenie barw fotoreceptor przedstawia biologiczne znaczenie omawia budow i zapachu wybranych grup zwierz t wskazuje elementy budowy wskazuje elementy budowy dzialnych za i funkcjonowaniem oka prostego a zapachem kwiatu 25. Znaczenie barw chemoreceptor, feromony omawia znaczenie barw i za i opiece nad potomstwem u zwierz t mimetyzmu barwach ostrzegawczych mimetyzmu u N i najmniejsze 27. N i najmniejsze podaje wyst puj cych w skrajnych warunkach rodowiskowych wyszukuje informacje o rekordach serca, czas rozwoju, liczba potomstwa, DNA analizuje przyczyny ograniczaj ce wielko analizuje informacje wykazuje a przystosowaniem tych