Opracowanie: PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY TCZEW Egz. nr Zespół autorski: mgr Katarzyna Jarniewska mgr Jacek Konsur mgr Ewa Sawon mgr Andrzej Winiarski Weryfikacja dr hab. Maciej Przewoźniak Gdańsk, 18 marca 2016 r.
Spis treści: 2 1. PODSTAWY PRAWNE PROGNOZY I INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY JEJ SPORZĄDZANIU... 5 1.1. Podstawy prawne... 5 1.2. Metody prognozowania... 8 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU STUDIUM ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI... 9 2.1. Charakterystyka ustaleń projektu Studium...... 9 2.1.1. Wprowadzenie... 9 2.1.2. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszaru projektu zmiany Studium... - synteza... 11 2.1.3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego określone w projekcie zmiany Studium... synteza... 18 2.2. Powiązania projektu zmiany Studium... z innymi dokumentami... 27 2.2.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2030... 27 2.2.2. Strategia rozwoju województwa pomorskiego 2020... 29 2.2.3. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego... 31 2.2.4. Strategia rozwoju gminy Tczew... 34 2.2.5. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe... 36 3. ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA I JEGO POTENCJALNE ZMIANY... 37 3.1. Struktura środowiska przyrodniczego... 37 3.1.1. Położenie regionalne i specyfika fizycznogeograficzna... 37 3.1.2. Środowisko abiotyczne... 38 3.1.3. Środowisko biotyczne... 45 3.1.3.1. Szata roślinna... 45 3.1.3.2. Fauna... 47 3.2. Procesy przyrodnicze i powiązania z otoczeniem... 48 3.3. Walory zasobowo-użytkowe środowiska... 55 3.4. Zagrożenia przyrodnicze... 60 3.5. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektu zmiany Studium... 64 4. ANALIZA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM, W SZCZEGÓLNOŚCI NA OBSZARACH FORM OCHRONY PRZYRODY... 66 4.1. Stan antropizacji środowiska i główne problemy jego ochrony... 66 4.2. Formy ochrony przyrody i problemy ochrony ich środowiska... 81 4.2.1. Ustanowione formy ochrony przyrody na obszarze gminy Tczew... 81 4.2.2. Planowane formy ochrony przyrody... 89 4.2.3. Otoczenie gminy Tczew... 91 5. WALORY KULTUROWE... 96 6. ANALIZA CELÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU
3 MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM, KRAJOWYM I REGIONALNYM ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU STUDIUM... 102 6.1. Poziom międzynarodowy i krajowy... 102 6.2. Poziom regionalny... 108 7. ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH, ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO... 112 7.1. Wprowadzenie... 112 7.2. Przypowierzchniowa warstwa litosfery... 113 7.3. Wody powierzchniowe i podziemne... 115 7.4. Powietrze atmosferyczne i klimat... 123 7.5. Hałas i infradźwięki... 127 7.6 Pola elektromagnetyczne... 128 7.7. Roślinność, zwierzęta i różnorodność biologiczna... 128 7.7.1. Osnowa ekologiczna... 128 7.7.2. Roślinność... 130 7.7.3. Fauna... 130 7.8. Formy ochrony przyrody, w tym obszary Natura 2000... 131 7.8.1. Ustanowione formy ochrony przyrody na obszarze gminy Tczew... 131 7.8.1.1. Obszar Chronionego Krajobrazu Żuław Gdańskich... 131 7.8.1.2. Obszary Natura 2000... 133 7.8.1.3. Pomniki przyrody... 139 7.8.1.4. Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów... 140 7.8.2. Proponowane formy ochrony przyrody na obszarze gminy Tczew... 140 7.9. Zasoby naturalne... 142 7.10. Krajobraz... 147 7.11. Zabytki i dobra kultury... 148 7.12. Dobra materialne... 150 7.13. Gospodarka odpadami... 151 7.14. Ludzie... 151 7.15. Klasyfikacja oddziaływań projektu zmiany Studium... na środowisko... 153 7.16. Oddziaływanie skumulowane... 156 7.17. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko... 157 8. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO... 159 9. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM, W SZCZEGÓLNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TYCH OBSZARÓW... 160 10. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
4 STUDIUM... 162 11. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU STUDIUM ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA... 163 12. WSKAZANIE NAPOTKANYCH W PROGNOZIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY... 164 13. WYKAZ ŹRÓDEŁ INFORMACJI - SPIS LITERATURY, MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH I AKTÓW PRAWNYCH... 165 14 STRESZCZENIE PROGNOZY W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM... 168 Załączniki tekstowe: 1. Uzgodnienie zakresu prognozy przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku (RDOŚ-Gd-PNII.411.19.13.2014.MP.1). 2. Uzgodnienie zakresu prognozy przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Tczewie (SE-XI-720/76/14). 3. Uchwała Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w województwie pomorskim (Dz. Urz. Woj. Pom. 2010, Nr 80, poz. 1455). Załącznik kartograficzny: 1. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew (1:20.000).
5 1. PODSTAWY PRAWNE PROGNOZY I INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY JEJ SPORZĄDZANIU 1.1. Podstawy prawne Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew, opracowanego przez DIOGENES STUDIO sp. z o.o. z siedziba w Gdańsku. Uzasadnieniem zmiany dotychczas obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew jest m.in.: uwzględnienie: aktualnie obowiązujących przepisów prawa oraz programów ponadlokalnych (rządowych, wojewódzkich, itp.) z zakresu planowania przestrzennego; nowych form ochrony przyrody na terenie gminy Tczew; zmiany przebiegu drogi krajowej nr 91 oraz drogi krajowej nr 1 (autostrady A1) w wyniku powstania nowych odcinków autostrady; zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na funkcję produkcyjno-usługową z preferencją dla zabudowy produkcyjnej (w okolicy wsi Zajączkowo); wyznaczenie nowych obszarów występowania udokumentowanych złóż kopaliny (na terenie całej gminy) i dopuszczenie poszukiwania i rozpoznawania złoża kopaliny w rejonie złoża Gniszewo (zasięg tego obszaru ten nie został przedstawiony na zał. kartograficznym do zmiany Studium ); lokalizacji obszarów inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury fizycznej (we wsiach Waćmierek i Bałdowo). Prognoza wykonana została na podstawie Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. 2013, poz. 1235, ze zm.). Ustawa ta, w art. 46.1. wprowadziła wymóg przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest też wymagane w przypadku wprowadzania zmian do już przyjętego dokumentu. Wg art. 51 ust. 2 ww. ustawy: 51.2. Prognoza oddziaływania na środowisko: 1) zawiera: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
6 e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym; 2) określa, analizuje i ocenia: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnio-terminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; 3) przedstawia: a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
7 napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Uzgodnienia dotyczące zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Tczew, wydane zostały przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku (załącznik 1) i Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Tczewie (załącznik 2). Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew, zwanego dalej projektem zmiany Studium..., obejmuje następujące, podstawowe zagadnienia: charakterystykę ustaleń projektu zmiany Studium... ; analizę i ocenę stanu środowiska i jego potencjalne zmiany; analizę istniejących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia realizacji projektowanego studium, w szczególności na obszarach form ochrony przyrody na obszarze projektu zmiany Studium i w jego otoczeniu; analizę i ocenę przewidywanych, znaczących oddziaływań ustaleń projektu zmiany Studium... na środowisko; rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko; propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu zmiany Studium... oraz częstotliwości jej przeprowadzania; streszczenie w języku niespecjalistycznym. Integralną częścią Prognozy... jest załącznik kartograficzny pod tytułem Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew (1:20 000). Prognozę opracowano na podstawie: materiałów archiwalnych Urzędu Gminy Tczew; materiałów archiwalnych BPiWP Proeko w Gdańsku, w tym Opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Tczew dla potrzeb zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (2009) oraz Prognozy oddziaływania na środowisko projektu >Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew< (2010); materiałów publikowanych dotyczących zagadnień metodycznych ocen oddziaływania na środowisko; materiałów publikowanych dotyczących gminy Tczew i jego regionalnego otoczenia; prawa powszechnego i miejscowego ochrony środowiska;
8 Wykaz wykorzystanych materiałów publikowanych, archiwalnych i aktów prawa zawiera rozdz. 13. 1.2. Metody prognozowania W prognozie oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew zastosowano następujące metody prognozowania: indukcyjno-opisową (od szczegółowych analiz po uogólniającą syntezę); analogii środowiskowych (na podstawie założenia o stałości praw przyrody); diagnozy stanu środowiska jako punktu wyjścia ekstrapolacji w przyszłość (wyniki kartowania przedstawiono w Opracowaniu ekofizjograficznym podstawowym gminy Tczew dla potrzeb zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (2009); analiz kartograficznych (rys 1 7 i zał. kartograficzny). Ww. metody opisane są m.in. w pracach Przewoźniaka (1987,1995, 1997) oraz w Problemach Ocen Środowiskowych. Zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.): Art. 52. 1. Informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 51 ust. 2, powinny być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem.
2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU STUDIUM ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI 2.1. Charakterystyka ustaleń projektu Studium... 9 2.1.1. Wprowadzenie Projekt zmiany Studium stanowi aktualizację Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew przyjętego Uchwałą Nr XLII/367/2010 Rady Gminy Tczew z dnia 28 czerwca 2010 roku. Projekt zmiany Studium obejmuje cały obszar gminy Tczew w zakresie aktualizacji obowiązujących uregulowań prawnych, programów ponadlokalnych dotyczących planowania przestrzennego oraz uwzględnienia nowych form ochrony przyrody. Największe zmiany dotyczą wprowadzenia nowych funkcji na czterech niewielkich fragmentach gminy Tczew, dla których wprowadzone modyfikacje polegały na: poszerzeniu obszaru możliwej lokalizacji funkcji produkcyjno - usługowej ze względu na realizację planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego pod nazwą Suchy Port 1 polegającego na realizacji bazy przeładunkowej towarów w oparciu o tranzytowe szlaki komunikacyjne, kolejowe i drogowe za wniosek inwestora zewnętrznego (okolice wsi Zajączkowo), wyznaczeniu obszaru lokalizacji inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury fizycznej (dz. nr 315/25 we wsi Waćmierek) 2 ), wyznaczeniu obszaru lokalizacji inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury fizycznej (dz. nr 235/12 we wsi Bałdowo) 2 ; Ponadto w projekcie zmiany Studium przedstawiono lokalizację udokumentowanych złóż kopalin. W rejonie udokumentowanego złoża Gniszewo dopuszczono poszukiwanie i rozpoznawanie złoża kopaliny (w rejonie złoża Gniszewo, na zał. kartogr. do zmiany Studium oznaczono jedynie zasięg udokumentowanych złóż, nie wyznaczony został zasięg obszaru poszukiwania i rozpoznawania kopaliny). Lokalizację poszczególnych fragmentów gminy podlegających zmianie przeznaczenia przedstawia rys. 1. 1 informacja nt. dokładnego charakteru planowanego zainwestowania produkcyjno usługowego została zaczerpnięta z Uchwały Nr XXV/162/2013 Rady Gminy Tczew z dnia 06 marca 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany do Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tczew 2 Informacje nt. dokładnej lokalizacji inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury sportu zaczerpnięto z Uchwały Nr XXXVI/241/2014 Rady Gminy Tczew z dnia 30 kwietnia 2014 r. zmieniającej Uchwałę nr XXV/162/2013 Rady Gminy Tczew z dnia 06 marca 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tczew. W projekcie zmiany Studium... (2014) oznaczono tylko ich orientacyjną lokalizację na załączniku kartograficznym.
Rys. 1 Lokalizacja obszarów, dla których projekt zmiany Studium... przewiduje zmianę funkcji, na tle gminy Tczew
Ponadto w projekcie zmiany Studium... uaktualniono zapisy dotyczące form ochrony przyrody. Zgodnie z Uchwałą Rady Gminy w Tczewie Nr XLIII/372/2010 z dn. 25.08.2010 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2010 Nr 126 poz. 2419) na obszarze gminy Tczew ustanowiono 4 nowe pomniki przyrody w Leśnictwie Swarożyn, z czego 3 stanowią pojedyncze drzewa, a jeden to aleja pomnikowa składająca się z 20 okazów drzew (zob. rozdz. 4.2.1). Ponadto obszar Natura 2000 Grądy nad Jeziorami Zduńskim i Szpęgawskim PLH220067 został zatwierdzony jako Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (czyli projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk). Ponadto w projekcie zmiany Studium... dodano: aktualizujące zapisy dotyczące terenów zagrożonych powodzią oraz ochrony przed nią; informację nt. aktualnie udokumentowanych złóż na terenie całej gminy. 2.1.2. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszaru projektu zmiany Studium... - synteza 3 Główne uwarunkowania dla zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew obejmują następujące zagadnienia: 1. Ogólna charakterystyka Gmina wiejska Tczew położona jest w północnej części powiatu tczewskiego, we wschodniej części województwa pomorskiego i graniczy z gminami (rys.2): od północy - gm. Pszczółki, Suchy Dąb; od wschodu m. Tczew, gm. Lichnowy i gm. Miłoradz; od południa gm. Subkowy; od południowego-zachodu gm. Starogard Gdański; od zachodu gm. Skarszewy; od północnego-wschodu gm. Trąbki Wielkie. Jednocześnie, częściowo wschodnią granicę gminy Tczew stanowi rzeka Wisła. Obszary, których dotyczą bezpośredniej zmiany funkcji przedstawione zostały na rys. 1. Obejmują one okolice wsi Zajączkowo, Gniszewo oraz Waćmierka i Bałdowa. Gmina Tczew podzielona jest na 24 obręby geodezyjne i 26 sołectw. Różnica wynika z przynależności dwóch sołectw do innych wsi obrębowych tj.: sołectwo Małżewko włączone jest do obrębu Małżewo i sołectwo Szpęgawa włączone jest do obrębu Stanisławie. Obszar gminy zajmuje powierzchnię 17.056 ha=170,56 km 2, w tym: grunty rolne - 12.985ha= 76,13%; grunty leśne - 2.507ha= 14,70%; wody - 377ha= 2,21%; nieużytki - 273ha= 1,60%; 3 Zapisy z tekstu jednolitego projektu zmiany Studium.
tereny zabudowane - 135ha= 0,79%; tereny dróg i kolei - 743ha= 4,36%; tereny kopalne - 5ha= 0,03%; tereny inne - 31ha= 0,18%; Ogółem - 17.056ha= 100%. 12 Gmina jest silne związana z miastem Tczew pod względem komunikacyjnym, instytucjonalnym oraz w zakresie świadczenia usług. Powiązania regionalne gminy wiejskiej Tczew stanowią: powiązania komunikacyjne - przez obszar gminy Tczew przebiegają ważne szlaki komunikacyjne (drogowe, kolejowe, wodne) o znaczeniu krajowym i międzynarodowym; powiązania sieci osadniczej regionalnej bezpośrednio od wschodu sąsiaduje z miastem Tczew, ponadto w otoczeniu znajdują się 2 ośrodki miejskie o porównywalnej wielkości (ok. 40 60 tys. mieszkańców) tj. Starogard Gdański i Malbork w odległości ok. 20 km; w odległości 23 35 km w linii prostej od terenów gminy położony jest Gdańsk, siedziba Województwa Pomorskiego i Rejonu Metropolitalnego Trójmiejskiego; powiązania przyrodnicze - omówiono w rozdz. 3.2. 2. Uwarunkowania ponadlokalne, wynikające m.in. z Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2030 (2012), Strategii rozwoju woj. pomorskiego 2020 (2012) i Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009), omówiono w rozdz. 2.2.1. - 2.2.3. Prognozy. 3. Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia zagospodarowania i uzbrojenia terenu, w tym stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony Jednolity tekst projektu zmiany Studium... zawiera wykaz przedstawiający powierzchnię terenów istniejącej oraz projektowanej zabudowy wg obowiązujących planów miejscowych i wg projektu zmiany Studium. Łącznie na terenie gminy Tczew planowana zabudowa (mieszkaniowa, usługowa, produkcyjna oraz z zakresu rekreacji pobytowej) zajmuje ok. 1850 ha. Do obrębów o wysokich walorach kulturowo-krajobrazowych z zachowanymi elementami dziedzictwa kulturowego, które jednocześnie wykazują we współczesnych działaniach inwestycyjnych dobrą kontynuację, wg projektu zmiany Studium należą wsie i przysiółki: Dalwin, Goszyn, Lubiszewo Tczewskie, Łukocin, Malenin, Małżewo i Małżewko, Szczerbięcin, Śliwiny, Tczewskie Łąki oraz Wędkowy. Do obrębów w których wystąpiła największa degradacja przestrzeni należą: Czarlin, Gniszewo, Rokitki i Stanisławie. Pozostałe obręby, to takie w których rozwój nie zniszczył generalnie walorów przestrzennych, ale dalszy brak prawnej organizacji przestrzeni może doprowadzić do ich degradacji.
Rys. 2 Gmina Tczew na tle podziału administracyjnego
14 4. Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego omówiono w rozdz. 3.1., 3.3., 4. i 5. Prognozy. 5. Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej omówiono w rozdz. 5 Prognozy. 6. Stan sytemu infrastruktury technicznej omówiono w rozdziale 4.1. Prognozy... 7. Stan sytemu infrastruktury komunikacyjnej Komunikacja drogowa Na obszarze gminy Tczew drogi o znaczeniu ponadlokalnym to: drogi krajowe w tym autostrada A1 (zrealizowana, nie przewiduje się w najbliższym czasie żadnych obejmujących ją działań inwestycyjnych poza bieżącymi remontami) i istniejące drogi krajowe nr 91 i 22 (stopniowo przebudowywane i remontowane przez zarządcę, co nie wpływa zasadniczo na ich układ przestrzenny poza powstawaniem dodatkowych węzłów lub przebudowy istniejących) 4 ; droga wojewódzka nr 224 (sukcesywnie remontowana przez zarządcę bez zmian przebiegu trasy); drogi powiatowe nr 2223, 2713, 2714, 2800, 2801, 2802, 2803, 2804, 2805, 2806, 2808, 2809, 2810, 2817 (są w złym stanie technicznym i wymagają remontów, co należy do zadań zarządcy tych dróg). Stan techniczny istniejących dróg gminnych jest zróżnicowany, część z nich została przebudowana. Zalicza się do nich droga gminna nr 200021G relacji Turze-Małżewko przebudowana w 2008 r. oraz odcinki dróg gminnych w Lubiszewie zrealizowane w 2005 r. Komunikacja kolejowa Sieć kolejowa na terenie gminy składa się z linii kolejowej o znaczeniu międzynarodowym C-E65, którego częścią jest linia nr 131 relacji Gdynia-Tczew-Bydgoszcz przecinająca gminę z północy na południe oraz linia o znaczeniu ponadlokalnym relacji Tczew - Starogard Gdański - Chojnice. Na odcinku Gdynia-Inowrocław posiada status magistralnej, jest dwutorowa, zelektryfikowana, wykorzystywana do przewozów pasażerskich i towarowych, natomiast odcinek Inowrocław Zduńska Wola Karszenice Tarnowskie Góry Pszczyna głównie wykorzystuje się do przewozów towarowych. Linia C-E65 należy do VI europejskiego korytarza transportowego, który biegnie do Brna (Czechy) oraz do Ziliny (Słowacja) i jest objęty umowami międzynarodowymi. W gminie Tczew linia przebiega przez 4 W wyniku budowy autostrady A1 zmieniono nazwy drogi krajowej nr 1 na 91
teren obrębów Miłobądz, Tczewskie Łąki, Zajączkowo, Czarlin. 15 Linia Tczew Starogard Gdański Chojnice przebiega przez centralną część gminy przez obręby Rokitki, Śliwiny, Swarożyn. Stan techniczny urządzeń kolejowych jest zły, co wpływa bezpośrednio na obniżenie prędkości efektywnej osiąganej przez pociągi. Na terenie gminy znajduje się stacja rozrządowa, należąca do największych w kraju. Osiągane przez pociągi prędkości mieszczą się w granicach 60-80 km/h, co wynika ze złego stanu technicznego urządzeń kolejowych. Obecne parametry techniczne powinny zapewniać bezpieczne poruszanie się pociągów z prędkością do 120 km/h, a planowana modernizacja ma pozwolić na osiąganie prędkości docelowej do 160 km/h dla pociągów towarowych i 200 km/h dla pociągów pasażerskich. Śródlądowa droga wodna Rzeka Wisła to droga wodna o znaczeniu międzynarodowym E-40 (Wisła Dniestr) i E- 70 (Śluza Hohensaaten Zalew Wiślany) (odcinek wspólny). Są to drogi wodne o znacznym potencjale turystycznym i transportowym. Trasa E-40 przebiega od Gdańska w górę Wisły, dalej Bugiem do Brześcia, gdzie łączy się z drogą wodną E-70 łączącą Belgię przez Niemcy, Polskę, Obwód Kaliningradzki i Litwę z Kłajpedą. Przy obecnym stanie rzek nie jest możliwe używanie drogi wodnej E-40. Wisła, nie jest odpowiednio przygotowana do wykorzystania w transporcie wodnym. 8. Uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia Liczba ludności gminy Tczew na koniec 2008 r. wynosiła 11.865 mieszkańców. Największym zaludnieniem w gminie charakteryzują się obręby Czarlin (139 os/km²), Turze (128 os/km²) i Dąbrówka Tczewska (104 os/km²). Rolnictwo. Użytki rolne zajmują ponad 76,13 % (ok. 12.985 ha) obszaru gminy, z czego grunty orne to 10.060 ha, łąki 1057 ha, pastwiska 600 ha, sady 660 ha. Na obszarze gminy w 2002 r. (dane Narodowego Spisu Powszechnego) siedzibę miało 1041 gospodarstw rolnych. Jak w całej Polsce, przeważają liczebnie małe i średnie gospodarstwa indywidualne zajmujące się przede wszystkim produkcja roślinną, hodowlą trzody chlewnej oraz bydła mlecznego. Gospodarstw o powierzchni poniżej 10 ha było 714, co stanowiło prawie 70 % ich liczby, ale tylko 15 powierzchni użytków rolnych. 72 % użytków rolnych należało do 207 gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha, wśród których 203 stanowiły gospodarstwa indywidualne. W 2002 r. (dane Narodowego Spisu Powszechnego) 18,5 % ogółu gospodarstw rolnych w gminie Tczew utrzymywało krowy mleczne (804 sztuki), 27 % gospodarstw trzodę chlewna (13 214 sztuki). Obsada zwierząt gospodarskich wynosiła w przeliczeniu 37 sztuk dużych na 100 ha użytków rolnych. Specyfiką rolnictwa na obszarze gminy Tczew jest duży areał terenów rolnych o wysokiej produktywności biotycznej, które są użytkowane zgodnie z przeznaczeniem. Kolejnym znaczącym elementem jest działalność sadownicza. Największe zakłady przemysłowe zlokalizowane na terenie administracyjnym gminy
Tczew między innymi w Pomorskiej Strefie Ekonomicznej, w sołectwie Rokitki. Są to następujące przedsiębiorstwa: GEMALTO Sp. Z o.o.; Vogel& Noot Packaging Polska; MBF Sp. Z o.o.; Molex Premise Networks Sp. Z o.o.; Vetrex Sp. Z o.o. Rokitki; 16 Press- Glas S.A., Rokitki. Drugim co do wielkości inwestycji sołectwem są Wędkowy. Znajdują się tu następujące przedsiębiorstwa: Rationel Polska Sp. z o. o.; Davista Polska Holding Sp. Z o.o.; Velfac Polska Sp. Z o.o.; Svenska Fönster SF Polska Sp. z o.o. Łącznie ponad 80% podmiotów gospodarczych z sektora publicznego i prywatnego prowadzi własną działalność, w zakresie osób fizycznych prowadzących małe firmy. Struktura gospodarcza gminy Tczew jest dosyć zrównoważona, ok. 37% pracujących zatrudnionych jest w rolnictwie, leśnictwie i rybactwie, ok. 27% w przemyśle i budownictwie. Pozostałe sektory stanowią 36% ogólnie zatrudnionych. Zauważalna jest tendencja wzrostowa liczby zatrudnionych w szeroko rozumianym przemyśle i w usługach (w tym przypadku decydujący wpływ ma handel). 9. Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów Struktura własności gruntów gminy Tczew jest zróżnicowana. Większość gruntów stanowi własność osób fizycznych i prawnych ok. 73,36 %, w tym grunty wchodzące w skład gospodarstw rolnych ok. 62 %, tj. 10.517 ha. Grunty Skarbu Państwa i gminy obejmują łącznie ok. 24,42 % obszaru gminy, z czego dominuje udział dróg, lasów i gruntów Agencji Nieruchomości Rolnych. Grunty komunalne i związków międzygminnych obejmują łącznie ok. 2,22% powierzchni gminy. W gminie Tczew przeważają grunty będące własnością prywatną osób fizycznych i prawnych, w tym 62% to są grunty wchodzące w skład gospodarstw rolnych, co świadczy o rolniczym charakterze gminy. Jednocześnie w porównaniu z 2000 r. dwukrotnie spadła liczba gruntów w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Gmina posiada w sumie 346 ha gruntów, z czego ok. 68% to drogi a 21 % grunty orne, czyli dysponuje niewielkim potencjałem gruntów przeznaczonych do komercjalizacji i prywatyzacji.
17 10. Występowanie obszarów zagrożenie bezpieczeństwa ludności i ich mienia, w tym występowanie naturalnych zagrożeń geologicznych i powodziowych omówiono w rozdz. 3.4. Prognozy. 11. Występowanie terenów i obiektów chronionych na podstawie przepisów odrębnych omówiono w rozdz. 4. 5 i 7. Prognozy. 12. Występowanie udokumentowanych złóż, kopalin oraz zasobów wód podziemnych - omówiono w rozdz. 3.3. Prognozy. 13. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy - wnioski złożone w sprawie zmian dotychczasowego sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu Potrzeby w zakresie zagospodarowania przestrzennego wynikają z analizy przeprowadzonej dla poszczególnych obrębów i zależą od istniejącej zabudowy oraz walorów krajobrazowo-przyrodniczych. W jednolitym tekście projektu zmiany Studium szczegółowo przedstawiony został zakres i rodzaj działań przyczyniających się do poprawy sytuacji gminy w zakresie planowania przestrzennego. W projekcie zmiany Studium... wskazano obszar w okolicy linii kolejowej o znaczeniu ponadlokalnym Gdańsk Chojnice, dla którego na wniosek zainteresowanego inwestora poszerzono zasięg terenów rozwojowych produkcyjno-usługowych z preferencją do zabudowy produkcyjnej w miejscowości Zajączkowo, w północno-wschodniej części gminy. Teren ten zgodnie z planowanym zamierzeniem inwestycyjnym (wg Uchwały Nr XXV/162/2013 Rady Gminy Tczew z dnia 06 marca 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Tczew) ma pełnić funkcję bazy przeładunkowej towarów w oparciu o tranzytowe szlaki komunikacyjne, kolejowe i drogowe. W miejscowościach Bałdowo i Waćmierek wyznaczono dwa obszary lokalizacji inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury fizycznej. Na terenie całej gminy wskazano również tereny udokumentowanych złóż. Największymi problemami gminy w sferze społecznej są m.in. niedostatek wiedzy i umiejętności potrzebnych do funkcjonowania w gospodarce rynkowej oraz mentalność i świadomość niedostosowana do wymogów współczesności, niedostateczne zaspokojenie potrzeb rekreacji i sportu, ograniczony dostęp do dóbr kultury, w zakresie infrastruktury przestrzennej zły stan większości dróg, niedostatek sieci kanalizacyjnej, zły stan techniczny sieci wodociągowej itp. Potrzeby gminy w postaci zadań do realizacji sformułowane zostały w Strategii rozwoju gminy Tczew (2007).
18 2.1.3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego określone w projekcie zmiany Studium... synteza 5 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu użytkowania terenów Projekt zmiany Studium... nie wprowadza zmian w ogólnych kierunkach rozwoju gminy Tczew. Zostały one zapisane w nawiązaniu do dotychczas obowiązującego Studium... (2010). W nawiązaniu do powyższego, gmina Tczew w projekcie zmiany Studium podzielona została na trzy główne strefy rozwoju: Obszar A to strefa dynamicznego rozwoju; Obszar B to strefa umiarkowanego rozwoju; Obszar C to strefa ograniczonego rozwoju. Obszar A to strefa dynamicznego rozwoju. Do tego obszaru zalicza się obręby: Swarożyn, Gniszewo, Czarlin, Bałdowo, Lubiszewo, Rokitki, Stanisławie, Dąbrówkę Tczewską, Zajączkowo i zachodnią część Miłobądza. W strefie tej wyznacza się tereny dla rozwoju funkcji: mieszkaniowej o charakterze osiedli podmiejskich; usługowej z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej; usługowej o przewadze usług komercyjnych; produkcyjnej. Obszar A jest dogodny dla lokalizacji zabudowy mieszkaniowej, ze względu na bliskość miasta Tczewa, a dla funkcji produkcji i usług ze względu na dobre powiązanie komunikacyjne, zapewnione przez węzły z autostradą A1 w Swarożynie i Stanisławiu. Wszystkie obszary przeznaczone pod zmianę planowanych funkcji w projekcie zmiany Studium... znajdują się w strefie A dynamicznego rozwoju. Obszar B to strefa umiarkowanego rozwoju. Zalicza się do tego obszaru obręby: Wędkowy, Goszyn, Boroszewo, Turze, Rukosin, Szczerbięcin, Dalwin, Łukocin, Malenin, Mieścin. Obszar B obejmuje obręby zlokalizowane w zachodniej części gminy Tczew, a więc położone w znacznej odległości od miasta Tczewa i ponadlokalnych szlaków komunikacyjnych Jest to obszar o dominującej funkcji rolniczej i sadowniczej. Obszar C to strefa ograniczonego rozwoju. Zalicza się do tego obszaru obręby: Czatkowy, Tczewskie Łąki i wschodnią część Miłobądza. Obszar C obejmuje obręby położone na terenie Żuław Wiślanych, w strefie Chronionego Krajobrazu Żuław Gdańskich. Tereny pokryty jest gęsto rowami melioracyjnymi i wyróżnia się cennymi glebami tj. madami i glebami murszowo-mineralnymi i murszowatymi. Ze względu na ochronę krajobrazu oraz ochronę gleb należy wykluczyć 5 Zapisy z tekstu jednolitego projektu zmiany Studium.
rozwój urbanizacji na tym terenie poza niewielkimi uzupełnieniami istniejącej zabudowy zagrodowej. 2. Tereny wyłączone spod zabudowy 19 Również w przypadku zagadnienia dotyczącego wyznaczenia terenów wyłączonych spod zabudowy ujednolicony tekst projektu zmiany Studium... nie zawiera nowych zapisów w stosunku do Studium... z 2010 r., za wyjątkiem uaktualnienia przepisów prawnych. Do terenów wyłączonych z zabudowy na obszarze gminy Tczew zgodnie z ujednoliconym projektem zmiany Studium należą (wyjątkowo w ich zasięgu dopuszczone jest nowe zainwestowanie w zasięgu i na warunkach określonych w projekcie zmiany Studium ): obszary objęte prawną ochroną: - grunty rolne klas I-III; - obszary leśne; - obszary zalewowe; - wody powierzchniowe publiczne płynące i stojące, i strefy szerokości 1,5 m od nich; - strefy ochrony ujęć wody; - teren zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku; - teren grodzisk archeologicznych i stanowisk płaskich wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku; - udokumentowane złoża kopalin w Lubiszewie, Małżewie, Swarożynie, Rokitkach, Boroszewie, Goszynie, Zabagnie, Gniszewie, Czarlinie; - obszary chronionego krajobrazu (OChK Żuław Gdańskich); - obszary Natura 2000 (PLB 040003, PLH 220033, PLH 220067); - obszary oddziaływania linii energetycznych wysokiego napięcia 110 kv i 220 kv oraz Głównego Punktu Zasilania w Miłobądzu i Swarożynie, dla których wyznacza się odpowiednie strefy ochronne wyłączone spod zabudowy; - strefa kontrolowanego przebiegu istniejącego gazociągu; - strefa bezpieczeństwa ropociągu naftowego; - strefa ograniczonego użytkowania dla istniejących oczyszczalni ścieków. Zgodnie z projektem zmiany Studium... : Tereny wyłączone spod zabudowy dotyczą pewnego rodzaju zasad zagospodarowania i wynikają z odpowiednich rozporządzeń, ale w każdej sytuacji można wystąpić o stosowne odstępstwa. Po uzyskaniu decyzji właściwych organów, pewne działania inwestycyjne mogą zostać realizowane na obszarze tych terenów. obszary postulowane do objęcia prawną formą ochrony: - rezerwat przyrody Las w dolinie Szpęgawy ; - Park Krajobrazowy Dolnej Wisły;
20 - Kociewski Obszar Chronionego Krajobrazu; - zespoły przyrodniczo-krajobrazowe Dolina Szpęgawy Wędkowy-Lubiszewo i Jezioro Zduńskie ; - strefa ochronna projektowanego ujęcia wody w Dąbrówce; - obszar oddziaływania projektowanych Głównych Punktów Zasilania w Rokitkach oraz Swarożynie; pozostałe obszary wyłączone z zabudowy oznaczone w Studium... jako rolne: - zachowuje się istniejącą zabudowę związaną z gospodarką rolną i leśną z dopuszczeniem jej rozbudowy; - nie ogranicza się rozbudowy i budowy nowych obiektów związanych z gospodarką rolną, natomiast ogranicza się rozbudowę obiektów mieszkalnych, do w maksymalnie dwóch domów mieszkalnych w obrębie jednego siedliska; - nie dopuszcza się do realizacji nowej zabudowy zagrodowej dla inwestorów, którzy nie wykażą się własnością gruntów rolnych o powierzchni mniejszej niż 5,0 ha (nie wlicza się do tych obszarów gruntów dzierżawionych); dodatkowym warunkiem jest konieczność posiadania areału rolnego min. 5,0 ha w zwartym obszarze na terenie gminy Tczew lub częściowo na terenie gminy Tczew i częściowo na terenie gminy sąsiedniej (przy czym nie musi to być zwarty obszar); - nie dopuszcza się nowej zabudowy zagrodowej na obszarach dzierżawionych; - dopuszcza się lokalizację zbiorników retencyjnych oraz instalacji, urządzeń i obiektów infrastruktury technicznej i drogowej Obszary rolne wyznaczone w studium pod zainwestowanie mogą zachować swoją dotychczasową funkcję rolniczą i w tym zakresie nie wymaga się zgodności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ze studium. Nie oznacza to, że dopuszczalna jest odwrotna interpretacja tego zapisu, a więc tereny rolne wyznaczone w studium do zachowania, nie mogą zostać przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod zainwestowanie. 3. Obszary i zasady ochrony przyrody i środowiska przyrodniczego omówiono w rozdz. 4. i 7.8.-7.9 (planowane i istniejące formy ochrony przyrody, osnowa ekologiczna, zasoby naturalne). 4. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej - omówiono w rozdz. 5. i 7.11.-7.12. 5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji w projekcie zmiany Studium... nie dodano nowych zapisów dotyczących systemów komunikacji, za wyjątkiem zmiany klasyfikacji dawnej rogi krajowej nr 1 (obecnie droga krajowa nr 91) oraz nadaniu autostradzie A1 klasy drogi krajowej nr 1; wg obowiązującego Studium... (2010) nie przewiduje się
21 budowy nowych dróg o znaczeniu ponadlokalnym ani przeprowadzenia innych znaczących działań inwestycyjnych wpływających na konieczność wyznaczenia nowych tras, poza remontami i przebudowami podnoszącymi komfort ruchu oraz bezpieczeństwo na drogach. Nowe inwestycje drogowe będą dotyczyły głównie dróg gminnych. 6. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej - omówiono w rozdz. 7, w projekcie zmiany Studium... nie dodano nowych zapisów dotyczących systemów infrastruktury technicznej. 7. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Wskazane w projekcie zmiany Studium inwestycje publiczne o znaczeniu lokalnym to: placówki oświatowe, inwestycje z zakresu kultury, sportu i rekreacji, cmentarze infrastruktura turystyczna i obiekty mieszkalnictwa. 8. Obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym Projekt zmiany Studium... nie wprowadza zmian w zakresie rozmieszenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym na terenie gminy Tczew. Są to (częściowo już zrealizowane): 1) Energetyka: energia elektryczna dostarczana jest w systemu krajowego poprzez Główne Punkty Zasilania (GPZ): w mieście Tczew oraz GPZ w Miłobądzu i GPZ w Swarożynie. Na terenie gminy nie planuje się budowy nowego GPZ. Nowa stacja o nazwie GPZ Czatkowy (która obsługiwałaby również tereny gminy graniczące z miastem Tczew). Planowana jest także budowa linii elektroenergetycznej 2x400kV po trasie istniejącej linii 220kV. 2) Ropociąg: przez obszar gminy przebiega Pomorski rurociąg przesyłowy ropy naftowej. Właściciel rurociągu Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych PERN Przyjaźń S.A. planuje położenie drugiej nitki ropociągu w tym samym korytarzu. 3) Drogi: przebudowa drogi wojewódzkiej nr 224 na odcinku od Tczewa do węzła autostradowego Stanisławie 4) Kolej: modernizacja linii kolejowej E-65. 5) Wody: budowa dwóch piętrzeń: na jeziorze Damaszka i Młynki. 6) Turystyka: szlaki piesze ( Motławski ), rowerowe (międzynarodowa trasa EuroVelo R-9 Amber Route > Trasa Bursztynowa <, ponadregionalna trasa nr 12 Trasa Zamków Polski Północnej, regionalny Szlak Tczew-Nowe tzw. Szlak Grzymisława, regionalne trasy nr 118, 122, 131), szlaki kajakowe (Lubiszewo Suchy Dąb oraz Rywałd Liniewko).
22 9. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego W projekcie zmiany Studium zalecane jest sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla całych obrębów. Przy uwzględnieniu przesłanek ekonomicznych oraz koniunktury gospodarczej, możliwe jest sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla niniejszych obszarów. Obszary wyznaczone do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego to: Bałdowo: Obszar nr Ia, Ib, Ic, Id, Ie (obejmujący swoim zasięgiem zmianę przeznaczenia wprowadzoną projektem zmiany Studium... ) If; Boroszewo: Obszar nr IIa, IIb, IIc; Czarlin: Obszar nr IIIa, IIIb; Czatkowy: Obszar nr IV; Dalwin: Obszar nr Va, Vb, Vc; Dąbrówka Tczewska: Obszar nr VI; Gniszewo: Obszar nr VIIa (obejmujący swoim zasięgiem udokumentowane złoże w rejonie Gniszewa), Obszar Nr VIIb; Goszyn: Obszar nr VIII; Lubiszewo: Obszar nr IXa, IXb; Łukocin: Obszar nr Xa, Xb, Xc, Xd; Malenin: Obszar nr XIa, XIb; Małżewo: Obszar nr XIIa, XIIb, XIIc; Mieścin: Obszar nr XIII; Miłobądz: Obszar nr XIVa, XIVb, XIVc; Rokitki: Obszar nr XVa, XVb; Rukosin: Obszar nr XVIa, XVIb, XVIc; Stanisławie: Obszar nr XVIIa, XVIIb, XVIIc, XVIId, XVIIe, XVIIf, XVIIg; Swarożyn: Obszar nr XVIIIa, XVIIIb, XVIIIc, XVIIId, XVIIIe Szczerbięcin: Obszar nr XIX; Śliwiny: Obszar nr XXa, XXb; Turze: Obszar nr XXIIa, XXIIb, XXIIc, XXIId, XXIIe; Wędkowy: Obszar nr XXIII; Zajączkowo: Obszar nr XXIVa (obejmujący swoim zasięgiem zmianę przeznaczenia wprowadzoną projektem zmiany Studium... ), XXIV b.
23 Ponadto w projekcie zmiany Studium wskazano następujące obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego: obszary obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży detalicznej powyżej 400m² - głównie na terenach przeznaczonych pod zabudowę przemysłową i usługową (obręby: Swarożyn, Stanisławie z Rukosinem, Zajączkowo, Czarnin) oraz na terenach przeznaczonych w studium pod zabudowę mieszkaniowo-usługową z preferencją dla zabudowy usługowej, czyli w Stanisławiu i Bałdowie; obszary przestrzeni publicznej, w tym: 1) na terenach wyrobisk w ramach rekultywacji: Stanisławie - planowane zagospodarowanie ternu zielenią urządzoną oraz obiektami sportu i rekreacji; Rokitki - planowane przeznaczenie terenu byłej żwirowni pod zalesienie z dopuszczeniem zagospodarowania części terenów w postaci lokalizacji gminnego cmentarza komunalnego; 2) na terenach niezagospodarowanych: obszary pod lokalizację gminnego cmentarza komunalnego na terenie obrębów: Miłobądz, Turze, Rokitki, Stanisławie i Swarożyn; obszary wymagające przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne - obszary wyznaczone w projekcie zmiany Studium pod zabudowę i zainwestowanie. 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej Projekt zmiany Studium..., w porównaniu do dotychczas obowiązującego dokumentu Studium... (2010), nie wprowadza zmian w tym zakresie. Zgodnie z jego zapisami: Rolnicza przestrzeń produkcyjna - za główny kierunek kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej w projekcie zmiany Studium przyjmuje się utrzymanie wysokiego udziału powierzchni rolnej na obszarze gminy, szczególnie w rejonach o umiarowym i ograniczonym rozwoju. Główną funkcją tych stref jest utrzymanie przestrzeni rolnej i leśnej z jednoczesnym zapewnieniem rozwoju gospodarczego terenu, jednak o stosunkowo niewielkim obszarze w porównaniu ze strefą dynamicznego rozwoju. Zasady kształtowania: zakaz realizacji nowej zabudowy zagrodowej na otwartych obszarach rolnych, jedynie z dopuszczenie rozbudowy już istniejącej, na warunkach określonych w pkt. 2.3 (Kierunków ); prowadzenie gospodarki rolnej w oparciu o tzw. rolnictwo ekologiczne;
24 ograniczenie przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolne, szczególnie gleb klas I III, podlegających ochronie zgodnie z ustawą z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. 2015, poz. 909 ze zm.). Leśna przestrzeń produkcyjna - za główny kierunek kształtowania leśnej przestrzeni produkcyjnej projekt zmiany Studium przyjmuje ochronę wszystkich obszarów leśnych oraz zwiększenie lesistości gminy. Zasady kształtowania: wprowadzanie zalesień na gruntach rolnych o niskiej klasie przydatności; maksymalne ograniczenie przeznaczenia terenów leśnych na cele nieleśne; nową zabudowę na terenach inwestycyjnych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie terenów leśnych, należy sytuować w odległości min. 30,0 m od granicy lasu; dla udokumentowanych złóż, które nie posiadają koncesji na wydobycie linię wydobycia należy wyznaczyć min. 100 m od granicy lasu, jednak nie mniejszą niż maksymalną docelową wysokość drzewostanu dla danego gatunku; przebieg tras rowerowych i szlaków konnych przez tereny leśne należy uzgodnić z właściwym terenowo nadleśnictwem. 11. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych - omówiono w rozdz. 3.4. 12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny W projekcie zmiany Studium podobnie jak w dotychczas obowiązującym dokumencie Studium... (2010), wyznaczone zostały filary ochronne dla dwóch złóż: udokumentowanego złoża Lubiszewo I o powierzchni ok. 3 ha w obrębie Lubiszewo - ze względu na projektowaną lokalizację zabudowy mieszkaniowej na terenach bezpośrednio graniczących ze złożem; terenu i obszaru górniczego złoża Rokitki III o powierzchni ok. 2 ha w obrębie Rokitki, filar ochronny złoża wyznaczony został pomiędzy istniejącą zabudową w otoczeniu złoża a terenem wydobycia. 13. Na obszarze projektu zmiany Studium... nie występują obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej. 14. Obszary wymagające przekształceń rehabilitacji lub rekultywacji Projekt zmiany Studium... nie wprowadza nowych zapisów ani nie zmienia ich w porównaniu do obowiązującego dokumentu Studium... (2010). Do obszarów wymagających rehabilitacji zaliczono tereny zdegradowane przestrzennie:
25 zniszczony krajobraz - jest następstwem wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, które wprowadziły chaos, przypadkową i niespójną zabudowę, doprowadzając do obniżenia walorów kulturowo-przestrzennych terenu wiejskiego; relikty założeń dworsko-parkowych i obszarów popgr-owskich. Zasady rehabilitacji współczesnego krajobrazu wiejskiego powinny zostać wprowadzone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i obejmować również ruralistyczne układy i obiekty zabytkowe. Są one następujące: realizacja nowej zabudowy w harmonii z zabudową zabytkową; rehabilitacja obiektów zabytkowych, w tym głównie założeń dworsko-parkowych oraz ochronna innych obiektów o zachowanych wartościach kulturowych - obiekty o walorach kulturowych, w zależności od potrzeb, winny być poddane zabiegom konserwacji lub restauracji; skala podejmowanych działań powinna być odniesiona do całych układów przestrzennych. Z kolei dla obszarów wymagających rekultywacji (terenów poeksploatacyjnych) głównym kierunkiem działań jest zakrzewienie, zadrzewienie i zalesienie tych obszarów. W projekcie zmiany Studium wyrobiska po eksploatacji złóż piasków i żwirów zostały przeznaczone na: tereny zieleni urządzonej, sportu i rekreacji z usługami towarzyszącymi w Stanisławiu; zalesienie z dopuszczeniem przeznaczenia części terenu na funkcję gminnego cmentarza komunalnego w Rokitkach. 15. Granica terenów zamkniętych i ich sfer ochronnych Na terenie gminy Tczew terenem zamkniętym, w myśl przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. 2015, poz. 199 ze zm.), jest obszar kolejowy. W projekcie zmiany Studium nie wyznaczono indywidualnej strefy ochronnej w odniesieniu do znajdujących się na terenie gminy Tczew obszarów kolejowych. Jednak zagospodarowanie gruntów zlokalizowanych bezpośrednio przy terenach należących do PKP powinno być zgodne z przepisami m.in. ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz. U. 2015, poz. 1297 ze zm.) oraz z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (t.j. Dz. U. 2014, poz. 1227) i innych przepisów dotyczących kolei. 16. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym Projekt zmiany Studium... nawiązuje do zapisów Ustawy z dnia 24 stycznia 2014 r. o
26 zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014, poz. 379). Jej zapisy spowodowały konieczność zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ze względu na konieczność określania w studium obszarów funkcjonalnych o znaczeniu lokalnym w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie (zmiany o ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym weszły w życie dnia 25.09.2014r.). Według ww. ustawy obszar funkcjonalny to obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, stanowiący zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi jednolitymi celami rozwoju. Obszary funkcjonalne określa się z zapewnieniem ciągłości i zwartości wyznaczanego obszaru (tj. wyznaczeniu obszaru zamkniętego wspólną granicą) oraz dostępności danych wskaźnikowych, umożliwiających wyznaczenie łącznego obszaru, którego zasięg przestrzenny umożliwia rozwiązanie istniejących lub przewidywanych problemów oraz rozwój nowych funkcji tych obszarów (projekt zmiany Studium... ). W projekcie zmiany Studium... zostały one podzielone na: obszary wymagające prowadzenia szczególnej polityki przestrzennej, do których zaliczono: - wsie o zachowanych unikalnych walorach krajobrazowo-przestrzennych zabytkowe wsie żuławskie (Czartkowy i Turze). Odnowa tych wsi powinna polegać na nie dopuszczeniu do nadmiernej urbanizacji i całkowitym wykluczeniu zabudowy tworzącej drugą linię zabudowy ulicowej; - wsie o charakterze typowo rolniczym (Dalwin, Łukocin, Malenin, Goszyn i Boroszewo, Szczerbięcin). Główną formą ochrony tych terenów powinien być całkowity zakaz zabudowy mieszkaniowej niezwiązanej z prowadzoną działalnością rolniczą; - wsie rolnicze o najbardziej zdegradowanym krajobrazie przyrodniczo kulturowym (Gniszewo). Działania przestrzenne prowadzone na tych obszarach przede wszystkim powinny przywrócić walory przyrodnicze zdegradowanych terenów niezabudowanych. obszary strategicznego rozwoju gminy o wyjątkowym potencjale gospodarczym: do tej grupy zaliczono 3 zwarte obszary przeznaczone dla lokalizacji funkcji produkcyjnousługowej (Stanisławie, Swarożyn i Zajączkowo); poza tym na terenie gminy Tczew znajduje się zakłady produkcyjne o charakterze satelitarnym. inne obszar funkcjonalne o znaczeniu lokalnym (w odniesieniu do zakazu lokalizacji elektrowni wiatrowych na obszarze gminy Tczew) Na rysunku projektu zmiany Studium... wskazano lokalizację dwóch obszarów inwestycji celu publicznego o funkcji kultury i kultury fizycznej w miejscowościach Waćmierek i Bałdowo.