Udane przykłady rewitalizacji zrealizowane przy wsparciu instrumentu finansowego JESSICA Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego
Plan prezentacji: Mechanizm inicjatywy JESSICA; typy projektów oraz kategorie inwestorów; przesłanki finansowania; przykłady finansowanych projektów; wnioski i obserwacje. 2
Poznań Wielkopolska: Stolica: Poznań Powierzchnia: 29826,5 km 2 Ludność: 3419,4 tys. 3
Inicjatywa JESSICA Inicjatywa JESSICA (Joint European Suport for Sustainable Investment in City Areas) - Wspólne Europejskie Wsparcie na Rzecz Trwałych Inwestycji w Obszarach Miejskich. Opracowana została przez Komisję Europejską przy współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy. Stanowi jeden ze zwrotnych instrumentów wykorzystywania środków wypłacanych w ramach Funduszy (strukturalnych) zdefiniowanych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Powstała z myślą o wsparciu trwałych i zrównoważonych inwestycji, rozwoju i zatrudnienia na obszarach miejskich. W województwie wielkopolskim skierowana jest na wsparcie przedsięwzięć rewitalizacyjnych na terenach miast oraz wsparcie instytucji otoczenia biznesu. 4
Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 PRIORYTET ŚRODKI (EFRR) NAZWA PRIORYTETU Priorytet I 328,887 mln Konkurencyjność przedsiębiorstw (JESSICA) Działanie 1.4. Wsparcie przedsięwzięć powiązanych z Regionalną Strategią Innowacji schemat III Inwestycje we wsparcie instytucji otoczenia biznesu na terenach miejskich Priorytet II 493,362 mln Infrastruktura komunikacyjna Priorytet III 173,821 mln Środowisko przyrodnicze Priorytet IV 54,060 Rewitalizacja obszarów problemowych Działanie 4.1. Rewitalizacja Obszarów Miejskich Priorytet V 121,284 mln Infrastruktura dla kapitału ludzkiego Priorytet VI 61,470 mln Turystyka i środowisko kulturowe Priorytet VII 39,909 mln Pomoc techniczna SUMA 1 272,793 mln Wkład krajowy 702,298 mln 5
Alokacja finansowa w ramach Inicjatywy JESSICA w Wielkopolsce Całkowita wysokość alokacji: 66 264 706 - EFRR - 50 875 000 - Budżet państwa - 15 389 706 Całkowita wysokość alokacji podzielona jest na: - 60% dla dużych miast (ponad 50 tys. mieszkańców) - 40% dla mniejszych miast 10 mln przewidziano na finansowanie realizacji projektów miejskich wspierających instytucje otoczenia biznesu 6
Schemat struktury inicjatywy JESSICA Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 (IZ WRPO) Fundusz Powierniczy JESSICA (zarządzany przez EBI) Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (zarządzany przez BGK) Projekty Miejskie pożyczki wsparcie kapitałowe 7
Harmonogram wdrażania 16 października 2008 r. Podpisanie Listu Intencyjnego z EBI listopad 2008 r. Wstępna identyfikacja projektów miejskich 29 kwietnia 2009 r. Podpisanie Umowy o finansowaniu pomiędzy EBI i Zarządem Województwa wrzesień 2009 r. Wytyczne w zakresie opracowania programów rewitalizacyjnych umożliwiających pozyskanie wsparcia w ramach inicjatywy JESSICA 22 marca 2010 r. ogłoszenie konkursu (zaproszenie do wyrażenia zainteresowania) na wybór FROM przez EBI 29 września 2010 r. Podpisanie Umowy pomiędzy EBI i BGK październik 2010 r. Rozpoczęcie przyjmowania wniosków na projekty miejskie przez BGK (FROM) 18 maja 2011 r. Podpisanie pierwszej umowy inwestycyjnej 8
Co to są Projekty Miejskie? 1. Projekty miejskie należy rozumieć jako partnerstwa publicznoprywatne bądź inne projekty ujęte w zintegrowanym planie na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich (Art.44 Rozporządzenia Rady (WE)1083/2006) 2. Projekty miejskie powinny łączyć: elementy komercyjne mające przynieść zwrot inwestycji elementy społeczne poprawiające warunki życia mieszkańców, zmniejszające czynniki negatywne oraz mające pozytywny wpływ na środowisko. 9
Warunki uzyskania wsparcia ze środków inicjatywy JESSICA Projekt Miejski kwalifikuje się do finansowania ze środków Funduszu Powierniczego JESSICA jeśli: 1. jest zgodny z WRPO na lata 2007-2013; 2. spełnia wymogi programu pomocowego; 3. wpisuje się w Lokalny Plan Rewitalizacji; 4. przejdzie procedurę oceny prowadzoną przez FROM 10
Lokalny Plan Rewitalizacji 1. Wymóg programów rewitalizacyjnych zgodnie z Art. 44 Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 2. Fundusze inicjatywy JESSICA powinny być inwestowane w partnerstwa publiczno-prywatne jak również inne projekty miejskie umieszczone w zintegrowanym planie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. 3. Wytyczne w zakresie opracowania programów rewitalizacyjnych umożliwiających pozyskanie wsparcia w ramach inicjatywy JESSICA zostały przyjęte przez Zarząd Województwa we wrześniu 2009 r. 11
Lokalny Plan Rewitalizacji Programy rewitalizacyjne powinny być opracowane zgodnie z kryteriami i wskaźnikami wyznaczania obszarów rewitalizacji w ramach URBAN II, ZPORR oraz mieszkalnictwa uwzględniającymi m.in.: wysoki poziom: bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, zanieczyszczenie środowiska; niski poziom: przedsiębiorczości, wykształcenia, warunków mieszkaniowych. Kryteria związane z mieszkalnictwem są poszerzone o czynniki takie, jak: małe zasoby mieszkaniowe i niski poziom wydajności energetycznej. 12
Lokalny Plan Rewitalizacji Obszary dysfunkcyjne miasta Poznania 13
Synteza wyników analizy stanów kryzysowych dla obszarów miejskich (lata 2008 i 2009) Załącznik nr 2.7b do projektu Miejskiego Programu Rewitalizacji Miasta Poznania (edycja trzecia) 14
Miejski Program Rewitalizacji dla Obszarów Poprzemysłowych i Powojskowych miasta Poznania Załącznik nr 4 do projektu Miejskiego Programu Rewitalizacji Miasta Poznania (edycja trzecia) 15
Kto może być inwestorem JESSICA? Podmiotami realizującymi Programy Miejskie mogą być: 1. jednostki samorządu terytorialnego; 2. spółki komunalne; 3. partnerstwa publiczno-prywatne; 4. inwestorzy prywatni; 5. inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą. 16
Pożyczki dla Projektów Miejskich Na czym polega preferencyjność pożyczek? oprocentowanie pożyczki ustalone na podstawie stopy referencyjnej NBP (obecnie 4.5 %); spłata pożyczki do 20 lat; karencja w spłacie kapitału pożyczki do 4 lat; możliwość pomniejszenia oprocentowania o wskaźnik społeczny max. 2%. 17
Projekty finansowane ze środków Inicjatywy JESSICA Do tej pory do FROM (BGK) zostało złożonych 19 wniosków o wsparcie Projektów Miejskich, w ramach których podpisano umowy z pięcioma inwestorami. Łączna wartość finansowania pożyczką z Funduszu Powierniczego JESSICA przekracza kwotę 95,5 mln zł 1. Rewitalizacja przestrzeni miejskiej w centrum Leszna 2. Inkubator przedsiębiorczości w Poznaniu 3. Centrum biurowe Podwale w Poznaniu 4. Centrum kultury w Koźminie Wielkopolskim 5. Centrum konferencyjno-szkoleniowe w Ostrowie Wielkopolskim 18
Mapa projektów Poznao Leszno Koźmin Wlkp. Ostrów Wlkp. 19
Rewitalizacja przestrzeni miejskiej w centrum Leszna Projekt: Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych w centrum Leszna poprzez budowę Galerii Goplana Całkowita wartość inwestycji: 178 mln zł 42,37 mln Pożyczka JESSICA: 50 mln zł 11,90 mln Współfinansowanie w ramach działalności własnej BGK: 76,5 mln zł 18,21 mln kredyt inwestycyjny Inwestor: inwestor prywatny Lokalizacja: Inwestycja zlokalizowana na terenie poprzemysłowym po byłych zakładach produkcyjnych (Metalplast i Goplana) w centrum Leszna (w pobliżu rynku staromiejskiego) Efekty społeczne: rewitalizacja terenu poprzemysłowego w centrum Leszna, poprawa wizerunku starego miasta odrestaurowanie przylegającej zdewastowanej kamienicy i oddanie powierzchni dla miasta (powierzchnia pod muzeum i bibliotekę) przygotowanie ścieżki rowerowej, parkingów, przyległego placu miejskiego (z możliwością organizacji imprez kulturalnych przez miasto) 20
Rewitalizacja przestrzeni miejskiej w centrum Leszna 21
Inkubator przedsiębiorczości w Poznaniu Projekt: Rozwój Poznańskiego Parku Technologiczno- Przemysłowego - etap II Całkowita wartość inwestycji: 30,3 mln zł 7,21 mln Pożyczka JESSICA: 18,5 mln zł 4,40 mln Inwestor: inwestor publiczny spółka miejska Lokalizacja: Jeden z 3 etapów inwestycji na terenie Poznańskiego Parku Technologiczno - Przemysłowego, obejmującej budowę nowych i renowację starych budynków Efekty społeczne: rewitalizacja terenu poprzemysłowego, kreowanie nowych miejsc pracy, w tym w sektorze zaawansowanych technologii wzrost konkurencyjności Poznania i Regionu poprzez stwarzanie warunków służących przyciąganiu inwestorów stworzenie warunków sprzyjających transferowi technologii budowanie więzi kooperacyjnych pomiędzy inwestorami z Parku, a sektorem naukowo-badawczym 22
Inkubator przedsiębiorczości w Poznaniu 23
Centrum biurowe Podwale w Poznaniu Projekt: Rewitalizacja zdegradowanego obszaru przy ul. Małachowskiego w Poznaniu oraz budowa Centrum Biurowego "Podwale" Całkowita wartość inwestycji: 30 mln zł 7,14 mln Pożyczka JESSICA: 22,5 mln zł 5,36 mln Inwestor: inwestor prywatny Lokalizacja: Inwestycja położona jest w Poznaniu na obszarze poprzemysłowym Efekty społeczne: rewitalizacja obszaru poprzemysłowego, wzrost estetyki otoczenia i poprawa bezpieczeństwa (monitoring wizyjny), minimalizacja występujących na obszarze realizacji projektu patologii społecznych odrestaurowanie i utrzymanie przyległego parku miejskiego organizacja comiesięcznych nieodpłatnych szkoleń dla okolicznych mieszkańców 24
Centrum biurowe Podwale w Poznaniu 25
Centrum biurowe Podwale w Poznaniu 26
Centrum kultury w Koźminie Wielkopolskim Projekt: Zmiana sposobu użytkowania budynku biurowo-warsztatowego na budynek kulturalnooświatowy z przebudową i dobudową w Gminie Koźmin Wielkopolski Całkowita wartość inwestycji: 1,5 mln zł 0,36 mln Pożyczka JESSICA: 1 mln zł 0,24 mln Inwestor: inwestor publiczny Lokalizacja: Projekt realizowany w Koźminie Wielkopolskim Efekty społeczne: Rozszerzenie działalności kulturalnej na terenie Miasta i Gminy Koźmin Wielkopolski przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i ograniczenie patologii społecznych oraz aktywizację mieszkańców, a szczególnie środowisk dziecięcych i młodzieżowych podniesienie jakości zagospodarowania przestrzennego miasta, wzrost estetyki obszaru i wzrost atrakcyjności gospodarczej i społecznej 27
Centrum konferencyjno-szkoleniowe w Ostrowie Wielkopolskim Projekt: Centrum konferencyjno-szkoleniowe w Ostrowie Wielkopolskim Całkowita wartość inwestycji: 5,7 mln zł 1,36 mln Pożyczka JESSICA: 3,6 mln zł 0,86 mln Inwestor: inwestor prywatny Lokalizacja: Nieruchomość zlokalizowana w centralnej strefie Ostrowa Wielkopolskiego, stanowiąca historyczny element kompleksu koszarowego Efekty społeczne: modernizacja i adaptacja budynku byłego kasyna wojskowego w Ostrowie Wielkopolskim i nadanie mu nowych funkcji użytkowych spadek lokalnego bezrobocia 19 nowych miejsc pracy nieodpłatnie udostępnianie organizacjom pozarządowym sali konferencyjno-szkoleniowej 28
Wnioski i obserwacje Zróżnicowanie zakresów projektów (miejski ośrodek kultury, inkubator przedsiębiorczości, powierzchnie biurowe, centrum handlowe, akademiki, hotele, parkingi podziemne, targowisko miejskie) Zróżnicowanie wielkości projektów (od 1 do ~ 220 mln zł) oraz wartości oczekiwanego wsparcia (od kilkuset tysięcy zł do 50 mln zł) Znacznie wyższa podaż potencjalnych projektów miejskich w miastach pow. 50 tys. mieszkańców 29
Dziękuję za uwagę! Łukasz Walczyna Departament Wdrażania Programu Regionalnego ul. Szyperska 14, 61-754 Poznań Tel. 61 626 61 50 lukasz.walczyna@umww.pl 30