Opracowane przez ESKADRA MarketPlace, pierwszą w Polsce agencję dla miast i regionów. Marketing Miejsc. II faza prac nad strategią marketingu Województwa Opolskiego. Opole, Polska, 2007 r.
Still the only Polish winner of the: Eskadra MarketPlace jest częścią Grupy Eskadra, najczęściej nagradzanej w światowych konkursach polskiej grupy marketingowej.
WSTĘP OGÓLNY Opolszczyzna jako region nie posiada znanych powszechnie symboli - nie jest rozpoznawalna. W sondaŝach Województwo kojarzone jest jako typowy region Śląski (wielu odwiedzających Opolszczyznę twierdzi, Ŝe było na Śląsku). W rankingu atrakcyjności miast i województw Opolskie wypada najsłabiej. Inwestycje: Opolskie jest ostatnim zawodnikiem, który moŝe się przyłączyć do wyścigu. Mamy niewiele czasu. Potrzeba więc duŝo profesjonalizmu, energii i chęci. Marketing wewnętrzny: b. waŝny, jeśli nie najwaŝniejszy. Motywacja mieszkańców, świadoma walka ze zjawiskami migracyjnymi to kluczowe działania do podjęcia od zaraz. Wizerunek: Jest wiele moŝliwości! Opolszczyzna moŝe rozwijać swój potencjał w kilku róŝnych, ciekawych kierunkach.
Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju Województwa Opolskiego: Szanse rozwoju Członkostwo Polski w Unii Europejskiej i moŝliwość pozyskania środków na realizację zadań z funduszy wspólnotowych Rozwój infrastruktury w europejskich korytarzach transportowych, MoŜliwość realizacji w województwie przedsięwzięć przez inwestorów zewnętrznych w róŝnych dziedzinach gospodarki, szczególnie w zakresie zaawansowanych technologii Reforma finansów publicznych oraz poprawa opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej ZagroŜenia rozwoju Opóźnienia w realizacji inwestycji infrastrukturalnych o znaczeniu krajowym Niedostateczny postęp w reformowaniu finansów publicznych Bariery ekonomiczne w dostępie do usług zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalnych Niewykorzystanie moŝliwości, jakie daje integracja z Unią Europejską, dla podniesienia poziomu Ŝycia oraz rozwoju gospodarki Niekorzystne zmiany demograficzne
WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU OPOLSZCZYZNY (SWOT ROZWÓJ) Silne strony - niskie ceny nieruchomości - wieś opolska - istniejące tereny pod inwestycje przemysłu rolno- spoŝywczego - wysoki potencjał walorów turystycznych - lokalizacja regionu na trasie korytarza transeuropejskiego Bruksela Kijów - sąsiedztwo z Czechami- 4 międzynarodowe przejścia graniczne - rozbudowana sieć kolejowa Szanse rozwoju - największe w skali całego kraju fundusze na rozwój przedsiębiorczości (34% z funduszy unijnych 2007-2013) - konsekwentnie realizowany Program Odnowy Wsi - dogodne warunki klimatyczne dla rozwoju turystyki, rolnictwa - rozwój turystyki - istnienie telewizji lokalnych oraz czasopism - niemieckość Słabe strony -brak spójności w działaniu powiatów - zbyt niskie zaangaŝowanie w rozwój działalności kulturalnej - słabe wykorzystanie infrastruktury - niska ocena autorytetu władz w opinii publicznej - niski, niezadowalający poziom inwestycji (nakładów kapitałowych) w gospodarce na terenie województwa - brak lotniska - brak walorów turystycznych wyróŝniających się w skali kraju ZagroŜenia rozwoju - migracje - duŝa konkurencyjność ościennych województw w zakresie pozyskiwania nowych inwestycji - niska aktywność i zaangaŝowanie lokalnej społeczności w rozwój województwa (najniŝsza w kraju frekwencja wyborcza, najniŝsza w kraju liczba działających organizacji pozarządowych)
W procesie wyznaczania strategicznych kierunków komunikacji marketingowej Województwa analizie poddane zostały opinie uczestników konsultacji społecznych, badania przeprowadzone na zlecenie Grupy Eskadra, strony internetowe Urzędu Marszałkowskiego, gmin i powiatów a takŝe liczne publikacje, foldery oraz katalogi regionalne.
OPIS ANALIZY Analiza została przeprowadzona w oparciu o ogólnie dostępne dane zawarte w Banku Danych Regionalnych (BDR). Do analizy zostały wykorzystane dane z lat 1997-2005 (w niektórych przypadkach ze względu na dostępność danych przedziały te zostały ograniczone). Wykorzystano takŝe dane z Narodowego Spisu Powszechnego (NSP) 2002, oraz dane uzyskane z innych publicznych źródeł (reporty opublikowane na stronach WWW).
Proponowane strategiczne kierunki: 1. Opolszczyzna - raj inwestycyjny. 2. Opolszczyzna regionem kultury. 3. Opolszczyzna naturalna i ekologiczna. 4. Opolszczyzna najlepsza dla turystów. 5. Wiejskość - rolnictwo.
1. Kierunek strategiczny: RAJ INWESTYCYJNY
Ocena potencjału Opolskiego. Ekonomia i gospodarka, aktywność obywatelska, atrakcyjność turystyczna. MAZOWIECKIE WIELKOPOLSKIE POMORSKIE MAŁOPOLSKIE DOLNOŚLĄSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE ŁÓDZKIE LUBUSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE PODLASKIE ŚLĄSKIE -WARMIŃSKO MAZURSKIE LUBELSKIE PODKARPACKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE OPOLSKIE 81,2 67,7 67,6 66,2 63,3 62,1 55,3 50,1 49,3 46,8 46,3 44,1 44,1 42,1 42,0 38,3
Ocena trendu rozwoju: MAZOWIECKIE MAŁOPOLSKIE WIELKOPOLSKIE POMORSKIE ŁÓDZKIE DOLNOŚLĄSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE PODKARPACKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE OPOLSKIE LUBUSKIE PODLASKIE LUBELSKIE -WARMIŃSKO MAZURSKIE ŚLĄSKIE 27,5 25,9 25,8 25,4 23,0 22,8 20,0 19,9 19,9 19,8 19,0 18,5 18,4 16,7 15,9 14,7
INWESTYCJE Mocne strony niskie ceny nieruchomości lokalizacja regionu na trasie korytarza transeuropejskiego Bruksela Kijów dogodna lokalizacja 4 międzynarodowe przejścia graniczne Sąsiedztwo dwóch silnych i aktywnych regionów gospodarczych (Wrocław i Katowice (dobre rynki zbytu) Słabe Strony Z badań wynika, Ŝe hasło business - zupełnie nie kojarzy się z regionem WraŜenie braku postępu moŝe wzmacniać odniesienie do regionów sąsiednich, będących wręcz symbolami rozwoju i szybkich zmian badani respondenci kojarzą region bardziej z przyrodą, zielenią, festiwalem, znacznie mnie z inwestycjami często pojawia się opinia o złej jakości dróg w województwie opolskim przedsiębiorcy chętniej inwestują w województwie Dolnośląskim, czy Śląskim
WNIOSKI Ze względu na większą atrakcyjność inwestycyjną Ościennych województw (m.in. istnienie aktywnie działających stref ekonomicznych), na Dolnym i Górnym Śląsku lokowane są najbardziej atrakcyjne inwestycje. W obliczu tak silnej konkurencji naleŝy podejmować wszelkie moŝliwe działania słuŝące pozyskaniu inwestorów i oŝywieniu strefy biznesu. Nie wskazane jest jednak traktowanie inwestycji jako głównego atutu. Natura nie znosi próŝni /sektor MiŚ/p. spoŝywczy).
2. Kierunek strategiczny: Opolszczyzna - region kultury.
Atrakcyjność Województwa Atrakcyjność (ŚREDNIA) Skala 1-5 Atrakcyjność turystyczna (ocena ogólna) Przyroda Klimat, powietrze Jeziora, rzeki, akweny wodne Komunikacja Gastronomia - restauracje, karczmy, itd. Rozrywka-kina, dyskoteki Baza noclegowa Wydarzenia kulturalne-festiwale, koncerty Warunki uprawiania sportu Atrakcyjność zabytków (ocena ogólna) Muzea Mieszkańcy Opolskiego 3,50 4,12 3,61 3,33 3,04 3,82 3,24 3,31 3,56 3,17 3,91 3,52 Reszta kraju 3,65 3,89 3,71 3,64 3,61 3,86 3,72 3,53 4,11 3,56 3,90 3,60
Opolszczyzna - region kultury. Mocne strony w skali kraju Opolszczyzna mocno kojarzy się z festiwalem aŝ 39% krajowych respondentów kojarzy Opolszczyznę z wydarzeniami kulturalnymi w kategorii najlepiej oceniane atrybuty 56% ankietowanych deklaruje, Ŝe Opolszczyzna to Festiwal Piosenki w Opolu. Amfiteatry (Góra Świętej Anny, O.). Słabe Strony oprócz powszechnie znanego festiwalu przewaŝają ciekawe imprezy ale o znaczeniu regionalnym (nie są znane) centra kultury wymagają modernizacji w porównaniu do konkurencji
WNIOSEK Mimo wielu ciekawych imprez Wypromowanie Opolszczyzny jako regionu kultury wymaga wiele czasu i ogromnych nakładów inwestycyjnych. Szansa komasacja, jakość, specjalizacja, PR.
3. Kierunek strategiczny: Opolszczyzna naturalna i ekologiczna.
Przyroda- ekologia Mocne strony NATURA 2000. W Województwie Opolskim za warte europejskiego nadzoru uznano 9 obszarów przyrodniczych Econet europejski system łączący obszary ekologicznie chronione. Dolina Odry z uchodząca do niej Stobrawką Z naturą obcować moŝna 34 rezerwatach (318 ha) w opinii respondentów region kojarzony jest często z przyrodą, krajobrazem, duŝą ilością zieleni Słabe Strony istnieją inne regiony Polski jak Bieszczady, czy Mazury, które kojarzą się z przyrodą znacznie silniej Opolszczyzna kojarzy się równieŝ ze Śląskiem (okręgiem przemysłowym) zbiorniki wodne zlokalizowane na terenie województwa wymagają podniesienia ich stanu czystości
Atrakcyjność Województwa Atrakcyjność (ŚREDNIA) Skala 1-5 Atrakcyjność turystyczna (ocena ogólna) Przyroda Klimat, powietrze Jeziora, rzeki, akweny wodne Komunikacja Gastronomia - restauracje, karczmy, itd. Rozrywka-kina, dyskoteki Baza noclegowa Wydarzenia kulturalne-festiwale, koncerty Warunki uprawiania sportu Atrakcyjność zabytków (ocena ogólna) Muzea Mieszkańcy Opolskiego 3,50 4,12 3,61 3,33 3,04 3,82 3,24 3,31 3,56 3,17 3,91 3,52 Reszta kraju 3,65 3,89 3,71 3,64 3,61 3,86 3,72 3,53 4,11 3,56 3,90 3,60
WNIOSEK Przyroda w regionie stanowi wielki potencjał. Jest przedmiotem stałej troski zarówno władz regionu jak i organizacji pozarządowych. To jeden z głównych atutów Opolszczyzny. W obliczu silnej konkurencji ze strony innych regionów nie naleŝy jej jednak traktować priorytetowo.
4. Kierunek strategiczny: Opolszczyzna najlepsza dla turystów.
Odwiedzanie województwa ODWIEDZANIE OPOLSKIEGO PRZEJAZD PRZEZ WOJEWÓDZTWO Nie pamiętam; 3% Nie pamiętam; 5% Tak ; 47% Nie; 51% Tak ; 56% Nie; 39% raz kilka razy (ale mniej niŝ 6) kilka razy (od 6 do 10 razy) więcej niŝ 10 razy Mieszkańcy Polski (spoza woj. Opolskiego) N=460 14% 29% 18% 40% Mieszkańcy Polski (spoza woj. Opolskiego), którzy nie odwiedzili Województwa. N=233 23
Cel przyjazdu do województwa Opolskiego. Odwiedziny rodziny, przyjaciół 45% Wypoczynek letni-wakacje, urlop 31% SłuŜbowy-związany z pracą 23% 0% 10% 20% 30% 40% 50%
Turystyka i rekreacja: Mocne strony ogromny potencjał walorów turystycznych: przyrodniczych, krajoznawczych, obecność szlaków rowerowych i pieszych o róŝnorodnej tematyce cisza i spokój - to równieŝ jedno z częstszych skojarzeń naszych respondentów Dobre uwarunkowania klimatyczne Słabe strony ciągle zbyt słabe przygotowanie infrastruktury słaba promocja turystyczna regionu ogromna konkurencja ze strony Małopolski, czy Dolnego Śląska zanieczyszczenie wód w zbiornikach wodnych
WNIOSEK Rozwój agro- i eko- turystyki na terenach wiejskich oraz turystyki biznesowej w miastach to przyszłość Opolszczyzny. Przygotowanie odpowiedniej bazy turystycznej i paraturstycznej wymaga jednak duŝo czasu i zaangaŝowania. Postępy i efekty pojawiać się będą stopniowo.
5. Kierunek strategiczny: Wieś opolska. Gospodarność. Przemysł rolniczy.
Wiejskość Przemysł rolniczy Mocne strony na pytanie z czego jesteś dumny mieszkaniec Opolszczyzny odpowiada często: z Wśi Opolskiej Opolska Wieś w skojarzeniach respondentów krajowych to porządek, czystość i schludność ponad 60% regionu stanowią uŝytki rolne władze regionalne podkreślają, iŝ najwaŝniejsze jest pobudzenie przedsiębiorczości zwłaszcza w sferze usług i przetwórstwa rolno- spoŝywczego Opolszczyzna znajduje się w krajowej czołówce jeśli chodzi o plony zbóŝ a takŝe produkcję mleka krowiego Bogactwo tradycji na przykładzie kuchni regionalnej Słabe strony promując wiejskość zmniejszamy moŝliwości rozwoju miast opolskich stereotypowo prowincjonalizujemy region nie mamy odp. silnego wizerunku na tym polu - ryzykujemy starcie na tym polu z regionami o silnych cechach komunikacyjnych w tej dziedzinie
Wiejskość to wiele moŝliwości!! Opolszczyzna to region o tradycjach rolniczych, silny dzięki swoim mocnym podstawom, inwestycjom rolnospoŝywczym, historii etc.
Wczesna wiosna, ciepłe lato oraz długa łagodna jesień. Mały, pełen barw region rolniczy. Lasy, łąki
Polska czy Holandia?
Wysoko rozwinięty przemysł rolno- spoŝywczy. Mleko, sery, zboŝe, owoce. Opolszczyzna moŝe zasłynąć ze swoich naturalnych produktów /markowych/.
Promocja Opolszczyzny jako regionu rolno-spoŝywczego (na wzór holenderski) to naturalny i mocny kierunek.
Konieczność stworzenia regionalnych marek spoŝywczych. Opolskie smaczne i zdrowe, Dobre Bo Opolskie.
Komunikat region rolniczy, wiejskość moŝna przedstawić na dwa sposoby: RACJONALNIE dobrze zarządzana wieś niemiecka precyzja i porządek zasobna, dobrze zagospodarowana (to dobry punkt widzenia z pewnością przyciągający inwestorów).
Drugi punkt widzenia: EMOCJONALNY cisza, spokój, harmonia wypoczynek bezpieczeństwo swoboda (To dobry punkt widzenia dla turystów, działań związanych z ochroną przyrody).
WSZYSTKO JUś MAMY! BRAKUJE TYLKO HOLENDERSKICH KWIATÓW!? : )
Z czym musimy się zmierzyć? Z duŝymi i silnymi sąsiadami (pozycjonowanie). Autostradą bez zjazdów i stacji (lobbying, konkretne inwestycje). Nijakością komunikacyjną. Brakiem zdecydowania w działaniu. Opolskie potrzebuje mocnych liderów (leadership+wizja i strategia).
USP? Unikalna wieś. W niej solidność, gospodarność, bogactwo kulinarnych specjałów, tradycji ludowych, wątki eko, agroturystyczne, nowoczesny wątek rolnictwa wydajnego, walory geograficzne i klimatyczne sprzyjające długiej i bujnej wegetacji. Generalnie kameralna kraina małych miejscowości, lokalnych społeczności. Komunikacja międzykulturowa. Mniejszość niemiecka jako katalizator. W niej tolerancja, umiejętność utrzymania dobrosąsiedzkich stosunków, relacje międzykulturowe (cross cultural communications). Jedyne takie miejsce gdzie Niemcy Ŝyją w zgodzie z Polakami od dawna (i co z tego wynika). Wielokulturowość. Pomost. Ludzie i stereotypy narodowościowe.
BIG IDEA. Wieś. Na bazie USP. Region sielski, piękny, wygodny do Ŝycia, spokojny. Świadomy swojego piękna, charakteru, z dystansem patrzący na wielkomiejską gorączkę sąsiadów. Rozkwit. Na bazie USP i danych. Symbolem Opolszczyzny stają się kwiaty, słowem kluczowym region rozkwitu, kwitnąca opolszczyzna. Dialog. Na bazie USP. Mniejszość niemiecka jako pretekst do zajęcia pozycji miejsca DIALOGU, bramy łączącej cywilizacje, kultury, narody. Rozumiemy, rozmawiamy, szanujemy, podziwiamy się wzajemnie. Niemcy, przesiedleńcy, autostrada, brama morawska etc. Muzyka. Na bazie skojarzeń. Z zaląŝka (Festiwal) wykuwamy nową jakość (region muzyki, festiwali, NONSTOP Festiwal, amfiteatry). Stawiamy na kulturę.
Wieś>Gospodarność. Na bazie USP. Region sielski, piękny, wygodny do Ŝycia, spokojny. Świadomy swojego piękna, charakteru, z dystansem patrzący na wielkomiejską gorączkę sąsiadów. Pełen tradycjnych przysmaków. Solidny, historyczny, gospodarny, wydajny, europejski.
Rozkwit. Na bazie USP i danych. Symbolem Opolszczyzny stają się kwiaty, słowem kluczowym region rozkwitu, kwitnąca opolszczyzna.
Dialog. Na bazie USP. Mniejszość niemiecka jako pretekst do zajęcia pozycji miejsca DIALOGU, bramy łączącej cywilizacje, kultury, narody. Rozumiemy, rozmawiamy, szanujemy, podziwiamy się wzajemnie. Niemcy, przesiedleńcy, autostrada, brama morawska etc.
Muzyka. Na bazie skojarzeń. Z zaląŝka (Festiwal) wykuwamy nową jakość (region muzyki, festiwali, NONSTOP Festiwal, amfiteatry). Stawiamy na kulturę.
BIG IDEA. Wieś. Na bazie USP. Region sielski, piękny, wygodny do Ŝycia, spokojny. Świadomy swojego piękna, charakteru, z dystansem patrzący na wielkomiejską gorączkę sąsiadów. Jedzenie. Rozkwit. Na bazie USP i danych. Symbolem Opolszczyzny stają się kwiaty, słowem kluczowym region rozkwitu, kwitnąca opolszczyzna. Linia abstrakcyjna. Dialog. Na bazie USP. Mniejszość niemiecka jako pretekst do zajęcia pozycji miejsca DIALOGU, bramy łączącej cywilizacje, kultury, narody. Rozumiemy, rozmawiamy, szanujemy, podziwiamy się wzajemnie. Niemcy, przesiedleńcy, autostrada, brama morawska etc. Muzyka. Na bazie skojarzeń. Z zaląŝka (Festiwal) wykuwamy nową jakość (region muzyki, festiwali, NONSTOP Festiwal, amfiteatry). Stawiamy na kulturę.
Dyskusja i etap III. Wybór i rozwinięcie.
Mateusz Zmyślony Creative Director, m.zmyslony@eskadra.com.pl Dziękujemy za uwagę!
ESKADRA MarketPlace Grupa ESKADRA Biuro Warszawa: ul. Racławicka 118 02-634 Warszawa +48 22 430 20 01 Biuro Kraków: ul. Jeleniogórska 30-422 Kraków +48 12 429 17 07 www.eskadra.com.pl