RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 207356 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 368957 (51) Int.Cl. A61C 13/23 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 07.07.2004 (54) Metoda wykonania protezy zębowej i proteza zębowa górna oraz proteza zębowa żuchwowa wykonana tą metodą (43) Zgłoszenie ogłoszono: 27.12.2004 BUP 26/04 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.12.2010 WUP 12/10 (73) Uprawniony z patentu: BRATOS JERZY, Warszawa, PL Bratos Maciej, Stoney Creek On, CA (72) Twórca(y) wynalazku: JERZY BRATOS, Warszawa, PL MACIEJ BRATOS, Stoney Creer On, CA (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Emilia Stankiewicz PL 207356 B1
2 PL 207 356 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest metoda wykonania funkcjonalnej protezy zębowej i proteza zębowa górna oraz proteza zębowa żuchwowa, przeznaczone do stosowania przy bezzębiu całkowitym. We współczesnej protetyce wciąż trwają poszukiwania takich metod i rozwiązań konstrukcyjnych pełnej protezy zębowej, które gwarantowałyby mocne, pewne i szczelne osadzenie jej na podłożu wyrostka zębodołowego zapewniające maksymalny komfort jej użytkowania zbliżony do naturalnego, wyeliminowanie podrażnień błony śluzowej przez protezę żuchwy w obrębie występów kres (linea mylohyoidea) leżących po obu stronach osi symetrii żuchwy, ciągnących się od spojenia żuchwy ku tyłowi i ku górze, wyczuwalnych przez błonę śluzową dna jamy ustnej, do których przyczepiony jest mięsień gnykowo-żuchwowy (musculus mylohyoideus), a także wyeliminowanie przenikania pod protezę górną żutego pokarmu oraz powietrza. Znane metody i rozwiązania konstrukcyjne nie eliminują powyższych problemów: w przypadku protezy górnej - ze względu na nieszczelność protezy występującą na całym jej obwodzie i trudności w skojarzeniu twardego jej materiału z miękką i ruchomą tkanką podniebienia miękkiego, co powoduje zjawisko ciągłej dehermetyzacji protezy, zaś w przypadku protezy żuchwy - ze względu na bardzo wrażliwe występy kres, protezy te mają ograniczony obszar objęcia protezą dziąseł w kierunku miękkiej tkanki podjęzykowej. Najbardziej zbliżonym, znanym rozwiązaniem jest proteza zębowa (patent nr 173 623), w której proteza żuchwy składa się z trzonu i podkładu połączonych rozłącznie, gdzie trzon wykonany jest z twardego materiału zawierającego metalowy wkład wzmacniający, zaś podkład wykonany jest z wysoce elastycznego materiału osłaniającego protezę od strony śluzówki. Rozwiązanie konstrukcyjne protezy żuchwy w odczuwalny dla użytkownika sposób stabilizuje ją na wyrostku zębodołowym, jednakże nie eliminuje podrażnień w obszarze występów kres. Celem wynalazku jest opracowanie takiej metody wykonania protezy, dzięki której uzyska się maksymalne podobieństwo jej funkcjonowania do funkcjonowania uzębienia naturalnego. Celem wynalazku jest również opracowanie konstrukcji protezy zapewniającej właścicielowi maksymalny komfort użytkowania, w przypadku protezy żuchwy - eliminującej występowanie podrażnień błony śluzowej w obrębie występów wyżej opisanych kres i jednocześnie mającej zwiększoną powierzchnię styku z dziąsłem w kierunku miękkiej tkanki podjęzykowej, a w przypadku protezy górnej - doszczelnienie jej eliminujące przenikanie pod nią powietrza i żutego pokarmu, maksymalne dopasowanie jej do podniebienia użytkownika i zwiększenie skuteczności jej przylegania. Metoda według wynalazku polega na tym, że na powierzchnię wewnętrzną protezy górnej współpracującą z podniebieniem nanosi się za pomocą laminowania, w zależności od miejsca, jedną i/lub wielokrotną warstwę takiego elastycznego i jednocześnie sprężystego tworzywa w postaci rozpuszczonej, którego struktura po odparowaniu rozpuszczalników przybiera postać folii wysokoodpornej na wielokrotne odkształcenia, przy czym powierzchnię nanoszenia wydłuża się w obszarze podniebienia miękkiego poza twardy kontur protezy w głąb podniebienia miękkiego co najmniej o 2 mm. Całą powierzchnię wewnętrzną protezy górnej laminuje się jednokrotnie, brzegi tej powierzchni -dwukrotnie, zaś obszar leżący w obrębie podniebienia miękkiego i częściowo wydłużony poza kontur tej protezy w głąb podniebienia miękkiego - trzykrotnie. Metoda według wynalazku polega również na tym, że w elastycznym, sprężystym podkładzie protezy żuchwy składającej się z trzonu i podkładu, od strony kontaktującej się z dziąsłem, w obrębie występów kres, do których przyczepione są mięśnie gnykowo-żuchwowe, kształtuje się komory powietrzne obejmujące te występy z takim nadmiarem, żeby proteza przemieszczająca się podczas żucia nie miała w żadnym położeniu wspólnych punktów styku z występami kres. Proteza żuchwowa składająca się z twardego trzonu i elastycznego, sprężystego podkładu według wynalazku ma w podkładzie od strony stykającej się z dziąsłem, na wysokości i w obrębie występów kres, ukształtowane komory powietrzne obejmujące te występy z takim nadmiarem, żeby proteza zębowa przemieszczająca się podczas żucia nie miała w żadnym położeniu wspólnych punktów styku z występami kres. Wymiary komór dostosowuje się indywidualnie do wymiarów występów kres użytkownika protezy żuchwy. Takie rozwiązanie skutecznie eliminuje zjawisko wywoływania przez protezę żuchwy podrażnień błony śluzowej w obrębie występów kres stanowiących przyczepy mięśni gnykowo-żuchwowych oraz pozwala na zwiększenie obszaru przylegania płaszczyzny protezy żuchwy poza te występy w kierunku miękkiej tkanki podjęzykowej.
PL 207 356 B1 3 Proteza zębowa górna według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma warstwę folii o zróżnicowanej grubości pokrywającej całą jej powierzchnię stykającą się z płaszczyzną podniebienia i połączonej z nią nierozłącznie, przy czym w obszarze podniebienia miękkiego folia w postaci cienkiego płatka wystaje poza twardy kontur protezy na co najmniej na 2 mm. Stosunek grubości folii w obszarze brzegów protezy wynosi nie mniej, niż 2:1 w stosunku do grubości podstawowej występującej w części środkowej protezy, zaś stosunek grubości folii w obszarze protezy przechodzącym poza jej kontur w płatek oraz wystającego płatka folii wynosi nie mniej, niż 3:1 w stosunku do grubości podstawowej. Takie rozwiązanie gwarantuje skuteczne dopasowanie protezy do kształtu podniebienia użytkownika dzięki użyciu warstwy sprężystego, elastycznego materiału zapewniającego jednocześnie jej szczelność na całym obwodzie, a dzięki wystającemu poza jej kontur płatkowi - także efektywną współpracę protezy górnej z podniebieniem miękkim i wyeliminowanie możliwości przedostawania się pod nią powietrza i pokarmu. Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok modelu protezy żuchwy z widocznymi płytkami do formowania komór, fig. 2 - przekrój poprzeczny przez model z uformowanym podkładem protezy żuchwy, fig. 3 - przekrój poprzeczny żuchwy na wysokości występów kres z nałożoną na nią protezą według wynalazku, fig. 4 - widok protezy górnej na modelu, fig. 5 - przekrój podłużny przez protezę górną rozpiętą na modelu. P r z y k ł a d: Zgodnie z metodą według wynalazku na modelu M formującym sprężysty podkład protezy żuchwy kształtuje się komory powietrzne za pomocą dodatkowych kształtek K indywidualnie odwzorowujących z nadmiarem występy kres. W przypadku protezy górnej, umieszcza się ją na modelu M i całą jej powierzchnię wewnętrzną współpracującą z podniebieniem laminuje się elastycznym, sprężystym, płynnym tworzywem jednokrotnie w obszarze podniebienia miękkiego wychodząc na powierzchnię modelu poza twardy kontur protezy o 3 mm. Następnie brzegi protezy oraz część wystającą poza jej kontur pokrywa się drugą warstwą tworzywa i na koniec okolice protezy przechodzące w część wystającą poza jej kontur wraz z tą częścią pokrywa się trzecią warstwą tworzywa. Proteza żuchwowa, składająca się z twardego trzonu T i elastycznego podkładu P, ma w podkładzie P od strony stykającej się z dziąsłem S, na wysokości i w obrębie występów kres ukształtowane komory powietrzne A. Proteza zębowa górna G ma warstwę folii F o zróżnicowanej grubości pokrywającej całą jej powierzchnię stykającą się z płaszczyzną podniebienia i połączoną z nią nierozłącznie, przy czym w obszarze podniebienia miękkiego folia w postaci cienkiego płatka C wystaje poza twardy kontur protezy G na 3 mm w głąb podniebienia miękkiego. Zastrzeżenia patentowe 1. Metoda wykonania pełnej protezy zębowej według wynalazku, znamienna tym, że w elastycznym, sprężystym podkładzie protezy żuchwy składającej się z trzonu i podkładu, od strony kontaktującej się z dziąsłem, w obrębie występów kres, do których przyczepione są mięśnie gnykowo- -żuchwowe, kształtuje się komory powietrzne obejmujące te występy z takim nadmiarem, żeby proteza przemieszczająca się podczas żucia nie miała w żadnym położeniu wspólnych punktów styku z występami kres, natomiast na powierzchnię wewnętrzną protezy górnej współpracującą z podniebieniem nanosi się za pomocą laminowania, jedną i/lub wielokrotną warstwę takiego elastycznego i jednocześnie sprężystego tworzywa w postaci rozpuszczonej, którego struktura po odparowaniu rozpuszczalników przybiera postać folii wysokoodpornej na wielokrotne odkształcenia. 2. Metoda według zastrz. 1, znamienna tym, że w protezie górnej powierzchnię nanoszenia wydłuża się w obszarze podniebienia miękkiego poza twardy kontur protezy w głąb podniebienia miękkiego co najmniej o 2 mm. 3. Metoda według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że w protezie górnej całą powierzchnię wewnętrzną laminuje się jednokrotnie, brzegi tej powierzchni - dwukrotnie, zaś obszar leżący w obrębie podniebienia miękkiego i częściowo wydłużony poza kontur tej protezy w głąb podniebienia miękkiego - trzykrotnie. 4. Proteza zębowa pełna, składająca się z protezy górnej i protezy żuchwy, przy czym proteza żuchwy składa się z twardego trzonu i elastycznego, sprężystego podkładu, według wynalazku, znamienna tym, że proteza żuchwy ma w podkładzie P od strony stykającej się z dziąsłem S, na wyso-
4 PL 207 356 B1 kości i w obrębie występów kres, ukształtowane komory powietrzne A obejmujące te występy z takim nadmiarem, żeby przemieszczając się podczas żucia nie miała w żadnym położeniu wspólnych punktów styku z tymi występami. 5. Proteza według zastrz. 4, znamienna tym, że proteza zębowa górna G ma warstwę folii F o zróżnicowanej grubości pokrywającej całą jej powierzchnię stykającą się z płaszczyzną podniebienia i połączonej z nią nierozłącznie. 6. Proteza według zastrz. 5, znamienna tym, że w protezie górnej, w obszarze podniebienia miękkiego folia F w postaci cienkiego płatka C wystaje poza twardy kontur protezy na co najmniej na 2 mm. 7. Proteza według zastrz. 6, znamienna tym, że stosunek grubości folii F w obszarze brzegów protezy górnej wynosi nie mniej, niż 2:1 w stosunku do grubości podstawowej występującej w części środkowej tej protezy, zaś stosunek grubości folii w obszarze protezy przechodzącym poza jej kontur w płatek C oraz wystającego płatka C folii F wynosi nie mniej, niż 3:1 w stosunku do grubości podstawowej. Rysunki
PL 207 356 B1 5
6 PL 207 356 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.