Giełda towarowa
Zarys rozwoju Pierwsza giełda towarowa powstała w Chicago w 1848 r., W 1921r. zatwierdzono ustawę giełdową, Pierwszą powstałą giełdą towarową w tym czasie była Giełda Zbożowo-Towarowa w Warszawie, W 1950 r. uchylono moc prawną rozporządzenia o organizacji giełd, tym samym giełdy towarowe przestały funkcjonować, Z czasem warunki prawno-ekonomiczne wywołały potrzebę stworzenia nowych norm prawnych dla ich działania, Tworząc standardy giełd wzorowano się na innych krajach w których giełdy towarowe funkcjonowały z powodzeniem, W 1995 r. powstała Warszawska Giełda Towarowa, a już 2001 możliwy był na niej handel internetowy, Z czasem WGT wprowadzała kolejne kontrakty (euro, dolar, korona czeska, frank szwajcarski).
Warunki funkcjonowania giełdy Prowadzenie giełdy towarowej wymaga zgody właściwego ministra finansów, Giełda towarowa może być prowadzona wyłącznie w formie prawnej spółki akcyjnej, w której akcje są imienne, Posiadanie statutu oraz regulaminu, Ustalenie struktury organizacyjnej giełdy, Odpowiednie wyposażenie materialne, Zapewnienie bezpieczeństwa finansowego operacji, jak i uczestników giełdy.
Struktura organizacyjna Zadania poszczególnych organów Zgromadzenie członków - najwyższa władza giełdy, wybiera pozostałe władze giełdy, Zgromadzenie członków Rada giełdy - zarządza wszystkimi sprawami giełdy, Rada dyrektorów - kilkanaście osób wybieranych spośród członków giełdy; kierują giełdą, Rada giełdy Rada dyrektorów Komisje giełdowe Komisja dyscyplinarna rozstrzyganie sporów natury etycznej, Komisja dyscyplinarna Komisja rozjemcza Komisja notowań Komisja rozjemcza - powołana do rozstrzygania sporów wynikających z transakcji handlowych, Komisja notowań - ustala kursy giełdowe i ogłasza je w formie zestawień lub notowań.
Funkcje i rola giełd towarowych Giełd towarowa pełni funkcję handlową, Umożliwia obrót towarami rolnymi, Ustala odpowiednie miejsce i czas na handel pomiędzy uczestnikami, Tworzy jednolite zasady i standardy do prowadzenia handlu, Gromadzi oraz rozpowszechnia informacje cenowe i rynkowe dla uczestników i publiczności, Tworzy mechanizmy gwarancji dla zawieranych umów, Ustala warunki płatności pomiędzy uczestnikami. Towary będące przedmiotem najbardziej ożywionego handlu są: Zboża, Towary roślinne (cukier, kawa, oleje), Towary pochodzenia zwierzęcego, Metale, Surowce i produkty chemiczne (ropa, benzyna, olej napędowy i opałowy). Przedmiotem obrotu mogą być tylko towary wymienione w ustawie.
Rodzaje transakcji na giełdzie towarowej Transakcje rzeczywiste (efektywne) Transakcje spekulacyjne SPOT (transakcja z natychmiastową dostawą) Transakcje terminowe Transakcja na przybycie Transakcje zabezpieczające Transakcja na załadowanie
Cechy charakterystyczne giełd towarowych Masowość towarów Jednorodność towarów Brak fizycznej obecności towarów Obrót towarami o różnym stadium produkcji
Przedmiot obrotu na giełdach Towary masowe o wspólnych cechach typowych Produkty pochodzenia zwierzęcego Surowce przemysłowe Rośliny przemysłowe Metale Zboża
Warunki kontraktu Terminowe dostawne forward Wszystkie warunki negocjowane między kupującym i sprzedającym Terminowe przyszłościowe futures Wszystkie warunki są standaryzowane i ustalone przez giełdę. Licytowana jest tylko cena Miejsce handlu Dowolne Wyłącznie na giełdzie Dostawa towaru Fizyczna dostawa towaru Likwidacja towaru przez zawarcie transakcji odwrotnej i zamknięcie swojej pozycji. 1-3% kończy się fizyczną dostawą Depozyt Nie wymagany Depozyt obowiązkowy, wielkość ustalona przez giełdę
Kontraktu Forward Zabezpiecznie przed zmianą ceny
Futures 40,4 wartość na giełdzie Kontrakt: 1000x40 depozyt : 5% min dep:4,5% 40,2 40 39,8 39,6 39,4 39,2 Cena 21.10.2016 22.10.2016 23.10.2016 24.10.2016 25.10.2016 osoba A(sprzedaż) osoba B(kupno) 2000 2000 1800 2200 1700+315 2300 2415 1900 2715 1600 Saldo : A zysk 400 B strata 400
Uczestnicy wymiany giełdowej Członkowie giełdy Uczestnicy giełdy Maklerzy giełdowi Goście giełdy
Kto może zostać członkiem giełdy?* Przedsiębiorstwa energetyczne Odbiorcy będący osobami prawnymi Towarowe domy maklerskie oraz domy maklerskie * Na przykładzie Towarowej Giełdy Energii SA
Jak zostać dopuszczonym do działania na wybranym rynku? 1. Kompletny wniosek zawarcie umowy o członkostwo 2. Status Członka Giełdy 3. Zezwolenie od KNF 4. Członkostwo w IRGiT 5. Zatrudnienie 6. Kompletny wniosek - dopuszczenie do działania na giełdzie 7. Akceptacja przez Zarząd Giełdy
Korzyści członkostwa Jawne i przejrzyste reguły Równość podmiotów bez względu na ich wielkość Bezpieczeństwo transakcji Obiektywne ceny rynkowe
Giełda zapewnia uczestnikom: Jakość produktów Możliwość zabezpieczenia się przed stratami wynikającymi z niekorzystnych zmian cen towarów Równy dostęp do ofert sprzedaży i kupna Możliwość racjonalnego planowania produkcji i gospodarki finansowej Zwiększenie płynności obrotu towarowego Bezpieczeństwo transakcji (transfer ryzyka) Jednakowy dostęp do informacji rynkowych Jawne, przejrzyste i jednakowe dla wszystkich reguły zawierania transakcji handlowych Redukcję kosztów negocjacji
Wymagania EURONEXT(MATIF) pszenica Ciężar właściwy min 76kg/hl wilgotność MAX 15% Ziarna połamane max 4% Ziarna porośnięte max 2% Nieczystości max 2%
Towarowa Giełda Energii
Dziękujemy za uwagę Wykonanie: Weronika Wawrzyniak, Joanna Wiercińska, Małgorzata Winiarska, Daniel Wojewski, Marcin Zaborowski
Bibliografia Handel zagraniczny. Poradnik dla praktyków, Redakcja naukowa Beata Stępień, PWE Warszawa 2012 Towarowa Giełda Energii S.A., www.tge.pl Giełda Papierów Wartościowych, www.gpw.pl Związek Maklerów i Doradców, www.zmid.org.pl Giełdy Towarowe M.Drewiński, PWE Warszawa 1997 AGROLOK, www.agrolok.pl Znaczenie Giełdy Towarowej na rynku paliw i energii przykłady zastosowań, dr inż. Janusz Zawiła-Niedźwiecki Politechnika Warszawska http://www.polpx.pl/pl/340/informacja-o-towarowej-gieldzie-energii-i-rynku-energii-w-polsce Handel zagraniczny. Organizacja i technika, red. J. Rymarczyk, PWE Warszawa 2012 Słownik handlu zagranicznego, K. P. Białecki, PWE Warszawa 1993 http://www.knf.gov.pl/images/instrumenty%20pochodne_tcm75-17587.pdf https://www.tge.pl/fm/upload/forum_obrotu_2015/prezentacje/instrumenty_finansowe_na_rynku_energii.pdf Warszawska Giełda Towarowa S.A., http://www.wgt.com.pl