Wymagania edukacyjne z biologii mgr Anna Kwaśniak
Wymagania edukacyjne z biologii w klasie I niezbędne do uzyskania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej Poziomy wymagań edukacyjnych: K konieczny (ocena dopuszczająca) P podstawowy (ocena dostateczna) R- rozszerzający (ocena dobra) D- dopełniający (ocena bardzo dobra) rozpoznaje na schemacie podstawowe elementy budowy komórki wymienia czynności życiowe organizmów wymienia czynniki niezbędne do życia organizmów wymienia substraty i produkty fotosyntezy i oddychania przedstawia miejsce występowania bakterii i protistów bakterii, protistów w przyrodzie i dla wymienia najważniejsze choroby wywołane przez wirusy, bakterie, protisty Poziom wymagań - ocena śródroczna rozpoznaje po opisie wskazuje cechy umożliwiające elementy komórki rozróżnianie komórki bakterii, przedstawia funkcje roślin, zwierząt poszczególnych elementów przedstawia fotosyntezę, komórki oddychanie tlenowe oraz określa warunki przebiegu fermentację mlekową i fotosyntezy i oddychania alkoholową jako procesy ocenia, czy dany organizm dostarczające energii jest samożywny czy przedstawia podstawowe cudzożywny czynności życiowe organizmu podaje znaczenie czynności jednokomórkowego na życiowych organizmu przykładzie eugleny oraz (jednokomórkowego i pantofelka wielokomórkowego) wymienia cechy, którymi wirusy wymienia cechy różnią się od organizmów umożliwiające zbudowanych z komórek zakwalifikowanie posługuje się prostym kluczem do organizmu do bakterii, oznaczania organizmów protestów przedstawia profilaktykę chorób wirusowych, bakteryjnych porównuje budowę komórki bakterii, roślin i zwierząt identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela grzybów, glonów na podstawie określonych cech uzasadnia potrzebę klasyfikowania organizmów przedstawia zasady systemu klasyfikacji biologicznej (system jako sposób katalogowania organizmów, jednostki taksonomiczne, podwójne nazewnictwo)
wskazuje miejsca występowania grzybów i porostów grzybów, porostów i glonów w przyrodzie i dla identyfikuje na schemacie organy rośliny wymienia tkanki roślinne wskazuje cechy glonów, mchów, paproci, roślin nagozalążkowych i okrytozalążkowych podaje przykłady różnych sposobów rozsiewania się nasion Poziom wymagań - ocena roczna wskazuje cechy porównuje cechy morfologiczne umożliwiające glonów, mszaków, paprotników, zakwalifikowanie organizmu roślin nagozalążkowych i do grzybów, porostów, okrytozalążkowych mszaków, paprotników, identyfikuje organy rośliny po roślin nagozalążkowych i opisie okrytozalążkowych podaje modyfikacje organów wskazuje cechy tkanek rośliny z uwzględnieniem ich roślinnych funkcji opisuje organy rośliny i opisuje budowę i funkcję tkanek przedstawia ich podstawowe roślinnych funkcje określa rolę kwiatu w wymienia elementy budowy rozmnażaniu płciowym nasienia opisuje warunki niezbędne do wymienia elementy budowy procesu kiełkowania nasienia kwiatu (okwiat: działki (temperatura, woda, tlen) kielicha i płatki korony oraz słupkowie i pręcikowie) przedstawia rolę owocu w rozsiewaniu nasion wskazuje cechy adaptacyjne w budowie tkanek roślinnych do pełnienia określonych funkcji identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela mszaków, paprotników, roślin nagozalążkowych i okrytozalążkowych na podstawie charakterystycznych cech przedstawia etapy rozmnażania mszaków, paprotników i roślin nasiennych
Poziomy wymagań edukacyjnych: K konieczny (ocena dopuszczająca) P podstawowy (ocena dostateczna) R- rozszerzający (ocena dobra) D- dopełniający (ocena bardzo dobra) Wymagania edukacyjne z biologii w klasie II niezbędne do uzyskania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej Poziom wymagań - ocena śródroczna wymienia tkanki zwierzęce wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów, mięczków wymienia cechy ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków wskazuje środowisko życia poszczególnych grup bezkręgowców i kręgowców opisuje funkcje poszczególnych układów narządów podaje funkcje skóry rozpoznaje niepokojące zmiany na skórze wymienia elementy szkieletu osiowego i kończyn, rozpoznaje je na schemacie wymienia narządy układu pokarmowego i oddechowego, rozpoznaje je na schemacie przedstawia źródła składników pokarmowych podaje korzyści z prawidłowego odżywiania się przedstawia czynniki wpływające na prawidłowy stan i funkcjonowanie układu oddechowego rozpoznaje na schemacie tkanki zwierzęce porównuje tryb życia poszczególnych grup kręgowców wymienia narządy wymiany gazowej kręgowców poznanych zwierząt w środowisku i dla opisuje współdziałanie poszczególnych układów narządów rozpoznaje na schemacie elementy budowy skóry opisuje stan zdrowej skóry przedstawia funkcje kości aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania układu ruchu wyjaśnia znaczenie składników pokarmowych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu podaje funkcje narządów układu pokarmowego i oddechowego przedstawia miejsce wchłaniania poszczególnych grup składników pokarmowych podaje funkcje tkanek zwierzęcych porównuje cechy morfologiczne, środowisko i tryb życia poszczególnych grup bezkręgowców i kręgowców pod kątem pokrycia ciała, narządów wymiany gazowej, ciepłoty ciała rozpoznaje według opisu elementy budowy skóry wskazuje cechy budowy fizycznej i chemicznej kości umożliwiające pełnienie przez nie określonych funkcji przedstawia rolę i skutki niedoboru niektórych witamin (A, C, D) przedstawia rolę błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego oblicza indeks masy podaje związek budowy narządów układu oddechowego z pełnioną funkcją opisuje przebieg wymiany gazowej w płucach przedstawia cechy tkanek zwierzęcych warunkujących pełnienie przez nie określonych funkcji identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela poszczególnych grup bezkręgowców i kręgowców na podstawie obecności charakterystycznych cech porównuje rozmnażanie i rozwój poszczególnych grup bezkręgowców i kręgowców określa czynniki wpływające na prawidłowy rozwój muskulatury ciała przedstawia skutki niedoboru składników mineralnych i aminokwasów egzogennych w organizmie analizuje konsekwencje zdrowotne niewłaściwego odżywiania opisuje przebieg wymiany gazowej w tkankach i przedstawia rolę krwi w transporcie gazów oddechowych
22 Wymagania edukacyjne Poziom wymagań - ocena roczna wymienia narządy układu krwionośnego i limfatycznego przedstawia rolę głównych składników krwi, wymienia grupy krwi aktywności fizycznej i prawidłowej diety dla właściwego funkcjonowania układu krążenia przedstawia społeczne znaczenie krwiodawstwa przeszczepów, w tym rodzinnych oraz zgody na transplantację po śmierci wymienia główne narządy układu wydalniczego podaje przykłady substancji, które są wydalane z organizmu opisuje funkcje układu nerwowego wymienia czynniki wywołujące stres, podaje przykłady pozytywnego i negatywnego działania stresu wymienia gruczoły dokrewne wymienia narządy układu rozrodczego profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową opisuje funkcję narządów układu krwionośnego i limfatycznego opisuje funkcje elementów układu odpornościowego śledziony, grasicy, węzłów chłonnych podaje rodzaje odporności podaje przykłady szczepień obowiązkowych i nieobowiązkowych (podaje ich znaczenie) wyjaśnia, na czym polega transplantacja narządów, podaje przykłady narządów do przeszczepu wymienia narządy biorące udział w wydalaniu podaje funkcje narządów układu wydalniczego opisuje budowę ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego wymienia rodzaje odruchów wskazuje lokalizację gruczołów dokrewnych przedstawia biologiczną rolę hormonu wzrostu, insuliny, adrenaliny przedstawia funkcję narządów płciowych przedstawia przebieg ciąży przedstawia krążenie krwi w obiegu płucnym i ustrojowym opisuje funkcje komórek biorących udział w odporności (makrofagi, limfocyty) rozróżnia odporność swoistą i nieswoistą, naturalną i sztuczną, bierną i czynną łączy budowę narządów układu wydalniczego z ich rolą opisuje łuk odruchowy przedstawia rolę odruchów warunkowych w uczeniu się przedstawia biologiczna rolę tyroksyny, testosteronu, estrogenów wyjaśnia wpływ różnych czynników na prawidłowy rozwój zarodka i płodu przedstawia cechy fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania opisuje działanie cząsteczek przeciwciał układu odpornościowego ocenia znaczenie szczepień opisuje konflikt serologiczny przedstawia etapy powstawania moczu porównuje rolę współczulnego i przywspółczulnego układu nerwowego przedstawia antagonistyczne działanie insuliny i glukagonu wyjaśnia wpływ różnych czynników na prawidłowy rozwój zarodka i płodu opisuje przebieg fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania
Wymagania edukacyjne z biologii w klasie III niezbędne do uzyskania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej Poziomy wymagań edukacyjnych: K konieczny (ocena dopuszczająca) P podstawowy (ocena dostateczna) R- rozszerzający (ocena dobra) D- dopełniający (ocena bardzo dobra) Poziom wymagań - ocena śródroczna przedstawia budowę oka i ucha przedstawia rolę zmysłów wymienia wady wzroku przedstawia wpływ hałasu na zdrowie higieny narządów wzroku i słuchu pojęć zdrowie i choroba higieny profilaktyki chorób nowotworowych posługuje się podstawowymi pojęciami genetyki (fenotyp, genotyp, gen) wymienia czynniki mutagenne wyjaśnia pojęcie ewolucji organizmów zna pojęcie dobór naturalny i sztuczny wskazuje podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi naczelnymi wyjaśnia sposób działania oka i ucha wskazuje lokalizację narządów zmysłów przedstawia przyczyny powstawania wad wzroku analizuje informacje dołączone do leków oraz wyjaśnia dlaczego nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych biologiczne mitozy i mejozy przedstawia strukturę podwójnej helisy DNA przedstawia zależność między genem a cechą przedstawia źródła wiedzy o ewolucji wyjaśnia na odpowiednich przykładach, na czym polega dobór naturalny i sztuczny podaje ogólną definicję mutacji, wyjaśnia sposób korygowania wad wzroku (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm) rozróżnia komórki haploidalne i diploidalne opisuje budowę chromosomu wskazuje rolę DNA w przechowywaniu informacji genetycznej przedstawia sposób zapisywania i odczytywania informacji genetycznej (kolejność nukleotydów w DNA, kod genetyczny) przedstawia dziedziczenie cech jednogenowych, posługując się podstawowymi pojęciami genetyki podaje przykłady chorób warunkowanych mutacjami genowymi i chromosomowymi wykazuje rolę DNA w powielaniu (replikacji) przedstawia przebieg mitozy i mejozy wyjaśnia różnicę między informacją genetyczną a kodem genetycznym rozróżnia autosomy i chromosomy płci wyjaśnia różnicę pomiędzy informacją genetyczną a kodem genetycznym przedstawia dziedziczenie płci u, podaje przykłady cech sprzężonych z płcią (hemofilia, daltonizm) wyjaśnia dziedziczenie grup krwi (układ AB0), czynnik Rh analizuje podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi naczelnymi jako wynik procesów ewolucyjnych
Poziom wymagań - ocena roczna przedstawia czynniki środowiska niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów w środowisku lądowym i wodnym wskazuje, na dowolnym przykładzie, zasoby o które konkurują przedstawiciele wybranego gatunku między sobą podaje przykłady obronnych adaptacji ofiar przed drapieżnikami wskazuje żywe i nieożywione elementy ekosystemu opisuje łańcuchy pokarmowe rozróżnia producentów, konsumentów i destruentów wymienia najważniejsze pierwiastki budujące ciała organizmów wymienia czynniki zagrażające środowisku naturalnemu przedstawia, na przykładzie poznanych roślinożernych ssaków adaptacje zwierząt do odżywiania się pokarmem roślinnym, podaje przykłady przystosowań roślin służących obronie przed zgryzaniem przedstawia, na przykładzie poznanych pasożytów, ich adaptacje do pasożytniczego trybu życia przedstawia przyczyny globalnego ocieplenia klimatu zna zasady segregowania odpadów w gospodarstwie domowym przedstawia skutki konkurencji wewnątrzgatunkowej i międzygatunkowej wyjaśnia pojęcie symbioza wykazuje powiązanie elementów ekosystemu różnorodnymi zależnościami przedstawia rolę producentów, konsumentów i destruentów w obiegu materii zna zasady specjalnego postępowania ze zużytymi bateriami, świetlówkami, przeterminowanymi lekami wyjaśnia, jak zjadający i zjadani regulują wzajemnie swoją liczebność wykazuje, na wybranym przykładzie, że symbioza (mutualizm) jest wzajemnie korzystna dla obu partnerów wykazuje kluczową rolę węgla dla istnienia życia opisuje obieg materii i przepływ energii w ekosystemie proponuje działania ograniczające zużycie wody i energii elektrycznej oraz wytwarzania odpadów w gospodarstwach domowych