1. WSTĘP SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH ISTALACJA ELEKTRYCZNA WEWNĘTRZNA W REMONTOWANYM BUDYNKU GIMNAZJUM PRZY UL. KOPERNIKA 10 W WIELBARKU 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót elektrycznych. 1.2. Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna (SST) stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót elektrycznych na budynku Gimnazjum w Wielbarku 1.3. Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem remontu instalacji odgromowej na budynku Gimnazjum w Wielbarku przy ul. Kopernika 10 w związku z renowacja dachu i ścian zewnętrznych budynku na podstawie projektu mgr inż Sławomira Grajewskiego. 1.4. Określenia podstawowe 1.4.1. Zacisk probiercy rozłączalne połączenie śrubowe przewodu odprowadzającego z przewodem uziemiającym, w celu umożliwienia pomiaru rezystancji uziomu lub sprawdzenia ciągłości galwanicznej części nadziemnej. 1.4.2. Zacisk rozgałęźny złącze umożliwiające połączenie między sobą zwodów instalacji odgromowej na dachu lub ścianie budynku. 1.4.3. Zwód element instalacji piorunochronnej, przeznaczony do bezpośredniego przyjmowania wyładowań atmosferycznych 1.4.4. Uziom przedmiot metalowy lub zespół przedmiotów metalowych umieszczonych w gruncie zapewniający z nim połączenie elektryczne. 1.4.5. Przewód odprowadzający najczęściej pionowy odcinek instalacji odgromowej pełniący funkcję przewodu wiodącego prąd piorunowy od zwodów do zacisku kontrolnego, znajdujący się w strefie chronionej przez zwody instalacji odgromowej. 1.4.6. Przewód uziemiający odcinek instalacji piorunochronnej łączący przewód odprowadzający z uziomem połączony z przewodem odprowadzającym za pomocą zacisku probierczego 1.4.7. Instalacja wyrównawcza Instalacja elektryczna mająca na celu wyrównanie potencjałów elektrycznych mogących pojawić się na elementach metalowych obcych będących w zasięgu ręki. 1.4.8. Kąt ochrony kąt między osią pionową zwodu i powierzchnią ograniczającą strefę chronioną. 1.4.9. Strefa chroniona przestrzeń wyznaczona przez zwód i jego kąt ochrony do której przedostanie się wyładowania piorunowego jest mało prawdopodobne. 1.4.10. Ogranicznik przepięć urządzenie przeznaczone do ograniczania napięcia udarowego między dwiema częściami w obrębie chronionej przestrzeni, takie jak: iskiernik, odgromnik, lub urządzenie półprzewodnikowe. 1.4.11. Osłona przewodu uziemiającego urządzenie służące do osłony części instalacji odgromowej najbardziej narażonej na uszkodzenia mechaniczne 1.4.12. Iglica element instalacji piorunochronnej, przeznaczony do bezpośredniego przyjmowania wyładowań atmosferycznych - zaostrzony pręt stalowy ocynkowany ustawiony w pozycji pionowej na dachu budynku,. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót, powinien przedstawić do aprobaty Inżyniera program zapewnienia jakości (PZJ). 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Wszystkie zakupione przez Wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposażone w takie dokumenty na życzenie Inżyniera.
Wszystkie materiały powinny być odpowiedniej jakości, umożliwiającej bezawaryjną pracę w czasie i po okresie gwarancyjnym. Dane grupy materiałów ( tablice, osprzęt tablicowy, osprzęt instalacyjny, itp.) powinny tworzyć spójny system funkcjonalno estetyczny. 2.2. Materiały do wykonania instalacji elektrycznej. 2.2.1. Uchwyty dachowe element instalacji piorunochronnej służący do mocowania przewodów instalacji odgromowej na dachu. Uchwyt wykonany powinien być ze stalowego ocynkowanego ogniowo płaskownika ukształtowanego w taki sposób by można było go zamontować do konstrukcji dachu i wyprowadzić między dachówkami nad połać dachową. Uchwyt dachowy musi mieć możliwość pewnego zamocowania przewodów instalacji odgromowej w odległości min. 5 cm od dachu. 2.2.2. Uchwyty ścienne element instalacji piorunochronnej służący do do zamocowania przewodów instalacji odgromowej na ścianie, wykonany powinien być ze stali ocynkowanej ogniowo. Uchwyt musi posiadać kotwę do zamocowania go w otworze wykonanym w ścianie oraz element umożliwiający pewne zamocowanie przewodów instalacji odgromowej w odległości min. 5 cm od ściany. 2.2.3. Zaciski probiercze element instalacji piorunochronnej, służący do rozłączania części nadziemnej instalacji od uziomu, umożliwiający wykonanie pomiarów. Zacisk probierczy powinien być wykonany ze stali ocynkowanej i wyposażony w śruby kadmowane, zabezpieczone przed korozją za pomocą smaru stałego lub farby bitumicznej. 2.2.4. Zaciski rozgałęźne element instalacji piorunochronnej służący do mocowania między sobą przewodów instalacji odgromowej na dachu lub ścianie, oraz do przyłączania iglic. Zacisk rozgałęźny powinien być wykonany ze stali ocynkowanej i wyposażony w śruby kadmowane, zabezpieczone przed korozją za pomocą smaru stałego lub farby bitumicznej. 2.2.5. Iglice element instalacji piorunochronnej służący do przyjmowania bezpośredniego wyładowania atmosferycznego, wykonany jako zaostrzony pionowo ustawiony pręt stalowy-ocynkowany ogniowo o średnicy minimum 16 mm, zamocowany na kalenicy dachu za pomocą specjalnych uchwytów. Iglica powinna mieć długość nie mniejszą niż 1 m. 2.2.6. Uchwyty iglic element instalacji piorunochronnej służący do do zamocowania na nim iglicy odgromowej. Uchwyt wykonany powinien być z odpowiednio pospawanych płaskowników i prętów stalowych oraz zacisków mocujących przy pomocy śrub i zaczepów. Uchwyt musi być ocynkowanego ogniowo i umożliwiać pewne pod względem mechanicznym i elektrycznym zamocowanie iglicy. Uchwyt musi być zamocowany do dachu w minimum 3-ch miejscach. 2.2.7. Ochronniki przeciwprzepięciowe należy zastosować ochronniki z dwustopniowym zabezpieczeniem przed przepięciami. Zabezpieczenie klasy B (4 szt. lub 4 tory zab.) zamontować należy w rozdzielnicy głównej, a ochronniki klasy C (po 4 szt. lub 4 tory zab.) w tablicach piętrowych. Obwody wychodzące z rozdzielnicy głównej zabezpieczyć należy ochronnikami klasy C odsprzęgniętymi od ochronników klasy B, czterema specjalnymi cewkami odsprzęgającymi o prądzie znamionowym większym niż 25 A. 2.2.8. Główna szyna wyrównawcza szynę wyrównawczą wykonać należy z bednarki ocynkowanej 30 x 4 mm pomalowanej w żółto zielone pasy. 2.2.9. Uziomy uziomy i przewody uziemiające wykonać należy z bednarki ocynkowanej 30 x 4 mm. Uziomy prętowe wykonać z drutu stalowego ocynkowanego o średnicy min. 18 mm. 2.2.10. Zwody i przewody odprowadzające instalacji odgromowej zwody i przewody odprowadzajace instalacji odgromowej wykonać należy z drutu stalowego ocynkowanego o średnicy 8 mm. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Sprzęt stosowany na budowie musi być sprawny pod względem bezpieczeństwa użytkowania oraz technicznym i użytkowym. Sprzęt musi być stosowany wyłącznie do czynności, do których został fabrycznie przystosowany. 3.2. Sprzęt do wykonania instalacji elektrycznych Wykonawca przystępujący do wykonania instalacji elektrycznych winien wykazać się możliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu gwarantujących właściwą jakość robót: spawarka transformatorowa do 500 A, wiertarka elektryczna z możliwością wykorzystania udaru wibromłot elektryczny narzędzia elektrotechniczne w izolacji - ręczne bez napędu
4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Sprzęt transportowy musi być przystosowany do przewożenia potrzebnych materiałów, musi być sprawny, zarejestrowany i posiadać ubezpieczenie OC. 4.2. Transport materiałów i elementów oświetleniowych Wykonawca przystępujący do wykonania instalacji elektrycznych winien wykazać się możliwością korzystania z następujących środków transportu: samochodu dostawczego, Na środkach transportu przewożone materiały i elementy powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem, układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych elementów. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Roboty wykonywane mogą być tylko przez pracowników przeszkolonych pod względem BHP ogólnobudowlanym oraz na stanowisku pracy, posiadających świadectwo kwalifikacyjne E lub D pod nadzorem osoby posiadającej uprawnienia wykonawcze w branży elektrycznej bez ograniczeń. 5.2.Montaż uchwytów instalacji odgromowej Montaż uchwytów na kalenicy Uchwyty pod zwód instalacji odgromowej montowany nad kalenicą budynku montować należy w czasie montowania gąsiorów przy pomocy zaprawy. którą mocowane będą gąsiory kalenicy dachu. Uchwyty zamocować należy w odległości nie większej niż 1,5 m od siebie, np. co trzy gąsiory. Montaż uchwytów na skośnej części dachu Uchwyty pod zwód lub przewód odprowadzający instalacji odgromowej montowany do dachu krytego dachówką ceramiczną montować należy w czasie układania dachówek przybijając je do konstrukcji na której mocowane będą dachówki i wyprowadzając pod dachówkami nad dach dodatkowo mocując je przy pomocy zaprawy. którą mocowane będą dachówki. Montaż uchwytów na ścianie Uchwyty pod przewody odprowadzajace instalacji odgromowej montowane na ścianie budynku montować należy za pomocą kotew osadzonych w uprzednio wykonanych ślepych otworach i zabetonowanie. Montaż uchwytów na kominach Uchwyty pod zwody instalacji odgromowej montowane na kominach mocować należy przez zabetonowanie w gotowych otworach wykonanych mechanicznie w fugach między cegłami. 5.3. Montaż zwodów i przewodów odprowadzających Instalacja odgromowa Na kominach wykonać należy otoki z drutu stalowego ocynkowanego φ 8 mm zamocowanego na uprzednio osadzonych uchwytach dystansowych i przykręcić do nich za pomocą śrub. Pomiędzy uchwytami zamocowanymi do dachu i ściany rozpiąć należy drut stalowy ocynkowany φ 8 mm, do którego za pomocą uchwytów i odcinków luźno zawieszonych drutów ocynkowanych φ 8 mm, przyłączyć należy otoki na kominach. Przewody odprowadzające wykonać należy również jako nienaprężane zamocowane na wcześniej osadzonych w ścianie uchwytach odstępowych. Złacza kontrolne zamocować należy na wysokości 1,9 m od terenu. Od złącza kontrolnego do uziomu ułożyć należy przewód uziemiający z bednarki ocynkowanej Fe/Zn 30 x 4 mm. Przewód uziemiający osłonić należy osłoną z kątownika osadzonego za pomocą kotew w ścianie budynku. Osłonę przewodu uziemiającego wykonać należy ze stali cynkowanej ogniowo i pomalować należy farba antykorozyjną na ocynk. Uziemienie Uziomy poziome i przewody uziemiające wykonać należy z bednarki ocynkowanej 30 x 4 mm. Bednarka w ziemi nie powinna być układana płycej niż 0,6 m i powinna być zasypana gruntem bez kamieni, żwiru i gruzu. Uziom z bednarki zasypywać należy warstwami nie większymi niż 15 cm, ubijając ziemię do uzyskania wskaźnika zagęszczenia gruntu równego 0,75 zgodnie z normą BN-77/8931-12 Uziomy prętowe wykonać z drutu stalowego ocynkowanego o średnicy min. 18 mm. Zaleca się wykonywanie uziomu prętowego z użyciem prętów stalowych ocynkowanych 18 mm, nie krótszych niż 6 m, połączonych bednarką ocynkowaną 30 x 4 mm. Ewentualne łączenie odcinków bednarki należy wykonywać przez spawanie. Uziomy dla instalacji komputerowej wykonać ze stalowych (lub mosiężnych), pomiedziowanych prętów skręcanych z odcinków, do uziomów doprowadzić należy kabel miedziany YKY 1 x 25 mm 2 układany w rowie
kablowym na głębokości 0,7 m na podsypce z piasku i z nadsypką piasku o grubości 10 cm każda. Przewód uziemiający prowadzić należy w bruździe pod tynkiem w ścianie zewnętrznej budynku. 5.4. Demontaże Wszystkie elementy instalacji odgromowej należy zdemontować i zezłomomować. Przyłącze napowietrzne i oprawy oświetlenia terenu należy zdjąć na czas renowacji ścian i ponownie zamontować z zachowaniem koordynacji z projektowaną instalacją odgromową (zbliżenie nie mniejsze niż 45 cm). 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Kontrolę jakoś ci robót prowadzić należy prze cały czas wykonywania prac lub nie rzadziej niż przed zakryciem materiału wbudowanego okładziną. 6.2. Oględziny Oględziny należy wykonać przed przystąpieniem do prób i po odłączeniu zasilania instalacji. Celem oględzin jest stwierdzenie, czy zainstalowane urządzenie, aparaty i środki zabezpieczeń i ochrony spełniają wymagania bezpieczeństwa zawarte w odpowiednich normach przedmiotowych (stwierdzenie zgodności ich parametrów technicznych z wymaganiami norm), czy zostały prawidłowo dobrane i zainstalowane oraz oznaczone zgodnie z projektem, czy nie mają widocznych uszkodzeń wpływających na pogorszenie bezpieczeństwa. Podstawowy zakres oględzin obejmuje przede wszystkim sprawdzenie prawidłowości: - ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym - zabezpieczających przed prądem zwarciowym - ochrony przed pożarem i przed skutkami cieplnymi - zabezpieczających przed prądem piorunowym i przed przepięciami atmosferycznymi - doboru urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych, - oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych oraz ochronno-neutralnych (przyłącze i oprawy oświetlenia zewnętrznego), - połączeń galwanicznych przewodów odgromowych. 6.3. Badania i pomiary Program badań powinien obejmować sprawdzenie zgodności lokalizacji urządzeń z projektem, ich rodzaju, wyglądu zewnętrznego oraz wytrzymałości. Należy wykonać pomiary zakończone protokołem pomiarów: - skuteczności wyłączania zasilania po zamontowaniu opraw oświetleniowych - ciągłości przewodów odgromowych - rezystancji uziomów 6.4. Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi elementami robót Wszystkie materiały nie spełniające wymagań ustalonych w odpowiednich punktach SST zostaną przez Inżyniera odrzucone. Wszystkie elementy robót, które wykazują odstępstwa od postanowień SST i Polskich Norm zostaną rozebrane i ponownie wykonane na koszt Wykonawcy. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową dla obwodu elektrycznego jest metr, a dla lamp, puszek, łączników, gniazd wtykowych itp. jest sztuka. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały wyniki pozytywne. 8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: wykonanie uziomów taśmowych i prętowych.
8.3. Dokumenty do odbioru końcowego robót Do odbioru końcowego Wykonawca jest zobowiązany przygotować, oprócz dokumentów wymienionych w punkcie części Wymagania ogólne : protokóły z dokonanych pomiarów skuteczności wyłączania zasilania zastosowanej ochrony przeciwporażeniowej. protokół pomiaru oporności uziomu metryczkę urządzenia piorunochronnego protokóły odbioru robót zanikających dokumentację powykonawczą 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Płatności odbywać się mogą tylko na podstawie protokołu odbioru robót. W przypadku częściowego odbioru inwestor wypłaci 80 % wartości elementów odebranych pozostawiając 20 % celem zabezpieczenia wykonalności robót w przypadku przejęcia ich przez inną firmę gdy wykonująca firma nie może zapewnić terminowego, odpowiadającego wymogom jakości zakończenia robót. Pełna płatność odbywa się na podstawie protokołu końcowego Opracował: mgr inż. Sławomir Grajewski