Kryteria oceniania z historii i społeczeństwa w klasie V

Kryteria oceniania z historii i społeczeństwa w klasie V

Ocenę niedostateczną uzyskuje uczeń, który nie opanował podstawowych treści kształcenia, nie posiada podstawowych umiejętności warsztatowych, nawet z pomocą nauczyciela nie rozwiązuje poleconych zadań, nie potrafi formułować własnych opinii. Ocenę dopuszczającą uzyskuje uczeń, który w stopniu mniej niż podstawowym opanował treści kształcenia, częściowo posiada podstawowe umiejętności warsztatowe, z pomocą nauczyciela rozwiązuje polecone zadania, ale nie potrafi formułować własnych opinii. Uczeń wie: co to jest legenda; co to jest plemię; kim był i czego dokonali; kim był Kazimierz Wielki; co to jest klasztor; kim był paź i giermek; co to jest herb, turniej; kim byli Arabowie; kim byli wikingowie; co to jest ratusz i kim byli mieszcanie; kim byli Krzyżacy; gdzie urodził się Mikołaj Kopernik; kim są pątnicy; kim jest sołtys; Uczeń umie: - Uczeń rozumie: fakty: pasowanie na rycerza; pojęcia: patron; krucjata i krzyżowiec; druk; husaria; pospolite ruszenie; sejmik; relikwie; Uczeń potrafi określić: zajęcia zakonników; podstawowe zajęcia mieszkańców miast; skutki wojny trzynastoletniej; odczytać plan bitwy pod Grunwaldem;

jak wyglądało życie codzienne na wawelskim dworze; jak wyglądał dwór szlachecki; podstawowe zajęcia chłopów w średniowieczu; Uczeń wskazuje: elementy budowy zamku; jak wyglądał husarz; budowle w stylu romańskim i gotyckim; okres trwania renesansu w Europie na osi czasu; pierwszych królów elekcyjnych. Uczeń zna postacie historyczne: Bolesław Krzywousty i Władysław Łokietek; Kaziemierz Wielki; święty Wojciech; królowa Jadwiga i Władysław Jagiełło; Leonardo da Vinci i Michał Anioł; Krzysztof Kolumb; Zygmunt I Stary i Zygmunt II August; Marcin Luter; Jan Kazimierz; Tadeusz Kościuszko; Daty: 1410 r. n.e.; 1454 1466 r. n.e.; 1492 r. n.e.; 1517 r. n.e.; 1683 r. n.e. 1773 r. n.e.; 3 V 1791 r. n.e. 1794 r. n.e. 1795 r. n.e. Ocenę dostateczną uzyskuje uczeń, który w stopniu podstawowym opanował treści kształcenia, posiada podstawowe umiejętności warsztatowe, z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązuje polecone zadania, z dużą pomocą nauczyciela formułuje opinie. Uczeń wie: kim byli Tatarzy; kim byli Krzyżacy; co to jest islam; co to jest jarmark, fosa, cech, rzemieślnicy; jaki był podział pracy między mężczyzn, kobiety i dzieci; co to jest amulet, drakkary i runy; co to jest reformacja, protestanci, seminarium;

skąd się wzięła nazwa włoszczyzna; że na początku epoki nowożytnej wynaleziono broń palną, okulary i umocnienia obronne; skąd się wzięła szlachta i jakie miała obowiązki; co to jest trybunał; dlaczego wprowadzono w Polsce wolną elekcję; czym są artykuły henrykowskie; kto mógł wybierać króla na elekcji; co to jest pańszczyzna i folwark; kim byli flisacy; kim byli janczarzy, Tatarzy; co to jest oświecenie i klasycyzm; co to jest insurekcja, kosynierzy; co to jest abdykacja i anarchia. Uczeń umie: opisać jak wyglądało życie codzienne ludzi w czasach Mieszka I; opowiedzieć o męczeńskiej śmierci św. Wojciecha; opowiedzieć o funkcjach regaliów; opowiedzieć o zajęciach zakonników; opisać jak przebiegała elekcja; opisać jak wyglądał dwór szlachecki; opowiedzieć o wyglądzie i zasadach funkcjonowania folwarku. wskazać przyczyny II rozbioru Polski; słowa drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego ; odróżnić katolików od protestantów; Uczeń rozumie: fakty: podział stanu szlacheckiego ze względu na majątek; wie, dlaczego renesans rozpoczął się we Włoszech; podstawowe różnice między wyznaniami; narodowości zamieszkujące Rzeczpospolitą; przyczyny I rozbioru i zwołania Sejmu Czteroletniego; najważniejsze reformy Konstytucji 3 maja; przyczyny upadku Rzeczpospolitej. pojęcia: zakony rycerskie; opat; relikwie; humanista; renesans; człowiek renesansu; złoty wiek. Uczeń potrafi: opowiedzieć legendę o Lechu, Czechu i Rusie, o Piaście Kołodzieju i Popielu; wyjaśnić, skąd się wzięli w Polsce Krzyżacy; opowiedzieć o życiu średniowiecznych żaków; opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Grunwaldem; opowiedzieć o życiu Mikołaja Kopernika; opowiedzieć legendę o hejnale z Wieży Mariackiej; opowiedzieć legendę o klamerce królowej Jadwigi; opisać herb, turniej i pasowanie na rycerza, podaje przykładowe zasady kodeksu rycerskiego;

opisać elementy budowy zamku; wymienić elementy średniowiecznego klasztoru; wymienić średniowieczne zakony; opowiedzieć o przepisywaniu ksiąg; opisać chłopskie domostwa oraz wymienić podstawowe potrawy średniowiecznych chłopów; wskazać na mapie Ziemię Świętą i Jerozolimę; pokazać na planie miasta najważniejsze jego elementy: rynek, ulice, kościół, mury miejskie; wskazać na mapie Wielkie Księstwo Litewskie; wskazać na mapie drogę wyprawy Kolumba i Magellana; Uczeń oblicza: - - Uczeń wskazuje: wskazać i nazywać podstawowe cechy stylów romańskiego i gotyckiego; osiągnięcia Kazimierza Wielkiego; przyczyny i skutki odkryć geograficznych; postanowienia unii lubelskiej; dokonania pierwszych królów elekcyjnych; przyczyny i skutki wojen polsko-tureckich i polsko szwedzkich; osiągnięcia kulturalne króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; Uczeń zna: postacie: Wierzynek; Ferdynand Magellan; Bona Sforza, Jan Kochanowski i Mikołaj Rej; Stefan Czarniecki; Marcello Bacciarelli i Canaletto; daty: 966 r. n.e.; 1000 r. n.e.; 1025 r. n.e.; 1320 r. n.e.; 1364 r. n.e.; 1385 r. n.e.; 1519-1522 r. n.e.; 1569 r. n.e.; 1573 r. n.e. 1655 1660 r. n.e.; 1773 r. i 1793 r. n.e. Ocenę dobrą uzyskuje uczeń, który w stopniu średniozaawansowanym opanował treści kształcenia, posiada podstawowe umiejętności warsztatowe, samodzielnie rozwiązuje polecone zadania, z niewielka pomocą nauczyciela formułuje opinie. Uczeń wie: jak wyglądała koronacja w średniowieczu; jakie miał obowiązki i przywileje sołtys;

kim byli Kawalerowie Mieczowi; czym były przywilej; czego dotyczyły artykuły henrykowskie; co to jest trójpodział władz; co to jest unia personalna; co to jest Wersal; co to jest Szkoła Rycerska i Collegium Nobilium; dlaczego 3 maja obchodzone jest Święto Narodowe; Uczeń umie: wymienić przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I; wymienić najważniejsze plemiona żyjące na ziemiach polskich; wymienić postanowienia zjazdu w Gnieźnie; wskazać przyczyny i skutki rozbicia dzielnicowego; wymienić przyczyny i skutki wypraw krzyżowych; wskazać najważniejsze polskie zabytki sztuki średniowiecznej; wymienić chłopskie powinności wobec właściciela wsi; objaśnić teorię heliocentryczną; wymienić przyczyny i skutki unii polsko-litewskiej; naprzykładzie Kopernika wyjaśnić, kim był w XVI wieku człowiek renesansu; opisać herb Litwy i Królestwa Polskiego; wymienić przyczyny i skutki wielkiej wojny; wskazać przyczyny reformacji; określić skutki wynalazków nowożytnych; określić cechy kultury Ameryki prekolumbijskiej; Uczeń rozumie: w jakim celu powołano Komisję Edukacji Narodowej; co Sejm Czteroletni uchwalił z sprawie mieszczan i dlaczego; znaczenie legend w poznawaniu historii; znaczenie powiedzenia polegać jak na Zawiszy ; znaczenie trójpodziału władz; znaczenie handlu zbożem dla gospodarki Rzeczpospolitej. fakty: dlaczego królowa Jadwiga zasiadła na polskim tronie; dlaczego Kościuszkę nazywamy bohaterem dwóch narodów; odróżnia senat od izby poselskiej i sejmu, porównuje sejm dawny ze współczesnym; pojęcia: spichlerz Europy ; potop szwedzki ; Lew Lechistanu ; Uczeń potrafi: opowiedzieć o powieści Henryka Sienkiewicza; krótko scharakteryzować religię muzułmanów; krótko scharakteryzować zakony rycerskie; wskazać osiągnięcia gospodarcze, polityczne i kulturowe Kazimierza Wielkiego; wymienić funkcje elementów średniowiecznego klasztoru;

przedstawić różnice między miastem średniowiecznym i współczesnym; porównuje wieś średniowieczną ze współczesną; Uczeń oblicza: - na podstawie planu opowiedzieć o przebiegu bitwy pod Wiedniem; opowiedzieć o Zawiszu Czarnym; opowiedzieć o kulturze średniowiecznej; opowiedzieć o stroju wikinga; wyjaśnić jak Krzyżacy założyli swoje państwo; opowiedzieć o życiu codziennym na wawelskim dworze; opowiedzieć o studiach Mikołaja Kopernika; opowiedzieć o polskiej tolerancji; opisać przebieg bitwy pod Racławicami. Uczeń wskazuje: ziemie przyłączone przez Bolesława Chrobrego do Polski; pokazuje dzielnice; ziemie wchodzące w skład państwa Kazimierza Wielkiego na początku jego panowania i przez niego przyłączone; miejsca zamieszkania wikingów oraz ich najważniejsze wyprawy; rozróżnia grupy mieszczan, wymienia ich zajęcia; Malbork, Gdańsk, Pomorze Gdańskie, Grunwald; drogę wyprawy Vasco da Gamy; najważniejsze dzieła renesansu: kopułę katedry we Florencji, Pietę Watykańską, Monę Lisę, Damę z łasiczką; najważniejsze zabytki architektury renesansowej: krużganki wawelskie i ratusz w Poznaniu; świątynie różnych wyznań; największe skupiska katolików i protestantów; miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem; Koronę i Wielkie Księstwo Litewskie; ziemie zabrane w I rozbiorze; ziemie zagarnięte w kolejnych rozbiorach przez poszczególne państwa; Uczeń zna: postacie: św. Benedykt; Vasco da Gama Barbara Radziwiłłówna; Ignacy Krasicki i Grzegorz Piramowicz. daty: 1138 r. n.e.; 1226 r. n.e.; 1138 r. n.e.; 1620 r. n.e.; 1673 r. n.e.;

Ocenę bardzo dobrą uzyskuje uczeń, który w stopniu zaawansowanym opanował treści kształcenia, posiada wszystkie umiejętności warsztatowe, samodzielnie i twórczo rozwiązuje polecone zadania i formułuje opinie. Uczeń wie: komu przypadły poszczególne dzielnice Polski; kim byli jezuici; czym była konfederacja warszawska; Uczeń umie: odróżnić źródła historyczne od legendy; Uczeń rozumie: fakty: potrafi wyjaśnić, czy Mikołaj Kopernik był Polakiem i dlaczego; znaczenie wykupienia ciała św. Wojciecha przez Bolesława Chrobrego, podejmuje próbę oceny panowania Bolesława Chrobrego; znaczenie panowania Kazimierza Wielkiego dla historii Polski i potrafi je ocenić; znaczenie klasztorów w średniowieczu; znaczenie kultury wikingów w rozwoju Europy; znaczenie przywilejów w rozwoju stanu szlacheckiego; dostrzega związek między polityką dawną a współczesną; znaczenie obrony Częstochowy; treść drugiej zwrotki Mazurka Dąbrowskiego ; znajduje analogie między kulturą polską i europejską; pojęcia: znaczenie kodeksu rycerskiego; nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów i wyjaśnia jej znaczenie; Uczeń potrafi: objaśnić kolejne etapy koronacji w średniowieczu; zastanowić się, czy i jak można było uniknąć rozbiorów; porównać życie średniowiecznych mnichów, rycerzy i mieszczan; porównać życie średniowiecznych mnichów, rycerzy, chłopów i mieszczan; porównać władzę współczesną z dawną; porównać wybory współczesne z wolną elekcją; wyjaśnić znaczenie bitwy pod Grunwaldem; wskazać rodowód Zygmunta III Wazy; dokonać samodzielnej oceny: wypraw krzyżowych; unii w Krewie; odkryć geograficznych; skutków wynalezienia druku i broni palnej; udziału Rzeczpospolitej w bitwie pod Wiedniem; dzieła Konstytucji 3 maja. Uczeń oblicza: - Uczeń wskazuje: rozpoznaje mnichów po stroju; zabytki sztuki średniowiecznej, które znajdują się w najbliższej dla niego okolicy; najważniejsze dzieła renesansu niepokazane w podręczniku; ziemie dołączone do Korony;

legendy związane ze swoim miejscem zamieszkania; najważniejszych absolwentów Akademii Krakowskiej; Uczeń zna: postacie: Stańczyka i rozpoznaje jego wizerunek na obrazie Matejki; Jana Zamoyskiego; daty: - Ocenę celującą uzyskuje uczeń, który w stopniu wykraczającym poza treści nauczane podczas lekcji opanował treści historyczne i społeczne, posiada wszystkie umiejętności warsztatowe, samodzielnie i twórczo rozwiązuje polecone zadania i formułuje opinie, podejmuje dodatkowe zobowiązania i z sukcesem bierze udział w konkursach przedmiotowych.