Projekt do konsultacji PREZES URZĘDU KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ Warszawa, dnia 2016 r. DDRT.WWS.6172.171.2015 DDRT.WWS.6003.139.2016. Gmina Dębno Wola Dębińska 240 32-852 Dębno DECYZJA Nr DDRT.WWS.6003.139.2016. Na podstawie art. 7 ust. 1-4 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 1537), zwanej dalej Ustawą, w związku z art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.), zwanej dalej Kpa, oraz w związku z art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 1489 z późn. zm.), zwanej dalej,,pt, po rozpatrzeniu wniosku gminy Dębno o uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat: I.A. wyrażam zgodę na świadczenie przez gminę Dębno, w zakresie realizowanego projektu pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno, o numerze POIG.08.03.00-12-131/11 w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, będącego przedmiotem Umowy o dofinansowanie nr POIG.08.03.00-12-131/11-00 z dnia 19 lipca 2012 r., zwanego dalej Projektem - etap I, usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, za pomocą sieci bezprzewodowej: 1. 40 gospodarstwom domowym, wyłonionym w ramach Projektu - etap I; 2. w 4 jednostkach organizacyjnych podległych gminie Dębno, objętych Projektem - etap I, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji; I.B. wyrażam zgodę na świadczenie przez gminę Dębno, w zakresie realizowanego projektu pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno część II, o numerze POIG.08.03.00-12-088/13 w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8.
Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, będącego przedmiotem Umowy o dofinansowanie nr POIG.08.03.00-12-088/13-01 z dnia 9 grudnia 2013 r., zwanego dalej Projektem - etap II, usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, za pomocą sieci bezprzewodowej, 100 gospodarstwom domowym, wyłonionym w ramach Projektu - etap II; II. określam zakres i warunki świadczenia przez gminę Dębno usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, za pomocą sieci bezprzewodowej, w następujący sposób: 1. obszar, na którym będzie świadczona usługa dostępu do Internetu bez pobierania opłat, obejmie teren gminy Dębno, w tym następujące miejscowości: Biadoliny Szlacheckie, Dębno, Doły, Jastew, Jaworsko, Łoniowa, Łysa Góra, Maszkienice, Niedźwiedza, Perła, Porąbka Uszewska, Sufczyn, Wola Dębińska; 2. warunki świadczenia usługi będą zgodne z warunkami Projektu - etap I i Projektu - etap II. Na podstawie art. 206 ust. 2aa w związku z art. 206 ust. 2 pkt 6 Pt, niniejsza Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu. I. Przebieg postępowania administracyjnego UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 23 października 2015 r. (data wpływu do Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej UKE : 18 grudnia 2015 r., poz. rej. 77048) gmina Dębno, zwana dalej Gminą, wystąpiła do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej Prezesem UKE, o uzyskanie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, zwanym dalej Wnioskiem. Prezes UKE, wypełniając dyspozycję art. 61 4 Kpa, pismem z dnia 21 grudnia 2015 r., znak: DDRT.WWS.6172.171.2015.2, zawiadomił Gminę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie uzyskania zgody Prezesa UKE na świadczenie przez nią usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Postanowieniami z dnia 16 lutego 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.171.2015.3, oraz 13 kwietnia 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.171.2015.4, Prezes UKE przedłużył termin załatwienia sprawy odpowiednio do dnia 18 kwietnia 2016 r. oraz 19 czerwca 2016 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 28 kwietnia 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.171.2015.5, Prezes UKE wezwał Gminę do przedstawienia szczegółowych informacji na temat jej działalności w zakresie świadczenia usługi bezpłatnego dostępu do Internetu. Pismem z dnia 19 maja 2016 r. Gmina w odpowiedzi na ww. wezwanie Prezesa UKE przedłożyła żądane szczegółowe informacje na temat usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat. 2
Postanowieniami z dnia 13 czerwca 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.139.2016.3, oraz 16 sierpnia 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.139.2016.5, Prezes UKE przedłużył termin załatwienia sprawy odpowiednio do dnia 19 sierpnia 2016 r. oraz 19 października 2016 r., ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. Pismem z dnia 3 października 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.139.2016.8, Prezes UKE, wypełniając dyspozycję art. 77 4 Kpa, zawiadomił Gminę, iż na podstawie posiadanych informacji i dokumentów zebranych w trakcie postępowania administracyjnego, ustalił fakty w zakresie liczby przedsiębiorców telekomunikacyjnych działających na terenie Gminy na dzień 31 grudnia 2015 r., liczby aktywnych usług szerokopasmowej transmisji danych stacjonarnych i mobilnych oraz liczby mieszkańców zamieszkujących Gminę i liczby gospodarstw domowych znajdujących się na terenie Gminy, zgodnie z publicznie dostępnymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego. Postanowieniem z dnia 17 października 2016 r., znak: DDRT.WWS.6172.139.2016.9, Prezes UKE przedłużył termin załatwienia sprawy do dnia 19 grudnia 2016 r. ze względu na szczególnie skomplikowany charakter sprawy i konieczność przeprowadzenia postępowania konsultacyjnego, o którym mowa w art. 15 Pt. II. Informacje przedstawione przez Gminę w toku postępowania Wnioskiem Gmina zwróciła się do Prezesa UKE o uzyskanie zgody na świadczenie usługi bezpłatnego dostępu do Internetu bez pobierania opłat. Gmina wskazała, że realizuje Projekt - etap I pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno o numerze POIG.08.03.00-12-131/11 w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, będący przedmiotem umowy o dofinansowanie nr POIG.08.03.00-12-131/11-00 z dnia 19 lipca 2012 r., zwanej dalej Umową o dofinansowanie Projektu - etap I. Do Projektu etap I zakwalifikowano 40 wykluczonych cyfrowo gospodarstw domowych z terenu Gminy beneficjentów ostatecznych. Ponadto, Projektem - etap I objęto 4 jednostki organizacyjne podległe Gminie, w celu zapewnienia uczniom możliwości korzystania w nich z bezpłatnego dostępu do Internetu. W ramach Projektu - etap I została wybudowana infrastruktura telekomunikacyjna, której właścicielem jest Gmina. Cele ogólne Projektu - etap I to: umożliwienie dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym ze względu na trudną sytuację materialną lub niepełnosprawność, nabycie i rozwój umiejętności aktywnego wykorzystania technologii informacyjno telekomunikacyjnych przez osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawne; przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu dzieci i młodzieży w wieku szkolnym; zwiększenie dostępności do rynku pracy oraz edukacji zagrożonych wykluczeniem cyfrowym mieszkańców Gminy. Głównym celem Projektu - etap I jest zapewnienie dostępu do Internetu 40 gospodarstwom domowym, zagrożonym wykluczeniem cyfrowym, ze względu na sytuację materialną bądź stopień niepełnosprawności, a także zapewnienie dostępu do Internetu w 4 gminnych 3
jednostkach organizacyjnych objętych Projektem - etap I, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji. Wsparcie w ramach Projektu - etap I, zgodnie z Regulaminem uczestnictwa i rekrutacji w projekcie Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki stanowiącym Załącznik do Zarządzenia Nr 1/2013 Wójta Gminy Dębno z dnia 3 stycznia 2013 r., otrzymało 40 gospodarstw domowych, wywodzących się z następujących grup docelowych: gospodarstwa domowe spełniające kryterium dochodowe upoważniające do otrzymania wsparcia w ramach systemu pomocy społecznej lub systemu świadczeń rodzinnych, dzieci i młodzież ucząca się z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych, typowana do otrzymania wsparcia we współpracy ze szkołą oraz/lub ośrodkami pomocy społecznej, osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym. Gmina realizuje również Projekt - etap II pn. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno część II o numerze POIG.08.03.00-12-088/13 w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, będący przedmiotem umowy o dofinansowanie nr POIG.08.03.00-12-088/13-01 z dnia 9 grudnia 2013 r., zwanej dalej Umową o dofinansowanie Projektu - etap II. Do Projektu etap II zakwalifikowano 100 wykluczonych cyfrowo gospodarstw domowych z terenu Gminy. Celami ogólnymi Projektu - etap II są: umożliwienie dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym ze względu na niepełnosprawność oraz osobom z grupy 50+, nabycie i rozwój umiejętności aktywnego wykorzystania technologii informacyjno telekomunikacyjnych przez osoby niepełnosprawne lub osoby z grupy 50+ w trudnej sytuacji materialnej; zwiększenie dostępności do rynku pracy oraz edukacji ww. grup mieszkańców Gminy zagrożonych wykluczeniem cyfrowym poprzez korzystanie z usług on-line. Wsparcie w ramach Projektu etap II, zgodnie z Regulaminem uczestnictwa i rekrutacji w projekcie Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Gminie Dębno część II w ramach działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki stanowiącym Załącznik do Zarządzenia Nr 10/2014 Wójta Gminy Dębno z dnia 24 stycznia 2014 r., otrzymało 100 gospodarstw domowych, wywodzących się z następujących grup docelowych: osoby z grupy 50+, których przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty najniższych gwarantowanych świadczeń emerytalno-rentowych, osoby niepełnosprawne ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub z orzeczeniem równoważnym. 4
We Wniosku Gmina wyjaśniła, że na jej obszarze zamieszkuje dużo rodzin o bardzo niskich dochodach, korzystających z różnych form pomocy społecznej. Powodem udzielonego wsparcia jest głównie ubóstwo, bezrobocie oraz niepełnosprawność. Jednocześnie zauważalna staje się rosnąca liczba osób starszych, nieuczestniczących w życiu społecznym, zamieszkujących Gminę. Należy zauważyć, ze na jej terenie mieszkają osoby z tzw. grup szczególnie marginalizowanych społecznie. Osoby te ze względu na wiek lub niepełnosprawność są traktowane jako mniej przydatne w społeczeństwie, szczególnie na rynku pracy. Osoby te wymagają zatem wsparcia, aby nie pozostały na uboczu rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Co więcej, technologie informacyjno-komunikacyjne, dzięki realizacji Projektu etap I oraz Projektu - etap II, zwanych dalej Projektami, mogą stać się dla osób z powyższych grup docelowych szansą na poprawę trudnej sytuacji. Zyska na tym także społeczność lokalna, bowiem aktywizacja społeczno-zawodowa ww. osób pozwoli im dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem życiowym. Beneficjenci ci będą mogli samodzielnie rozwijać różne formy aktywności w życiu społecznym, jak organizowanie samopomocy lub kół zainteresowań. Gmina podała, że na jej obszarze można wyróżnić następujące bariery korzystania z dostępu do Internetu: niskie dochody gospodarstw domowych, brak świadomości istotnych dla rozwoju społeczno-zawodowego możliwości jakie daje Internet, brak wiary w możliwości przełamania dotychczasowych ograniczeń, zwłaszcza wśród osób szczególnie marginalizowanych społecznie. Zdaniem Gminy, dla realizacji Projektów potrzebne jest, obok zapewnienia dostępu do Internetu, poszerzenie świadomości osób z wybranej grupy docelowej w zakresie możliwości wykorzystania Internetu i dalszego wpływu tych możliwości na ich sytuację życiową oraz zbudowanie ich wiary w nabyte umiejętności. Ponadto, Gmina wskazała, że mając na uwadze przejrzystość w realizowaniu świadczenia usługi dostępu do Internetu, przeprowadziła rekrutację beneficjentów ostatecznych Projektów w sposób otwarty. Ogłoszenia o naborze zostały zamieszczone w miejskich gablotach informacyjnych, w prasie lokalnej Życie Gminy, na stronie internetowej Urzędu Gminy oraz na specjalnie utworzonej stronie internetowej poświeconej realizowanym Projektom. Informacje w zakresie Projektów przekazywane były także przez szkoły, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz ośrodki wyznaniowe. Na terenie Gminy przygotowano i rozpropagowano plakaty i ulotki informacyjne. Formularze informacyjne dostępne były na terenie całej Gminy, jak również we wszystkich jednostkach jej podległych. W ramach Projektu etap I zaprojektowano i wykonano szerokopasmową sieć bezprzewodową. Bezprzewodowa sieć umożliwia przesyłanie danych z poszczególnych węzłów sieci do głównego centrum zarządzania siecią, mieszczącego się w budynku Urzędu Gminy Dębno, w którym zlokalizowany jest także punkt styku z siecią Internet. Sieć zaprojektowana została w oparciu o standard transmisji radiowej WiFi w paśmie nielicencjonowanym w zakresie częstotliwości 4,90 GHz 5,85 GHz. Wybudowana infrastruktura telekomunikacyjna posiada strukturę hierarchiczną, składającą się z trzech warstw: szkieletowej, dystrybucyjnej oraz dostępowej. Zadaniem sieci dostępowej jest zapewnienie usługi dostępu do Internetu 4 samorządowym jednostkom organizacyjnym, wskazanym w Załączniku do niniejszej Decyzji, oraz 140 beneficjentom ostatecznym Projektów. Usługa ta będzie realizowana poprzez sieć WiFi, standard IEEE 802.11, pracującą w paśmie nielicencjonowanym w zakresie częstotliwości 4,90 GHz 5,85 GHz. 5
Gmina wskazała, że usługa bezpłatnego dostępu do Internetu jest świadczona przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wyłonionego w przetargu nieograniczonym Marcina Grzanka prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą IMG Computers Marcin Grzanka. Usługa bezpłatnego dostępu do Internetu jest świadczona 140 gospodarstwom domowym z prędkością odbierania danych nie większą niż 2 Mbit/s oraz wysyłania danych nie większą niż 1 Mbit/s. Natomiast w 4 jednostkach organizacyjnych podległych Gminie usługa świadczona jest z prędkością odbierania danych nie większą niż 4 Mbit/s oraz wysyłania danych nie większą niż 2 Mbit/s. Gmina podała, że w 4 jednostkach organizacyjnych jej podległych szkołach możliwe jest korzystanie przez uczniów z bezpłatnego dostępu do Internetu. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we współpracy ze szkołami wybrał 40 uczniów, spełniających powyżej opisane kryteria w celu stworzenia tym dzieciom szans rozwoju i przeciwdziałania ich dalszemu wykluczeniu cyfrowemu. Gmina wskazała, że podłączenie tych jednostek do gminnej sieci ma na celu wsparcie realizacji wskazanego celu ogólnego projektu tj. zbudowanie pewności i biegłości zagrożonych wykluczeniem cyfrowym uczniów w posługiwaniu się komputerem i korzystaniu z Internetu, a dalej rozbudzenie i poszerzenie wiedzy i zainteresowań oraz aspiracji życiowych. Dzięki temu uczniowie z najuboższych rodzin uzyskają możliwość i zdobędą potrzebne umiejętności korzystania z technologii informacyjno komunikacyjnych, co przyczyni się do ich rozwoju i pozwoli na wyrównanie szans, na równy strat w przyszłość w porównaniu z dziećmi z rodzin zamożniejszych, a zatem umożliwi ich lepszą integrację ze społeczeństwem. III. Stan prawny Stosownie do art. 206 ust. 1 Pt postępowanie przed Prezesem UKE toczy się na podstawie przepisów Kpa ze zmianami wynikającymi z Pt oraz Ustawy. W art. 3 ust. 1 Ustawy określone zostały podstawowe rodzaje dopuszczalnej działalności samorządów w sektorze telekomunikacyjnym. Zgodnie z pkt 1 i 2 tego przepisu jednostki samorządu terytorialnego, zwane dalej JST, mogą m.in.: 1) budować lub eksploatować infrastrukturę telekomunikacyjną i sieci telekomunikacyjne oraz nabywać prawa do infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, 2) dostarczać sieci telekomunikacyjne lub zapewniać dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej. W myśl natomiast art. 3 ust. 1 pkt 3 Ustawy, JST w zakresie telekomunikacji mogą świadczyć, z wykorzystaniem posiadanej infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych, usługi na rzecz: a) przedsiębiorców telekomunikacyjnych, b) podmiotów, o których mowa w art. 4 pkt 1, 2, 4, 5 i 8 Pt, c) użytkowników końcowych w zakresie i na warunkach określonych w art. 6 i 7 Ustawy. W art. 7 ust. 1 Ustawy ustawodawca wskazał, jako szczególny rodzaj działalności JST w zakresie telekomunikacji, świadczenie usługi dostępu do Internetu, bez pobierania opłat. Podjęcie działalności w zakresie wskazanym w art. 7 ust. 1 Ustawy uzależnione zostało od kilku warunków: 1) spełnienia wymagań, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy oraz 6
IV. 2) uzyskania zgody Prezesa UKE, wydanej w drodze decyzji. Ocena spełnienia przez Gminę wymagań określonych w art. 3 ust. 2 i 5 oraz art. 6 ust. 1 Ustawy Po wpłynięciu wniosku JST o udzielenie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, Prezes UKE dokonuje oceny, czy: 1) JST podjęła uchwałę organu stanowiącego (art. 3 ust. 5 Ustawy); 2) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana przy zachowaniu kompatybilności i połączalności z innymi sieciami telekomunikacyjnymi tworzonymi przez podmioty publiczne lub finansowanymi ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.) oraz przy zagwarantowaniu przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz dostępu do nich (art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy); 3) na lokalnym rynku telekomunikacyjnym nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych oraz działalność JST jest proporcjonalna do sytuacji panującej na lokalnym rynku telekomunikacyjnym i niedyskryminująca użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych (art. 6 ust. 1 Ustawy); 4) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób niezakłócający rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy); 5) działalność, którą ma zamiar rozpocząć JST, będzie wykonywana w sposób przejrzysty (art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Wskazać przy tym należy, że wspomniana powyżej ocena jest prowadzona w stosunku do Gminy, której jako jedynej, przysługuje przymiot strony postępowania w rozumieniu przepisów Kpa. 1. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 5 Ustawy (podjęcie przez Gminę uchwały w zakresie wykonywania działalności telekomunikacyjnej) Rada Gminy Dębno, realizując obowiązek wynikający z art. 3 ust. 5 Ustawy, w dniu 30 września 2011 r. podjęła uchwałę Nr IX/98/2011 w sprawie: rozpoczęcia prowadzenia działalności w zakresie telekomunikacji. Kopia ww. uchwały została przedłożona przez Gminę wraz z Wnioskiem. Podjęcie powołanej powyżej uchwały stanowi wypełnienie ustawowej przesłanki warunkującej wydanie przez Prezesa UKE decyzji, o której mowa w art. 7 ust. 2 Ustawy. 2. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy (kompatybilność, połączalność, dostęp do sieci oraz infrastruktury) Usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę grupie 140 beneficjentów ostatecznych Projektów oraz w 4 gminnych jednostkach organizacyjnych, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji, jest wykonywana w technologii bezprzewodowej WiFi w nielicencjonowanym paśmie częstotliwości 4,90 GHz 5,85 GHz w standardzie IEEE 802.11. Standard ten gwarantuje, że wymogi dotyczące kompatybilności i połączalności w zakresie świadczonej przez Gminę usługi zostaną spełnione. 7
Odnosząc się natomiast do przesłanki zagwarantowania przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na zasadach równego traktowania, współkorzystania z infrastruktury telekomunikacyjnej i sieci telekomunikacyjnych oraz dostępu do nich, należy zauważyć, iż gminna sieć jest siecią wydzieloną wyłącznie na potrzeby realizacji Projektów. Zgodnie z założeniami Projektów, mając na uwadze treść 2 ust. 7 Umowy o dofinansowanie Projektu - etap I oraz Umowy o dofinansowanie Projektu etap II, zwanych dalej Umowami, zakazane jest dokonywanie przez Gminę czynności rozporządzających na inny podmiot, dotyczących praw lub obowiązków wynikających z tych Umów. Z treści 8 ust. 1 Umów wynika, iż Gmina nie może dokonywać zmian prowadzących do zmiany Projektów w rozumieniu art. 57 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r., ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006 r., s.25-78). Dodatkowo w 7 ust. 1 Umów zostało wskazane, że Beneficjent jest zobowiązany do zachowania i zapewnienia trwałości Projektów przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji Projektów. W tym czasie nie jest zatem możliwe udostępnianie sieci na inne cele niż te, które zostały wskazane w Projektach. Powyższe ograniczenia wpływają bezpośrednio na niemożność zapewnienia dostępu do infrastruktury telekomunikacyjnej Gminy, wykorzystywanej do świadczenia usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, aż do zakończenia okresu trwałości Projektów. Należy wobec powyższego stwierdzić, iż w przypadku tego rodzaju sieci bezprzewodowej, utworzonej w ramach działania 8.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 2013, wymogi dotyczące zapewnienia dostępu do sieci oraz infrastruktury w okresie trwałości Projektów nie będą miały zastosowania. Dlatego też, w ocenie Prezesa UKE, do działalności Gminy, o której mowa we Wniosku, zarówno dla 140 gospodarstw domowych - beneficjentów ostatecznych Projektów - oraz w 4 jednostek organizacyjnych podległych Gminie, wskazanych w Załączniku do niniejszej Decyzji, została spełniona przesłanka wynikająca z art. 3 ust. 2 pkt 1 Ustawy w zakresie kompatybilności i połączalności, natomiast przesłanka dotycząca zapewnienia innym podmiotom dostępu do sieci telekomunikacyjnej w przypadku usługi świadczonej przez Gminę nie będzie miała zastosowania w okresie trwałości Projektów. 3. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 6 ust. 1 Ustawy (niezaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu, działalność jest proporcjonalna i niedyskryminująca) Zgodnie z art. 6 ust.1 Ustawy, świadczenie na rzecz użytkowników końcowych przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu, może mieć miejsce, jeżeli nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Działalność taka musi być proporcjonalna, co oznacza, że musi być odpowiednia do zidentyfikowanych lokalnych potrzeb oraz działań podejmowanych przez przedsiębiorców w zakresie rozwoju lokalnego rynku usług szerokopasmowych. Jednocześnie każde zróżnicowanie odbiorców w zakresie świadczonych usług powinno być uzasadnione. Ponadto, Ustawa wymaga, aby działalność ta była niedyskryminująca. Jak stanowi art. 6 ust. 2 Ustawy, powyższych wymagań nie stosuje się w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych na potrzeby organów administracji publicznej, państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych oraz innych podmiotów publicznych, a także w przypadku usług telekomunikacyjnych świadczonych wyłącznie w miejscach publicznych przez publicznie dostępne punkty dostępu do Internetu. 8
Wnioskiem Gmina wystąpiła o wyrażenie zgody na świadczenie usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat w 4 gminnych jednostkach organizacyjnych, tj. szkołach publicznych. Jak wynika z informacji przekazanych przez Gminę w toku postępowania administracyjnego, we wspomnianych jednostkach zostanie zapewniony darmowy dostęp do Internetu w ramach Projektu etap 1 wyłącznie dla dzieci i młodzieży zagrożonej wykluczeniem cyfrowym, aby pomimo ograniczonych możliwości finansowych, miały one możliwość nieodpłatnego korzystania z Internetu. Prezes UKE wskazuje, że istnieje konieczność dokonania oceny spełnienia przesłanek określonych w art. 6 ust. 1 Ustawy w stosunku do działalności wskazanej w punkcie I. ust. 1 sentencji niniejszej Decyzji z uwagi na świadczenie przez Gminę bezpłatnej usługi dostępu do Internetu beneficjentom ostatecznym Projektów, którzy będą korzystać z takiej usługi w miejscu swojego zamieszkania. Z Wniosku wynika, że realizując Projekty Gmina zapewni dostęp do bezpłatnego Internetu swoim mieszkańcom, zagrożonym wykluczeniem cyfrowym, z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej lub ze względu na ich niepełnosprawność. W tym zakresie działalność Gminy skierowana jest do 140 gospodarstw domowych z terenu Gminy, wyłonionych w ramach Projektów, ze względu na niepełnosprawność, trudną sytuację materialną, jak również dedykowana jest do dzieci i młodzieży uczącej się, pochodzącej z rodzin, znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych oraz osób z grupy 50+. W ramach Projektów beneficjenci ostateczni otrzymali dostęp do bezpłatnego Internetu oraz sprzęt komputerowy. Dokonując oceny spełnienia przez Gminę przesłanek, o których mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 446) do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne gminy obejmują sprawy z zakresu działalności telekomunikacyjnej (art. 7 ust. 1 pkt 3a ustawy o samorządzie gminnym). Zatem, Gmina w ramach swoich zadań własnych zobowiązana jest do zaspokajania zbiorowych potrzeb ludności w zakresie telekomunikacji. Na szczególną uwagę zasługuje spoczywający na Gminie obowiązek przeciwdziałania zjawisku tzw. cyfrowego wykluczenia, albowiem jego istnienie jest jednym z przejawów istnienia niezaspokojonych potrzeb wspólnoty. Należy mieć na uwadze, że wykluczenie cyfrowe oznacza systemowe różnice w dostępie i korzystaniu z komputerów i Internetu pomiędzy osobami o różnym statusie społeczno-ekonomicznym (wykształceniu, dochodach, zawodzie), na różnych etapach życia, między mężczyznami i kobietami, mieszkańcami obszarów miejskich i wiejskich, a także różnych regionów. Wymaga nadto podkreślenia, że indywidualne i zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej powinny być zaspokajane przez władzę lokalną. W przypadku wystąpienia zjawiska ich niezaspokojenia, wspólnota samorządowa powinna podejmować działania zmierzające do niwelowania różnic w procesie zaspokajania podstawowych potrzeb, gdy są one wywołane czynnikami niezależnymi od jednostki czy rodziny. Zadania z zakresu działalności telekomunikacyjnej powinny być skierowane do osób najbardziej potrzebujących. Gminna administracja publiczna jest bowiem usytuowana najbliżej obywatela i ma możliwość zidentyfikować na takim poziomie osoby potrzebujące wsparcia. Interwencja publiczna powinna być zatem skierowana tylko tam, gdzie mechanizmy konkurencji i wolny rynek nie zapewniają w sposób wystarczający potrzeb w zakresie telekomunikacji. Należy zauważyć, iż zgodnie z informacjami przedstawionymi w Raporcie KPMG Rynek telekomunikacyjny po 2015 roku w kontekście inwestycji publicznych zrealizowanych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego z funduszy unijnych, w ramach budowy Regionalnych 9
Sieci Szerokopasmowych, 1 zwanym dalej Raportem, na każdym szczeblu samorząd terytorialny pełni inną rolę w realizacji celów w zakresie rynku telekomunikacyjnego. Władze wojewódzkie zaangażowane są w rozwój sieci szerokopasmowych, natomiast władze powiatowe i gminne w znacznej mierze aktywne są w świadczeniu publicznych usług detalicznych dla użytkowników końcowych. Przy tym władze gminy zaangażowane są w szczególności w promowanie dostępu do publicznych usług internetowych dla użytkowników indywidualnych np. w formie hotspotów, kiosków internetowych czy publicznych punktów dostępu do Internetu. W celu dokonania właściwej oceny stanu lokalnego rynku usług dostępu do Internetu na obszarze Gminy, Prezes UKE wziął pod uwagę zarówno dane przedstawione przez Gminę we Wniosku, jak również dane będące w jego posiadaniu, np. analizy rynku telekomunikacyjnego. Zgodnie z informacjami Prezesa UKE na obszarze Gminy na koniec 2015 r. działało 13 przedsiębiorców telekomunikacyjnych, świadczących usługę dostępu do Internetu. Największym operatorem, dostarczającym usługę do prawie 56% osób spośród wszystkich posiadających dostęp do Internetu, była firma Orange Polska S.A. Drugi z kolei przedsiębiorca, Netsystem sp. z o.o., świadczył usługi internetowe dla ponad 9% użytkowników. Na terenie Gminy działali następujący przedsiębiorcy telekomunikacyjni (zarówno w technologii przewodowej jak i bezprzewodowej): Tabela 1 Przedsiębiorcy telekomunikacyjni świadczący usługi dostępu do sieci Internet na obszarze Gminy (31.12.2015 r.). Lp. Nazwa przedsiębiorcy Technologia 1 Rafał Kraj prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Firma Usługowo Handlowa "Climax" Rafał Kraj FWA Jarosław Drapała prowadzący działalność 2 gospodarczą pod firmą Intermed Jarosław WiFi - 5 GHz Drapała 3 Marek Soból prowadzący działalność gospodarczą pod firmą KM-Net Marek WiFi - 5 GHz, WiFi - 2,4 GHz Soból 4 Multimedia Polska S. A. radiolinia, POTS/ISDN 5 Netia S.A. HSPA+, POTS/ISDN, HSPA, ADSL, HDSL 6 Netsystem sp. z o.o. WiFi - 2,4 GHz, 100 Mb/s Fast Ethernet, WiFi - 5 GHz 7 Niezależny Operator Międzystrefowy sp. z o.o. POTS/ISDN 8 Nowa Telefonia sp. z o.o. POTS/ISDN 9 Orange Polska S.A. UMTS, LTE, HSPA, ADSL2+, VDSL 10 P4 sp. z o.o. HSPA+, LTE 11 Polkomtel sp. z o.o. HSPA+ 1 http://www.uke.gov.pl/files/?id_plik=17958 10
12 T-Mobile Polska S.A. HSPA, SDH, ADSL, LTE 13 Voice Net sp. z o.o. POTS/ISDN Źródło: UKE na podstawie danych otrzymanych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych. W świetle posiadanych przez Prezesa UKE danych, łącznie na terenie Gminy, na koniec 2015 r., było 2 174 łączy z aktywną usługą szerokopasmowej transmisji danych (stacjonarnych i mobilnych 2 ). Przy ocenie kryterium spełnienia przez Gminę warunku niezaspokojenia popytu, należy kierować się przede wszystkim dwoma miernikami: 1. poziomem penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na analizowanym rynku lokalnym w porównaniu do średniego poziomu w skali kraju, 2. poziomem penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na analizowanym rynku lokalnym w porównaniu do syntetycznego wskaźnika poziomu zapotrzebowania na usługi dostępu szerokopasmowego, wynikającego z algorytmu omówionego w dalszej części niniejszej Decyzji. Zdaniem Prezesa UKE, głównym miernikiem pozwalającym stwierdzić, czy w przypadku konkretnej JST zostało spełnione kryterium braku zaspokojenia zapotrzebowania użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych jest odniesienie penetracji usługami dostępu szerokopasmowego na obszarze danej JST do poziomu wskaźnika zapotrzebowania na tę usługę zgłaszanego w trakcie prowadzonych przez Prezesa UKE badań konsumenckich. Wskazać przy tym należy, iż powyższy wskaźnik odnosi się do kryterium określonego w art. 6 ust. 1 Ustawy i pozwala ocenić, czy zapotrzebowanie zgłaszane przez konsumentów jest zaspokojone. Wskaźnik pomocniczy stanowi natomiast odniesienie poziomu nasycenia usługami dostępu szerokopasmowego na obszarze danej JST do dostępności tej usługi na średnim poziomie ogólnopolskim (co pozwala ocenić, jak kształtuje się penetracja usługami w określonej JST, w porównaniu ze średnią krajową). Prezes UKE pragnie zauważyć, że w 2015 r. żadna ze świadczonych usług nie miała przepływności poniżej 1 Mbit/s. Z usług o wyższej przepływności korzystało 14,88% mieszkańców. Zgodnie z publicznie dostępnymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, Gminę zamieszkuje 14 607 mieszkańców 3, tworzących 5 180 gospodarstw domowych 4. 2 Dane przekazane przez operatorów sieci mobilnych uwzględniają także klientów korzystających z usług przedpłaconych, o ile udostępnił swoje dane lub operator mógł ich zidentyfikować. 3 Dane GUS: Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2015 r. Stan w dniu 31 XII. 4 Uzyskana wartość to iloraz liczby ludności oraz średniej liczebności gospodarstwa domowego (2,82) w 2011 r. wg danych GUS. 11
Wykres 1. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) w Gminie w podziale na usługi o przepływności poniżej 1 Mbit/s oraz 1 Mbit/s i powyżej (31.12.2015 r.) Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Biorąc pod uwagę wszystkie usługi szerokopasmowego dostępu do sieci Internet dostępne w Gminie w 2015 r., ich penetracja wyniosła 14,88% w przeliczeniu na mieszkańców. Była ona zatem niższa od penetracji usługami szerokopasmowymi w Polsce odpowiednio o 20,83 pp. w odniesieniu do liczby mieszkańców. Wykres 2. Penetracja usługami dostępu do sieci Internet (stacjonarnymi oraz mobilnymi) w Polsce oraz w Gminie (31.12.2015 r.) Źródło: UKE na podstawie danych przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Badając poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu, jak już wcześniej wskazano, należy określić poziom zainteresowania usługami na wskazanym obszarze. W celu oszacowania tej wielkości w niniejszej Decyzji posłużono się danymi 12
pochodzącymi z raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport z badania klientów indywidualnych. Badanie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbie gospodarstw domowych w Polsce, wśród osób w wieku 15 lat i powyżej. Poziom zapotrzebowania na usługi dostępu do Internetu określono na podstawie: liczby ankietowanych, którzy wskazali, że posiadają dostęp do Internetu w domu, liczby ankietowanych, którzy wskazali, że nie posiadają dostępu do Internetu w domu z przyczyn finansowych lub z powodu braku możliwości podłączenia Internetu w miejscu zamieszkania (czyli de facto osób chcących go posiadać, gdyby pozwalały im na to warunki techniczne lub materialne). Znając orientacyjną wartość poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce można określić, czy JST (w tym przypadku Gminy) spełnia warunek, o którym mowa w art. 6 ust. 1 Ustawy, tj. czy na jej terenie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych. Szczegółowe wyliczenia przedstawia poniższy schemat. Rysunek 1. Schemat wyliczenia poziomu zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w 2015 r. przez klientów indywidualnych. 69 % klientów posiadało dostęp do Internetu 0,69=X1 31 % klientów nie posiadało dostępu do Internetu 19 % z 31 % klientów nieposiadających dostępu do Internetu chciałoby mieć taki dostęp 0,19 * 0,31 = 0,0589=X2 X1 + X2 = 0,69+0,0589 = 0,7489 = 74,89 % - oszacowany poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2015 r. Źródło: UKE na podstawie raportu: Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport z badania klientów indywidualnych. Zgodnie z powyższymi wyliczeniami, poziom zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce w 2015 r. wyniósł około 74,89% w przeliczeniu na mieszkańców. Zatem penetracja usługami dostępu do Internetu w Gminie, która wyniosła w 2015 r. 14,88% w odniesieniu do liczby mieszkańców, znajduje się znacznie poniżej wartości zapotrzebowania na te usługi w Polsce, jak również jest na dużo niższym poziomie niż średnia krajowa. 13
Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, iż na obszarze Gminy liczba osób, posiadających dostęp do Internetu jest znacząco niższa od szacowanego zapotrzebowania na przedmiotową usługę. Należy zauważyć, że z Raportu wynika, iż istotnym aspektem w kontekście działalności JST w zakresie darmowego Internetu jest potencjalna ewolucja zainteresowania tym rodzajem usług ze strony użytkowników w przyszłości. Czynnikiem mogącym wywierać wpływ na rozwój darmowego Internetu w perspektywie najbliższych lat, jest rosnące wykorzystanie technologii mobilnych w dostępie do Internetu. W ostatnich pięciu latach znacznie wzrósł odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią. Użytkownicy korzystający z bezprzewodowego połączenia z Internetem, stanowią obecnie ponad ¾ wszystkich Internautów w Polsce. Odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią przedstawia poniższy wykres: Wykres 3. Odsetek użytkowników Internetu, deklarujących bezprzewodowe łączenie z siecią. Na podstawie: CBOS, Internauci 2015. Niezależnie od powyższego należy podkreślić, iż na obszarze Gminy liczba osób posiadających dostęp do Internetu jest dużo niższa od oszacowanego zapotrzebowania na tę usługę. Biorąc pod uwagę przesłankę niedyskryminowania określonej grupy użytkowników końcowych, należy wyjaśnić, iż bezpłatny dostęp do Internetu jest przewidziany dla ściśle określonej grupy docelowej osób wykluczonych cyfrowo. Jednocześnie uznać należy, że w odniesieniu do tak zdefiniowanej grupy osób uprawnionych do skorzystania z usługi, reguły ich wyboru zostały określone przez Gminę w sposób niedyskryminujący. Według bowiem założeń Projektów beneficjentami ostatecznymi mogły zostać osoby, które spełniły odpowiednio kryterium dochodowe, czyli były uprawnionymi do otrzymania pomocy materialnej, w tym zasiłków pomocy społecznej, bądź uprawnionymi do otrzymywania świadczeń rodzinnych, dzieci i młodzież ucząca się uprawniona do otrzymania stypendiów socjalnych, osoby niepełnosprawne oraz osoby z grupy 50+. 14
Powyższa analiza dowodzi, iż działalność podejmowana przez Gminę w zakresie telekomunikacji, polegająca na świadczeniu bezpłatnej usługi dostępu do Internetu skierowana jest do określonej grupy osób - beneficjentów ostatecznych Projektów którzy nie mają zaspokojonego zapotrzebowania na usługi dostępu do Internetu przez lokalny rynek telekomunikacyjny. Grupa ta, co należy jeszcze raz podkreślić, nie jest w stanie (z przyczyn od nich niezależnych) skorzystać z zasobów ofert komercyjnych. Tym samym, należy stwierdzić, iż spełniona jest przesłanka wskazana w art. 6 ust. 1 Ustawy, dotycząca możliwości wykonywania przez Gminę przedmiotowej działalności w sytuacji braku zaspokojenia przez lokalny rynek telekomunikacyjny zapotrzebowania użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu. Dodatkowo należy wskazać, iż gminna usługa świadczona w ramach Projektów, nie będzie dostępna dla pozostałych mieszkańców Gminy. Biorąc powyższe pod uwagę, Prezes UKE stwierdza, że warunki świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu uczestnikom Projektów, spełniają następujące przesłanki wskazane w art. 6 ust. 1 Ustawy: a) brak zaspokojenia przez lokalny rynek telekomunikacyjny zapotrzebowania użytkowników końcowych na usługi dostępu do Internetu, b) niedyskryminowania określonej grupy użytkowników końcowych. Odnosząc się natomiast do przesłanki proporcjonalności prowadzonej przez Gminę działalności w zakresie telekomunikacji dla beneficjentów ostatecznych zakwalifikowanych do Projektów w ramach działania 8.3, Prezes UKE wskazuje, iż z uwagi na cel powyższego działania, tj. zapobieżenie zjawisku wykluczenia cyfrowego osób o trudnej sytuacji materialnej lub niepełnosprawnych, nie jest konieczne wprowadzenie dodatkowych ograniczeń funkcjonalnych w zakresie warunków świadczenia przedmiotowej usługi, mających zagwarantować, aby działalność telekomunikacyjna była prowadzona w sposób proporcjonalny do sytuacji panującej na lokalnym rynku telekomunikacyjnym. Przyjmuje się bowiem, iż w takich przypadkach, prowadzona przez JST działalność z zakresu telekomunikacji nie wpływa negatywnie na konkurencję, gdyż użytkownicy końcowi takiej gminnej usługi nie są osobami, które potencjalnie są zainteresowane usługami dostawców komercyjnych i byłyby w stanie ponieść koszty finansowe zakupu komercyjnej usługi dostępu do Internetu. Osoby zaliczane do grupy zagrożonych wykluczeniem cyfrowym wymagają bowiem wsparcia i stworzenia im niezbędnych warunków do uczestnictwa w społeczeństwie informacyjnym. Oferowanie przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu będzie dla tej grupy często jedyną szansą na skorzystanie z niej i przyczyni się do ograniczenia zjawiska dalszej marginalizacji cyfrowej tych mieszkańców. Podsumowując, w ocenie Prezesa UKE należy uznać, że na obszarze Gminy, nie jest zaspokojone zapotrzebowanie użytkowników końcowych w zakresie dostępu do usług telekomunikacyjnych, a usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę na warunkach określonych niniejszą Decyzją będzie proporcjonalna i niedyskryminująca. W związku z powyższym stwierdzić należy, że została spełniona dyspozycja przepisu art. 6 ust. 1 Ustawy. 4. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (niezakłócanie równoprawnej i skutecznej konkurencji na właściwym rynku telekomunikacyjnym) Kolejnym warunkiem, od spełnienia którego uzależnione jest wydanie zgody przez Prezesa UKE na świadczenie przez Gminę usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat, 15
jest zagwarantowanie, by nie została zakłócona równoprawna i skuteczna konkurencja w sektorze telekomunikacyjnym (art. 7 ust. 1 i 2 Ustawy w związku z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy). Odnosząc się do powołanej powyżej przesłanki niezakłócania równoprawnej i skutecznej konkurencji w sektorze telekomunikacyjnym, należy zauważyć, że poprzez działania JST na rynku telekomunikacyjnym może zostać osiągnięta większa penetracja usług szerokopasmowych. Niemniej, pozytywne działania podejmowane w tym zakresie powinny przeważać nad negatywnymi, tj. zakłóceniem konkurencji. Pomoc JST dla swoich mieszkańców w zakresie dostępu do usług szerokopasmowych nie może wypierać inicjatyw prywatnych, zarówno tych już realizowanych, jak i planowanych. Jak wskazała Gmina we Wniosku jej działalność w zakresie telekomunikacji ma na celu umożliwienie jej mieszkańcom, zagrożonym wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej lub ze względu na niepełnosprawność, korzystanie z dostępu do Internetu, w miejscu ich zamieszkania. W tym zakresie działalność Gminy, skierowana do jej mieszkańców - 140 gospodarstw domowych, wyłonionych w ramach Projektów - polega na zapewnieniu dostępu do sieci Internet tylko tym osobom, które ze względu na niskie dochody i/lub niepełnosprawność nie są w stanie we własnym zakresie zapewnić sobie sprzętu i usług niezbędnych do korzystania z zasobów Internetu. Prezes UKE wskazuje, iż w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 13 lipca 2010 r., zwrócono uwagę na korelację pomiędzy poziomem rozwoju społeczeństwa informacyjnego a aktywnością społeczną. W myśl stwierdzeń zawartych w tym dokumencie, wskazać należy, że korzystanie z Internetu pobudza aktywność i zaangażowanie w życie publiczne. Podkreślono również, że wyzwaniem rozwojowym jest zwiększenie dostępu do technologii teleinformatycznych oraz implementacja działań podnoszących efektywność i sprawność korzystania z nowoczesnych technologii przez społeczeństwo, a także zwiększających zasoby cyfrowe i rozwijających systemy usług publicznych w pełni dostępnych za pośrednictwem Internetu. Rolą polityki regionalnej powinno być w tym zakresie dbanie o równomierny przestrzennie rozwój technologii teleinformatycznych, pozwalający na pokonywanie ograniczeń związanych z oddaleniem od centrów rozwoju, a w efekcie na zmniejszanie barier rozwojowych, w szczególności w regionach najbardziej peryferyjnych. Prezes UKE pragnie podkreślić, iż świadczona przez Gminę usługa szerokopasmowego dostępu do Internetu w ramach Projektów jest skierowana do ściśle określonej, ograniczonej grupy osób, będących beneficjentami działania 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu einclusion osi priorytetowej 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększenie innowacyjności gospodarki Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. W związku z powyższym, zasady i warunki świadczenia powyższym użytkownikom końcowym usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat wynikają z Projektów. We wnioskach o dofinansowanie stanowiących załączniku do Umów wskazano, że działania, które zostaną podjęte mają osiągnąć główny cel Projektów, a więc zmniejszyć zjawisko wykluczenia cyfrowego na obszarze Gminy. W tym kontekście, należy mieć na uwadze treść 7 ust. 1 Umów: Beneficjent zobowiązuje się do zrealizowania Projektu tak, aby zostały zrealizowane cele Projektu oraz osiągnięte wskaźniki określone we wniosku o dofinansowanie oraz w Umowie, a także do zapewnienia trwałości efektów Projektu przez okres 5 lat od dnia zakończenia realizacji Projektu. Jednocześnie w 8 ust. 1 Umów zastrzeżone zostało, iż Gmina nie może dokonywać zmian prowadzących do zmiany Projektów. Należy przy tym zaznaczyć, iż powołane powyżej warunki realizacji Projektów wynikają z zasad wspólnotowych i krajowych, określonych między innymi w: Rozporządzeniu Rady (WE) 16
nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006 r., s. 25-78), Rozporządzeniu (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego Rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (Dz. U. UE z 31.07.2006., L 210/1, z późn. zm.), Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (Dz. U. WE L 214 z 9.08.2008), decyzji KE nr K (2007) 4562 z dnia 1 października 2007 r. w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w ramach pomocy wspólnotowej Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem konwergencja w Polsce. W niniejszej sprawie Prezes UKE odstąpił od określenia dodatkowych ograniczeń funkcjonalnych bezpłatnej usługi dostępu do Internetu dla beneficjentów Projektów. Zasady i warunki świadczenia powyższym użytkownikom końcowym usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat wynikają z warunków wskazanych w Projektach. W świetle postanowień Projektów, usługa dostępu do Internetu świadczona przez Gminę ma być skierowana do ściśle określonej grupy społecznej wykluczonych cyfrowo. Grupę tę na obszarze Gminy stanowią 140 gospodarstwa domowe, charakteryzujące się bardzo niskimi dochodami, których członkowie nie są w stanie ponieść kosztów zakupu komercyjnego dostępu do Internetu i korzystają z pomocy społecznej, gospodarstw domowych, w których znajdują się osoby niepełnosprawne, dzieci i młodzież ucząca się pochodząca z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej uprawniającej do uzyskania stypendiów socjalnych oraz osoby z grupy 50+. Przepływność łączy w ramach bezpłatnej usługi dostępu do Internetu dla beneficjentów ostatecznych Projektów, tj. 140 gospodarstw domowych, dla odbierania danych wynosi nie więcej niż 2 Mbit/s, a dla wysyłania danych nie więcej niż 1 Mbit/s. Jak już zostało wskazane w Stanowisku Prezesa UKE z dnia 7 października 2015 r. w zakresie świadczenia przez jednostki samorządu terytorialnego usługi dostępu do Internetu bez pobierania opłat lub w zamian za opłatę niższą niż cena rynkowa, na podstawie art. 7 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (opublikowanym na stronie internetowej Urzędu), w przypadku, gdy JST zamierza świadczyć usługę darmowego dostępu do Internetu w ramach działania 8.3. tylko i wyłącznie dla ściśle określonej grupy beneficjentów, Prezes UKE uznaje świadczenie usług zgodnie z warunkami projektu, a w decyzji odstępuje od określenia ograniczeń funkcjonalnych świadczenia przez JST bezpłatnej usługi dostępu do Internetu. Uruchomienie zatem takiej usługi przez Gminę dla 140 gospodarstw domowych w ramach Projektów, nie wpłynie negatywnie na konkurencję, przyczyni się natomiast do zapobiegania zjawisku wykluczenia cyfrowego na terenie Gminy. W tym miejscu warto przywołać wyniki raportu Rynek usług telekomunikacyjnych w Polsce w 2015 r. Raport z badania klientów indywidualnych : brak dostępu do Internetu wiąże się w zdecydowanej większości przypadków z brakiem potrzeb (62% wskazań) lub niewystarczającymi umiejętnościami korzystania z usługi (51%). Ponadto jedynie 5% skłonnych byłoby zrezygnować z dotychczasowej usługi na rzecz dostępu publicznego, a 19% korzystałoby z niego jako dodatku do posiadanego łącza. Aż 45% osób nie widzi potrzeby korzystania z publicznego Internetu. Badania te pokazują, że usługa bezpłatnego dostępu do Internetu świadczona przez JST nie zagraża ofertom komercyjnym dostępnym na lokalnych rynkach telekomunikacyjnych, 17
albowiem odbiorcy usługi świadczonej przez daną JST osoby wykluczone cyfrowo nie stanowią grupy potencjalnych użytkowników usług komercyjnych. Ponadto, w przypadku usług świadczonych przez Gminę w samorządowych jednostkach organizacyjnych szkołach publicznych - wskazać należy, iż usługa ta świadczona jest na rzecz jednostek w celu umożliwienia korzystania z dostępu do Internetu grupie uczniów, wyłonionych przez Gminę, pochodzących z najuboższych rodzin, zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Usługa świadczona w samorządowych jednostkach organizacyjnych nie pozwala na korzystanie z Internetu poza siedzibą tych jednostek, a więc nia ma wpływu na rozwój równoprawnej i skutecznej konkurnecji na rynkach telekomunikacyjnych. Jednocześnie należy wyjaśnić, że usługa dostępu do sieci Internet realizowana przez daną JST w ramach działania 8.3 może obejmować dowolny obszar, niezależnie od występowania na nim konkurencji infrastrukturalnej, czy też zaspokojenia zapotrzebowania na usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu. W takim przypadku bowiem warunkiem uzyskania pomocy jest występowanie zjawiska wykluczenia cyfrowego ze względu na niepełnosprawność lub niski status materialny mieszkańców JST. Tym samym, w tego rodzaju przypadkach nie dochodzi do naruszenia przesłanki niezakłócania rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych, albowiem odbiorcy usługi świadczonej przez daną JST nie stanowią grupy potencjalnych użytkowników usług komercyjnych. Prędkość przesyłu danych usługi bezpłatnego dostępu do Internetu świadczonej przez Gminę w 4 gminnych jednostkach organizacyjnych, wyłonionych w ramach Projektu etap I, wynosi dla odbierania danych nie więcej niż 4 Mbit/s, a dla wysyłania danych nie więcej niż 2 Mbit/s. Podsumowując, przedstawione przez Gminę zasady świadczenia bezpłatnej usługi dostępu do Internetu spełniają, w ocenie Prezesa UKE, warunek, o którym mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, tj. niezakłócania rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji na rynkach telekomunikacyjnych w zakresie dostępu reglamentowanego. 5. Spełnienie przez Gminę przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy (przejrzystość prowadzonej działalności telekomunikacyjnej) Odnosząc się do przesłanki przejrzystości, jako przesłanki z art. 3 ust. 2 pkt 2 Ustawy, należy zauważyć, że jest to pojęcie nieostre, niezdefiniowane ustawowo. Oznacza to, iż treść temu pojęciu nadaje organ orzekający (M. Wyrzykowski, Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986). W związku z powyższym, wskazać należy, że Prezes UKE, dokonując ustalenia prawidłowego znaczenia ww. przesłanki, posłużył się wykładnią językową. Do tego typu wykładni zaliczamy wszystkie dyrektywy (argumenty), które charakteryzują znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe. W doktrynie podnoszone jest, iż danej normie należy przypisać takie znaczenie, jakie ma ona w języku potocznym, chyba że ważne względy przemawiają za odstąpieniem od tego znaczenia (domniemanie języka potocznego). Pewną konkretyzacją reguły domniemania języka potocznego jest zasada, która stanowi, że jeżeli na gruncie języka potocznego można przypisać normie kilka różnych znaczeń, to należy wybrać to z nich, które jest najbardziej oczywiste (Wstęp do prawoznawstwa, Lech Morawski, TNOIK, Toruń 2002, str. 170). Należy zauważyć, iż z Raportu wynika, że powszechną praktyką JST jest odzwierciedlanie ciążących na nich obowiązków w związku ze świadczonymi usługami darmowego Internetu w regulaminach tych usług. JST wskazują w nich, co do zasady, ograniczenia techniczne 18