PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚREMIE Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu śremskiego w 2015r. mgr Urszula Sitnicka Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie opracował Śrem, dnia 26.02.2016r.
SPIS TREŚCI I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Śremie w 2015r. 3 II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. 6 III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku 15 IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalnej. 23 V. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Pracy. 47 VI. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Dzieci i Młodzieży. 52 VII. Główne zagadnienia realizowane w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego 58 VIII. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia 65 IX. Działalność kontrolno-represyjna 76 X. Wnioski 77 Strona 2 z 80
I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Śremie w 2015r. Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie, w 2015 roku było promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałanie powstawaniu chorób i zaburzeń zdrowia, w tym chorób zakaźnych, niezakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej. Do realizowanych w roku sprawozdawczym głównych kierunków działania należy zaliczyć: 1. Prowadzenie nadzoru nad realizacją programu obowiązkowych szczepień ochronnych. 2. Sprawowanie merytorycznego nadzoru nad egzekucją administracyjną obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym przez osoby zobowiązane. 3. Prowadzenie nadzoru nad procesem dystrybucji szczepionek do prowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych w Elektronicznym Systemie Nadzoru nad Dystrybucją Szczepionek ( ESNDS). 4. Kontynuowanie działań związanych z usprawnieniem komputerowej sieci nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi, w zakresie rejestracji zgłoszeń, prowadzenia analiz epidemiologicznych i przygotowania raportów statystycznych. 5. Prowadzenie obserwacji i monitorowanie zagrożeń zdrowotnych na świecie (np. wirus Ebola). 6. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. Strona 3 z 80
7. Doskonalenie funkcjonowania systemu RASFF w oparciu o procedurę funkcjonowania systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt. 8. Monitoring suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środków spożywczych wzbogaconych wprowadzonych po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 9. Wzmożenie nadzoru nad produktami wprowadzonymi do obrotu mogącymi stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi. 10. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem kosmetyków. 11. Sprawowanie bieżącego nadzoru sanitarnego nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także wody w kąpieliskach oraz pływalniach. 12. Sprawowanie bieżącego nadzoru sanitarnego nad obiektami użyteczności publicznej w celu zapobiegania powstawania chorób. 13. Minimalizacja zagrożeń zdrowia publicznego stwarzanych przez środki zastępcze. 14. Sprawowanie nadzoru nad ustawowym zakazem wytwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów stwarzających zagrożenia życia lub zdrowia ludzi. 15. Udział w opracowywaniu i upowszechnianiu materiałów informacyjnych w zakresie szkodliwego wpływu środków zastępczych na zdrowie ludzi, oraz współudział w prowadzeniu edukacyjnych kampanii społecznych w celu podnoszenia wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych oraz przeciwdziałanie ich spożycia. 16. Prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. 17. Sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat.2 i 3. 18. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. Strona 4 z 80
19. Realizowanie niezbędnych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego i niezwłoczne przekazywanie informacji w tym zakresie do organów wyższego stopnia. 20. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych w uzgadnianej dokumentacji projektowej, na etapie uzgadniania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, miejscowych planów zagospodarowania przestrzeganego przy opiniowaniu w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz podczas uczestniczenia w dopuszczaniu do użytku obiektów budowlanych. 21. Inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalności w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób zgodnie z potrzebami powiatu śremskiego. Strona 5 z 80
II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. 1. Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych. Na terenie działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych kształtowała się następująco: W roku sprawozdawczym 2015 w odróżnieniu do 2014 roku nie zanotowano zachorowań na : salmonelozy inne zakażenia pozajelitowe, (w 2014r. - 1 zachorowanie), inne bakteryjne zakażenia jelitowe inne określone wywołane przez Campylobacter, (w 2014r. - 1 zachorowanie), mikobakteriozy inne i BNO - (w 2014r. - 1 zachorowanie), kiła wczesna, (w 2014r. - 1 zachorowanie), inne postacie kiły i kiła nieokreślona, (w 2014r. - 2 zachorowania), encefalopatie gąbczaste, choroba Creutzfeldta- Jakoba (CDJ), (w 2014r. - 1 zachorowanie), inne wirusowe zapalenie mózgu nie określone, (w 2014r. - 1 zachorowanie), różyczka, (w 2014r. - 7 zachorowań), choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu (w 2014r. - 1 zachorowanie). Natomiast zanotowano: salmonelozy posocznica ( 1 zachorowanie), inne bakteryjne zakażenia jelitowe, inne określone (1 zachorowanie), krztusiec (1 zachorowanie), inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydie ( 2 zachorowania), borelioza (4 zachorowania), choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae posocznica (1 zachorowanie), Strona 6 z 80
bakteryjne zapalenie opon mózgowych lub mózgu wykazane w innych chorobach objętych MZ -56 (1 zachorowanie). Wzrosła zapadalność na : salmonelozy zatrucia pokarmowe, 1,4 krotnie, lamblioza 2 krotnie, wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy 1,5 krotnie, biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, dzieci do lat 2 1,9 krotnie, płonica - 2 krotnie, styczność i narażenie na wściekliznę, potrzeba szczepień 1,8 krotnie, wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe I BNO 2 krotnie, wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji przypadku z 2014r. 1,5 krotnie, świnka 2 krotnie. Spadła zapadalność na : wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe inne określone 1,4 krotnie, wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe nie określone 3,9 krotnie, wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 1,3 krotnie, biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem 1,1 krotnie, choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes ogółem 5 krotnie, choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes róża 5 krotnie ospa wietrzna 3 krotnie, zapalenie mózgu inne i nie określone 2 krotnie. Na tym samym poziomie utrzymała się zachorowalność na: inne bakteryjne zakażenia jelitowe inne określone wywołane przez Clostridium difficile, 1 zachorowanie, rzeżączka - 1 zachorowanie, Strona 7 z 80
wirusowe zapalenie opon mózgowych inne określone i nieokreślone - 1 zachorowanie, nowo wykryte zakażenia HIV 1 zachorowanie, choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae ogółem -1 zachorowanie. 2. Kontakt ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę. W roku sprawozdawczym zanotowano odnotowano 59 kontaktów osób ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę, w tym 47 osoby miało kontakt z psem, 11 osób z kotem, 1 osoby ze szczurem. W 2014r. zanotowano 57 kontaktów osób ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę, w tym 42 osoby miało kontakt z psem, 11 osób z kotem, 2 osoby ze szczurem, 1 osoba z królikiem oraz 1 osoba z małpą. W 2015r. zaszczepiono 15 osób, w tym 11 osób otrzymało pełen cykl szczepień, 1 osoba 4 dawki, 2 osoby 2 dawki i 1 osoba 1 dawkę. W 2014r. 7 osób otrzymało pełen cykl szczepień oraz 1 osoba otrzymała 3 dawki (po 3 dawce nie zgłosił się do następnych, brak kontaktu, nie odpowiada na wezwania). 3. Analiza zachorowań na wybrane choroby zakaźne w powiecie śremskim na przestrzeni 5 lat (od 2011 do 2015r.). Tabela nr 1 Zachorowania 2011 2012 2013 2014 2015 liczba zachorowań liczba zachorowań liczba zachorowań liczba zachorowań liczba zachorowań Współczynnik zapadalności Współczynnik zapadalności Współczynnik zapadalności Współczynnik zapadalności Współczynnik zapadalności salmonellozy 7 11,7 10 16,51 8 13,15 8 13,17 11 18,09 Płonica 43 72,3 23 37,97 33 54,26 21 34,59 43 70,73 Różyczka 1 1,68 1 1,65 63 103,58 7 11,52 0 0 świnka 7 11,7 4 6,60 7 11,51 3 4,94 6 9,87 Ospa wietrzna 356 598,6 194 320,2 586 963,45 611 1006,3 200 328,97 6 9 pokąsania 13 21,86 5 8,25 2 3,29 8 13,17 15 24,67 WZW typu B 9 15,3 2 3,30 2 3,29 2 3,29 4 6,58 WZW typu C 3 5,04 2 3,30 4 6,58 2 3,29 3 4,93 Strona 8 z 80
4. Choroby zakaźne w powiecie śremskim w roku 2015 w porównaniu do roku 2014. Tabela nr 2 Jednostka chorobowa 2014 2015 2 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność Salmonelozy zatrucia pokarmowe UE 8 13,17 11 18,09 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) wywołane przez E. coli biegunkotwórczą - - - - inne określone - - - - nie określone - - - - Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /5 - - - - Mikobakteriozy 1 1,64 - - Lamblioza (giardioza) UE 1 1,64 2 3,29 Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe (ogółem) wywołane przez rotawirusy 52 85,65 76 125,01 nie określone 141 232,24 36 59,22 Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /7 76 5684,36 60 4470,94 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 61 4562,45 115 6569,3 Jersinioza pozajelitowa UE - - - - Krztusiec UE - - 1 1,64 Płonica (szkarlatyna) PL 21 34,59 43 70,73 ogółem - - - - zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - - - Choroba meningokokowa, inwazyjna UE/PL /8 Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes,inwazyjna /PL 9 posocznica - - - - ogółem 5 8,23 1 1,64 róża 5 8,23 1 1,64 Borelioza z Lyme PL - - 4 6,58 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień /11 8 13,17 15 24,67 Ospa wietrzna 611 1006,39 200 328,97 Różyczka UE 7 11,52 - - typu A UE - - - - Wirusowe zapalenie wątroby typu B - ostre - - - - typu B - przewlekłe /15 2 3,29 4 6,58 typu C: wg definicji przypadku UE /16,17-2014 r. 2 3,29 3 4,93 Nowo wykryte zakażenia HIV 1 1,64 1 1,64 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) UE 3 4,94 6 9,87 Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, inwazyjna Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu ogółem 1 1,64 1 1,64 Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu 1 1,64 - - w innych chorobach objętych MZ- 56 /23 - - 1 1,64 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone - - - - Strona 9 z 80
Zapalenie mózgu inne i nie określone 2 3,29 1 1,64 ogółem - - - - Grypa UE/PL u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - Grypa wywołana nowym ogółem - - - - wirusem A(H1N1) UE/PL u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - 5. Liczba zanotowanych zachorowań na choroby zakaźne w powiecie śremskim w 2015r, w tym liczba dzieci do lat 14. Tabela nr 3 Jednostka chorobowa Dur brzuszny dury rzekome A,B,C Liczba zachorowań ogółem Liczba zachorowań do 14 r. ż. 0 0 0 Czerwonka 0 0 0 Zatrucia pokarmowe 11 7 4 -salmonelozy- Biegunka u dzieci do lat 2 175 175 0 5 0 5 Wirusowe zapalenie wątroby-ogółem, w tym: - wzw - A - wzw B - wzw C 0 4 3 Płonica 43 41 2 Krztusiec 1 0 1 Odra 0 0 0 Różyczka 0 0 0 Ospa wietrzna 200 190 10 Zapalenie przyusznicy 6 5 1 nagminne Grypa 150 13 137 Tężec 0 0 0 Bruceloza 0 0 0 Borelioza (neuroborelioza) 4 0 4 15 3 12 Pokąsanie przez zwierzęta (osoby szczepione p/wściekliźnie) Róża 1 0 1 Inwazyjna Choroba 0 0 0 menigokokowa neuroinfekcje 4 0 5 Choroba Creutzfeldta-Jacoba 0 0 0 nowo wykryte zakażenie 1 x x HIV grypa, A(H1N1) 0 0 0 0 0 0 Liczba zachorowań powyżej 14 r. ż. 0 4 3 Strona 10 z 80
6. Realizacja szczepień ochronnych W 2015r. skontrolowano 10 placówek, na 13 w których realizowane są szczepienia ochronne (pozostałe działają na terenie szpitala będącego pod nadzorem WSSE). Szczepienia prowadzone były zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na rok 2015. Wykonawstwo u dzieci do lat 2 oraz dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży wyniosło podobnie jak w roku 2014 90-94%. W tym roku odnotowano więcej przypadków odmowy zaszczepienia dziecka, wyrażonej przez rodziców (odmowa na piśmie, nie zgłaszanie się rodziców z dziećmi do szczepień, nie podają dzieciom kolejnych dawek szczepionki). W 2015r. nie zgłoszono żadnego niepożądanego odczynu poszczepiennego. W 2014r. zgłoszono 5 niepożądanych odczynów poszczepiennych. W 2013r. i w 2011r. zgłoszono po 1 przypadku, w 2012r. trzy niepożądane odczyny poszczepienne. 7. Porównanie liczby zachorowań, na niektóre choroby zakaźne w latach 2014-2015 na terenie powiatu śremskiego. liczba zachorowań w 2015-43, liczba zachorowań w 2014-21 Strona 11 z 80
liczba zachorowań w 2015-6, liczba zachorowań w 2014-3 liczba zachorowań w 2015-200, liczba zachorowań w 2014 611 Strona 12 z 80
liczba zachorowań w 2015-0, liczba zachorowań w 2014-7 liczba zachorowań w 2015-222, liczba zachorowań w 2014 249 Strona 13 z 80
Liczba zachorowań w 2015-11, liczba zachorowań w 2014 8 liczba zachorowań w 2015-125, liczba zachorowań w 2014-211 Strona 14 z 80
III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku. W roku 2015 na obszarze powiatu śremskiego nadzorem objęto 398 zakładów produkcji i obrotu żywności, żywienia i przedmiotów użytku na 565 obiektów według ewidencji. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 471 kontroli ( wskaźnik częstotliwości kontroli 0,83.), z czego w 322 obiektach dokonano oceny zgodnie z obowiązującymi arkuszami. W wyniku dokonanej oceny 20 zakładów uznano za niezgodne z obowiązującymi arkuszami, co stanowi 6,2 % wszystkich ocenianych obiektów. W związku z nieprawidłowym stanem sanitarnym wydano 13 decyzji administracyjnych. W stosunku do osób winnych uchybień sanitarnych nałożono 20 mandatów na kwotę 4.750,00 zł. W trakcie kontroli pobrano do badań 114 prób środków spożywczych i przedmiotów użytku, zakwestionowano 13 prób z uwagi na złe oznakowanie i parametry fizykochemiczne, co stanowi 11,3%. Wykres nr 1. Rodzaje obiektów żywności i żywienia objętych kontrolą sanitarną w 2015r. Strona 15 z 80
Wykres nr 2. Odsetek obiektów żywności i żywienia o stanie sanitarno-technicznym niezgodnym z wymaganiami. Wykres nr 3. Stan sanitarny skontrolowanych obiektów w latach 2014-2015 Strona 16 z 80
Wykres nr 4. Liczba obiektów objętych kontrolą stanu sanitarnego 2014-2015 Wykres nr 5. Liczba obiektów skontrolowanych w poszczególnych gminach 2014-2015 Strona 17 z 80
Wykres nr 6. Liczba wydanych decyzji 2014-2015. Wykres nr 7. Liczba nałożonych mandatów 2014-2015. Strona 18 z 80
Wykres nr 8. Kwota mandatów nałożonych w latach 2014-2015. Stan sanitarny obiektów w stosunku do roku ubiegłego utrzymuje się na podobnym poziomie. Nadal stwierdzano w sprzedaży artykuły spożywcze po terminie przydatności do spożycia oraz przechowywane w niewłaściwych warunkach chłodniczych. Nieznacznie zmniejszyła się liczba obiektów, w których stwierdzono zły stan sanitarny. Stan technicznych obiektów również uległ poprawie w porównaniu do latach ubiegłych. W grupie obiektów automaty do lodów stan sanitarny zakładów nie budził zastrzeżeń. W grupie obiektów piekarnie stan sanitarny nie budził zastrzeżeń. Stwierdzono natomiast nieprawidłowy stan techniczny w jednym zakładzie. W grupie obiektów ciastkarnie stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. W grupie sklepy spożywcze zły stan sanitarny lub sanitarno-techniczny stwierdzono w dwudziestu pięciu obiektach. W grupie obiektów magazyny hurtowe nieprawidłowy stan sanitarny stwierdzono w jednym obiekcie. Strona 19 z 80
W grupie zakłady żywienia zbiorowego otwartego nieprawidłowy stan sanitarny był w dziesięciu obiektach. W grupie zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny był w dwóch zakładach. Najczęściej występujące niezgodności podczas przeprowadzanej oceny obiektów to: w obiektach obrotu żywnością przechowywanie artykułów spożywczych poza urządzeniem chłodniczym oraz wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych po terminie przydatności do spożycia, brak bieżącej czystość, brak do wglądu i nie prowadzone na bieżąco zapisów w rejestrach temperatur dla urządzeń chłodniczych, nieaktualne badania lekarskie dla celów sanitarnoepidemiologicznych lub ich brak, brak prawidłowej temperatury przechowywania artykułów spożywczych, niezachowana ciągłość łańcucha chłodniczego; zakłady żywienia zbiorowego otwartego - brak do wglądu rejestrów dostaw towaru i rejestru temperatur w urządzeniach chłodniczych, brak aktualnych badań lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych, brudne ściany i sufity, brak osłon na żarówkach, brak opracowanego systemu HACCP, brak procedur GHP brak bieżącej czystości, wykorzystywane do produkcji posiłków surowce po upływie terminu przydatności do spożycia, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, zardzewiałe półki na regałach w chłodni do przechowywania artykułów spożywczych, artykuły spożywcze przechowywane poza urządzeniem chłodniczym, mięso samodzielnie mrożone zakupione jako świeże. Większość zakładów zgodnie z obowiązującymi przepisami wprowadziła do stosowania instrukcje dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, co wpływa na poprawę jakości produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków spożywczych. W 99 zakładach wdrożono również system HACCP. Przyczyną kwestionowania prób pobranych do badań laboratoryjnych było nieprawidłowe oznakowanie. Dotyczyło to następujących produktów: wędliny Strona 20 z 80
drobiowe, mięso na tatara, rodzynek, herbaty owocowej. Ponadto w jednej próbie mięsa na tatara stwierdzono obecność bakterii Listeria monocytogenes. Nieprawidłowości dotyczyły producentów z poza terenu powiatu śremskiego w związku z tym, przesyłano informację do podjęcia dalszych działań zgodnie z kompetencjami do właściwych Powiatowych Lekarzy Weterynarii lub Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych. Ocenie poddano również jadłospisy dekadowe w stołówkach szpitalnych, domach opieki społecznej, przedszkolach, szkołach, które w większości oceniono jako prawidłowe. Strona 21 z 80
Oceny stanu sanitarnego przeprowadzona na podstawie obowiązujących arkuszy ocen w wybranej grupie obiektów, w latach 2014-2015. Nazwa obiektu Liczba obiektów skontrolowany ch Ocenionych wg arkuszy Niezgodnych z arkuszami Liczba decyzji Liczba mandatów Kwota mandatów Liczba prób pobranych Liczba prób kwestionowan ych 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 automaty do 3 4 3 2 - - - - - - - - 1 - - - lodów piekarnie 9 9 9 9 - - 1 - - - - - 4 - - - ciastkarnie 3 3 3 3 - - - - - - - - - - - - sklepy 188 190 175 166 10 16 17 5 18 16 5000 3650 78 88 26 13 kioski 5 1 5 1 - - - - 1-300 - - - - magazyny 11 9 8 7 - - - 1 1-200 - 3 13 - - hurtowe Inne zakłady - 8 8 8 - - 2 - - - - - - - - - produkcji żywności mała gastronomia 39 33 37 33 - - 1 1 1 2 200 400 - - - - żywienie otwarte 34 43 28 34-2 4 4 2 2 500 700 - - - - żywienie zamknięte 44 50 41 40-2 - 2 - - - - - - - - Inne obiekty 12 25 1 6 - - - - - - - - 5 3 - - obrotu żywnością (handel obwoźny) Strona 22 z 80
IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalne. 1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) powiatu śremskiego sprawuje nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, produkowanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe na podstawie art. 4 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412), art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2015 r. poz. 139) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz.417 ze zm.), które obowiązywało do 27 listopada 2015 r., a aktualnie obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015r. poz. 1989). Badania jakości wody do spożycia wykonują akredytowane laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratoria zewnętrzne o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań, zatwierdzonym przez Państwową Inspekcję Sanitarną, zgodnie z zapisami zawartymi w art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2015 r. poz. 139). Na terenie powiatu śremskiego badania laboratoryjne zarówno w ramach nadzoru jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej jak i w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorstw wodociągowych wykonują te same laboratoria co w roku ubiegłym. Przedsiębiorstwa te przygotowują i przedstawiają do uzgodnienia Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu harmonogram prowadzenia badań oraz przekazują wyniki badania wody. Dla Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie badania laboratoryjne wody, wykonują: Laboratorium Badania Wody i Gleby Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Lesznie oraz Laboratorium Badania Wody i Gleby Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. Na terenie powiatu śremskiego Laboratorium Badania Wody Śremskich Wodociągów Spółka z o.o. zostało Strona 23 z 80
zatwierdzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie do wykonywania 9 oznaczeń fizykochemicznych w wodzie. Badania pozostałych parametrów wykonywanych w ramach kontroli wewnętrznej w wodociągach zlecane są do AQUANET Laboratorium sp. z o.o. w Poznaniu, które jest zatwierdzone przez Państwową Inspekcje Sanitarną. W powiecie śremskim woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności jest pozyskiwana z ujęć podziemnych czwarto- i trzeciorzędowych. Na obszarze powiatu nie ma ujęć wód sklasyfikowanych jako wody powierzchniowe ujmowane do spożycia. Wody podziemne ujmowane z ujęć zlokalizowanych w powiecie śremskim wykazują średnią twardość, zawierają zwykle znaczne ilości żelaza i manganu, charakteryzują się raczej stałym składem fizyko chemicznym, na który wpływ maja procesy fizyczne i biologiczne. Przy uzdatnianiu takiej wody stosowane są tradycyjne układy napowietrzania i filtracji. W roku 2015 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 13 ujęć zasilających wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Wszystkie wodociągi pracują w oparciu o jedno ujęcie, które stanowi: 13 studni (wodociąg Śrem), 2 studnie (wodociągi: Dąbrowa, Dolsk, Gaj, Konarzyce, Książ, Małachowo, Mchy, Nochowo, Orkowo, Piotrowo, Wieszczyczyn) lub 1 studnia (Łężek). Wszystkie ujęcia wody zostały w roku ubiegłym skontrolowane. Studnie na ujęciach wodociągowych są właściwie oznakowane i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych. Ich stan sanitarno-techniczny nie budził większych zastrzeżeń. Zgodnie art. 21 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz.159) strefy ochronne ujęć wody ustanowione przed dniem 1 stycznia 2002 r. wygasły z dniem 31 grudnia 2012 r. decyzja co do konieczności utworzenia strefy ochrony sanitarnej ujęcia wody pozostaje wyłącznie w rękach jego właściciela, bez jakiegokolwiek prawnego nakazu dokonania oceny zagrożeń. Budzi to wiele wątpliwości co do właściwego zabezpieczenia zasobów wodnych, które powinny być najbardziej jak to możliwe chronione przed zanieczyszczeniem, bowiem ochrona źródeł wody jest najlepszą metoda zapewnienia bezpiecznej wody pitnej. W powiecie śremskim aktualnie tylko Strona 24 z 80
6 wodociągów ma ustanowioną strefę ochrony ujęcia wody podziemnej: wodociąg publiczny w Śremie od 2007 r. ma ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej oraz od stycznia 2015 r. wodociągi publiczne w Dąbrowie, Gaju, Nochowie, Orkowie i Piotrowie mają ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej. W roku 2015 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 13 wodociągów, które w zależności od wielkości produkcji wody zakwalifikowane są w trzech grupach: wodociągi produkujące od 1001-10000 m 3 wody na dobę 1 (wodociąg publiczny Śrem), wodociągi produkujące od 101-1000 m 3 wody na dobę 10 (wodociągi publiczne: Dąbrowa, Dolsk, Gaj, Konarzyce, Książ, Małachowo, Mchy, Nochowo, Piotrowo, Wieszczyczyn), wodociągi produkujących 100 m 3 wody na dobę - 2 (wodociąg publiczny Orkowo, oraz wodociąg zakładowy Spółdzielni Rolniczo-Usługowa w Łężku). Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Również żaden z wodociągów nie został przekwalifikowany do innej z grup. W liczbie tej 12 to wodociągi publiczne, zarządzane przez przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne, 1 to wodociąg zakładowy należący do Spółdzielni Rolniczo Usługowej. Spośród w/w wodociągów 1 wodociąg (wodociąg publiczny w Śremie) spełnia kryteria wymagań raportowania do Komisji Europejskiej. Raportowaniem tym objęte są wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi w ilości powyżej 1000m 3 /dobę lub zaopatrujące powyżej 5000 osób oraz wodociągi obsługujące zakłady produkujące żywność przeznaczoną na eksport. W 2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie, podobnie jak w latach poprzednich, realizując bieżący nadzór sanitarny nad jakością wody przeznaczoną do spożycia przez ludzi kontynuował monitoring kontrolny i przeglądowy jakości wody zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nadzorem objęto wszystkie 13 wodociągów, w których przeprowadzono 14 kontroli urządzeń wodnych oraz pobrano do badań laboratoryjnych 101 prób wody Strona 25 z 80
przeznaczonej do spożycia. Na podstawie wyników badań dokonano oceny jakości wody z poszczególnych wodociągów. Woda z wodociągu publicznego w Małachowie była warunkowo przydatna do spożycia ze względu na przekroczenie w parametrze manganu od 18 listopada 2014 r. Związki manganu nie mają negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów, mogą jedynie obniżać cechy organoleptyczne wody takie jak mętność czy barwa. W związku ze stwierdzonym przekroczeniem Zakład Gospodarki Komunalnej w Dolsku podjął działania naprawcze, w ramach których wykonano: wymianę kompresora, czyszczenie wszystkich aeratorów, wymianę elektrozaworu otwierającego dopływ powietrza do filtrów, zamontowano dodatkowe odpowietrzenie filtrów, zamontowano nowe zawory zwrotne, wymieniony został wyłącznik LC2, sprawdzono wypełnienie złóż filtracyjnych. Poprawę jakości wody stwierdzono w badaniach wykonanych w dniach 18 sierpnia 2015 r. oraz 8 i 19 września 2015 r. Jakość wody za rok sprawozdawczy została oceniona jako dobra, ponieważ aktualnie wodociąg produkuje wodę dobrą, a w okresie obowiązywania warunkowej przydatności wody wodociąg produkował wodę nie stabilną: wyniki dobre przeplatane były ze złymi. Po analizie wszystkich wyników stwierdzono, że faktyczne przekroczenia w parametrze manganu występowały przez ok. 4 miesiące (w okresie luty maj). Woda z wodociągu publicznego w Konarzycach była warunkowo przydatna do spożycia ze względu na przekroczenia w parametrach żelaza i manganu oraz barwy i mętności od 20 października 2015 r. Związki żelaza i manganu nie mają negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów, mogą jedynie obniżać cechy organoleptyczne wody takie jak mętność czy barwa. W związku ze stwierdzonym przekroczeniem Zakład Usług Komunalnych w Książu Wlkp. podjął działania naprawcze, w ramach których usunięto usterkę w systemie napowietrzania spowodowaną niewłaściwą pracą elektrozaworów oraz naprawiono uszkodzoną sprężarkę. Poprawę jakości wody stwierdzono w badaniach wykonanych w dniach 24 listopada i 1 grudnia 2015 r. Ponieważ pogorszenie jakości wody trwało około 30 dni (przez cały rok zarówno w prowadzonym monitoringu jak i w kontroli wewnętrznej nie stwierdzano przekroczeń) jakość wody za rok sprawozdawczy została oceniona jako dobra. Strona 26 z 80
Woda z pozostałych wodociągów w trakcie roku sprawozdawczego nie budziła zastrzeżeń i oceniona została jako dobra. 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2011 2012 2013 2014 2015 liczba wodociągów ogółem liczba wodociągów produkujących wodę dobrą liczba wodociągów produkujących wodę złą (dobrą warunkowo) Wodociąg publiczny w Małachowie zaopatruje w wodę 2 miejscowości: Małachowo i Księginki (ok. 700 mieszkańców) i produkuje średnio 156 m 3 wody na dobę. Wodociąg publiczny w Konarzycach zaopatruje w wodę 13 miejscowości: Chrząstowo, Gogolewo, Jarosławki, Kiełczyn, Kiełczynek, Konarskie, Konarzyce, Radoszkowo Drugie, Sroczewo, Świączyń, Zaborowo, Zakrzewice i Zawory (ok. 2400 mieszkańców) i produkuje średnio 395 m 3 wody na dobę. Ogółem w wodę złą zaopatrywanych było ok. 3100 mieszkańców, co stanowi ok. 5,1% wszystkich mieszkańców korzystających w wody wodociągowej. Mieszkańcy korzystający z pozostałych wodociągów zaopatrywani byli w wodę dobrej jakości co stanowi ok. 94,9% wszystkich mieszkańców korzystających w wody wodociągowej). Strona 27 z 80
100 90 80 70 % ludności zaopatrywanej w wodę dobrą 60 50 40 30 20 % ludności zaopatrywanej w wodę złą (dobrą warunkowo) 10 0 2011 2012 2013 2014 2015 Najwięcej mieszkańców w powiecie śremskim korzysta z 1 wodociągu z grupy produkującej od 1001-10000 m 3 wody na dobę ok. 60,4%. Z 10 wodociągów z grupy wodociągów o produkcji wody od 101-1000 m 3 wody na dobę korzysta ok. 39,1% mieszkańców, a z 2 wodociągów z grupy wodociągów o produkcji wody 100 m 3 wody na dobę korzysta ok. 0,5% mieszkańców. 0,5 39,1 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 1001 do 10000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 101 do 1000 m3/dobę 60,4 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji 100 m3/dobę Procent mieszkańców korzystających z wodociągów w poszczególnych grupach w porównaniu do roku ubiegłego nie uległ zmianie. Strona 28 z 80
60 50 40 30 20 10 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody od 1001 do 10000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody od 101 do 1000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody 100 m3/dobę 0 2011 2012 2013 2014 2015 Nie wszyscy mieszkańcy powiatu śremskiego maja możliwość korzystania z wody wodociągowej. W roku 2015 żadna miejscowość nie została zwodociągowana. Na terenie powiatu nadal występują tereny, które nie są zwodociągowanie: gmina Śrem Tesiny osada, gmina Książ Wlkp. - Gogolewko wieś, Obreda osada, gmina Dolsk Lipówka wieś, Brzednia leśniczówka, gmina Brodnica Tworzykowo wybudowanie. Wodociągi objęte nadzorem zaopatrują w wodę mieszkańców powiatu śremskiego obejmującego 4 gminy: Miasto i gmina Śrem obsługiwana jest przez 5 wodociągów publicznych (Śrem, Dąbrowa, Gaj, Nochowo, Orkowo). Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r. poz. 1989). Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Ponadto mieszkańcy gminy Śrem korzystają z wodociągu publicznego w Wieszczyczynie (1 miejscowość). Miasto i gmina Książ Wlkp. - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Książ, Konarzyce, Mchy) oraz 1 wodociąg zakładowy, należący do Spółdzielni Rolniczo- Usługowej w Łężku. W ocenie końcowej jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, odpowiadała wymaganiom określonym w w/w rozporządzeniu. Strona 29 z 80
Jedynie woda z wodociągu publicznego w Konarzycach, przez okres ok. 30 dni została oceniona jest warunkowo przydatna do spożycia, ze względu na przekroczenie w parametrach żelaza i manganu oraz mętności i barwy. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Ponadto mieszkańcy gminy Książ korzystają z wodociągu publicznego w Dolsku (2 miejscowości) oraz z wodociągu publicznego w Wieszczyczynie (1 miejscowość). Miasto i gmina Dolsk - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Dolsk, Wieszczyczyn, Małachowo). W ocenie końcowej jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, odpowiadała wymaganiom określonym w w/w rozporządzeniu. Jedynie woda z wodociągu publicznego w Małachowie, przez okres ok. 4 miesięcy została oceniona jest warunkowo przydatna do spożycia, ze względu na przekroczenie w parametrze manganu. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Gmina Brodnica - obsługiwana jest przez 1 wodociąg publiczny (Piotrowo), który leży na terenie gminy Brodnica. Jakość wody z nadzorowanego na terenie gminy wodociągu, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w w/w rozporządzeniu. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Ponadto mieszkańcy gminy Brodnica korzystają z wodociągu publicznego w Śremie (2 miejscowości) oraz z wodociągu publicznego w Gaju (4 miejscowości). Oceny jakości wody dokonano w oparciu o: 1. liczba badań fizyko-chemicznych 90, w tym gmina Śrem 44, gmina Książ 22 gmina Dolsk 17 i gmina Brodnica 7. 2. liczba badań bakteriologicznych 94 w tym gmina Śrem 42, gmina Książ 23, gmina Dolsk 20 i gmina Brodnica 9. W roku 2015 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie wydał 57 decyzji administracyjnych dotyczących jakości wody do spożycia w tym: gmina Śrem 26, gmina Książ 15, gmina Dolsk 12 i gmina Brodnica 4. Z wydanych decyzji 55 dotyczyło przydatności wody do spożycia (w tym gmina Śrem 26, gmina Książ 15, gmina Dolsk 10 i gmina Brodnica 4), 2 dotyczyły warunkowej przydatności wody do spożycia (2 gmina Dolsk). Strona 30 z 80
Ponadto zostało wydanych 16 ocen o jakości wody, w tym gmina Śrem 6, gmina Książ 5, gmina Dolsk 4 i gmina Brodnica 1. Z wydanych ocen 15 dotyczyło przydatności wody do spożycia (w tym gmina Śrem 6, gmina Książ 4, gmina Dolsk 4 i gmina Brodnica 1), 1 dotyczyła warunkowej przydatności wody do spożycia (1 gmina Książ). Zmiany w zaopatrzeniu ludności w wodę do spożycia w roku 2015: Liczba wodociągów w roku 2015 w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. W ocenie organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej wszystkie wodociągi produkują wodę odpowiadającą wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1989). Jedynie woda z wodociągów publicznych w Małachowie i w Konarzycach okresowo oceniona była jako warunkowo przydatna do spożycia, ze względu na przekroczenie w parametrze manganu - dla wodociągu w Małachowie oraz ze względu na przekroczenie w parametrach żelaza, manganu, mętności i barwy dla wodociągu w Konarzycach. W roku 2015 żadna miejscowość nie została zwodociągowana. Na terenie powiatu nadal występują tereny, które nie są zwodociągowanie. 2. Ocena jakości wody w pływalniach, w kąpieliskach oraz w miejscach wykorzystywanych do kąpieli. 2.1. Pływalnie. Nadzorem kontrolno-laboratoryjnym, podobnie jak w roku poprzednim objęte były baseny kąpielowe na Obiekcie Sportowym w Śremie przy ul. Staszica 1 (basen duży, basen mały i 2 jacuzzi). Obiekt znajdował się pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej do dnia 28 sierpnia 2015 r. tzn. dnia, w którym baseny przestały funkcjonować w związku z rozpoczęciem prac modernizacyjnych. W roku 2015 w obiekcie przeprowadzone zostały 3 kontrole oceniające stan sanitarno-higieniczny obiektu oraz pobrano do badań 48 próby wody. Podczas Strona 31 z 80
kontroli nie stwierdzono uchybień sanitarnych w zakresie bieżącej czystości. Jakość wody z basenów, w okresie ich funkcjonowania została oceniona jako dobra. Na 48 badań jakości wody wykorzystywanej do celów kąpielowych, tylko w 1 próbie odnotowano zanieczyszczenie bakteriologiczne w wannie jacuzzi przy basenie dużym i stwierdzono przekroczoną ogólną liczbę bakterii w temperaturze 36 o C po 48 godz. W związku ze złą jakością wody wystosowano 1 zawiadomienie w oparciu o art. 30 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Badania wody w nieckach basenowych były prowadzone z częstotliwością 1 raz na miesiąc. Oceny jakości wody dokonywano na podstawie: ogólnej liczby mikroorganizmów w 36 C po 48h, liczby bakterii gronkowców koagulat-ododatnich, liczby bakterii grupy coli, liczby bakterii Escherichia coli. W wodzie basenowej, oprócz analizy mikrobiologicznej, sprawdzano także stężenie zawartości chloru wolnego. Ze względu na brak krajowych przepisów określających wymagania sanitarne dla wody w nieckach basenowych, w przypadku gdy badanie próbek wykazywało obecność mikroorganizmów, przekazywano właścicielowi basenu jedynie informacje o pogorszeniu się jakości wody oraz zalecenia mające na względzie jej poprawę. W dniu 17 grudnia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda w pływalniach (Dz. U. z 2015 r. poz. 2016). 2.2. Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli. Nadzór kontrolno-laboratoryjny nad kąpieliskami i miejscami wyznaczonymi do kąpieli w roku 2015 prowadzony był zgodnie z obowiązującymi przepisami: ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 469 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478 ze zm.). W sezonie 2015 r. na terenie powiatu śremskiego, funkcjonowało 1 kąpielisko oraz 3 miejsca wykorzystywane do kąpieli. Liczba kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli w stosunku do roku poprzedniego nie zmieniła się. Strona 32 z 80
W roku 2015 do Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie wpłynął 1 wniosek o umieszczenie kąpieliska w wykazie kąpielisk. Wniosek ten dotyczył kąpieliska w Jarosławkach nad Jeziorem Jarosławskim, na terenie gminy Książ Wlkp. Pobór prób wody z kąpieliska do badań laboratoryjnych rozpoczęty został w dniu 16 czerwca 2015 r. pobór w ramach kontroli urzędowej przed sezonem. W sezonie nie zaistniała sytuacja, która mogłaby powodować pogorszenie jakości wody, w związku z czym nie pobrano dodatkowych prób wody do badań w ramach kontroli urzędowej. Ponadto w trakcie trwania sezonu woda z kąpieliska była pobierana do badań przez organizatora kąpieliska w ramach kontroli wewnętrznej, zgodnie z harmonogramem zatwierdzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie. Oceny jakości wody do kąpieli dokonywał Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie na podstawie sprawozdań z badań wykonanych w ramach kontroli urzędowej oraz kontroli wewnętrznej. Pobrano 10 prób do badań bakteriologicznych, w tym 2 próby w ramach kontroli urzędowej oraz 8 prób w ramach kontroli wewnętrznej. Jakość wody z kąpieliska w Jarosławkach oceniona została jako dobra. Pod względem bakteriologicznym woda odpowiadała warunkom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. W sezonie kąpielowym 2015 roku na terenie powiatu śremskiego funkcjonowały 3 miejsca wykorzystywane do kąpieli: w Śremie nad Jeziorem Grzymisławskim, w Dolsku plaża miejska nad Jeziorem Dolskim Wielkim, w Dolsku - Podrzekcie nad Jeziorem Dolskim Wielkim. W ramach kontroli wewnętrznej pobrano 20 prób wody. Wyniki badania wody były przekazane Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Śremie przez organizatora w/w miejsc po ich otrzymaniu. Ponadto pobrano 2 próby wody w ramach kontroli urzędowej po wyniku negatywnym z miejsca wykorzystywanego do kąpieli w Dolsku Podrzekcie. Oceny jakości wody do kąpieli dokonywał Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie na podstawie otrzymanych sprawozdań. Jakość wody z miejsc wykorzystywanych do kąpieli w Śremie i Dolsku plaża miejska przez cały sezon odpowiadała warunkom określonym w załączniku nr 1 część A Tabela I do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie Strona 33 z 80
prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Jakość wody z miejsca wykorzystywanego do kąpieli w Dolsku Podrzekcie w okresie od 6.08.2015 r. do 20.08.2015 r. nie odpowiadała warunkom określonym w w/w załączniku ze względu na przekroczenie wymagań mikrobiologicznych określonych pod pozycją nr 1 (Enterokoki) oraz pod pozycją nr 2 (Escherichia coli) i nie nadawała się do kąpieli w okresie 14 dni. W trakcie trwania sezonu letniego na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie umieszczane były komunikaty o jakości wody do kąpieli. Ogółem umieszczono 9 komunikatów. W sezonie letnim Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Śremie prowadziła i aktualizowała internetowy serwis kapieliskowy [zgodnie z art. 163c ust. 3 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 469 ze zm.)], który jest źródłem informacji m.in. na temat: lokalizacji kąpielisk, czasu trwania sezonu kąpielowego, bieżącej oceny jakości wody w kąpieliskach, informacji o zakazie kąpieli wraz ze wskazaniem przyczyn zakazu, informacji o występowaniu krótkotrwałych zanieczyszczeń, ostrzeżeniu o przewidywanym zanieczyszczeniu, infrastrukturze. Link do serwisu kapieliskowego umieszczony jest na stronie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu oraz na stronie Głównego Inspektora Sanitarnego. 3. Ocena stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w 2015 r. oceniono stan sanitarny w 225 obiektach, co stanowi 67% obiektów znajdujących się w ewidencji. Żaden z obiektów nie został oceniony jako zły - odsetek obiektów złych wyniósł 0%. Strona 34 z 80
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2011 2012 2013 2014 2015 % obiektów skontrolowanych % obiektów o złym stanie sanitarnotechnicznym 3.1.Ustępy publiczne. Pod nadzorem PSSE w Śremie znajduje się 6 obiektów, w tym 1 czynny sezonowo (od maja do października). Z istniejących obiektów 2 zlokalizowane są w budynkach murowanych, natomiast 4 to obiekty typu kontenerowego. 5 obiektów przystosowanych jest dla potrzeb niepełnosprawnych. Liczba obiektów w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 2 obiekty: jeden ustęp po zmianach reorganizacyjnych stał się częścią bazy sportowe i jest kontrolowany razem z boiskiem sportowym (ustęp publiczny Śrem ul. Poznańska), drugi obiekt jest częścią Dworca autobusowego i aktualnie zarządzany przez ten sam podmiot (ustęp publiczny Dworzec Autobusowy Śrem ul. Powstańców Wlkp.). Kontrolą objęto 6 obiektów, w których przeprowadzono 6 kontroli. Stan sanitarnotechniczny skontrolowanych obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. 3.2. Domy Pomocy Społecznej. Z dniem 1 stycznia 2010 r. Dom Pomocy Społecznej w Śremie i Dom Pomocy Społecznej w Psarskim, których organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe w Śremie zostały przekazane do nadzoru Wielkopolskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. W roku 2015 nadzorem sanitarnym objęty był 1 obiekt - Całodobowy Dom Opieki w Szołdrach, gmina Brodnica. Obiekt działa w oparciu o decyzją Wojewody Strona 35 z 80
Wielkopolskiego z dnia 29 lipca 2009 r., która zezwala na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niesprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Zezwolenie wydane jest na czas nieokreślony. Jest to podmiot niepubliczny, prowadzony przez osobę fizyczną (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz. U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.). Obiekt spełnia standardy określone w art. 68 wyżej cytowanej ustawy. W obiekcie przeprowadzono 1 kontrolę. Stan sanitarno-techniczny obiektu, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. 3.3. Hotele i inne obiekty świadczące usługi noclegowe. Nadzorem objęto 10 obiektów w tym: 3 hotele (Hotel Metropol Śrem Pl. 20 Października 43, Hotel L ASCADA Śrem ul. Chełmońskiego 2, Hotel Cztery Korony Śrem ul. Malczewskiego 1), 5 innych obiektów świadczących usługi noclegowe (Ośrodek Rekreacyjno-Szkoleniowy Villa Natura Dolsk ul. Podrzekta, Dwór Andrzejówka Mechlin, Centrum Hipiki Jaszkowo, Agroturystyka: Słoneczny Dwór Radoszowo II i Kmiecikówka Trąbinek) oraz 2 ośrodki wypoczynkowe (pola biwakowe w Jarosławkach oraz pole biwakowe w Dolsku Podrzekcie). Ogółem przeprowadzono 13 kontroli. Budynki obiektów hotelarskich wyposażone są: w hole z recepcją, pokoje mieszkalne, sale konferencyjne i restauracje. Inne obiekty świadczące usługi noclegowe, spełniają ogólne wymagania co do wyposażenia dla innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2006 r. Nr 22, poz. 169 ze zm.). W trakcie kontroli sanitarnych sprawdzano ogólny stan sanitarno-techniczny, czystość i porządek w obiektach oraz w ich otoczeniu, postępowanie z bielizną czystą i brudna, gospodarkę odpadami stałymi i ciekłymi, zaopatrzenie w środki czystościowo dezynfekcyjne. Stan sanitarno-techniczny żadnego z w/w obiektów, w czasie kontroli nie budził zastrzeżeń. Prace remontowo-modernizacyjne Strona 36 z 80
przeprowadzane są sukcesywnie, we własnym zakresie przez właścicieli obiektów. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. Wszystkie obiekty podobnie jak w roku poprzednim został oceniony pozytywnie. 3.4. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej i solaria. W 2015 r. pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 112 obiektów, w których świadczone były usługi z zakresu fryzjerstwa, kosmetyki, tatuażu i odnowy biologicznej (liczba obiektów w porównaniu do roku 2014 nie uległa zmianie, zmieniło się tylko ich zaszeregowanie). Spośród nich skontrolowano 100 zakłady (89,3%). Spośród 112 zarejestrowanych obiektów 62 obiekty to zakłady fryzjerskie (było 67), 10 zakładów fryzjersko-kosmetycznych (było 8), 1 zakład fryzjerski i tatuażu (b.z.), 28 zakłady kosmetyczne (b.z.), 5 zakładów odnowy biologicznej (były 4) oraz 6 solariów (były 4). Większość obiektów z tej grupy (około 59 %) to małe zakłady, w których usługi świadczy 1 osoba, najczęściej właściciel. W związku z tym, że w dalszym ciągu brak przepisów określających szczegółowe wymagania sanitarne jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej, w roku 2015 podobnie jak w roku poprzednim kontrole prowadzone były w oparciu o wymagania sanitarne wynikające z przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 ze zm.). We wszystkich skontrolowanych zakładach pomieszczenia i wyposażenie utrzymane było we właściwym stanie sanitarno-porządkowym. Również stan sanitarno-techniczny żadnego ze skontrolowanych obiektów, nie budził zastrzeżeń. Prace remontowe przeprowadzane są w miarę potrzeb przez właścicieli obiektów. 3. 5. Podmioty wykonujące działalność leczniczą W roku 2015 na terenie powiatu śremskiego zarejestrowanych było 158 placówek, skontrolowano 76 obiektów i przeprowadzono 78 kontroli. Strona 37 z 80
Kontrolą objęto: podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne - 2 szpitale i 1 zakład opiekuńczo leczniczy, 31 podmiotów leczniczych wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, w tym 10 Przychodni Lekarzy Rodzinnych, 1 Medyczne Laboratorium Diagnostyczne, Stacja Dializ oraz 42 praktyki zawodowe. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego oceniono stan sanitarno-techniczny, dokumentację, w tym dokumentację dotyczącą procedur sanitarno-higienicznych, dokumentację zdrowotną oraz postępowanie z bielizną czystą i brudną, postępowanie z odpadami komunalnymi i medycznymi powstającymi w wyniku prowadzenia działalności leczniczej. 3.5.1. Obiekty lecznictwa zamkniętego. Na terenie powiatu śremskiego nadzorem sanitarnym objęto 2 publiczne podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne: Wielkopolski Ośrodek Reumatologiczny w Śremie przy ul. Mickiewicza 95, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Śremie przy ul. Promenada 7 oraz 1 niepubliczny podmiot leczniczy Centrum Medyczne Małgorzata Sp. z o.o. ul. Chełmońskiego 1 Śrem z komórkami organizacyjnymi: Oddział Onkologiczny, Zakład Opiekuńczo - Leczniczy. W obiektach tych przeprowadzono 4 kontrole. Liczba placówek w porównaniu z rokiem 2014 nie uległa zmianie. Dwie placówki: Zakład Opiekuńczo-Leczniczy ul. Promenada 7 Śrem i Centrum Medyczne Małgorzata Sp. z o.o. w Śrem ul. Chełmońskiego 1 nie spełniają wymogów określonych przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą i posiadają pozytywnie zaopiniowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną Programy Dostosowawcze. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono niewłaściwego stanu sanitarnotechnicznego w żadnej placówce oraz w zakresie postępowania z bielizną czystą i brudną. Strona 38 z 80