Załcznik nr 86 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Prawo kanoniczne JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Jednolite studia magisterskie trwaj nie krócej ni 10 semestrów. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 3200. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna by mniejsza ni 300. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent powinien posi wiedz i umiejtnoci w zakresie metodologicznym, etycznym, teoretycznym i aplikacyjnym prawa kanonicznego. Powinien wykaza si gruntown wiedz prawno-kanoniczn wymagan do podjcia samodzielnych zawodów, do których wykonywania prawo kocielne wymaga ukoczonych studiów kanonistycznych. Powinien by przygotowany do aktywnoci jako pracownik administracji kocielnej. Powinien by przygotowany do działalnoci w sdownictwie kocielnym jako: sdzia, adwokat, notariusz, promotor sprawiedliwoci, obroca wzła małeskiego oraz w poradnictwie prawnym. Absolwent powinien zna jzyk obcy na poziomie biegłoci B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Jzykowego Rady Europy oraz umie posługiwa si jzykiem łaciskim jako jzykiem specjalistycznym w zakresie prawa kanonicznego. Absolwent powinien równie mie wpojone nawyki ustawicznego kształcenia oraz by przygotowany do podejmowania prac badawczych i podjcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 405 43 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 660 70 Razem 1065 113 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 405 43 Treci kształcenia w zakresie: 1. Logiki i metodologii dla prawników 45 2. Etyki 60 3. Filozofii prawa 45 4. Prawa rzymskiego 90 5. Historii powszechnego prawa kanonicznego 45 6. Teologii 7. Teorii prawa 90 45 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 660 70 Treci kształcenia w zakresie: 1. Historii kocielnego prawa polskiego 2. Teorii prawa kanonicznego 3. Norm ogólnych prawa kanonicznego 4. Ustroju Kocioła 5. Prawa zakonnego 6. Prawa o posłudze nauczania 7. Prawa o sakramentach 8. Prawa małeskiego i rodzinnego 9. Prawa majtkowego 10. Prawa karnego 11.Prawa procesowego 12. Kocielnego prawa publicznego 3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie logiki i metodologii dla prawników Treci kształcenia: Przedmiot, zadania, metody oraz podziały logiki, porównanie logiki z dialektyk. Elementy ontologii atrybutów i ontologii mnogociowej. Elementy teorii i relacji, funkcje i odwzorowania, jzyk i metajzyk, prawda logiczna i wynikanie logiczne w logice. Uzasadnienie i rozumowanie. Błdy w dedukcji, reguły wnioskowania, dowód, funkcje semantyczne wyrae. Definicje i błdy w definicjach. Metodologia ogólna pojcie, rodzaje i cel seminariów naukowych. Podstawy samodzielnej, metodycznej pracy naukowej kwerenda naukowa, technika opisu bibliograficznego. Metodologia szczegółowa temat rozprawy naukowej, wymogi stawiane pracy, konstrukcja pracy, odnoniki i przypisy, wykaz bibliografii, estetyka pracy, zagadnienie plagiatu. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: samodzielnego analizowania tekstów prawnych i ich interpretacji w szerszym kontekcie prawnym; krytycznej oceny argumentacji stanowisk teoretycznych; korzystania z podstawowych narzdzi formalnych w celu oceny poprawnoci definicji i rozumowa; korelacji przepisów w danej dziedzinie prawa; posługiwania si metod naukow przy pracy twórczej. 2. Kształcenie w zakresie etyki Treci kształcenia: Moralno jako przedmiot etyki. Naczelne kategorie dobro i zło. Norma prawna i norma moralna. Etyka jako teoria moralnoci. Prawo natury. Moralno a inne formy regulacji zachowa. Moralno ycia zbiorowego a indywidualny system wartoci. Demokracja, tolerancja, prawa człowieka. Rozumienie sprawiedliwoci. Wolno i 2
odpowiedzialno jako podstawowe wartoci ycia publicznego. Dylematy prawne i moralne wynikajce z pluralizmu wiatopogldowego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: dostrzegania i identyfikowania dylematów etycznych zwizanych ze stosowaniem prawa; stosowania zabezpiecze chronicych przed relatywizmem prawnym. 3. Kształcenie w zakresie filozofii prawa Treci kształcenia: Pojcie i ródła filozofii. Główne kierunki i nurty filozoficzne w aspekcie historycznym. Liberalizm gospodarczy i polityczny. Ateizm. Personalizm tomistyczny. Postmodernizm i neoliberalizm. Koncepcja człowieka i społeczestwa według Jana Pawła II. Europejski humanizm. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia pochodzenia i celu prawa w tym prawa kanonicznego. 4. Kształcenie w zakresie prawa rzymskiego Treci kształcenia: Pojcie i ródła prawa rzymskiego. Dzieje prawa rzymskiego po kodyfikacji Justyniaskiej. Prawo osobowe. Prawo rodzinne i małeskie. Rzymskie prawo rzeczowe. Prawo spadkowe. Prawo o zobowizaniach. Rzymskie prawo procesowe. Wpływ prawa rzymskiego na histori prawa kanonicznego oraz na histori prawa pastwowego w Europie i w Polsce. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i wyjaniania pocztków i historii współczesnych instytucji prawa i prawa kanonicznego. 5. Kształcenie w zakresie historii powszechnego prawa kanonicznego Treci kształcenia: ródła prawa kanonicznego. Zbiory prawa kanonicznego przed dekretem Gracjana. Corpus Iuris Civilis. Corpus Iuris Canonici. Uchwały soborów. Kodeksy Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 roku. Kodeks Kanonów Kociołów Wschodnich z 1990 roku. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania wiedzy historyczno-prawnej do interpretacji obowizujcych przepisów prawnych. 6. Kształcenie w zakresie teologii Treci kształcenia: Wprowadzenie do Pisma witego. Eklezjologia. Sakramentologia ogólna i szczegółowa. Teologia fundamentalna i chrystologia. Dogmatyka traktat o Trójcy witej i o łasce. Teologia moralna fundamentalna i szczegółowa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: pojmowania natury, celu i misji Kocioła; rozumienia podstaw biblijno-teologicznych prawa kanonicznego. 7. Kształcenie w zakresie teorii prawa Treci kształcenia: Miejsce normy prawnej w zespole norm społecznych. Normy prawne a normy etyczne. Budowa normy prawnej. Stosunki prawne. ródła prawa. System prawa. Techniki tworzenia prawa. Wykładnia prawa. Stosowanie prawa. Praworzdno. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia podstawowych poj i zasad prawnych; analizowania tekstów prawnych; tworzenia prawa; dokonywania wykładni prawa; stosowania prawa. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie historii kocielnego prawa polskiego Treci kształcenia: ródła kocielnego prawa polskiego prawo synodalne, prawo legackie, kodyfikacje kocielnego prawa polskiego, archiwa kocielne, stosunki religijne, społeczne i obyczajowe, kultura, owiata oraz mentalno polskiego społeczestwa danej epoki w prawie partykularnym. Akta Konferencji Biskupów. Działalno prawodawcza arcybiskupów i biskupów w ich jednostkach organizacyjnych, szczególnie w organizowaniu ycia kocielnego. Realizacja uchwał soborowych i norm kodeksowych na synodach diecezjalnych, prowincjonalnych i plenarnych. 3
Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia norm prawa partykularnego i jego funkcjonalnoci w społeczestwie polskim w danej epoce. 2. Kształcenie w zakresie teorii prawa kanonicznego Treci kształcenia: Metodologia w wykładzie prawa. Analiza zjawiska prawnego w Kociele. Próby definicji normy kocielnej. Obowizywanie normy kanonicznej. Relacja do prawa natury i prawa Boego. Stosowanie prawa w Kociele. Oryginalne instytucje prawne w systemie prawa kanonicznego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia pochodzenia i celu oraz zada normy kanonicznej. 3. Kształcenie w zakresie norm ogólnych prawa kanonicznego Treci kształcenia: Ustawy kocielne. Zwyczaj. Dekrety ogólne. Instrukcje. Akty administracyjne. Statuty i przepisy porzdkowe. Osoby fizyczne i prawne. Akty prawne. Władza rzdzenia. Urzdy kocielne. Przedawnienie. Obliczanie czasu. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: posługiwania si podstawowymi zasadami prawa kanonicznego. 4. Kształcenie w zakresie ustroju Kocioła Treci kształcenia: Natura i istota Kocioła. Pochodzenie struktur widzialnych. Najwysza władza w Kociele Biskup Rzymski i Kolegium Biskupów. Osoby i instytucje współuczestniczce w wykonywaniu najwyszej władzy kocielnej Synod Biskupów, Kolegium Kardynałów, Kuria Rzymska, Legaci papiescy. Kocioły partykularne i ich zwizki. Biskupi. Synody partykularne. Konferencja Biskupów. Organizacja wewntrzna Kociołów partykularnych kuria diecezjalna, rady diecezjalne, kolegia kanoników, parafie, proboszczowie, struktury lokalne. Podstawowe uprawnienia i obowizki wiernych chrzecijan. Obowizki i uprawnienia duchownych. Prałatury personalne. Stowarzyszenia wiernych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: dostrzegania i identyfikowania instytucji kocielnych; wyjanienia przydatnoci instytucji kocielnych w realizacji misji Kocioła. 5. Kształcenie w zakresie prawa zakonnego Treci kształcenia: Normy wspólne wszystkim instytutom ycia konsekrowanego. Instytuty zakonne. Domy zakonne ich erekcja i znoszenie. Zarzd instytutów zakonnych. Przyjmowanie kandydatów i kształcenie członków. Obowizki i prawa instytutów oraz ich członków. Apostolstwo instytutów. Wyłczenie członków z instytutu. Konferencje wyszych przełoonych. Instytuty wieckie. Stowarzyszenia ycia apostolskiego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania stylu ycia konsekrowanego; formułowania porad prawnych w zakresie prawa wewntrznego instytutu. 6. Kształcenie w zakresie prawa o posłudze nauczania Treci kształcenia: Rodzaje i sposoby przepowiadania słowa Boego. Misyjna i apostolska działalno Kocioła. Wychowanie katolickie rodzaje i typy szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyszych, ich działalno edukacyjna. Wysze Seminaria Duchowne. rodki społecznego przekazu. Wyznanie wiary. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: dostrzegania, rozumienia i ustosunkowania si do działalnoci ewangelizacyjnej Kocioła i problemów z tym zwizanych. 7. Kształcenie w zakresie prawa o sakramentach Treci kształcenia: Zagadnienia wstpne. Materia i forma sakramentu. Zasady administrowania sakramentami. Poszczególne sakramenty chrzest, bierzmowanie, eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, wicenia. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i stosowania przepisów regulujcych owocne sprawowanie i przyjmowanie sakramentów witych w Kociele tak, aby były one ródłem łaski. 8. Kształcenie w zakresie prawa małeskiego i rodzinnego 4
Treci kształcenia: Pojcie małestwa i rodziny. Władza Kocioła nad małestwem. Sakramentalno i nierozerwalno małestwa chrzecijaskiego. Małestwo naturalne. Czynnoci poprzedzajce zawarcie małestwa. Przeszkody małeskie. Zgoda małeska. Kanoniczna forma zawarcia małestwa. Małestwa mieszane. Skutki małestwa. Rozłczenie małonków. Uniewanienie małestwa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania przepisów stojcych na stray trwałoci małestwa i rodziny; wspomagania wiernych przeywajcych trudnoci w tym wzgldzie. 9. Kształcenie w zakresie prawa majtkowego Treci kształcenia: Pojcie dóbr doczesnych. Zasady nabywania dóbr. Zarzd dobrami materialnymi. Umowy, zwłaszcza alienacja. Pobone zapisy i testamenty. Pobone fundacje. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zagadnie z zakresu prawa majtkowego; wspierania kocielnych osób prawnych i fizycznych w administrowaniu dobrami materialnymi. 10. Kształcenie w zakresie w zakresie prawa karnego Treci kształcenia: Pochodzenie władzy karania w Kociele. Pojcie przestpstwa kocielnego. Pojcie i rodzaje kar kocielnych. Karanie przestpstw w ogólnoci. Ustawa karna i nakaz karny. Podmiot sankcji karnych. Kary oraz inne rodki karne. Zasady wymierzania kar kocielnych. Ustanie kar. Kary za poszczególne przestpstwa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia wzajemnych zwizków przyczynowych midzy przestpstwem a kar kocieln; wieloaspektowego interpretowania zachowa negatywnych w społecznoci kocielnej. 11. Kształcenie w zakresie prawa procesowego Treci kształcenia: Właciwoci sdu. Stopnie trybunałów. Zasady działania. Strony w sprawie. Skargi i zarzuty. Wprowadzenie sprawy. Zawizanie sporu. Instancja sporu. Dowody. Sprawy wpadkowe. Ogłoszenie akt. Zamknicie postpowania dowodowego. Dyskusja sprawy. Orzeczenie sdziego. Zaskarenie wyroku. Stan rzeczy osdzonej i przywrócenie do stanu poprzedniego. Koszty sdowe i bezpłatna pomoc. Wykonanie wyroku. Kanoniczny proces małeski sprawy o orzeczenie niewanoci małestwa, sprawy o separacje małonków, proces o dyspens od małestwa zawartego i niedopełnionego, proces dotyczcy domniemanej mierci współmałonka. Procesy administracyjne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: posługiwania si przepisami procesowymi w celu rozstrzygania zawiłych spraw yciowych; poszukiwania i konstruowania rozwiza prawnych trudnych sytuacji yciowych. 12. Kształcenie w zakresie kocielnego prawa publicznego Treci kształcenia: Relacje midzy pastwem a Kociołem w aspekcie historycznym i współczesnym. Zasady relacji midzy Kociołem a pastwem w nauczaniu Soboru Watykaskiego II i papiey posoborowych. Stosunki dyplomatyczne Stolicy Apostolskiej z pastwami i organizacjami midzynarodowymi. Umowy midzynarodowe midzy Stolic Apostolsk a pastwami w szczególnoci konkordaty midzy Stolic Apostolsk a Polsk. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia problemów dotyczcych obecnoci Kocioła w wiecie; ustosunkowywania si do problemów zwizanych z obecnoci Kocioła w duchu dialogu i współdziałania midzy pastwem a Kociołem. IV. PRAKTYKI Praktyki trwaj nie krócej ni 3 tygodnie. Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadzca kształcenie. 5
V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym mona przypisa do 2 punktów ECTS; jzyków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naley przypisa 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naley przypisa 2 punkty ECTS. Treci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menederska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejtnoci Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu jzyka łaciskiego w wymiarze 150 godzin, którym przypisa naley 5 punktów ECTS. 3. Programy nauczania powinny zawiera treci poszerzajce wiedz ogóln w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, którym naley przypisa nie mniej ni 3 punkty ECTS. 4. Przy tworzeniu programów nauczania powinna zosta uwzgldniona Konstytucja Apostolska Sapientia Christiana, wydana przez Papiea Jana Pawła II (15 kwietnia 1979 roku), oraz powinny by uwzgldnione Zarzdzenia Kongregacji Wychowania Katolickiego wprowadzajce w ycie t Konstytucj (wydane 29 kwietnia 1979 roku). 5. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie si do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS. 6