Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy INFORMACJA O STANIE I STRUKTURZE ZATRUDNIENIA W WOJEWÓDZKICH I POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY W 2012 ROKU 2013 1

Opracowanie: Wydział Analiz i Statystyki (BCh, AM, WK) Przedruk w całości lub w części, wykorzystanie danych statystycznych w druku dozwolone wyłącznie z podaniem źródła Druk: ZWP MPiPS. Zam. 262/2013 2

Spis treści Uwagi metodyczne... 5 1. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach... 7 1.1. Stan zatrudnienia... 7 1.2. Płynność zatrudnienia... 12 1.3. Struktura zatrudnienia... 14 1.3.1. Zatrudnieni według płci... 14 1.3.2. Zatrudnieni według wieku... 15 1.3.3. Zatrudnieni według poziomu wykształcenia... 16 1.3.4. Zatrudnieni według stażu w służbach zatrudnienia... 17 1.3.5. Zatrudnieni według stanowisk... 18 2. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym pracowników urzędów... 26 2.1. Pracownicy wojewódzkich urzędów uczestniczący w kształceniu ustawicznym... 27 2.2. Pracownicy powiatowych urzędów uczestniczący w kształceniu ustawicznym... 29 3. Wyposażenie techniczne urzędów... 31 ANEKS STATYSTYCZNY Tablica 1. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według wieku w latach 2000 2012 Stan w końcu okresu sprawozdawczego... 35 Tablica 2. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według poziomu wykształcenia w latach 2000 2012 Stan w końcu okresu sprawozdawczego... 36 Tablica 3. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według stażu w służbach zatrudnienia w latach 2000 2012 Stan w końcu okresu sprawozdawczego... 37 Tablica 4. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach w układzie województw w 2012 roku Stan w końcu okresu sprawozdawczego... 38 Tablica 5. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według wieku w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 39 Tablica 6. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według poziomu wykształcenia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 40 Tablica 7. Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach według stażu w służbach zatrudnienia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 41 Tablica 8. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci, wieku i poziomu wykształcenia Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 42 3

Tablica 9. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci, poziomu wykształcenia i rodzaju zajmowanego stanowiska Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 43 Tablica 10. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci i wieku w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 45 Tablica 11. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci i poziomu wykształcenia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 46 Tablica 12. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci i rodzaju zajmowanego stanowiska w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 47 Tablica 13. Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach według płci i stażu w służbach zatrudnienia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 50 Tablica 14. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci, wieku i poziomu wykształcenia Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 51 Tablica 15. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci, poziomu wykształcenia i rodzaju zajmowanego stanowiska Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 52 Tablica 16. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci i wieku w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 55 Tablica 17. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci i poziomu wykształcenia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 56 Tablica 18. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci i rodzaju zajmowanego stanowiska w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 57 Tablica 19. Zatrudnienie w powiatowych urzędach według płci i stażu w służbach zatrudnienia w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 61 Tablica 20. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w wojewódzkich i powiatowych urzędach w układzie województw... 62 Tablica 21. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w wojewódzkich urzędach według płci w układzie województw... 63 Tablica 22. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w powiatowych urzędach według płci w układzie województw... 64 Tablica 23. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w wojewódzkich i powiatowych urzędach według poziomu wykształcenia w układzie województw... 65 Tablica 24. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w wojewódzkich i powiatowych urzędach według rodzaju zajmowanego stanowiska... 66 Tablica 25. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w wojewódzkich i powiatowych urzędach według stażu w służbach zatrudnienia w układzie województw... 68 Tablica 26. Wyposażenie techniczne wojewódzkich i powiatowych urzędów w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 69 Tablica 27. Wyposażenie techniczne wojewódzkich urzędów i filii WUP w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 70 Tablica 28. Wyposażenie techniczne powiatowych urzędów i filii PUP w układzie województw Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 71 Tablica 29. Liczba bezrobotnych i pracowników zatrudnionych w powiatowych urzędach Stan w dniu 31.XII.2012 r.... 72 4

Uwagi metodyczne Sprawozdawczość rynku jest opracowywana w ramach statystki publicznej. W związku z tym głównym aktem prawnym jest ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 r. (Dz.U. z 1995 r. Nr 88, poz. 439, z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok i Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok. Informacje zawarte w niniejszym opracowaniu pochodzą ze sprawozdania MPiPS-06 o instytucjonalnej obsłudze rynku. Celem prowadzonego w okresach rocznych badania jest identyfikacja stanu kadrowego, uczestnictwa w kształceniu ustawicznym i wyposażenia technicznego urzędów. Badaniem w zakresie instytucjonalnej obsługi rynku objęte są powiatowe i wojewódzkie urzędy. Zakres przedmiotowy badania dotyczy osób zatrudnionych w służbach zatrudnienia w końcu roku według płci, wieku, poziomu wykształcenia, stanowiska, stażu w służbach zatrudnienia. Ponadto badana jest płynność zatrudnienia oraz przyczyny zwolnień z, a także uczestnictwo w kształceniu ustawicznym, w tym w formach pozaszkolnych oraz wyposażenie urzędów m.in. w sprzęt komputerowy i audiowizualny. Dodatkowo począwszy od danych za 2012 r. sprawozdanie zawiera informacje o łącznym wymiarze czasu osób zatrudnionych w urzędach, w tym w podziale na stanowiska i staż. Uwaga: Ze względu na nowelizację rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. Nr 50, poz. 398, z późn. zm.) w sprawozdaniu MPiPS-06 w wierszu dotyczącym stanowiska referentów do spraw szkoleń i rejestracji wliczeni zostali referenci ds.: rejestracji, ewidencji i świadczeń, analiz rynku, aktywizacji zawodowej. 5

6

1. ZATRUDNIENIE W WOJEWÓDZKICH I POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), na pierwszym miejscu wśród instytucji realizujących zadania określone w ustawie, wymienione zostały publiczne służby zatrudnienia. Służby te tworzą organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami, urzędem obsługującym ministra właściwego ds. oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone ustawą. W końcu 2012 r. w skład publicznych służb zatrudnienia wchodziło 340 powiatowych urzędów oraz 16 wojewódzkich urzędów i ich filie. W porównaniu z 2011 r. ilość powiatowych urzędów zmniejszyła się o jeden (zlikwidowano jeden z dwóch powiatowych urzędów w Łodzi). Łącznie strukturę publicznych służb zatrudnienia w końcu 2012 r. tworzyło 356 urzędów, które obsługiwały 379 powiatów i 16 województw. 1.1. Stan zatrudnienia Od czasu prowadzenia badania instytucjonalnej obsługi rynku, czyli od 2000 r., najniższy poziom zatrudnienia w urzędach wystąpił w końcu 2002 r., kiedy to w urzędach zatrudnione były 15 784 osoby. Należy zauważyć, że był to okres kiedy w ewidencji bezrobotnych znajdowało się ponad 3 mln bezrobotnych, a wskaźnik bezrobocia osiągnął wartość 20%. Od 2003 r. do końca 2010 roku obserwowana była stała tendencja wzrostu zatrudnienia w powiatowych i wojewódzkich urzędach, natomiast w latach 2011 i 2012 wystąpił spadek zatrudnienia. 25 000 25 000 Zatrudnienie w wojewódzkich i powiatowych urzędach w latach 2000 2012 ZATRUDNIENIE W WOJEWÓDZKICH I POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY W LATACH 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego w liczbach w liczbach bezwzględnych bezwzględnych. 20 20 000 15 15 000 10 10 000 55 000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 zatrudnienie w WUP zatrudnienie 7

Według stanu w dniu 31 grudnia 2012 r. w wojewódzkich i powiatowych urzędach zatrudnionych było łącznie 23 057 osób, w tym 921 osób pracowało w niepełnym wymiarze czasu, co stanowiło 4,0% ogółu zatrudnionych w tych urzędach. W porównaniu do stanu z końca 2011 roku liczba pracowników urzędów zmniejszyła się o 581 osób, tj. o 2,5%. W tym samym czasie liczba pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu wzrosła z 859 do 921 osób, czyli o 62 osoby, tj. o 7,2%. Spadek zatrudnienia w urzędach wynikał ze zmniejszenia zatrudnienia w powiatowych urzędach. Liczba pracowników wojewódzkich urzędów zwiększyła się z 3 501 osób w końcu 2011 r. do 3 726 osób w końcu 2012 r. wzrost o 225 osób, czyli o 6,4%. W powiatowych urzędach końcu 2012 r. pracowało 19 331 osób, wobec 20 137 osób w końcu 2011 r. spadek o 806 osób, tj. o 4,0%. W latach 2000 2007, a następnie 2009 2012, w ogólnej liczbie zatrudnionych łącznie w wojewódzkich i powiatowych urzędach spadał udział procentowy zatrudnionych w powiatowych urzędach, przy wzroście odsetka zatrudnionych w wojewódzkich urzędach. 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 10,7 10,4 8,2 7,1 6,9 6,4 14,8 14,3 14,0 13,6 13,6 11,7 16,2 Struktura zatrudnienia w urzędach w latach 2000 2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego STRUKTURA ZATRUDNIENIA W URZĘDACH PRACY W LATACH 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% % zatrudnionych w WUP 89,3 89,6 91,8 92,9 93,1 93,6 85,2 85,7 86,0 86,4 86,4 88,3 83,8 % zatrudnionych W końcu 2000 r. osoby zatrudnione w powiatowych urzędach stanowiły 93,6% zatrudnionych łącznie w urzędach, a w końcu 2007 r. udział ten zmniejszył się do 86,4%, czyli spadek wyniósł 7,2 p. p. Odsetek zatrudnionych w wojewódzkich urzędach zwiększył się z 6,4% w końcu 2000 r. do 13,6% w końcu 2007 r., czyli uległ podwojeniu. W końcu 2008 r. struktura zatrudnienia w powiatowych i wojewódzkich urzędach pozostała na analogicznym poziomie jak rok wcześniej. W latach 2009 2012 nastąpił dalszy wzrost odsetka zatrudnionych w wojewódzkich urzędach, z 14,0% w końcu 2009 r. do 16,2% w końcu 2012 r. Towarzyszył temu spadek odsetka zatrudnionych w powiatowych urzędach odpowiednio w tym okresie z 86,0% do 83,8%. Na przestrzeni 13 lat objętych analizą najwyższy poziom zatrudnienia w urzędach zanotowano w końcu 2010 r. (23 841 osób). Podkreślić należy, że obserwowanemu w latach 2003 2008 systematycznemu spadkowi bezrobocia z roku na rok towarzyszył wzrost zatrudnienia w urzędach. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu 2008 r. była o ponad 8

połowę niższa niż w latach 2001 2003. W tym samym czasie poziom zatrudnienia w wojewódzkich urzędach zwiększył ponad 2-krotnie, a w powiatowych urzędach wzrósł o ponad 1/4. Powodowało to, że dynamicznie zmniejszała się liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika, zarówno w powiatowych, jak i wojewódzkich urzędach. W końcu 2008 r. na 1 pracownika pup przypadało 76 bezrobotnych wobec 218 osób w końcu 2002 r.), a na 1 pracownika wup przypadało 485 bezrobotnych (wobec 2 854 osób). w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych. Liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika wojewódzkiego 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 LICZBA BEZROBOTNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA 1 PRACOWNIKA i powiatowego WOJEWÓDZKIEGO urzędu I POWIATOWEGO w latach URZĘDU 2000 2012 PRACY W LATACH 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 2735 2 2854 2 22455 2190 2 190 1557 1 1315 1 315 993 993 liczba liczba bezrobotnych bezrobotnych przypadających przypadających na 1 pracownika na 1 pracownika WUP WUP liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika na 1 pracownika PUP PUP 629 629 485 485 583 583 574 566 573 168 203 218 196 180 158 131 99 76 95 96 98 111 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 W 2009 r. omawiany wskaźnik w pup wzrósł do 95 osób przede wszystkim za sprawą wysokiego wzrostu bezrobocia (o 28,4%) w sytuacji, gdy liczba zatrudnionych w powiatowych urzędach wzrosła o 3,4%. Wzrost bezrobocia odnotowany w latach 2011 2012, odpowiednio o 1,4% i o 7,8%, przy spadku zatrudnienia w powiatowych urzędach odpowiednio o 1,5% i o 4,0% spowodował wzrost liczby bezrobotnych przypadających na 1 pracownika powiatowego urzędu do 98 w końcu 2011 r. i 111 osób w końcu 2012 r. Biorąc pod uwagę przekrój wojewódzki w końcu 2012 roku najwięcej pracowników zatrudniały łącznie powiatowe i wojewódzkie urzędy w województwach: mazowieckim 2 391 osób (10,4% ogółu zatrudnionych w urzędach w kraju); śląskim 2 383 osoby (10,3%); dolnośląskim 1 883 osoby (8,2%); wielkopolskim 1 845 osób (8,0%). Najmniej pracowników zatrudniały urzędy w województwach: lubuskim 735 osób (3,2% ogółu zatrudnionych w urzędach w kraju); opolskim 740 osób (3,2%); podlaskim 796 osób (3,5%). W końcu 2012 roku w porównaniu do stanu sprzed roku, spadek stanu zatrudnienia w urzędach odnotowano w 14-stu województwach, tylko w dwóch województwach (opolskim i podkarpackim) liczba pracowników urzędów wzrosła. Rozpiętość dynamiki zmian zatrudnienia pomiędzy skrajnymi województwami była wyższa niż rok wcześniej i wyniosła 8,1 p.p. (wobec 7,4 p. p. w końcu 2011 r.). W 2012 roku zmiany w zatrudnieniu oscylowały od spadku o 6,5% w lubuskim do wzrostu o 1,6% w podkarpackim. 9

zatrudnienie w liczbach bezwzględnych zatrudnienie w liczbach bezwzgl.. 22000 11000 0-1000 1,6 0,1-3,1-0,9-2,4-2,1-2,6-2,5-5,5-6,5-5,4-2,9-1,4-3,9 dolnośląskie kujawsko-pomorskie ko-pomorskie Zatrudnienie ZATRUDNIENIE W w URZĘDACH urzędach PRACY WEDŁUG WOJEWÓDZTW W KOŃCU 2011 I 2012 ROKU według województw w końcu 2011 i 2012 roku lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie małopolskie mazowieckie mazowieckie opolskie opolskie podkarpackie podkarpackie podlaskie podlaskie pomorskie pomorskie śląskie śląskie świętokrzyskie więtokrzyskie warmińsko-mazurskie sko-mazurskie -0,5-1,9 wielkopolskie wielkopolskie zachodniopomorskie dniopomorskie 30,0 24,0 18,0 12,0 6,0 0,0 wzrost/spadek zatrudnienia w %. -6,0-12,0 Wzrost/spadek zatrudnienia w % zatrudnienie w UP w końcu 2011 r. zatrudnieni w UP w końcu 2012 r. wzrost/spadek w końcu 2012 r. w porównaniu do stanu z końca 2011 r. w % Zatrudnienie w powiatowych urzędach i liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika PUP Zatrudnieni w powiatowych urzędach w końcu 2012 r. w liczbach bezwzględnych w % Zarejestrowani bezrobotni w końcu 2012 r. w liczbach bezwzględnych w % Liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika powiatowego urzędu w liczbach bezwzględnych Polska 19 331 100,0 2 136 815 100,0 111 Dolnośląskie 1 612 8,3 157 369 7,4 98 Kujawsko-Pomorskie 1 214 6,3 148 839 7,0 123 Lubelskie 1 103 5,7 131 125 6,1 119 Lubuskie 607 3,1 60 614 2,8 100 Łódzkie 1 434 7,4 151 036 7,1 105 Małopolskie 1 368 7,1 161 161 7,5 118 Mazowieckie 2 043 10,6 271 927 12,7 133 Opolskie 543 2,8 51 775 2,4 95 Podkarpackie 1 270 6,6 153 807 7,2 121 Podlaskie 601 3,1 68 705 3,2 114 Pomorskie 1 062 5,5 114 644 5,4 108 Śląskie 2 133 11,0 205 459 9,6 96 Świętokrzyskie 891 4,6 86 708 4,1 97 Warmińsko-Mazurskie 963 5,0 113 223 5,3 118 Wielkopolskie 1 504 7,8 147 902 6,9 98 Zachodniopomorskie 983 5,1 112 521 5,3 114 Źródło: sprawozdanie MPiPS-01 oraz MPiPS-06 10

W końcu 2012 r. (podobnie jak rok wcześniej) w 8 województwach (kujawsko-pomorskie, lubelskie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie) udział zatrudnionych w powiatowych urzędach w danym województwie w stosunku do ogółu zatrudnionych w powiatowych urzędach w kraju był niższy niż odsetek bezrobotnych w tych województwach w liczbie ogółem zarejestrowanych bezrobotnych w Polsce. Powodowało to, że w województwach tych liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika powiatowych urzędów przewyższała średnią krajową. Potwierdza to również brak wyraźnej zależności pomiędzy poziomem zatrudnienia w urzędach a sytuacją na rynku obrazowaną poziomem bezrobocia. Najwięcej, bo aż 133 bezrobotnych przypadało średnio na 1 pracownika powiatowych urzędów w województwie mazowieckim, 123 w kujawsko-pomorskim, 121 w podkarpackim, 118 osób w małopolskim. Liczba bezrobotnych przypadających na jednego pracownika powiatowego urzędu w końcu 2012 roku 11

Najkorzystniej wyglądała sytuacja w województwie opolskim na 1 pracownika PUP przypadało 95 bezrobotnych, czyli 38 osób mniej niż w mazowieckim. Zauważyć należy, że w ślad za tak wysokimi rozbieżnościami w liczbie bezrobotnych przypadających na 1 pracownika urzędu różniła się również stopa bezrobocia w obu tych województwach, w końcu 2012 r. wyniosła ona 10,8% w mazowieckim i 14,2% w opolskim (przy średniej dla kraju 13,4%). Powyższe pozwala wysnuć wniosek, że to przede wszystkim lokalne uwarunkowania w postaci rozwoju społeczno-gospodarczego regionów, czy położenie geograficzne decydują o wskaźniku bezrobocia, natomiast poziom zatrudnienia w urzędach może mieć tu niewielki wpływ. Doskonałym przykładem potwierdzającym powyższe przypuszczenie jest M. St. Warszawa. W końcu 2012 r. na 1 pracownika powiatowego urzędu M. St. Warszawy przypadało aż 222 bezrobotnych (najwyższy wskaźnik w kraju), a wskaźnik bezrobocia był tam prawie najniższy w kraju, zaraz po M. Poznań, tj. wynosił 4,4%. W końcu 2012 r. najmniej bezrobotnych przypadało na 1 pracownika powiatowego urzędu w Siemianowicach Śląskich (46 bezrobotnych), Jaworznie (49 osób) i Świętochłowicach (49 osób). Najgorzej wyglądała sytuacja w powiatowych urzędach w Nowym Targu i M. St. Warszawa (222 osoby). 1.2. Płynność zatrudnienia W 2012 roku w porównaniu do roku 2011 zmniejszyła się liczba przyjętych do w urzędach, natomiast wzrosła liczba zwolnionych. Poziom przyjęć był drugi rok z rzędu niższy niż zwolnień. Zatrudnienie w urzędach podjęło 2 256 osób wobec 2 541 osób w 2011 r., tym samym liczba przyjęć do w urzędach spadła o 11,2%. Liczba osób przyjętych do w 2012 r. była o 587 osób niższa od liczby zwolnionych z w urzędach, co przełożyło się na spadek zatrudnienia w końcu roku. 4000 Przyjęcia PRZYJĘCIA I i ZWOLNIENIA zwolnienia Z PRACY z W URZĘDACH w urzędach PRACY W 2011 I 2012 ROKU w 2011 i 2012 roku 140,0 140,0 w liczbach bezwzgl. w liczbach bezwzgl.. 3000 3000 2000 2000 1000 1000 0 0-1000 -1000 2541 2541 2256-11,2 Liczba Liczba osób przyjętych do osób w roku przyjętych do w roku 2729 2729 2843 4,2 Liczba Liczba osób zwolnionych z osób w roku zwolnionych z w roku 71,5 559 326 256 Liczba osób przyjętych do osób w WUP w roku 30,9 326 335 256 Liczba przyjętych do w WUP w roku Liczba Liczba osób zwolnionych z osób w WUP w zwolnionych roku z w WUP w roku 2215 2215-23,4 Liczba 1697 1697 Liczba osób przyjętych do osób w roku przyjętych do w roku 2473 2508 1,4 Liczba Liczba osób zwolnionych z osób w roku zwolnionych z w roku 2011 r. 2012 r. wzrost/ spadek w 2012 r. w porównaniu do 2011 r. w % 105,0 105,0 70,0 70,0 35,0 35,0 0,0 0,0-35,0 wzrost/spadek w % wzrost/spadek w % 2011 r. 2012 r. wzrost/spadek w 2012 r. w porównaniu do 2011 w % 12

Spadek liczby osób przyjętych do w porównaniu do 2011 r. dotyczył tylko powiatowych urzędów, bowiem w wojewódzkich urzędach liczba przyjęć do w analogicznym okresie wzrosła. Płynność zatrudnienia w urzędach w latach 2000 2012 Liczba osób przyjętych do w roku Liczba osób zwolnionych z w roku Liczba osób zatrudnionych w końcu roku razem wojewódzkie i powiatowe urzędy 2000 9 164 10 005 17 162 2001 7 000 7 515 16 486 2002 7 105 7 158 15 874 2003 10 513 8 914 17 635 2004 12 039 10 818 18 575 2005 12 750 11 798 19 650 2006 6 367 5 798 19 933 2007 4 554 3 984 20 382 2008 6 249 4 194 22 362 2009 3 587 2 714 23 222 2010 3 446 2 707 23 841 2011 2 541 2 729 23 638 2012 2 256 2 843 23 057 wojewódzkie urzędy 2000 344 648 1 101 2001 229 176 1 139 2002 158 167 1 127 2003 507 175 1 450 2004 780 295 1 927 2005 423 246 2 108 2006 502 277 2 325 2007 780 321 2 775 2008 631 364 3 038 2009 500 294 3 244 2010 497 310 3 407 2011 326 256 3 501 2012 559 335 3 726 powiatowe urzędy 2000 8 820 9 357 16 061 2001 6 771 7 339 15 347 2002 6 947 6 991 14 747 2003 10 006 8 739 16 185 2004 11 259 10 523 16 648 2005 12 327 11 552 17 542 2006 5 865 5 521 17 608 2007 3 774 3 663 17 607 2008 5 618 3 830 19 324 2009 3 087 2 420 19 978 2010 2 949 2 397 20 434 2011 2 215 2 473 20 137 2012 1 697 2 508 19 331 Źródło: sprawozdanie MPiPS-06 13

W wojewódzkich urzędach pracę rozpoczęło 559 osób, tj. o 233 osoby więcej niż rok wcześniej, czyli o 71,5%. Natomiast do w powiatowych urzędach w 2012 r. przyjęto 1 697 osób, czyli o 518 osób, tj. o 23,4% mniej niż w 2011 roku. Z w urzędach w 2012 roku zwolniono łącznie 2 843 osoby, wobec 2 729 osób w 2011 r. wzrost o 114 osób, tj. o 4,2%. Liczba zwolnionych z wojewódzkich urzędów była wyższa niż przed rokiem o 79 osób, natomiast liczba zwolnionych z powiatowych urzędów wzrosła o 35 osób. Od 2003 roku do sprawozdania MPiPS-06 o instytucjonalnej obsłudze rynku zostały wprowadzone kody przyczyn zwolnień. Wśród wskazanych przyczyn zwolnień pracowników urzędów 11,7% zwolnionych stanowiły zwolnienia na własną prośbę (334 osoby), 7,6% z powodu restrukturyzacji zatrudnienia w urzędzie (216 osób), a 5,7% z powodu przejścia na emeryturę lub rentę (162 osoby). W porównaniu do 2011 roku zdecydowanie największy wzrost dotyczył pracowników, którzy zakończyli pracę w urzędzie z powodu restrukturyzacji zatrudnienia w urzędzie (wzrost o 89,5%). O 1/5 wzrosła też liczba osób, które przestały pracować w urzędzie z powodu przejścia na emeryturę bądź rentę. Podobnie, jak rok wcześniej, spadła natomiast w porównywanym okresie liczba osób, które zwolniły się na własną prośbę (o 10%). Zatem, w obliczu trudnej sytuacji na rynku, również pracownicy urzędów ostrożniej podejmują decyzje o zmianie. 1.3. Struktura zatrudnienia Struktura zatrudnienia w wojewódzkich i powiatowych urzędach obejmuje takie obszary jak: płeć, wiek, wykształcenie, staż i stanowisko. 1.3.1. Zatrudnieni według płci W końcu 2012 r. w urzędach zatrudnionych było 3 787 mężczyzn i 19 270 kobiet. W porównaniu do stanu z końca 2011 r. liczba zatrudnionych w urzędach kobiet zmniejszyła się o 2,4%, zaś liczba zatrudnionych mężczyzn spadła o 2,7%. Zatem spadek zatrudnienia łącznie w WUP i PUP w nieco większym stopniu dotyczył mężczyzn niż kobiet, mimo faktu, że kobiety stanowią zdecydowaną większość wśród pracowników urzędów. W powiatowych urzędach w odniesieniu do końca 2011 r. spadła zarówno liczba zatrudnionych kobiet, jak i mężczyzn, przy czym nieco wyższa była dynamika spadku liczby zatrudnionych mężczyzn (5% wobec 3,8%). Natomiast wśród pracowników wojewódzkich urzędów odnotowano wzrost liczby zatrudnionych zarówno mężczyzn, jak i kobiet (odpowiednio o 5,1% i o 6,8%). Niezmiennie wśród pracowników urzędów zdecydowanie dominują kobiety, a ponadto odsetek kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych zwiększył się z 80% w końcu 2000 r. do 83,6% w końcu 2012 r. W strukturze zatrudnionych w wojewódzkich urzędach odsetek kobiet był nieco niższy niż w powiatowych urzędach 75,8% wobec 85,1%. 14

Zatrudnieni w urzędach według płci w latach 2000 2012 Lata 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Zatrudnieni w WUP i PUP razem z tego 17 162 16 486 15 874 17 635 18 575 19 650 19 933 20 382 22 362 23 222 23 841 23 638 23 057 Kobiety 13 734 13 230 12 932 14 242 14 893 15 813 16 224 16 708 18 565 19 365 19 885 19 744 19 270 Mężczyźni 3 428 3 256 2 942 3 393 3 682 3 837 3 709 3 674 3 797 3857 3 956 3 894 3 787 Zatrudnieni w WUP z tego 1 101 1 139 1 127 1 450 1 927 2 108 2 325 2 775 3 038 3 244 3 407 3 501 3 726 Kobiety 786 803 785 976 1 298 1 443 1 628 1 995 2 223 2 432 2 543 2 645 2 826 Mężczyźni 315 336 342 474 629 665 697 780 815 812 864 856 900 Zatrudnieni z tego 16 061 15 347 14 747 16 185 16 648 17 542 17 608 17 607 19 324 19 978 20 434 20 137 19 331 Kobiety 12 948 12 427 12 147 13 266 13 595 14 370 14 596 14 713 16 342 16 933 17 342 17 099 16 444 Mężczyźni 3 113 2 920 2 600 2 919 3 053 3 172 3 012 2 894 2 982 3 045 3 092 3 038 2 887 Źródło: sprawozdanie MIPS-06 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 Struktura zatrudnienia w urzędach według płci w latach 2000 2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego STRUKTURA ZATRUDNIENIA W URZĘDACH PRACY WEDŁUG PŁCI W LATACH 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 83,6 83,5 83,4 83,4 83,0 82,0 81,4 80,5 80,2 80,8 81,5 80,2 80,0 16,4 16,5 16,6 16,6 17,0 18,0 18,6 19,5 19,8 19,2 18,5 19,8 20,0 0% 20% 40% 60% 80% 100% kobiety mężczyźni 1.3.2. Zatrudnieni według wieku Średni wiek pracowników urzędów, wprawdzie nieznacznie, ale jednak wzrasta. W końcu 2012 roku średni wiek pracowników urzędów wyniósł 39,8 lat (wobec 39 lat w końcu 2011 roku). Średni wiek pracowników wojewódzkich urzędów był niższy niż średni wiek pracowników powiatowych urzędów i wyniósł odpowiednio 38,2 roku wobec 40,1 roku. 15

W końcu 2012 r. wśród zatrudnionych w urzędach najliczniej reprezentowane były osoby w wieku 25 34 lata 9 208 osób, które stanowiły 39,9% ogółu zatrudnionych w urzędach. Liczba pracowników powiatowych i wojewódzkich urzędów w wieku 25 34 lata, w stosunku do 2011 roku, spadła o 843 osoby, czyli o 8,4%. Spadła również liczba pracowników w wieku 45 54 lata, przy czym dynamika spadku w tej grupie wiekowej była nieco słabsza (o 5,0% tj. o 221 osób, do poziomu 4 169 osób w końcu 2012 r.). Natomiast największy spadek odnotowano w najmłodszym przedziale wiekowym, czyli wśród osób, których wiek nie przekroczył 24 lat o 346 osób, tj. o 37,1% (z poziomu 933 osoby w końcu 2011 r. do poziomu 587 osób w końcu 2012 r.). Wzrost w omawianym okresie odnotowano jedynie wśród pracowników najstarszych, czyli w wieku 55 lat i więcej. Liczba najstarszych pracowników urzędów zwiększyła się w skali roku o 11,7% (311 osób). Świadczyć to może o starzeniu się pracowników urzędów. Struktura zatrudnienia w urzędach według wieku w latach 2000 2012 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W URZĘDACH PRACY WEDŁUG WIEKU W LATACH 2000-201 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 2,5 3,9 5,3 6,5 7,8 7,9 8,5 10,3 10,5 10,9 9,4 9,6 12,1 39,9 42,5 43,4 42,8 41,7 39,2 39,1 38,3 36,7 34,0 31,4 30,0 29,0 26,6 23,7 22,3 21,9 21,4 22,0 21,4 20,4 21,0 22,3 24,5 26,1 27,1 18,1 18,6 19,5 21,2 22,5 24,8 25,5 26,3 27,4 28,4 30,2 29,8 28,1 12,9 11,2 9,4 7,6 6,5 6,1 5,4 4,8 4,4 4,4 4,5 4,4 3,7 24 i mniej 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55 lat i więcej Należy zauważyć, że w wojewódzkich urzędach co drugi pracownik ma mniej niż 35 lat, natomiast w powiatowych urzędach 40% pracowników jest w tym wieku. Na przestrzeni omawianych lat notuje się: spadek odsetka zatrudnionych w urzędach w wieku do 24 lat (2,5% w końcu 2012 r. wobec 12,1% w końcu 2000 r.); spadek udziału zatrudnionych w wieku 35 54 lata z 55,2% w końcu 2000 r. do 44,7% w końcu 2012 r.; wzrost udziału procentowego osób w wieku 25 34 lata z 29,0% do 39,9%; ponad 3-krotny wzrost udziału procentowego osób w wieku co najmniej 55 lat z 3,7% do 12,9%. 1.3.3. Zatrudnieni według poziomu wykształcenia Poziom wykształcenia pracowników urzędów z roku na rok poprawia się. Oberwowana jest stała tendencja wzrostu liczby pracowników legitymujących się dyplomami wyższych uczelni. W końcu 2012 r. wyższe wykształcenie posiadały 17 223 osoby zatrudnione 16

w urzędach, co stanowiło 74,7% ogółu zatrudnionych. Dyplomem wyższej uczelni legitymowało się 9 na 10 pracowników wojewódzkich urzędów i 7 na 10 pracowników powiatowych urzędów. W porównaniu do stanu z końca 2000 r. udział procentowy osób z wyższym wykształceniem zwiększył się 2,5-krotnie (z 30,4% do 74,7% w końcu 2012 r.). Podnoszenie kwalifikacji zawodowych często wynika z konieczności, ale również wiąże się z większymi możliwościami ich uzyskania. Przede wszystkim jest to widoczne wśród pracowników powiatowych urzędów, wśród których odsetek osób z wyższym wykształceniem zwiększył się z 28% w końcu 2000 r. do 71,4% w końcu 2012 r. Struktura zatrudnienia w urzędach STRUKTURA ZATRUDNIENIA W URZĘDACH PRACY WEDŁUG POZIOMU według poziomu wykształcenia w latach 2000 2012 WYKSZTAŁCENIA W LATACH 2000-2012 Według w końcu okresu sprawozdawczego Według stanu wstanu końcu okresu sprawozdawczego 18,8 72,8 27,7 7,9 2,3 2,4 9,5 2,9 10,4 3,0 33,7 52,1 36,5 48,2 11,6 40,8 42,4 13,1 44,7 37,0 13,8 47,0 34,1 14,8 49,5 30,4 wyższe 1,1 2,1 8,5 30,8 56,8 30% 2,1 7,4 24,4 60,9 20% 6,1 1,9 6,8 22,0 64,9 10% 40% policealne i średnie zawodowe 0,9 0,9 1,1 20,3 70,6 68,0 0% 4,9 1,8 5,6 1,9 17,8 74,7 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 50% 60% średnie ogólnokszt. 70% 80% zasadnicze zawodowe 90% 1,1 1,3 1,5 1,8 1,9 3,1 2,1 3,2 1,9 3,1 2,0 3,2 2,1 100% gimnazjalne i poniżej W związku z powyższym wśród pracowników łącznie powiatowych i wojewódzkich urzędów systematycznie zmniejszał się odsetek osób z wykształceniem: policealnym i średnim zawodowym z 49,5% w końcu 2000 r. do 17,8% w końcu 2012 r.; średnim ogólnokształcącym z 14,8% do 4,9%; zasadniczym zawodowym z 3,2% do 1,8%; gimnazjalnym i poniżej z 2,1% do 0,9%. 1.3.4. Zatrudnieni według stażu w służbach zatrudnienia Struktura zatrudnienia według stażu w służbach zatrudnienia na przestrzeni lat wykazywała duże zróżnicowanie. Według stanu w końcu 2012 r., najwięcej osób pracowało w służbach zatrudnienia od 10 do 20 lat (6 414 osób, 27,8%) oraz w przedziale od 5 do 10 lat (6 347 osób, 27,5%). Wśród pracowników wojewódzkich urzędów najwięcej osób legitymowało się stażem od 5 do 10 lat (stanowili 35,2% ogółu pracowników w wup), podczas gdy w powiatowych urzędach ich udział pozostaje niższy (26,0%). W powiatowych urzędach najwyższy udział procentowy charakteryzuje osoby ze stażem 10 20 lat (w końcu 2012 r. 29,8%). 17

Na uwagę zasługuje także znaczny wzrost udziału procentowego najdłużej zatrudnionych pracowników urzędów. Udział tej grupy zwiększył się z 9,6% w końcu 2011 r. do 16,1% w końcu 2012 r. Warto dodać, że w końcu 2009 r. osoby z 20 letnim i wyższym stażem stanowiły zaledwie 1,7% pracowników pup. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W URZĘDACH PRACY WEDŁUG STAŻU PRACY W SŁUŻBACH ZATRUDNIENIA w służbach W zatrudnienia LATACH 2000 w - 2012 latach 2000 2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Struktura zatrudnienia w urzędach według stażu Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 4,2 5,1 7,6 9,2 16,4 12,1 11,7 15,2 16,5 15,7 9,2 8,4 12,2 26,0 31,2 33,4 35,0 29,4 31,5 31,3 28,1 24,7 22,4 24,9 29,4 30,3 23,7 20,8 18,6 16,8 16,7 19,8 21,3 23,2 25,7 33,1 34,5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 27,5 37,1 14,4 31,1 32,4 35,3 34,9 37,3 35,3 34,0 32,7 32,8 27,7 21,3 14,9 8,8 5,8 2,0 2,5 2,4 1,9 1,4 3,0 3,5 5,2 6,4 5,4 do 1 roku 1 5 lat 5 10 lat 10 20 lat 20 lat i więcej W latach 2000 2012 widoczny był: prawie 2-krotny wzrost procentowego udziału zatrudnionych legitymujących się stażem w służbach zatrudnienia od 10 do 20 lat z 14,9% w końcu 2000 r. do 27,8% w końcu 2012 r.; ponad 2-krotny wzrost udziału zatrudnionych legitymujących się stażem w służbach zatrudnienia ponad 20 lat z 5,4% do 14,4%; znaczny spadek (o 9,6 punktu procentowego) udziału zatrudnionych ze stażem od 5 do 10 lat z 37,1% do 27,5%, choć tutaj w ostatnim okresie wystąpił wzrost udziału procentowego (z poziomu 23,7% w końcu 2011 r. do poziomu 27,5% w końcu 2012 r.; prawie 3-krotny spadek liczby pracowników ze stażem do 1 roku, z 12,2% do 4,2%. 1.3.5. Zatrudnieni według stanowisk Z liczby 23 057 osób, które w końcu 2012 roku zatrudnione były w urzędach, 2 906 osób zajmowało stanowiska kierownicze, co stanowiło 12,6% zatrudnionych. Przy ogólnym spadku liczby pracowników urzędów o 581 osób czyli o 2,5%, liczba kierowników spadła o 25 osób, tj. o 0,9%. Zatem względny spadek liczby kierowników był ponad 2-krotnie niższy. Liczba osób pracujących na stanowiskach kierowniczych w wojewódzkich urzędach w końcu 2012 roku w porównaniu do końca 2011 roku wzrosła o 16 osób (z 515 osób do 531 osób). Osoby na stanowiskach kierowniczych stanowiły 14,3% zatrudnionych w wojewódzkich urzędach. Najwyższy odsetek kierowników odnotowano wśród pracowników wojewódzkiego urzędu w Zielonej Górze (22,7%) i Łodzi (21,7%). Na przeciwległym 18

biegunie znalazł się wojewódzki urząd w Szczecinie, w którym kierownicy stanowili 8,0% zatrudnionych. W końcu 2012 r. na stanowiskach kierowniczych w powiatowych urzędach pracowało 2 375 osób, co stanowiło 12,3% ogółu pracowników tych urzędów. W porównaniu do stanu z końca 2011 r. liczba osób zajmujących kierownicze stanowiska spadła o 41 osób, tj. o 1,7%. Wśród pracowników powiatowych urzędów w danym województwie najwyższy odsetek osób zajmujących kierownicze stanowiska odnotowano w podlaskim (16,5% ogółu pracowników), zaś najniższy w pomorskim (10,7%). Warto dodać, że choć kobiety stanowią ponad 75% pracowników wup, wśród kierowników w wup stanowią 68%, podobnie w pup kobiety stanowią 85% zatrudnionych wobec 78,4% wśród kierowników w pup. W oparciu o ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku, w wojewódzkich i powiatowych urzędach, wyróżnione zostały grupy stanowisk tzw. kluczowych, do których zalicza się: pośredników, doradców zawodowych, rozwoju zawodowego, programów, liderów klubów, doradców i asystentów EURES. Zatrudnienie w urzędach wg. stanowisk w latach 2005 2012 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzgl. 99000 88000 77000 66000 55000 44000 33000 22000 11000 00 16,7 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego ZATRUDNIENIE W URZĘDACH PRACY WG STANOWISK W LATACH 2005-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 20,3 22,1 30,7 34,4 33,9 35,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 40,0 36,3 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 w % do zatrudnionych ogółem, w % zatrudnionych ogółem liderzy klubów specjaliści do do spraw spraw programów specjaliści do do spraw spraw rozwoju zawodowego doradcy zawodowi pośrednicy Udział udział procentowy pracowników kluczowych w zatrudnieniu ogółem w zatrudnieniu ogółem W końcu 2012 r. łącznie w wojewódzkich i powiatowych urzędach zatrudnionych było 8 363 pracowników na stanowiskach kluczowych, co stanowiło 36,3% ogółu zatrudnionych w urzędach. W porównaniu do stanu sprzed roku wzrosła liczba zatrudnionych na kluczowych stanowiskach, o 87 osób, czyli o 1,1%, przy jednoczesnym wzroście udziału zatrudnionych na stanowiskach kluczowych w ogólnej licznie zatrudnionych o 1,3 punktu procentowego (z poziomu 35,0%). Z liczby pracowników zatrudnionych na stanowiskach kluczowych w końcu 2012 r. wymienić należy: 3 649 pośredników (z czego 3 592 w powiatowych urzędach, w tym 432 osoby realizowały zadania EURES); 1 900 doradców zawodowych (w tym 1 659 w powiatowych urzędach ); 936 rozwoju zawodowego (z tego 934 w powiatowych urzędach ); 19

1 214 programów (w tym 716 w powiatowych urzędach ); 610 liderów klubów (w tym 607 w powiatowych urzędach ); 54 pracowników w ramach kadry EURES w wojewódzkich urzędach. Zatrudnieni w urzędach według stanowisk w latach 2005 2012 Zatrudnieni w WUP i PUP razem z razem na stanowiskach Zatrudnieni według stanu w końcu roku 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 19 650 19 933 20 382 22 362 23 222 23 841 23 638 23 057 kierowniczych 2 401 2 441 2 541 2 655 2 769 2 853 2 931 2 906 pośredników 1 697 2 085 2 322 3 423 3 571 3 603 3 676 3 649 doradców zawodowych 782 872 938 1 648 1 666 1 786 1 823 1 900 rozwoju zawodowego specjalistów do spraw programów 250 254 299 446 732 853 918 936 456 663 679 785 1105 1 146 1 183 1 214 liderów klubów 102 132 150 328 585 643 624 610 w ramach kadry EURES x x 120 234 322 464 1) 531 1) 486 1) Zatrudnieni w WUP ogółem 2 108 2 325 2 775 3 038 3 244 3407 3 501 3 726 z ogółem na stanowiskach kierowniczych 337 331 398 462 499 488 515 531 pośredników 44 44 41 44 50 48 53 57 doradców zawodowych 181 178 179 203 208 215 222 241 rozwoju zawodowego specjalistów do spraw programów 1 1 0 0 2 3 3 2 195 311 293 337 496 477 510 498 liderów klubów 0 0 0 4 4 4 3 3 w ramach kadry EURES x 32 38 50 50 50 52 54 Zatrudnieni ogółem 17 542 17 608 17 607 19 324 19 978 20434 20 137 19 331 z ogółem na stanowiskach kierowniczych 2 064 2 110 2 143 2 193 2 270 2 365 2 416 2 375 pośredników 1 653 2 041 2 281 3 379 3 521 3 555 3 623 3 592 doradców zawodowych 601 694 759 1 445 1 458 1 571 1 601 1 659 rozwoju zawodowego specjalistów do spraw programów 249 253 299 446 730 850 915 934 261 352 386 448 609 669 673 716 liderów klubów 102 132 150 324 581 639 621 607 w ramach kadry EURES x x 82 184 272 414 2) 479 2) 432 2) Źródło: sprawozdanie MPiPS-06 1) łącznie z pośrednikami realizującymi zadania EURES w powiatowych urzędach 2) pośrednicy realizujący zadania EURES * W 2005 roku kadra sieci EURES (kierownicy liniowi EURES, doradcy EURES, wojewódzcy asystenci EURES) liczyła 28 osób, ** w 2005 roku kadra sieci EURES (powiatowi asystenci EURES) liczyła 74 osoby, w 2006 roku było 148 pośredników pełniących funkcje asystentów EURES. 20

W porównaniu do 2011 r. w powiatowych urzędach zwiększyła się liczba doradców zawodowych, rozwoju zawodowego i programów. Największy względny wzrost miał miejsce w porównywanym okresie wśród specjalistów do spraw programów, o 6,4% (o 43 osoby, z 673 do 716 osób). Liczba doradców zawodowych wzrosła o 3,6% (o 58 osób, z 1601 do 1659 osób), a liczba rozwoju zawodowego o 2,1% (o 19 osób, z 915 do 934 osób). Spadła natomiast liczba pośredników i liderów klubów. Liczba pośredników w powiatowych urzędach spadła o 0,9% (z 3 623 osób w końcu 2011 r. do 3 592 osób w końcu 2012 r.), przy czym liczba pośredników realizujących zadania EURES spadła o 9,8% (z 479 osób do 432 osób). Natomiast liczba liderów klubów zmniejszyła się o 2,3% (z 621 do 607 osób). Liczba bezrobotnych przypadających na 1 pracownika kluczowego w pup wyniosła w końcu 2012 r. 285 osób wobec 267 osób w końcu 2011 r., ale 1592 osób w końcu 2003 r. Liczba bezrobotnych przypadających na jednego pracownika kluczowego w powiatowym urzędzie w końcu 2012 roku 21

W końcu 2012 r. najmniej bezrobotnych przypadało na jednego kluczowego pracownika powiatowego urzędu w Świętochłowicach (117 bezrobotnych na jednego pracownika kluczowego), Siemianowicach Śląskich i Kępnie (po 121 bezrobotnych) oraz Rawie Mazowieckiej (122 bezrobotnych). Najgorzej wyglądała sytuacja w powiatowym urzędzie w Nowym Targu (760 osób bezrobotnych na jednego pracownika kluczowego), w Brzozowie (613 bezrobotnych) czy Sierpcu (592 bezrobotnych). Zróżnicowanie tego wskaźnika było więc bardzo duże wskaźnik najwyższy był ponad 6-krotnie wyższy od najniższego. W końcu 2012 roku na jednego pośrednika w powiatowym urzędzie przypadało 595 bezrobotnych wobec 547 bezrobotnych w końcu 2011 r. W latach najwyższego bezrobocia na 1 pośrednika przypadało ponad 2300 bezrobotnych, a w końcu 2008 r., gdy w rejestrach było niecałe 1,5 mln bezrobotnych, na 1 pośrednika przypadało 436 bezrobotnych. Wartość tego wskaźnika była wysoce zróżnicowana i podobnie, jak w przypadku bezrobotnych przypadających na 1 kluczowego wskaźnik najniższy był 6-razy niższy od najwyższego. w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Zatrudnieni w powiatowych urzędach pośrednicy w latach 2000 2012 ZATRUDNIENI W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY Według POŚREDNICY stanu w PRACY końcu W okresu LATACH sprawozdawczego 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 3521 3555 3623 3592 3379 2 302 2 385 2 208 1 847 1 678 2281 1 637 2041 1651 1349 1624 1353 1349 1438 1653 1 132 766 436 538 550 547 595 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych pośrednicy liczba bezrobotnych przypadających na jednego pośrednika 22

Liczba bezrobotnych przypadających na jednego pośrednika w powiatowym urzędzie w końcu 2012 roku W końcu 2012 r. najmniej bezrobotnych przypadało na jednego pośrednika w powiatowych urzędach w Rawie Mazowieckiej (217 bezrobotnych) i Świętochłowicach (223 bezrobotnych). Najgorzej wyglądała sytuacja w powiatowych urzędach w Nowym Dworze Mazowieckim (1 235 bezrobotnych) i Zakopanem (1 202 bezrobotnych). Na jednego doradcę zawodowego w powiatowych urzędach przypadało 1 288 osób bezrobotnych w końcu 2012 roku, podczas gdy rok wcześniej 1 238 bezrobotnych. Najwięcej bezrobotnych przypadało na 1 doradcę w końcu 2001 roku, aż 6 877 osób, najmniej w końcu 2008 r. 1020 osób. Skala zróżnicowania tego zjawiska była ogromna tj. wskaźnik najniższy był 12-krotnie niższy od najwyższego. 23

Liczba bezrobotnych przypadających na jednego doradcę zawodowego w powiatowym urzędzie w końcu 2012 roku w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 5 666 ZATRUDNIENI W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY Według DORADCY stanu ZAWODOWI w końcu okresu W LATACH sprawozdawczego 2000-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego 6 877 6 674 477 453 482 482 Zatrudnieni w powiatowych urzędach doradcy zawodowi w latach 2000 2012 5 701 557 4 784 4 614 3 328 759 627 601 694 2 301 1571 1601 1659 1445 1458 1 020 1 298 1 244 1 238 1 288 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych doradcy zawodowi liczba bezrobotnych przypadających na jednego na jednego doradcę doradcę 24

W końcu 2012 r. najmniej bezrobotnych przypadało na 1 doradcę zawodowego w powiatowym urzędzie w Siemianowicach Śląskich (377 bezrobotnych) i Kępnie (393 bezrobotnych). Najgorzej wyglądała sytuacja w powiatowych urzędach w Nowym Targu (4 557 bezrobotnych) i Oławie (3 863 bezrobotnych). *** W badaniu instytucjonalnej obsługi rynku, w 2012 roku po raz pierwszy zostały wprowadzone dane dotyczące liczby zatrudnionych w urzędach : rejestracji, ewidencji i świadczeń; specjalistów analiz rynku, specjalistów do spraw aktywizacji oraz referentów do spraw rejestracji, ewidencji i świadczeń, analiz rynku, aktywizacji. Wg stanu w końcu grudnia 2012 r. w powiatowych urzędach było zatrudnionych: 431 rejestracji, tj. 2,2% ogółu zatrudnionych; 723 ewidencji i świadczeń, tj. 3,7% ogółu zatrudnionych; 25 analiz rynku, tj. zaledwie 0,1% ogółu; 343 aktywizacji (1,8% ogółu) oraz 92 referentów do spraw rejestracji, ewidencji itp. (0,5% ogółu). W wojewódzkich urzędach nie było wyodrębnionych takich stanowisk. Ponadto, do sprawozdania został wprowadzony łączny wymiar czasu na danym stanowisku w przeliczeniu na etaty. Wg stanu w końcu grudnia 2012 r. w urzędach łącznie w przeliczeniu na pełne etaty poziom zatrudnienia wyniósł 22 597,724 etatu wobec 23 057 osób zatrudnionych, czyli było o 459 etatów mniej niż wynika to z osobowego stanu zatrudnienia. W wojewódzkich urzędach było 3 674,868 etatów wobec 3 726 zatrudnionych, zaś w powiatowych urzędach było 18 922,856 etatów wobec 19 331 zatrudnionych. Podobnie sytuacja kształtuje się jeśli chodzi o poszczególne stanowiska. W końcu grudnia 2012 r. w powiatowych urzędach : 3 592 osoby zatrudnione na stanowisku pośrednika zajmowały 3 485,185 etatu; 1 659 doradców zajmowało 1 602,495 etatu; 7 508 osób zatrudnionych na stanowiskach kluczowych zajmowało 7 211,950 etatu. Mniejsza liczba etatów niż osób zatrudnionych wpłynęła na zmianę wskaźników, tj. wzrosła liczba bezrobotnych przypadających na 1 etat w powiatowym urzędzie 113 bezrobotnych na 1 etat w pup wobec 111 bezrobotnych na 1 pracownika pup. Jeszcze większe dysproporcje wystąpiły biorąc pod uwagę stanowiska: na etat pośrednika przypadało 613 osób bezrobotnych wobec 595 bezrobotnych na 1 zatrudnionego pośrednika ; na etat doradcy zawodowego przypadało 1 333 bezrobotnych wobec 1 288 bezrobotnych na 1 zatrudnionego na tym stanowisku; na etat pracownika kluczowego przypadało 296 bezrobotnych wobec 285 bezrobotnych na 1 zatrudnionego pracownika kluczowego. 25

2. UCZESTNICTWO W KSZTAŁCENIU USTAWICZNYM PRACOWNIKÓW URZĘDÓW PRACY W kształceniu ustawicznym brało udział 17 576 pracowników zatrudnionych łącznie w wojewódzkich i powiatowych urzędach w końcu 2012 roku, czyli ponad 3/4 zatrudnionych. Dominującą formą kształcenia ustawicznego były formy pozaszkolne, w których kształciło się 16 901 pracowników, co stanowiło 96,2% uczestników kształcenia ustawicznego. W porównaniu do stanu z końca 2011 r. liczba uczestniczących w kształceniu ustawicznym pracowników urzędów spadła o 307 osób (o 1,7%), przy czym w formach pozaszkolnych kształciło się o 592 osoby mniej (spadek o 3,4%). Zdecydowaną większość uczestniczących w kształceniu ustawicznym stanowiły kobiety (14 836 osób tj. 84,4% uczestniczących w kształceniu ustawicznym). Uczestniczący w kształceniu ustawicznym w wojewódzkich i powiatowych urzędach UCZESTNICZĄCY W KSZTAŁCENIU USTAWICZNYM W WOJEWÓDZKICH w latach 2011 2012 I POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY W LATACH 2011-2012 Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego Według stanu w końcu okresu sprawozdawczego w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych. 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 15203 14663 2680 2913 2011 2012 uczestniczący w w kształceniu ustawicznym w WUP w WUP uczestniczący w w kształceniu ustawicznym ustawicznym Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia, wśród kształcących się ustawicznie gros stanowiły osoby z wykształceniem wyższym, a w dalszej kolejności z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Najmniejszy udział w kształceniu ustawicznym dotyczył osób z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. Osoby z wykształceniem wyższym w liczbie 13 950 stanowiły 79,4% ogółu biorących udział w kształceniu ustawicznym, a osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w liczbie 2 833 stanowiły 16,1%. Na przeciwległym biegunie znalazły się osoby o najniższym poziomie wykształcenia (33 osoby tj. 0,2% ogółu uczestniczących w kształceniu ustawicznym pracowników urzędów ). Pod względem zajmowanego stanowiska w urzędzie, w kształceniu ustawicznym w największym stopniu uczestniczyli pośrednicy (3 284 osoby, tj. 18,7% uczestników kształcenia i 90,0% pośredników ) oraz osoby na stanowiskach kierowniczych (2 536 osób tj. 14,4% ogółu pracowników, którzy uczestniczyli w kształceniu i 87,3% kierowników). Z liczby zatrudnionych na stanowiskach kluczowych w kształceniu ustawicznym uczestniczyło 7 376 osób, czyli 88,2% zatrudnionych na tych stanowiskach. 26

Pod względem stażu w służbach zatrudnienia zdecydowanie najmniej osób biorących udział w kształceniu ustawicznym legitymowało się stażem w służbach zatrudnienia w przedziale do 1 roku, zaś w pozostałych przedziałach ze względu na staż liczba osób uczestniczących w kształceniu rozkładała się w zasadzie równomiernie. 2.1. Pracownicy wojewódzkich urzędów uczestniczący w kształceniu ustawicznym W kształceniu ustawicznym uczestniczyło 2 913 osób spośród 3 726 zatrudnionych w końcu 2012 roku w wojewódzkich urzędach, co stanowiło 78,2%. W formach pozaszkolnych kształciło się 2 747 pracowników wojewódzkich urzędów, co stanowiło 94,3% ogółu kształcących się w tych jednostkach. Liczba pracowników wup uczestniczących w kształceniu ustawicznym wzrosła o 233 osoby, tj. o 8,7% w porównaniu do 2011 r. Wzrost wśród kształcących się w formach pozaszkolnych wyniósł 6,1%. Ogółem z tego z wykształceniem Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach i uczestnictwo w kształceniu ustawicznym według poziomu wykształcenia o ogółem k kobiety wyższym Zatrudnieni w wojewódzkich urzędach w końcu 2012 r. w tym uczestniczący w kształceniu ustawicznym w 2012 r. w liczbach bezwzględnych w % do zatrudnionych w tym kształcący się w formach pozaszkolnych w liczbach bezwzględnych w % do zatrudnionych o 3 726 2 913 78,2 2 747 73,7 k 2 826 2 282 80,8 2 150 76,1 o 3 416 2 746 80,4 2 589 75,8 k 2 621 2 156 82,3 2 030 77,5 policealnym o 187 113 60,4 108 57,8 i średnim zawodowym k 133 90 67,7 87 65,4 średnim o 69 43 62,3 39 56,5 ogólnokształcącym k 46 32 69,6 29 63,0 zasadniczym o 34 4 11,8 4 11,8 zawodowym k 15 1 6,7 1 6,7 gimnazjalnym o 20 7 35,0 7 35,0 i poniżej k 11 3 27,3 3 27,3 Źródło: sprawozdanie MPiPS-06 Kobiety dominując wśród zatrudnionych w urzędach, przeważały również wśród uczestników kształcenia ustawicznego. W końcu 2012 roku w kształceniu uczestniczyły 2 282 kobiety, co stanowiło 80,8% kobiet zatrudnionych w omawianych jednostkach i 78,3% ogółu uczestniczących w kształceniu. Mężczyźni zatrudnieni w wojewódzkich urzędach wykazali mniejsze zainteresowanie doskonaleniem zawodowym. W kształceniu ustawicznym uczestniczyło 631 mężczyzn zatrudnionych w wojewódzkich urzędach, czyli 70,1% zatrudnionych mężczyzn i 21,7% uczestniczących w kształceniu. 27

Pod względem poziomu wykształcenia zdecydowanie najwyższy był odsetek kształcących się wśród pracowników z wykształceniem wyższym (80,4% zatrudnionych z tej grupy uczestniczyło w kształceniu). Na przeciwległym biegunie znalazły się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, bowiem w kształceniu ustawicznym uczestniczyły tylko 4 osoby (11,8% zatrudnionych w tej grupie). Generalnie w województwach o najwyższym zatrudnieniu w urzędach również najwięcej osób uczestniczyło w kształceniu ustawicznym, choć w przypadku mazowieckiego osoby zatrudnione w Urzędzie Pracy w Warszawie stanowiły 9,3% ogółu pracowników wojewódzkich urzędów i uczestnicy kształcenia ustawicznego w tym województwie stanowili tylko 4,8% uczestników kształcenia ustawicznego w wojewódzkich urzędach w kraju. Z kolei w województwach zachodniopomorskim i kujawsko-pomorskim udział pracowników urzędów w tych województwach w ogólnej liczbie pracowników wup był taki sam, jak wśród uczestników kształcenia ustawicznego (odpowiednio 7,0% w zachodniopomorskim i 5% w kujawsko- -pomorskim). Najwyższy był odsetek kształcących się wśród pracowników wojewódzkich urzędów w: Białymstoku (97,9%), Olsztynie (96,8%), Opolu (96,4%), Kielcach (93,1%) i w Gdańsku (92,2%). Zdecydowanie najmniej procentowo szkolących się było wśród pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie (40,2%). 400 350 300 250 200 150 100 50 0 ZATRUDNIENIE W WOJEWÓDZKICH URZĘDACH PRACY W w KOŃCU kształceniu 2012 ROKU ustawicznym I UCZESTNICTWO według W województw KSZTAŁCENIU WEDŁUG WOJEWÓDZTW 96,4 97,9 88,8 92,2 93,1 96,8 72,7 78,1 76,6 80,4 83,2 66,4 67,9 40,2 dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie Zatrudnienie w wojewódzkich urzędach w końcu 2012 roku i uczestnictwo małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie zatrudnieni ogółem w WUP kształcący się w WUP kształcący się w % do zatrudnionych w WUP warmińsko - mazurskie 75,1 78,5 wielkopolskie zachodniopomorskie Warto zauważyć, że częściej kształcili się pracownicy tzw. kluczowi. Na 57 pośredników w wojewódzkich urzędach w kształceniu ustawicznym uczestniczyło 49 osób, czyli 86% ogółu zatrudnionych pośredników. Na 241 doradców w kształceniu uczestniczyło 208 osób, tj. 86,3%. W przypadku specjalistów ds. rozwoju zawodowego oraz liderów klubów, których w wojewódzkich urzędach pracowało odpowiednio 2 i 3 osoby, wszyscy uczestniczyli w kształceniu ustawicznym. W końcu 2012 roku w wojewódzkich urzędach zatrudnionych było 498 specjalistów ds. programów, z czego 409 uczestniczyło w kształceniu ustawicznym, co oznacza, że kształciło się 82,1% tych specjalistów. 28