Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2013r.

Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2013r. Międzyrzecz, marzec 2014r.

Spis treści: 1. Wstęp 4 2. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...5 3. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej..20 4. Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych...27 5. Stan sanitarny środowiska pracy.... 44 6. Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych...52 7. Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.. 64 8. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna. 73 9. Działalność laboratoryjna.81 10. Działalność kontrolno represyjna, interwencje.. 84 Strona 3

Wstęp. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu przekazuje raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za rok 2013, który został opracowany na podstawie informacji zebranych z poszczególnych komórek organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu. Państwowa Inspekcja Sanitarna, jako instytucja powołana do realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia publicznego, w 2013r. zajmowała się profilaktyką chorób, w tym w szczególności chorób zakaźnych i zawodowych, realizacją krajowych i lokalnych programów prozdrowotnych, a także nadzorem sanitarnym nad: warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia, higieny pracy w zakładach pracy, warunkami sanitarno-higienicznymi w obiektach użyteczności publicznej, w tym zwłaszcza w zakładach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, warunkami higieny środowiska oraz higieny procesów nauczania, wychowania, wypoczynku i rekreacji Przedkładając Radzie Powiatu kolejny raport o stanie sanitarnym mam nadzieję, że będzie on stanowił podstawę do wyciągnięcia wniosków i podejmowania działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia ludności w powiecie międzyrzeckim. Tekst raportu można również znaleźć na naszej stronie internetowej: www.edu.wsse.gorzow.pl/miedzyrzecz. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu lek. med. Jarosław Marcela Strona 4

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Zadaniem wiodącym Inspekcji Sanitarnej jest zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych realizowanym w oparciu o założenia ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2013 roku można uznać za korzystną. 1. Zachorowania i zakażenia szerzące się drogą naruszenia ciągłości tkanek. W tej grupie chorób w 2013 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu B, zarejestrowano 8 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C. Wirusowe zapalenie wątroby typu B. Wykres 1. Wirusowe zapalenie wątroby typu B -zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 5,10 3,4 3,6 3,10 3,2 2,74 1,78 1,7 0,00 0 2009 2010 2011 2012 2013 Pow. Miedzyrzecki Woj. Lubuskie Strona 5

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Bardzo ważną sprawą w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych Wirusowe zapalenie wątroby typu C. W 2013 roku zarejestrowano 8 zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C, z tego 5 przypadków (wz 8,5 ) wzw typu C wg definicji przypadku- 2005r., a 8 przypadków (wz 13,6) zarejestrowano jako wzw typu C wg definicji przypadku-2009r.- jest to w obu przypadkach wzrost zachorowań. Wirusowe zapalenie wątroby typu C ma przeważnie wieloletni, bezobjawowy przebieg, nie ma możliwości czynnego uodporniania. Zachorowania na WZW typu C są klasyfikowane niezależnie według dwóch definicji przypadku. Jedna obejmowała przypadki objawowe lub przebiegające z podwyższonymi wynikami enzymów wątrobowych, potwierdzone obecnością przeciwciał anty HCV (definicja przypadku z 2005r.), druga obejmowała wszystkie przypadki potwierdzone laboratoryjnie (definicja przypadku z 2009r.). Wykres 2. Wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji przypadku 2005r. zapadalność w powiecie międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 16 14 12 10 8 6 4 2 0 13,7 14,02 11,9 12,5 10,3 10,75 8,5 5,1 5,9 3,4 2009 2010 2011 2012 2013 Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Strona 6

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 3. Wirusowe zapalenie wątroby typu C od 2009: wg definicji przypadku 2009r. (do 2008r. Bezobjawowe nosicielstwo anty-hcv ) - zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 200 Liczba przypadków 150 100 50 134 164 140 151 0 4 12 7 3 8 2009 2010 2011 2012 2013 Pow. międzyrzecki woj.. Lubuskie 2. Choroby szerzące się drogą pokarmową. Choroby szerzące się drogą pokarmową takie jak: dur brzuszny, dury rzekome, czerwonka, wirusowe zapalenie wątroby typu A, zatrucie pokarmowe jadem kiełbasianym i gronkowcowe, inne bakteryjne zatrucia pokarmowe nie określone w roku 2013 nie wystąpiły. W roku 2013 zarejestrowano między innymi: Salmonellozy zatrucia pokarmowe - wystąpiło 5 przypadków (wz 8,5), to jest o 4 przypadki mniej niż w roku 2012 ( 9 przypadków wz 15,3). W 2013 r. nie zarejestrowano żadnego zbiorowego zatrucia pokarmowego. Strona 7

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 4. Salmonellozy zatrucia pokarmowe zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 20 18,62 Zapadalność 10 5,1 15,7 6,9 5,1 13,3 15,3 11,8 8,5 13,2 0 2009 2010 2011 2012 2013 Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem) nie określone w tym wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 - w roku 2013 zarejestrowano 112 przypadków zachorowań (wz 190,3), w tym u dzieci do lat 2-39 przypadków (wz 3066,0). W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego nastąpił znaczny spadek zachorowań (rok 2012-266 przypadków wz 452, z czego u dzieci do lat 2 119 przypadków wz 9234,9) Wykres 5. Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem)- nie określone, w tym u dzieci do lat 2. Zapadalność 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 455,20 452 381,30 234,2 80,80 68,63 13,13 60,5 190,6 41,5 2009 2010 2011 2012 2013 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie Strona 8

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Biegunka i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem, w tym u dzieci do lat 2: - w analizowanym okresie wystąpiło209 przypadków zachorowań - ogółem (wz 355,1 ), w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 40 przypadków (wz 3144,6).W porównaniu do roku 2012-194 przypadki zachorowań -ogółem ( wz 329,7), w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 51 przypadki (wz 3956,5 )- nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań ogółem, natomiast u dzieci do lat 2 spadek. Wykres 6. Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2. Liczba przypadków 632 596 596 553 551 485 114 22 39 39 51 40 2009 2010 2011 2011 2012 2013 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy - w roku 2013 zarejestrowano 25 przypadków zachorowań (wz 42,5), w stosunku do roku ubiegłego nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań (w 2012 roku - 22 zachorowania wz 37,4); zachorowania wystąpiły u dzieci w wieku: 0,1,2,3,4,5 oraz 15 lat; - 14 zachorowań wystąpiło wśród chłopców (wz 48,1), 11 zachorowań wśród dziewcząt (wz 36,9); - 10 zachorowań wystąpiło w mieście (wz 32,2), 15 zachorowań na wsi (wz 53,9); - zachorowania potwierdzone laboratoryjnie; - wszystkie przypadki hospitalizowano. Strona 9

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 7. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy. Liczba przypadków 700 600 500 400 300 200 100 0 611 537 501 459 1 12 20 22 25 2009 2010 2011 2012 2013 pow. międzyrzecki woj. lubuskie 3. Choroby odzwierzęce. W 2013 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na brucelozę, tasiemczycę, włośnicę, kampylobakteriozę, listeriozę, jersiniozę, bąblowicę, toksoplazmozę. W analizowanym okresie u 9 osób podjęto cykl szczepień p/wściekliźnie (wz 15,3), to jest więcej niż w roku 2012, gdzie szczepienia podjęto u 8 osób (wz 13,6). Szczepienia wykonano u 5 kobiet (wz 16,8) oraz 4 mężczyzn (wz 13,8) Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień po kontakcie ze zwierzęciem podejrzanym o wściekliznę kształtuje się na poziomie roku ubiegłego i jest niższa od zapadalności w woj. lubuskim. Strona 10

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 8. Szczepienia przeciw wściekliźnie u ludzi Liczba przypadków 140 120 100 80 60 40 20 0 3 6 7 8 9 2009 2010 2011 2012 2013 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie W 2013 roku zarejestrowano 7 (wz 11,9) zachorowań na boreliozę,.liczba zachorowań zmniejszyła się o 2 zachorowania w stosunku do roku ubiegłego (10 przypadków w 2012 r. zap.17,0) Wykres 9. Borelioza zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 40 35 30 25 20 15 10 5 0 35,26 34,2 28 29,13 27,26 20,1 17 15,4 17 11,9 2009 2010 2011 2012 2013 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie 4. Zachorowania na neuroinfekcje. W tej grupie chorób wystąpiły 2 zachorowania (wz 3,4) na wirusowe zapalenie opon mózgowych inne określone i nie określone. Jest to nieznaczny wzrost w porównaniu do 2012 r., w którym to wystąpiło 1 zachorowanie na neuroinfekcje (wz 1,7) Strona 11

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 10. Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu wszystkie rodzaje. Zapadalność 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 8,3 5,1 3,4 1,7 1,7 2009 2010 2011 2012 2013 5. Zachorowania na choroby objęte Programem Szczepień Ochronnych W grupie chorób, przeciwko którym prowadzona jest profilaktyka za pomocą szczepień nie odnotowano istotnych zmian w porównaniu do roku 2012. Nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, poliomyelitis, odrę, krztusiec. Zarejestrowano 128 przypadków zachorowań na różyczkę wz 217,5 (w roku 2012 odnotowano 17 zachorowań), a na świnkę zarejestrowano 4 przypadki zachorowań - wz 6,8 (w roku 2012-1 zachorowanie wz 1,7) 6.Inne Grypa W PSSE w Międzyrzeczu na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną w zakresie zachorowań na grypę. Ogółem w 2013 roku zgłoszono 2696 przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, 5 przypadków hospitalizowano, z czego w 3 przypadkach potwierdzono grypę AH1N1, w 1 przypadku grypę typu B, u 1 osoby nie przeprowadzono Strona 12

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych badań w kierunku grypy. W żadnym ze zgłoszonych przypadków zachorowanie nie zakończyło się zgonem. W ramach programu SENTINEL pobrano od trzech pacjentów wymazy z gardła i nosa w badanym materiale nie stwierdzono wirusów grypy. Gruźlica Podlega obowiązkowi zgłaszania i rejestracji. PSSE w Międzyrzeczu prowadzi powiatowy rejestr zachorowań na gruźlicę. W roku 2013 zarejestrowano 8 przypadków zachorowań (wz 13,6), w porównywanym 2012 roku 13 przypadków zachorowania (wz 22,1). Wszystkie przypadki hospitalizowano, osoby chore są pod nadzorem Poradni Chorób Płuc (SP ZOZ Szpital Międzyrzecz), u osób z najbliższego otoczenia wykonano zdjęcia Rtg. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania gruźlicy są obowiązkowe szczepienia BCG, wykonywane u noworodków w ciągu 24 godzin od urodzenia. 7. Bioterroryzm lub zagrożenie niebezpieczną chorobą zakaźną W 2013 roku na ternie podległym działaniu PSSE w Międzyrzeczu nie wystąpiły żadne zdarzenia związane z atakiem bioterrorystycznym i nie miały miejsca zachorowania na żadną niebezpieczną chorobę zakaźną. Uaktualniono dane teleadresowe dotyczące Zasad postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem na terenie działania PSSE Międzyrzecz Kontynuowano współpracę z Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego w Międzyrzeczu i Inspekcją Weterynaryjną. 8. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Na terenie powiatu Międzyrzecz w 2013 r. opieką objętych było 11043 dzieci i młodzieży do lat 19, szczepienia ochronne wykonywane były w 22 punktach szczepień, w tym : w 16 punktach szczepień w Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej, w 1 Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, 3 Domu Pomocy Społecznej, 1 Ambulatorium przy Jednostce Wojskowej w Międzyrzeczu i 1 w Ambulatorium MSWiA. Strona 13

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykonawstwo szczepień według obowiązkowego programu szczepień ochronnych w powiecie międzyrzeckim utrzymuje się na dobrym poziomie, przekraczającym 95% zaszczepionych dzieci w podlegających rocznikach. Uczestniczono w programach wykorzenienia poliomyelitis i eliminacji odry oraz w programie Profilaktyki raka szyjki macicy dotyczącym dziewcząt w wieku 14 lat na terenie gminy Międzyrzecz. Sytuację epidemiologiczną ilustruje również załączona tabela Strona 14

Lp. Kod wg ICD-10 Jednostka chorobowa 2013 2012 L.. zach. Zapad. L. zach Zapad. O 1 2 3 4 5 6 1 A00 Cholera - - - - 2 A01.0 Dur brzuszny - - - - 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C - - - - 4 A02.0 zatrucia pokarmowe 5 8,5 9 15,3 5 A02.1 Salmoneloza posocznica - - 1 1,7 6 A02.2-8 inne zakażenia pozajelitowe - - - - 7 A03 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE - - - - 8 A04.0-2 wywołane przez E. coli biegunkotwórczą - - - - 9 A04.3 wywołane przez E. coli enterokrwotoczną - - - - 10 A04.4 wywołane przez E. coli inną i BNO - - - - 11 A04.5 Inne bakteryjne zakażenia wywołane przez Campylobacter - - - - jelitowe (ogółem) wywołane przez Yersinia enterocolitica lub 12 A04.6 - - - - pseudotubeculosis UE 13 A04.7-8 inne określone 2 3,4 - - 14 A04.9 nie określone - - - - 15 A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 - - - - 16 A05.0 gronkowcowe - - - - 17 A05.1 jadem kiełbasianym (botulizm) - - - - 18 A05.2 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe (ogółem) wywołane przez Cl. perfringens - - - - - A05.3-8 inne określone - - - - 20 A05.9 nie określone - - - - 21 A05 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe u dzieci do lat 2 - - - - 22 A07.1 Lamblioza (giardioza) UE - - - - 23 A07.2 Kryptosporydioza UE - - - - 24 A08.0 wywołane przez rotawirusy 25 42,5 22 37,4 25 A08.1 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez norowirusy 26 A08.2-3 (ogółem) inne określone - - 1 1,7 27 A08.4 nie określone 112 190,3 266 452,0 28 A08.0-4 Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 39 66,3 119 9234,9 29 Biegunka i zapalenie ogółem 209 355,1 194 329,7 żołądkowo-jelitowe BNO, o A09 prawdopodobnie zakaźnym 30 pochodzeniu w tym u dzieci do lat 2 40 3144,6 51 3956,5 31 A20 Dżuma - - - - 32 A21 Tularemia - - - - 33 A22 Wąglik - - - - 34 A23 Bruceloza: nowe zachorowania - - - - 35 A24.0 Nosacizna - - - - 36 A27 Leptospiroza - - - - 37 A28.2 Jersinioza pozajelitowa - - - - 38 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO - - - - 39 - Listerioza - - - - 40 A33-A35 ogółem - - - - Tężec 41 A33 noworodków - - - - 42 A36 Błonica - - - - 43 A37 Krztusiec - - - - Strona 15

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 44 A38 Płonica (szkarlatyna) 10 17,0 23 39,1 45 A39 ogółem - - - - 46 A39.0; A39.8 Choroba meningokokowa zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - - - 47 A39.1-4 UE/PL /8 inwazyjna posocznica - - - - 48 A39.5-9 inna określona i nie określona - - - - 49 wym. niżej ogółem - - - - 50 A46 Choroba wywołana przez róża - - - - 51 A48.3 Streptococcus pyogenes, zespół wstrząsu toksycznego - - - - 52 B95.0/O85 inwazyjna gorączka połogowa - - - - 53 B95.0/( ) inna określona i nie określona / - - - - 54 A48.1 choroba legionistów - - - - Legioneloza 55 A48.2 gorączka z Pontiac - - - - 56 A69.2 Borelioza z Lyme 7 11,9 10 17,0 57 A70 Ornitozy (zakażenia Chlamydia psittaci) - - - - 58 A75 Dur wysypkowy - - - - 59 A78 Gorączka Q - - - - 60 A77; A79 Gorączka plamista i inne riketsjozy - - - - 61 A80.1-2,4 wywołane dzikim wirusem - - - - Poliomyelitis 62 A80.0,3-8 wyw. wirusem poch. szczepionkowego - - - - 63 Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - 64 A81.0 choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) - - - - 65 A81.0 Encefalopatie gąbczaste wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba (vcjd) - - - - 66 A81 inne i nie określone - - - - 67 A82 Wścieklizna UE - - - - 68 Z20.3/Z24.2 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 9 15,3 8 13,6 69 A84 Kleszczowe zapalenie mózgu - - - - 70 B00.4 opryszczkowe - - - - A81.1; A83; 71 Inne wirusowe zapalenie inne określone A85; B02.0 - - - - mózgu 72 A86 nie określone 1 1,7 - - 73 w innych chorobach objętych MZ-56 - - - - 74 A87.0 enterowirusowe - - - - 75 B00.3 Wirusowe zapalenie opon opryszczkowe - - - - 76 A87.1-9;B02.1 mózgowych inne określone i nie określone 1 1,7 1 1,7 77 w innych chorobach objętych MZ-56 / - - - - 78 A90-1 Gorączka denga (klasyczna lub krwotoczna) - - - - 79 A92.3 Gorączka zachodniego Nilu - - - - 80 A95 Żółta gorączka UE - - - 81 82 A96.2; A98.3-4 A92.0; A96.0-1.8-9; A98.0-2,5-8; A99 Wirusowe gorączki krwotoczne Ebola, Marburg, Lassa / - - - - inna określone i nie określone - - - - 83 A98.5 Choroba wywołana przez hantawirusy - - - - 84 B01 Ospa wietrzna 165 280,4 595 1011,1 85 B03 Ospa prawdziwa - - - - 86 B05 Odra - - - - 87 B06 Różyczka 128 217,5 17 28,8 88 B08.8 Pryszczyca - - - - 89 B15 typu A - - - Wirusowe zapalenie wątroby 90 B16 typu B - ostre - - - - Strona 16

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 91 B18.0-1 typu B - przewlekłe - - 1 1,7 92 B17.1; B18.2 typu C: wg definicji przypadku - 2009 r. 8 13,6 3 5,1 93 B17.1; B18.2 typu C: wg definicji przypadku - 2005 r. 5 8,5 2 3,4 94 odpowiednio typu B+C (zakażenie mieszane) - - - - 95 B17.0,2-8; B18.8-9;B19 inne i nie określone - - - - 96 B20-B24 AIDS - Zespół nabytego upośledzenia odporności - - - - 97 Z21 Nowo wykryte zakażenia HIV - - - - 98 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 4 6,8 1 1,7 99 B50-B54 Malaria (zimnica) - - - - 100 B67 Bąblowica (echinokokoza) - - - - 101 B69 Wągrzyca (cysticerkoza) - - - - 102 B75 Włośnica - - - - 103 wym. niżej ogółem - - - B95.3/G04.2; 104 Choroba wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu G00.1 - - - - Streptococcus pneumoniae 105 A40.3 inwazyjna /20 posocznica - - - - 106 B95.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - 107 B96.2/D59.3 Zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zak. E. coli - - - - 108 wym. niżej ogółem - - - - B96.3/G04.2; 109 Choroba wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu G00.0 - - - - Haemophilus influenzae, 110 A41.3 UE/PL /22 inwazyjna posocznica - - - - 111 B96.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - G01;G04.2; 112 w innych chorobach objętych MZ-56 G05.0; - - - Bakteryjne zapalenie opon 113 G00.2-8;G04.2 mózgowych i/lub mózgu inne określone - - - - 114 G00.9;G04.2 inne, nie określone - - - - 115 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone - - - 116 G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie określone - - - - 117 J09 Grypa ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi - - - - 118 ogółem 4 6,8 - - J10-J11 Grypa 119 u dzieci w wieku 0-14 lat 2 3,4 - - 120 P35.0 różyczka wrodzona - - - - Wrodzone choroby wirusowe 121 P35.1-9 inne określone i nie określone - - - - 122 P37.1 toksoplazmoza - - - - 123 P37.2 Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze listerioza - - - - 124 P37.3-9 Inne - - - - 125 U04 SARS - Zespół ostrej niewydolności oddechowej - - - - 126 T60 Zatrucia pestycydami - ostre - - - - 127 T61 ryby, skorupiaki i inne produkty morza - - - - Zatrucie naturalnie 128 T62.0 toksycznymi substancjami grzyby - - - - spożytymi jako pokarm 129 T62.1-2 jagody i inne części roślin - - - - 130 T64 mikotoksyny - - - - 131 Ostre zatrucia żywnością dioksyny - - - - skażoną biologicznie i/lub 132 chemicznie /25 polichlorowane bifenyle - - - - 133 inne określone i nie określone - - - - 134 /26 Grypa wywołana nowym ogółem 3 5,1 - - 135 /26 wirusem A(H1N1) u dzieci w wieku 0-14 lat 1 1,7 - - 136 /26 Strona 17

9. Stan sanitarny placówek służby zdrowia na terenie powiatu Za rok 2013 została opracowana odrębna informacja dotycząca stanu infrastruktury podmiotów leczniczych będących pod nadzorem PPIS na terenie powiatu międzyrzeckiego. Szpital Skwierzyna Szpital Obrzyce Strona 18

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych PODSUMOWANIE 1. Sytuację epidemiologiczną dotyczącą chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2013 r. ocenia się jako korzystną. Nie zarejestrowano znaczącego wzrostu zachorowań na większość występujących chorób zakaźnych w porównaniu do lat ubiegłych. W analizowanym okresie utrzymuje się wysoki poziom zachorowań na biegunkę i zakażenia żołądkowo jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu w tym także biegunki u dzieci do lat 2. W 2013r. spadła liczba przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella. Nastąpił znaczny spadek (czterokrotny) zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu do roku ubiegłego. Nastąpił wzrost zachorowań na różyczkę w porównaniu do roku ubiegłego. 2. W celu poprawy sytuacji epidemiologicznej prowadzony jest bieżący nadzór epidemiologiczny nad chorymi, osobami z kontaktu z chorymi i nosicielami, nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych prowadzonym przez personel placówek służby zdrowia oraz nadzór sanitarny nad zakładami opieki zdrowotnej świadczącymi usługi medyczne. 3. Prowadzona jest działalność edukacyjna dotycząca profilaktyki chorób zakaźnych w ogniskach chorób zakaźnych, placówkach służby zdrowia, zamieszczane są informacje na stronie internetowej PSSE i prasie lokalnej o aktualnych zagrożeniach i chorobach zakaźnych. Opracowały: mgr Anna Paśniewska, Magdalena Szczurek Strona 19

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. Sekcja Higieny Komunalnej w ramach prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego prowadzi kontrolę przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska. W związku z tym prowadziliśmy kontrolę zaopatrzenia mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia, czystości kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, kontrolę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz kontrole związane ze składanymi pismami interwencyjnymi. W 2013 r. przeprowadzono 524 kontrole, pobrano 239 próbek wody do badań laboratoryjnych. Wydano: 78 decyzji merytorycznych, 84 decyzje płatnicze i 14 postanowień. Nałożono 2 mandaty na kwotę 300 zł, 1 grzywnę na kwotę 1500 zł. Skontrolowano 243 obiekty. W 2013 r. wpłynęło 26 spraw interwencyjnych w tym: 7 zostało przekazanych według właściwości, 19 załatwione we własnym zakresie (w tym 7 zasadnych, 12 niezasadnych). Pisma interwencyjne przekazane ( 7 ) dotyczyły: - gospodarki nieczystościami stałymi - 1 pismo, - gospodarki nieczystościami płynnymi 2 pisma, - stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych i posesji oraz stanu sanitarnego otoczenia człowieka 4 pisma Pisma interwencyjne załatwione we własnym zakresie (19) dotyczyły: 7 spraw zasadnych: - 3 dot. jakości wody Strona 20

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej - 1 dot. gospodarki odpadami stałymi - 1 - dotyczyła stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej - 1 - dot. stanu sanitarno- technicznego budynków mieszkalnych, - 1 dotycząca nadmiernego hałasu sąsiedzkiego 12 interwencji uznanych zostało jako bezzasadne, dotyczyły: - 3 jakości wody - 5 - stanu sanitarno-technicznego budynków mieszkalnych i posesji oraz stanu sanitarnego otoczenia człowieka - 4 - stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. W 2013 r. ludność powiatu międzyrzeckiego zaopatrywana była w wodę do spożycia z 52 urządzeń dostarczających wodę: - 39 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę - 13 wodociągów innych podmiotów Strona 21

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Podział wodociągów w zależności od produkcji wody 11 2 39 <= 100m3/d 101-1000m3/d 1001-10000m3/d Wodociągi o produkcji 1001-1000 m 3 /d: W wymienionej grupie wodociągów znajdowały się wodociągi Międzyrzecz i Skwierzyna produkcja wody 4468 m 3 /d, zaopatrywały w wodę o niekwestionowanej jakości 28570 odbiorców. Wodociągi o produkcji 101-1000 m 3 /d: 11 wodociągów produkcja wody 2740 m 3 /d, zaopatrywały w wodę16392 odbiorców, w tym 4971 osób w ciągu roku korzystało z wody o kwestionowanej jakości. Strona 22

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Wodociągi o produkcji 100 m 3 /d: Stanowiły 75 % wszystkich zewidencjonowanych wodociągów produkcja wody1633 m 3 /d. Zaopatrywały w wodę 11304 odbiorców, w tym 1137 osób korzystało z wody o kwestionowanej jakości. Zaopatrzenie ludności miast i obszarów wiejskich w wodę do spożycia Miasta powiatu międzyrzeckiego zaopatrywało w wodę do spożycia 6 wodociągów. Dostarczały wodę o niekwestionowanej jakości 30891 odbiorcom (99,5%), 136 odbiorców korzystało z wody o kwestionowanej jakości (0,5%). Obszary wiejskie zaopatrywane były w wodę do spożycia z 46 urządzeń wodociągowych. 7 wodociągów okresowo dostarczało wodę o kwestionowanej jakości korzystało z niej 4785 konsumentów (19 %). 20077 konsumentów korzystało z wody niekwestionowanej (81%). Liczba wodociągów w podziale miasto/wieś Liczba wodociągów 6 46 Tereny miejskie Tereny wiejskie Strona 23

Ludność Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Zaopatrzenie ludności powiatu międzyrzeckiego w wodę do spożycia 50968 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 4921 Woda o kwestionowanej jakości Woda o niekwestionowanej jakości W 2013r. około 92% mieszkańców powiatu międzyrzeckiego zaopatrywanych było w wodę w zgodną z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, natomiast 8% w wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia, na podstawie przyznawanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej czasowych odstępstw. Kwestionowanymi wskaźnikami jakości wody były: - fizykochemiczne : mangan, żelazo, mangan, amonowy jon - mikrobiologiczne: og. liczba mikroorganizmów w 22 ±2 0 C, bakterie gr. coli, escherichia coli, enterokoki. Nie stwierdzono przypadków zachorowań i zatruć wodozależnych mających związek pogorszeniem jakości wody produkowanej przez nadzorowane wodociągi. Wydano 7 decyzji administracyjnych dotyczących warunkowego dopuszczenia wody do spożycia, 1 decyzję stwierdzającą brak przydatności wody do spożycia (wodociąg w Chełmsku) oraz 1 postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia i tytuł wykonawczy. W 2013r. uzyskano poprawę jakości wody dostarczanej z wodociągu Pszczew. Strona 24

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Przeprowadzono ogółem 63 kontrole obiektów służących do zaopatrzenia ludności w wodę. Wydano 2 decyzje administracyjne dotyczące poprawy stanu sanitarno - technicznego urządzeń wodociągowych. W wyniku przeprowadzonych remontów uzyskano poprawę stanu sanitarno technicznego urządzeń wodociągowych w Trzcielu, Chociszewie oraz w Goruńsku. Kąpieliska/miejsca wykorzystywane do kąpieli W 2013r. na terenie powiatu międzyrzeckiego funkcjonowały 2 kąpieliska i 7 miejsc wykorzystywanych do kąpieli, w których jakość wody podlegała kontroli. Były to: 1) kąpieliska: - Jezioro Głębokie - OW Głębokie, Głębokie, gm. Międzyrzecz - Jezioro Lubikowskie - Lubikowo, gm. Przytoczna 2) miejsca wykorzystywane do kąpieli: - Jezioro Głębokie - OW Archimedes Głębokie, gm. Międzyrzecz - Jezioro Szarcz - Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowe Relaks Pszczew Strona 25

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej - Jezioro Szarcz - OW Karina Pszczew - Jezioro Chłop - OW Borowa Zatoka, Borowy Młyn, gm. Pszczew - Jezioro Chycińskie - AWF Poznań, Chycina gm. Bledzew - Jezioro Chycińskie - plaża wiejska Chycina, gm. Bledzew - Jezioro Cisie - plaża wiejska Bledzew. Jakość wody w kąpielisku i miejscach wykorzystywanych do kąpieli odpowiadała wymaganiom sanitarnym. Stan sanitarno techniczny obiektów użyteczności publicznej. Lp.. Obiekty użyteczności publicznej Liczba obiektów wg ewidencji Liczba przeprowadzo nych kontroli Bardzo dobry Stan techniczno sanitarny Dobr y Dostatecz ny Niedostatecz ny 1 Hotele Motele 5 8 3 2 - - 2 Obiekty świadczące usługi hotelarskie 14 18-10 4-3 Ośrodki wypoczynkow e i miejsca biwakowe 4 Zakłady fryzjerski 5 Zakłady kosmetyczne 6 Gabinety odnowy 15 11-4 11-38 42 2 20 16 Nałożono 2 mandaty 29 25 5 12 8-6 6-6 - - biologicznej 7 Boiska i hale 3 4-2 1 - sportowe 8 Targowiska 2 3 - - 2-9 Przystanki 25 25 - - 25 - autobusowe 10 Stacje paliw 13 13-7 6-11 Ośrodki 5 4 2 2 - - Kultury 12 Cmentarze 29 11 - - 11-13 Dom Seniora 1 1 1 - - - Opracowała: mgr inż. Elżbieta Cieślewicz Strona 26

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych. W 2013 roku pracownicy sekcji żywności i żywienia nadzorowali 532 obiekty żywieniowo- żywnościowe oraz miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami. W stosunku do 2012 roku liczba obiektów wzrosła o 31 zakładów. Przeprowadzono 381 kontroli sanitarnych (w 2012r.- 368). Kontroli interwencyjnych było 14 (w 2012r 7). Wydano 135 decyzji merytorycznych, w tym 4 zakazu wprowadzania produktu do obrotu (w roku 2012 wydano 83 decyzje merytoryczne, nie wydawano decyzji zakazu wprowadzania do obrotu, ale wydano 3 decyzje unieruchomienia zakładu). Złożono 1 wniosek do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp. o ukaranie za rozszerzenie działalności bez zgody Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Międzyrzeczu. Lubuski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gorzowie Wlkp. uznał zasadność złożonego wniosku, w związku z czym przedsiębiorca został ukarany grzywną w wysokości 1.000 zł. W 2013 roku nałożono 48 mandatów karnych na kwotę 9.100 zł. ( w 2012r.- 40 mandatów na kwotę 10.700 zł.). Średnia wartość mandatu wyniosła 189,58zł. (w 2012r.- 267,50zł.). Działalność Sekcji ukierunkowana była na realizację przedsięwzięć ujętych w planach pracy na rok 2013, a najważniejsze z nich to : - Nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia, w tym suplementów diety, środkami specjalnego przeznaczenia żywieniowego i żywnością wzbogaconą. - Wzmożenie nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami w szczególności nad wyrobami przeznaczonymi dla dzieci, farbami do włosów i preparatami do tatuażu). Strona 27

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych - Doskonalenie systemu RASFF. Uczestniczono w realizacji krajowego planu pobierania próbek do badania żywności w ramach monitoringu krajowego oraz urzędowej kontroli żywności. Pobrano 120 prób do badań laboratoryjnych, z czego 3 były kwestionowane. Pracownicy Sekcji brali udział w wycofywaniu z obrotu produktów ujętych w systemie RASFF tj. Systemie Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt, który jest systemem obejmującym wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej. Przyczyną powiadomień w systemie RASFF były zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne żywności, oraz niewłaściwa jakość naczyń szklanych, ceramicznych i z tworzyw sztucznych, głównie sprowadzanych z Chin. Ponadto kontrolowano, czy nie znajdują się w obrocie kosmetyki zgłoszone w systemie RAPEX, który jest odpowiednikiem systemu RASFF w odniesieniu do wyrobów kosmetycznych. Najczęściej w ramach systemu RAPEX zgłaszane były kosmetyki, które nie uzyskały wpisu do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach Wprowadzonych do Obrotu. Sekcja współpracowała z innymi instytucjami o charakterze kontrolnym tj. z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w zakresie objętym stosownym porozumieniem m.in. kontroli warunków przechowywania, sprzedaży detalicznej i uśmiercania żywych ryb w miejscach obrotu czy nieprawidłowości w zakresie jakości żywności pochodzenia zwierzęcego. z Policją w Międzyrzeczu dot. monitorowania rynku w zakresie wytwarzania i obrotu środków zastępczych tzw. dopalaczy. z Państwową Strażą Pożarną i Kuratorium Oświaty w zakresie kontroli obiektów, w których zorganizowano letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży. Przeprowadzono 3 kontrole, w 1 przypadku stwierdzono zły stan sanitarny w kuchni obozowej- nałożono mandat karny na kwotę 100,00 zł. Strona 28

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Porównanie liczbowe głównych grup obiektów będących pod nadzorem PSSE Międzyrzecz w latach 2011 2013 W roku 2013 na terenie Powiatu Międzyrzecz działalność prowadziło 532 zakłady wprowadzające do obrotu lub produkujące żywność oraz materiały i wyroby do kontaktu z żywnością i kosmetyki (w roku 2012 501 zakładów). Główne grupy obiektów Liczba obiektów L.p. 2011 2012 2013 1 Obiekty ogółem wg ewidencji 502 501 532 2 Zakłady garmażeryjne 2 2 2 3 Piekarnie 14 13 13 4 Ciastkarnie 3 3 2 5 Sklepy i kioski spożywcze 253 256 241 6 Zakłady żywienia zbiorowego (restauracje) 41 43 44 7 Punkty Małej Gastronomii (smażalnie, fast-food, 77 69 72 pijalnie piwa) 8 Stołówki szkolne 15 16 16 9 Stołówki w przedszkolach 16 16 17 10 Magazyny hurtowe 10 10 10 Ponadto w wymienionych latach nadzorowano 2 bloki żywienia w szpitalach (1 w systemie cateringowym), 3 stołówki w domach wczasowych, 1 stołówkę w domu opieki społecznej, 7 bloków żywienia na obozach i koloniach i inne placówki produkcji i obrotu żywnością. W roku 2013 w zakładach produkcji żywności, obrotu żywności i w zakładach żywienia zbiorowego przeprowadzono 381 kontroli. Na 532 placówki będące w ewidencji skontrolowano 301, co stanowi 56,58 % zakładów będących pod nadzorem (w roku 2012 278 tj. 55,49%). Strona 29

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych ZAKŁADY OBROTU ŻYWNOŚCIĄ W roku 2013 w ewidencji znajdowało się 281 miejsc obrotu żywnością. Miejsca obrotu obejmują: sklepy spożywcze, kioski, magazyny hurtowe, inne obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż środków spożywczych. Ocena stanu sanitarnego wybranych zakładów obrotu w powiecie Międzyrzecz w latach 2012 2013 Lp Rodzaj 2012 r 2013 r obiektu Wg Liczba obiektów Liczba Wg Liczba obiektów Liczba ewidencji skontrolowanych mandatów ewidencji skontrolowanych mandatów 1 Sklepy spożywcze 245 113 15 232 128 27 W tym supermarkety 16 14 1 17 17 6 2 Kioski spożywcze 11 6 0 9 6 0 3 Magazyny hurtowe 10 8 0 10 9 1 4 Inne obiekty obrotu 17 10 0 30 10 0 żywnością Ogółem 299 155 16 298 170 34 Sklepy ( w tym super i hipermarkety) oraz kioski spożywcze Nałożono w sklepach 27 mandatów karnych na sumę 4.000 zł. (w tym 6 w supermarketach na sumę 1.000 zł.). Pobrano do badań laboratoryjnych 108 prób żywności kwestionowano 2, (próba napoju niegazowanego z uwagi na niewystarczającą ilość witaminy C w stosunku do deklarowanej na opakowaniu oraz polędwiczek kurczęcych w marynacie z uwagi na zanieczyszczenie pałeczkami Salmonella Enteritidis). Strona 30

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Najczęściej występujące uchybienia; V. brak bieżącej dokumentacji kontroli wewnętrznej, VI. zły stan techniczny pomieszczeń, VII. VIII. sprzedaż żywności po terminie ważności, nie zachowany stan sanitarny zakładu IX. niewłaściwe przechowywanie żywności łatwo psującej się. Przeprowadzone rekontrole wykazały na ogół poprawę stanu sanitarnego obiektów. Inne obiekty obrotu żywnością Liczba zakładów 22 (w 2012 r. - 17). W 2013 r. przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych w 9 obiektach, w tym 1 kontrolę interwencyjną, która dotyczyła,,sali wiejskiej w Sokolej Dąbrowie 28, gm. Bledzew. Kontrolę Strona 31

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych przeprowadzono w związku z doniesieniem mieszkańców posesji do Biura Pełnomocnika Praw Obywatelskich we Wrocławiu na uciążliwość działalności obiektu. Ustalono, że na,,salę wiejską przeznaczono parter budynku po byłym sklepie spożywczym i barze małej gastronomii (w przeszłości był także klubem rolnika i biblioteką). Z korespondencji Urzędu Gminy Bledzew wynika, że budynek w Sokolej Dąbrowie 28 od 1945 roku jest obiektem użyteczności publicznej dla potrzeb mieszkańców i Gromadzkiej Rady. Kontrola wykazała, że w obiekcie nie jest prowadzona działalność gastronomiczna ani obrót środkami spożywczymi a pomieszczenia lokalu (łącznie z kuchnią i toaletami) są w dobrym stanie technicznym i sanitarnym. W obiekcie znajduje się kuchnia, jednak nie są w niej przygotowywane posiłki, a jedynie napoje i drobne przekąski (kawa, herbata, słodycze). W roku 2013 nie było przypadków organizowania imprez typu dyskoteki, wesela itp. Wójt gminy oświadczyła, że,,sala wiejska była kilkakrotnie wykorzystana do zorganizowania spotkań tj. zebranie wiejskie, Dzień Kobiet czy Dzień Dziecka dla niewielkiej liczby uczestników. Spotkania zawsze kończyły się przed godz. 22. Piętro budynku zajmuje 1 rodzina. Obiekt nie jest pod nadzorem PIS. Obiekty ruchome i tymczasowe. Liczba obiektów- 8 (w 2012 r.- również 8). W 2013 r. wydano 1 decyzję zatwierdzenia handlu obwoźnego dla przyczepy gastronomicznej. ZAKŁADY PRODUKCJI ŻYWNOŚCI W roku 2013 działalność prowadziło 48 zakładów produkujących żywność. Zakłady produkujące żywność w naszym powiecie to piekarnie, ciastkarnie, zakłady garmażeryjne, przetwórnia grzybów, wytwórnia lodów, automaty do lodów, prażalnia słonecznika, młyn oraz producenci rolni. Strona 32

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Ocena stanu sanitarnego wybranych zakładów produkcji żywności Międzyrzecz w latach 2012 2013. w powiecie Lp Rodzaj obiektu Wg ewidencji 2012 r 2013 r Liczba obiektów skontrolowanych mandatów Wg ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych mandatów 1 Wytwórnie lodów 1 1 0 1 1 0 2 Automaty do lodów 5 3 0 5 3 0 3 Piekarnie 13 12 2 13 11 2 4 Ciastkarnie 3 3 0 2 2 1 5 Przetwórnie grzybowe 1 1 0 1 1 0 6 Zakłady garmażeryjne 2 1 1 2 2 0 7 Młyn 1 0 0 1 1 0 8 Inne wytwórnie żywności 2 1 0 23 0 0 Ogółem 28 22 3 48 21 3 Opis wybranych grup obiektów: Wytwórnia lodów i automaty do lodów Na terenie naszej działalności działa 1 wytwórnia lodów, produkująca lody metodą tradycyjną - w zakładzie przeprowadzono 1 kontrolę. Pobrano 1 próbę lodów do badań laboratoryjnych- nie była kwestionowana. Zakład prowadzi działalność wyłącznie w sezonie letnim. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń. Ponadto w sezonie letnim funkcjonuje 5 automatów do lodów. W 2013r przeprowadzono 3 kontrole sanitarne uchybień nie stwierdzono. Wydano 1 decyzję zatwierdzenia. Strona 33

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Piekarnie i ciastkarnie W 2013 r. działalność prowadziło 15 zakładów (w 2012 r.- 16). Przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych w 13 zakładach. Wydano 3 decyzje zatwierdzenia zakładu (1- środka transportu i 2- zmiana właścicieli) oraz 7 decyzji administracyjnych, w tym: 5 decyzji dot. stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń i sprzętu 2 decyzje dot. stanu technicznego pomieszczeń. W zakładach piekarniczych nałożono 2 mandaty karne na sumę 400 zł. za brak wdrażania procedur opartych na zasadach systemu HACCP i niezachowanie należytego stanu sanitarnego. Pobrano 3 próby ciast do badań laboratoryjnych- próby nie były kwestionowane oraz 1 próbę tłuszczu smażalniczego do wypieku pączków, która była kwestionowana ze względu na zawyżoną zawartość związków polarnych. Strona 34

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe Na naszym terenie działalność prowadzi 1 zakład przetwórstwa grzybów. Zakład o dobrym stanie sanitarno technicznym. W 2013r pobrano 1 próbę grzybów leśnych do badań laboratoryjnych w kierunku napromieniania próba nie była kwestionowana. ZAKŁADY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO W roku 2013 w powiecie Międzyrzecz funkcjonowało 179 zakładów żywienia zbiorowego. Zakłady żywienia zbiorowego obejmują następujące rodzaje zakładów: zakłady żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, kawiarnie łącznie 44 obiekty) Strona 35

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych zakłady małej gastronomii ( w tym smażalnie, fast-food i pijalnie piwa łącznie 72 zakłady) zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego prowadzące żywienie dla określonych grup konsumentów ( stołówki w zakładach służby zdrowia, w placówkach oświatowo wychowawczych, w domu opieki, w ośrodkach wypoczynku, itp.) łączna liczba 63 obiekty. Ocena stanu sanitarnego obiektów żywieniowych w powiecie Międzyrzecz w latach 2012 2013 Lp Rodzaj obiektu 2012 r 2013 r Wg ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Wg ewidencji Liczb obiektów mandatów Liczba obiektów skontrolowanych Liczb obiektów mandatów 1 Restauracje, 43 36 20 44 41 10 kawiarnie 2 Zakłady małej gastronomii 69 35 7 72 40 3 3 Stołówki w 3 3 0 3 3 3 domach wczasowych 4 Bloki żywienia w szpitalach 2 2 0 2 2 0 5 Stołówki w 1 1 0 1 1 0 DPS 6 Stołówki w 2 2 0 2 1 0 internatach 7 Stołówki na 3 3 0 7 7 1 obozach i koloniach 8 Stołówki w 16 7 0 17 11 0 przedszkolach 9 Stołówki w 16 12 0 16 8 0 szkołach 10 Inne stołówki 8 5 1 13 5 0 Ogółem 163 106 27 177 119 17 Opis wybranych zakładów Zakłady żywienia zbiorowego otwartego. W 2013 r. funkcjonowało 116 zakładów żywienia zbiorowego otwartego, w tym 72 zakłady małej gastronomii (w 2012 r. - odpowiednio 112 i 69). Strona 36

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych ogółem w zakładach żywienia otwartego przeprowadzono 106 kontroli sanitarnych w 81 obiektach, w tym 3 kontrole interwencyjne. 1 kontrola interwencyjna dot. stanu sanitarnego zakładu małej gastronomii (interwencja potwierdzona, właścicielkę ukarano mandatem karnym w wysokości 500 zł.). 1 kontrola interwencyjna dot. jakości żywienia w zakładzie małej gastronomii (nie potwierdzona). Ponadto rozpatrzono interwencję dot. wprowadzania do sprzedaży w barze dań gotowych, przygotowywanych w miejscu nie nadzorowanym i nie zatwierdzonym przez organy inspekcji sanitarnej (kuchni przydomowa właścicielki zakładu, zamieszkałej w gminie Gorzów Wlkp.). Zarzuty zostały potwierdzone, akta sprawy przesłano do Państwowego Powiatowego Inspektora sanitarnego w Gorzowie Wlkp. celem wykorzystania służbowego. Wydano 25 decyzji zatwierdzenia zakładów, w tym 15 w punktach małej gastronomii oraz 39 decyzji administracyjnych. Decyzje administracyjne dotyczyły: I. wykreślenia z rejestru zakładów, II. rozszerzenia zakresu działalności zakładu, III. zmiany terminu wykonania obowiązku, IV. stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń i sprzętu, V. orzeczeń lekarskich personelu do celów sanitarno-epidemiologicznych, VI. przeszkolenia personelu z przestrzegania zasad higieny i systemów jakości, VII. znakowania żywności, VIII. zakazu produkcji potraw w pomieszczeniu zmywalni naczyń stołowych, IX. warunków mycia naczyń stołowych. Nałożono 13 mandatów karnych na sumę 3.500 zł., w tym 3 na kwotę 900 zł. w zakładach małej gastronomii. Strona 37

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych W zakładach żywienia zbiorowego otwartego pobrano 1 próbę żywności do badań laboratoryjnych nie była kwestionowana. W roku 2013 poprawie uległ stan techniczny Baru,,Adria w Skwierzynie, w którym dokonano remontu pomieszczeń, wymieniono znaczną część wyposażenia i sprzętu, zakupiono naświetlarkę UV do dezynfekcji jaj. Kontrole sanitarne wykazały zły stan techniczny restauracji,,archimedes w Głębokiem oraz restauracji,,pod Strzechą w Głębokiem. Na oba te zakłady wydane zostały decyzje administracyjne nakazujące poprawę stanu technicznego przed sezonem letnim 2014 roku. Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego. Na naszym terenie funkcjonowało 63 zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (w 2012 r. - 53), w tym; 3 stołówki w domach wczasowych (w 2012 r. - również 3), 2 bloki żywienia w szpitalach, w tym 1 systemie cateringowym (w 2012 r.- również 2, w tym 1 w systemie kateringowym), 1 blok żywienia w domu opieki społecznej (w 2012 r.- również 1), 16 stołówek szkolnych, w tym 7 żywienia w systemie cateringowym (w 2012 r. - 16 i 8), 2 stołówki w bursach i internatach (w 2012 r.- również 2), 7 stołówki na koloniach i obozach (w 2012 r 3), 17 stołówek przedszkolnych, w tym 9 żywienia w systemie cateringowym (w 2012 r. odpowiednio 16 i 9), 2 zakłady usług cateringowych, (w 2012 r. - także 2), 13 inne zakłady żywienia (w 2012 r. - 8). W 2013 r. przeprowadzono 47 kontroli sanitarnych w 40 obiektach. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego nałożono 4 mandaty karne na sumę 700zł. Strona 38

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego nie pobierano prób żywności do badań laboratoryjnych. Wydano 5 decyzji zatwierdzenia zakładu i 8 decyzji administracyjnych, które dotyczyły: rozszerzenia zakresu działalności zakładu, wykreślenia z rejestru zakładów, zmiany terminu wykonania obowiązku, stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń i sprzętu, przeszkolenia personelu z przestrzegania zasad higieny i systemów jakości. W roku 2013 Szkoła Podstawowa Nr 4 w Międzyrzeczu zakończyła prace adaptacyjne przystosowujące obiekt do samodzielnej produkcji posiłków (dotychczas był to zakład, do którego posiłki dowożone były w systemie kateringowym). Dzięki pracom adaptacyjnym posiłki dla dzieci szkolnych i przedszkolnych są przygotowywane są na miejscu. Znacznej poprawie uległ także stan techniczny bloku żywienia w Gimnazjum Nr 1 w Międzyrzeczu, gdzie dokonano remontu pomieszczeń i w dalszym ciągu dokonuje się wymiany wyposażenia. Strona 39

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Bardzo zły stan techniczno-sanitarny wykazała kontrola bloku żywienia Internatu Zespołu Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie przy ul. 2 Lutego 24. Pomieszczenia magazynowe, obieralni warzyw i szatni personelu usytuowane w piwnicy budynku są okresowo zalewane (podczas opadów deszczu), w wyniku czego są zawilgocone, ściany i sufity brudne, z dużymi ubytkami tynku i farby, murszejące, trudne do utrzymania w czystości i wymagają odnowienia. Ze względu na bardzo zły stan techniczny część pomieszczeń wyłączono z użytkowania, co spowodowało, że układ funkcjonalny zakładu jest nieprawidłowy. Magazyn podręczny przy kuchni, do którego dojście prowadzi przez pomieszczenie kuchni służy za magazyn ogólny żywności i dostawy towaru odbywają się przez pomieszczenie kuchni, co naraża żywność na zanieczyszczenia krzyżowe. Obiekt wymaga pilnego remontu, w związku z tym wydano decyzję administracyjną nakazującą podjęcie działań mających na celu ochronę żywności przed wszelkimi zanieczyszczeniami w terminie do 30 października 2014r. Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami Na terenie naszej działalności nie funkcjonują zakłady produkujące materiały i wyroby do kontaktu z żywnością i kosmetyki. W 2013 roku nadzorem objętych jest 18 miejsc obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością ( hurtowni brak) oraz 6 miejsc obrotu kosmetykami. Przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych, z czego 6 kontroli przeprowadzono w miejscach obrotu kosmetykami. W przypadku materiałów i wyrobów, które mają już kontakt z żywnością Sekcja nadzorowała pod tym kątem zakłady żywienia zbiorowego podczas kontroli kompleksowych. Przedmiotem kontroli były przede wszystkim naczynia kuchenne (łyżki, garnki, miski, talerze, deski do krojenia, powierzchnie stykające się z żywnością jak regały, półki, blaty itp.). Sprawdzano: VII. oznakowanie pod kątem umieszczania informacji do kontaktu z żywnością lub szczególne wskazówki dotyczące ich używania, nazwy, danych identyfikujących producenta lub dystrybutora, oraz czy oznakowanie było w języku polskim, widoczne, czytelne i nieusuwalne, Strona 40

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych VIII. warunków przechowywania, szczególnie opakowań bezpośrednich jednorazowego użytku (folii, papieru, czy wyrobów z tworzyw sztucznych tj sztućce, kubki, talerze), IX. oceniano dokumenty towarzyszące (m.in. deklaracje zgodności od dostawców), X. możliwość śledzenia drogi wyrobów do kontaktu z żywnością (tj bazę dostawców, dokumenty dostaw faktury). Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. W 2013 roku, zgodnie z planem poboru prób na ten rok pobrane zostały w ramach monitoringu 2 próby wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (kubki Luminarc i kieliszki do wódki zdobione w obszarze obrzeża ) zbadane próby nie były kwestionowane. Na terenie objętym naszym nadzorem nie ma producentów, jak również importerów kosmetyków. Nadzór nad kosmetykami sprowadzał się wyłącznie do ich kontroli w obrocie. Podczas przeprowadzonych kontroli w miejscach obrotu kosmetykami zwracano uwagę na: I. ocenę zgodności oznakowania opakowań jednostkowych (czy jest w języku polskim, widoczne, czytelne, wykonane metodą uniemożliwiającą łatwe ich usunięcie, czy są dane producenta, nazwa handlowa kosmetyku), II. sprawdzanie terminów ważności, składu kosmetyku, jego funkcji, numeru partii lub inne dane pozwalające na identyfikację partii, warunki przechowywania zapewniające przydatność kosmetyku do użycia. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. W 2013 roku nie pobierano prób kosmetyków do badań laboratoryjnych. Strona 41

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych PODSUMOWANIE Pracownicy sekcji poza realizacją planu pracy w zakresie urzędowej kontroli żywności i poboru do badań laboratoryjnych prób żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością monitorują rynek w zakresie wytwarzania i obrotu środków zastępczych tzw.,,dopalaczy oraz sprzedaży,,na odległość suplementów diety. W związku ze zgonami osób prawdopodobnie spożywających skażony alkohol metylowy, pracownicy sekcji prowadzili czynności kontrolne, w tym wspólnie z pracownikami sekcji Higieny Pracy w obiektach wprowadzających do obrotu produkty p.n.,,denaturat. Kserokopie informacji Głównego Inspektora Sanitarnego, ostrzegających o ryzyku spożywania,,denaturatu czy innych wyrobów alkoholowych pochodzących z nieznanych źródeł rozkolportowano w miejscach dużego ruchu mieszkańców (np. sklepy, ośrodki kultury, stacje paliw, restauracje) oraz w noclegowni dla bezdomnych. Strona 42

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych zs Opracowała: mgr inż. Elżbieta Czyżyk Strona 43

Liczba zakładów Inne branże Budownictwo Przemysł Leśnictwo Rolnictwo Stan sanitarny środowiska pracy. Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2013r. Sekcja Higieny Pracy posiadała w ewidencji 174 zakłady pracy zatrudniające 5785 pracowników. Były to : zakłady rolnictwa, leśnictwa, przemysłu, budownictwa i innych branż. 92 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 10 4 63 5 Liczba zakładów w ewidencji Sekcji Higieny Pracy objętych nadzorem według sektorów gospodarki w 2013 roku. W roku 2013 skontrolowano 65 zakładów pracy. Ogółem przeprowadzono 69 kontroli sanitarnych. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 51 decyzji administracyjnych zawierających 157 nakazów, z których 90 dotyczyło poprawy warunków pracy, 18 badań i pomiarów czynników szkodliwych oraz 49 ogólnych zagadnień z zakresu bezpieczeństwa higieny pracy. Badania środowiska pracy przeprowadzone w 2013r. wykazały przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń /NDS/ i natężeń /NDN/ czynników szkodliwych dla Strona 44

Stan sanitarny środowiska pracy zdrowia w 25 zakładach pracy. Łącznie narażonych na hałas, zapylenie, substancje chemiczne i inne było 328 pracowników. Narażenia zawodowe w środowisku pracy w latach 2011-2013 Rok Liczba zakładów pracy, w których Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm stwierdzono Ogółem Czynniki Pyły Czynniki fizyczne przekroczenia NDS/NDN chemiczne 2011 19 311 4 29 303 2012 25 377 3 33 360 2013 21 328 0 5 326 W 2013r. podobnie jak w latach poprzednich najwięcej pracowników kontrolowanych zakładów pracowało w przekroczeniach dopuszczalnych norm czynników fizycznych tj. hałasu. Zakłady pracy, w których stwierdzono pomiarami przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wymagały stałego nadzoru nad warunkami pracy. Pracodawców zobowiązano decyzjami do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Często z uwagi na trudności techniczne z obniżeniem czynników szkodliwych do wymaganych norm przymuszano zakłady pracy do prowadzenia działań profilaktycznych tj. wyposażenia pracowników w dobrane do widma hałasu ochronniki słuchu,opracowanie i wdrożenie programów działań techniczno- organizacyjnych mających na celu zmniejszenie narażenia pracowników na hałas, stosowanie indywidualnych ochron dróg Strona 45

Stan sanitarny środowiska pracy oddechowych i inne. Ponadto podczas kontroli sanitarnych egzekwowano specjalistyczne badania lekarskie oraz oceny zdrowia pracowników. Wymagano również od pracodawców, aby informowali pracowników o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia w zakładach pracy. W wyniku prowadzonych postępowań administracyjno - egzekucyjnych oraz działań profilaktycznych poprawiono warunki pracy dla 233 pracowników w 14 zakładach pracy, w tym w 7 zakładach obniżono do wartości zgodnych z obowiązującymi normatywami stężenia i natężenia czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy poprawiając warunki pracy 37 pracownikom. Higieniczne warunki pracy w zakładach, które były objęte nadzorem poprawiają się, jednak jednym z częstych uchybień jest nie realizowanie przez pracodawców bardzo istotnego obowiązku systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Podczas wizytacji zakładów kontrolowano stan techniczny i czystość w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych. Poprawiono warunki pracy 477 pracownikom w 14 zakładach pracy poprzez zapewnienie między innymi właściwie urządzonego zaplecza higieniczno sanitarnego - szatni, jadalni, WC i umywalni. Na terenie powiatu międzyrzeckiego 91 pracowników (12 kobiet i 79 mężczyzn) w 21 zakładach pracy miało kontakt zawodowy z substancjami i procesami o działaniu rakotwórczym. Liczba pracowników narażonych na substancje i procesy rakotwórcze w środowisku pracy w latach 2011-2013 ROK 2011 2012 2013 Liczba osób narażonych na substancje i procesy 638 91 94 rakotwórcze Liczba zakładów pracy 13 20 21 Z uwagi na zmianę przepisów prawnych dotyczących substancji i procesów rakotwórczych w środowisku pracy, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C zostało w 2012r. wyłączone Strona 46

Stan sanitarny środowiska pracy z listy jako czynnik rakotwórczy pochodzenia biologicznego. W związku z tym liczba narażonych w 2012r jest dużo mniejsza od liczby narażonych w latach poprzednich. Czynniki rakotwórcze, na które narażeni byli pracownicy to ropa naftowa, chromiany, nikiel, trójchloroetylen, promieniowanie X, tlenek etylenu i inne. Podczas kontroli egzekwowano od pracodawców zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie czynników rakotwórczych prowadzenie rejestrów tych czynników oraz stosowanie takich sposobów organizacji i wykonywania pracy, które zmniejszają liczbę narażonych pracowników lub czas pracy w warunkach narażenia. Stwierdzono, że pracodawcy informowali pracowników o zagrożeniu dla zdrowia ze strony czynników rakotwórczych oraz o podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko zawodowe. W związku z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy przeprowadzono ogółem 6 kontroli zakładów pracy oraz wydano 9 nakazów zobowiązujących pracodawców do przestrzegania przepisów w zakresie czynników rakotwórczych. Pracownicy Sekcji Higieny Pracy kontrolowali przestrzeganie przepisów ustawy o substancjach i preparatach chemicznych. W 2013r. skontrolowano 48 podmiotów gospodarczych stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. Podczas kontroli sanitarnych w zakładach pracy stosujących substancje niebezpieczne lub ich mieszaniny, podobnie jak w latach poprzednich egzekwowano obowiązek posiadania kart charakterystyk. Egzekwowano również od pracodawców obowiązek posiadania procedur bezpiecznej pracy z substancjami lub mieszaninami niebezpiecznymi uwzględniających sytuacje awaryjne i zdarzenia losowe. Ponadto wymagano od pracodawców sporządzenia spisu wszystkich posiadanych substancji i preparatów niebezpiecznych. Podczas kontroli zwracano również uwagę na prawidłowość oznakowania opakowań niebezpiecznych substancji i preparatów. Ogółem przeprowadzono 48 kontroli sanitarnych w obiektach stosujących substancje i preparaty chemiczne. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 13 decyzji administracyjnych zawierających 35 nakazów dotyczących m.in. zaopatrzenia się w karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych stosowanych w zakładzie, właściwego oznakowania, sporządzenia aktualnego spisu tych substancji, procedur bezpiecznego postępowania z niebezpiecznymi substancjami/mieszaninami chemicznymi stosowanymi na stanowiskach pracy oraz zapoznania pracowników z oceną ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na działanie szkodliwości chemicznych. Strona 47

Stan sanitarny środowiska pracy Nadzór nad podmiotami stosującymi substancje i preparaty niebezpieczne w latach 2011-2013 Lp. Zagadnienia Rok 2011 2012 2013 1 Liczba stosujących w działalności zawodowej substancje i preparaty chemiczne 33 42 48 2 Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i preparatów chemicznych 40 43 48 (stosowanie) 3 Liczba wydanych nakazów dotyczących substancji i preparatów chemicznych 38 51 35 4 Liczba wydanych mandatów karnych w zakresie stosowania substancji i preparatów chemicznych 0 0 0 Pracownicy Sekcji Higieny Pracy egzekwowali przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia (WE) NR 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prekursorów narkotykowych kategorii 2 i 3.. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Decyzji nie wydawano. Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2013r. narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych było ogółem 678 pracowników. Skontrolowano 7 zakładów w zakresie przestrzegania przez pracodawców obowiązków wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W 2013r. decyzji nie wydawano. Zakłady pracy posiadały w większości aktualne badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne pracowników. Były one wykonywane przez lekarzy do tego uprawnionych. Na kartach badań lekarskich odnotowywane były nazwy stanowisk pracy, na których zatrudnieni byli pracownicy, w tym kontakt z substancjami i preparatami niebezpiecznymi. Nieprawidłowości w zakresie badań lekarskich profilaktycznych stwierdzono w 3 zakładach pracy. Strona 48

Stan sanitarny środowiska pracy W 2013r. pracownicy Sekcji Higieny Pracy podejmowali następujące działania związane z promocją zdrowia w środowisku pracy: W 2013r. pracownicy Sekcji Higieny Pracy PSSE Międzyrzecz podejmowali następujące działania związane z promocją zdrowia w środowisku pracy: 1. W 43 zakładach pracy rozdano pracownikom materiały informacyjne dotyczące szkodliwości palenia tytoniu: m. in. Poradnik dla pracodawców Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego, książka autorstwa prof. Witolda Zatońskiego Jak rzucić palenie wydana przez Centrum Onkologii w Warszawie, ulotki i plakaty wydane przez Fundację Promocja Zdrowia i Centrum Onkologii w Warszawie - dobór materiałów w porozumieniu z pracownikiem Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej PSSE Międzyrzecz. 2. Podczas kontroli sanitarnych w 65 zakładach pracy dokonano ocen sytuacji w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu. Stwierdzono, że we wszystkich zakładach pracy istnieje zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach pracy oraz zaplecza higienicznosanitarnego dla pracowników W 1 zakładzie pracodawca zorganizował dla pracowników wydzielone miejsce do palenia tytoniu-palarnie. W pozostałych zakładach obowiązuje albo całkowity zakaz palenia tytoniu na terenie zakładu lub dozwolone jest palenie tytoniu na zewnątrz pomieszczeń zakładowych lub poza terenem zakładu. 3. Prowadzono na bieżąco wymianę informacji z pracownikiem Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE Międzyrzecz na temat ograniczenia palenia tytoniu wśród nauczycieli udostępniono do wglądu w HDM 67 protokołów z kontroli placówek oświatowych i wychowawczych. 4. W 17 zakładach pracy rozdano ulotki na temat czynników rakotwórczych w środowisku pracy, azbestu i REACH. 5. Podczas Dnia Otwartego w PIS w dniu 22 października 2013r. prowadzono działania związane z promocją zdrowia w środowisku pracy: a) udzielano zainteresowanym osobom informacji ogólnych dotyczących pracy Sekcji tj. główne cele działalności, aktualnie realizowane zadania, współpraca z innymi inspekcjami instytucjami w zakresie nadzoru nad higieną pracy w zakładach pracy. Strona 49

Stan sanitarny środowiska pracy b) w zorganizowanym punkcie informacyjno - edukacyjnym chętnym osobom udzielano informacji i porad na wybrane tematy związane z ochroną zdrowia, w tym na temat chorób zawodowych oraz czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia w środowisku pracy. c) rozdano 28 osobom ulotki na temat, czynników rakotwórczych w środowisku pracy, azbestu, szkodliwości palenia tytoniu, zdrowego stylu życia oraz udostępniano na miejscu literaturę i materiały związane z problematyką higieny pracy. W 2013 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu wydał 2 decyzje o stwierdzeniu chorób zawodowych. Stwierdzone 2 przypadki dotyczyły zespołu cieśni nadgarstka u lekarza stomatologa oraz alergicznego nieżytu nosa u rolnika pracującego w indywidualnym gospodarstwie rolnym. 5 4 4 5 3 2 2 1 0 2011 2012 2013 Choroby zawodowe stwierdzone w PSSE Międzyrzecz w latach 2011-2013. Na ogólną liczbę stwierdzonych w latach 2011-2013 chorób zawodowych /11 przypadków /45% tj. 5 przypadków dotyczyło chorób zakaźnych-borelioza. Pozostałe przypadki dotyczyły przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy, astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa oraz zawodowego ubytku słuchu. W zakładach pracy gdzie stwierdzano choroby zawodowe przeprowadzono wizytacje, których tematem była profilaktyka chorób zawodowych. Strona 50

Podsumowanie i wnioski: Stan sanitarny środowiska pracy 1. Największą liczbę narażonych pracowników stanowią pracujący w warunkach przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu. W związku z tym podczas kontroli warunków pracy należy w szczególny sposób uczulać pracodawców na zagrożenia związane z hałasem, oraz konieczność podejmowania działań profilaktycznych o których mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 05.08.2005r. w sprawie bhp przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne. 2. Należy egzekwować ale również pomagać pracodawcom we wdrażaniu przepisów wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady REACH dotyczącego bezpiecznego stosowania chemikaliów. 3. Podobnie jak w latach poprzednich jednym z częstych uchybień stwierdzanych podczas kontroli jest nie realizowanie przez pracodawców obowiązku systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, które stanowią podstawę do oceny higienicznych warunków pracy w zakładach objętych nadzorem. 4. Działania profilaktyczne, w tym działania w zakresie promocji zdrowia podejmowane w środowisku pracy przynoszą pozytywne efekty czego dowodem jest utrzymująca się od kilku lat na niskim poziomie liczba chorób zawodowych stwierdzanych na terenie powiatu międzyrzeckiego. Opracował: mgr inż. Jerzy Paśniewski Strona 51

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych. 1. Wprowadzenie Do zadań Stanowiska Pracy Higieny Dzieci i Młodzieży należy nadzór nad higieną środowiska, należytym stanem higieniczno-sanitarnym nieruchomości i higieną pomieszczeń w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz ośrodkach wypoczynku dzieci i młodzieży. Zadania te realizowane są poprzez nadzór nad przestrzeganiem przepisów i obowiązujących norm przez szkoły i inne placówki oświatowo wychowawcze, szkoły wyższe oraz ośrodki wypoczynku dzieci i młodzieży. 2. Nadzorowane placówki i działalność kontrolno-represyjna W 2013 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Międzyrzeczu znajdowało się 79 placówek stałych i 33 różne formy wypoczynku letniego i zimowego (45 turnusów). Strona 52

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Placówki pod nadzorem higieny dzieci i młodzieży w powiecie międzyrzeckim w 2013 roku Gabinety pielęgniarskie 24 Żłobki/Kluby dziecięce Przedszkola 1 10 Inne formy wychowania przedszkolnego 5 Tereny rekreacyjne wyższych uczelni 1 Placówki pracy pozaszkolnej 7 Placówki z pobytem całodobowym 4 Internaty 2 Zespoły Szkół Centra Szkolenia 8 Zawodowego 1 Gimnazja 5 Szkoły Podstawowe 11 Do wyżej wymienionych placówek w roku ubiegłym uczęszczało 10.106 dzieci i młodzieży. W 2013 roku skontrolowano 65 z 79 placówek ujętych w ewidencji tj. 82 %, przeprowadzono w nich 99 kontroli sanitarnych (bez wypoczynku). W 2012 roku przeprowadzono107 kontroli. Przedmiotem prowadzonych czynności kontrolnych była ocena stanu techniczno-sanitarnego placówek pod względem posiadanej infrastruktury, bieżącej czystości i porządku, warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów oraz ocena warunków pobytu dzieci i młodzieży (ergonomia stanowiska pracy ucznia, higiena pracy umysłowej, oświetlenie stanowiska pracy, obciążenie uczniów tornistrami/plecakami). Podczas kontroli oceniano również warunki prowadzonej w szkołach profilaktycznej opieki zdrowotnej. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń w żadnej z kontrolowanych placówek i na przestrzeni lat ulega znacznej poprawie. Natomiast stan techniczny zakwestionowano w 2 placówkach co stanowi 3,1 % skontrolowanych w 2013 roku placówek wydano 2 decyzje administracyjne nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W 2012 roku stan techniczny zakwestionowano w 9 placówkach co stanowiło 12 % skontrolowanych placówek. Strona 53

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Działalność kontrolno-represyjna w latach 2009-2013r. 120 100 80 60 40 20 0 114 107 100 95 99 78 79 64 65 6159 55 5856 51 29 24 28 15 9 6 10 11 3 10 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba obiektów pod nadzorem Liczba kontroli Liczba wykonanych decyzji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba wydanych decyzji 3. Stan techniczno-sanitarny nadzorowanych placówek 3.1. Żłobki i kluby dziecięce Na terenie powiatu międzyrzeckiego funkcjonuje 1 klub dziecięcy, który usytuowany jest na terenie Zespołu Edukacyjnego w Skwierzynie (wydzielone pomieszczenia w budynku przedszkola). Klub przeznaczony jest dla 25 dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat. Stan techniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. Sprzęt i wyposażenie prawidłowe, z certyfikatami, dostosowane do rodzaju prowadzonych zajęć. Dokonana ocena dostosowania mebli do zasad ergonomii wykazała, ze wszystkie dzieci korzystają z prawidłowych stanowisk pracy. 3.2. Przedszkola W 2013 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w ewidencji znajdowało się 15 placówek wychowania przedszkolnego, w tym 10 przedszkoli i 5 punktów przedszkolnych. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano wszystkie 15 placówek (przeprowadzono w nich 19 kontroli). Strona 54

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Warunki sanitarno-techniczne przedszkoli ocenia się jako dobre. W 2013 roku niewłaściwy stan techniczno-sanitarny stwierdzono tylko w 1 przedszkolu i dotyczył on stanu technicznosanitarnego łazienki dla dzieci (decyzja administracyjna wydana w 2012 roku). Pozostałe placówki utrzymane były we właściwym stanie techniczno-sanitarnym. Przedszkola posiadały wydzielone pomieszczenia do zabawy, wypoczynku, a toalety wyposażone były w niezbędne środki do utrzymania higieny. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na tereny przy przedszkolach (urządzenia i sprzęt do zabawy, ogrodzenie, stan sanitarny piasku w piaskownicach i ich zabezpieczenie). W porównaniu do lat ubiegłych stwierdzono poprawę stanu technicznego wyposażenia przedszkolnych placów zabaw. W 2013 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu wydał 1 opinię sanitarną dla innych form wychowania przedszkolnego, powoływanych do życia na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 sierpnia 2010r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. z 2010r, Nr 161, poz. 1080). 3.3. Szkoły W 2013 roku w ewidencji znajdowały się 24 szkoły na wszystkich poziomach kształcenia. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano 24 szkoły (przeprowadzono w nich 57 kontroli). Tylko jedna z szkół funkcjonowała i w dalszym ciągu funkcjonuje w budynku nieprzystosowanym (Szkoła Podstawowa w Przytocznej). W 2013 roku stan techniczny i warunki pobytu zakwestionowano w 3 placówkach ( w 2012 w 10 placówkach). W placówkach, w których stwierdzono nieprawidłowości wydano zalecenia oraz decyzje administracyjne. Obowiązki nakładane decyzjami dotyczyły: zapewnienia w pomieszczeniach do nauki natężenia oświetlenia elektrycznego zgodnego z PN, Strona 55

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych zapewnienia uczniom stanowisk pracy odpowiednio zestawionych i dostosowanych do zasad ergonomii. 3.4. Inne placówki oświatowo-wychowawcze W 2013 roku w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej znajdowało się 16 innych placówek oświatowo-wychowawczych, w tym: centra szkolenia zawodowego 1, internaty i bursy 2, placówki pobytem dziennym i całodobowym 4, placówki pracy pozaszkolnej 7, placówki rekreacyjne 1. Skontrolowano 15 placówek (przeprowadzono w nich 15 kontroli sanitarnych). W 2013 roku nie zakwestionowano stanu techniczno-sanitarnego w żadnej z kontrolowanych placówek. 3.5. Gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na 24 nadzorowane szkoły różnego typu tylko 15 posiada gabinet profilaktycznej opieki zdrowotnej, w 4 szkołach poznu zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie placówki, w 3 szkołach profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami świadczona jest poza terenem placówki (Gimnazjum w Bledzewie, Centrum Kształcenia Zawodowego w Trzcielu, Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie). W 2 szkołach (Szkoła Podstawowa w Bukowcu i Templewie) brak jest opieki medycznej (dyrektorzy zgłosili problem z pozyskaniem pielęgniarek), w związku z czym opieka medyczna świadczona jest w Ośrodkach Zdrowia przez lekarzy rodzinnych. W skontrolowanych gabinetach zapewniono odpowiednie warunki sanitarne i techniczne oraz właściwe wyposażenie. Niewłaściwy stan techniczny stwierdzono tylko w 1 przypadku. Strona 56

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 4. Warunki do utrzymania higieny bieżącą wodę oraz środki higieny osobistej. Zgodnie z 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz.69 z póź. zmianami) W pomieszczeniach sanitarnohigienicznych zapewnia się ciepłą i zimną Przeprowadzone w tym zakresie kontrole sanitarne wykazały, że na terenie powiatu międzyrzeckiego we wszystkich placówkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych zapewniono dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody. Nie stwierdzono również nieprawidłowości w zakresie zapewnienia w tychże pomieszczeniach środków higieny osobistej tj. mydła w płynie, suszarek do rąk lub ręczników 1-razowego użytku, papieru toaletowego. Niewłaściwy stan techniczno-sanitarny pomieszczeń sanitarnych stwierdzono tylko w 1 przypadku ( przedszkole ). Niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych stwierdzono w 2 placówkach (szkoła podstawowa i internat). 5. Warunki pracy ucznia Szkoła/Przedszkole jest środowiskiem, w którym uczeń/przedszkolak pracuje-uczy się przez 5-8 godzin dziennie, dlatego bardzo ważne jest stworzenie odpowiednich warunków nauki/pobytu dzieci i młodzieży w szkole/przedszkolu. Do czynników składających się na właściwe warunki pracy należą m.in. właściwy stan techniczno-sanitarny placówki, właściwie skonstruowany rozkład zajęć lekcyjnych, odpowiednio dobrane stanowisko pracy, właściwe oświetlenie, mikroklimat. Strona 57

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 5.1. Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych w latach 2009-2013. 300 250 243 283 250 200 150 100 50 0 78 16 20 86 19 53 46 Liczba ocenionych rozkładów lekcyjnych Liczba kwestionowanych rozkładów lekcyjnych 5.2 Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów w latach 2009-2013. 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1272 1306 1100 761 456 418 164 189 164 0 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba ocenionych stanowisk pracy Liczba kwestionowanych stanowisk pracy 5.3. Ocena obciążenia tornistrami/plecakami uczniów klas I - VI szkół podstawowych w latach 2009-2013. 700 600 500 400 300 200 100 0 669 591 511 460 68 66 337 30 34 55 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba uczniów objętych badaniem Liczba uczniów u których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wagi. Strona 58

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Zgodnie z 4 a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i palcówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z póź. zmianami) szkoły zobowiązane zostały do zapewnienia uczniom możliwości pozostawienia w pomieszczeniach szkoły części podręczników i przyborów szkolnych. W w/w rozporządzenie nie precyzuje w jaki sposób mają być przechowywane podręczniki i przybory szkolne. W związku z powyższym o sposobie ich przechowywania decyduje dyrektor szkoły lub placówki. Liczba szkół, które zapewniły uczniom możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i przyborów szkolnych. Typ szkoły Liczba szkół w ewidencji Liczba szkół skontrolowanych Liczba szkół, które zapewniły warunki zgodnie z rozporządzeniem MEN 2 Liczba szkół, które nie zapewniły warunków zgodnie z rozporządzeniem MEN 2 szkoły podstawowe 1 15 15 13 2 gimnazja 1 8 8 8 0 szkoły ponadgimnazjalne 1 9 9 3 6 Razem 32 32 24 8 1 placówki funkcjonujące samodzielnie i w zespołach 2 4a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) 5.4. Mikroklimat W 2013 roku dokonano pomiarów temperatury w 22 placówkach 135 sal lekcyjnych/przedszkolnych. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce. W 2012 roku 18 placówek / 178 sal lekcyjnych/ sal przedszkolnych nieprawidłowości stwierdzono w 2 placówkach. 5.5. Oświetlenie Strona 59

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych W 2013 roku dokonano pomiarów natężenia oświetlenia elektrycznego w 2 placówkach, w 24 pomieszczeniach do nauki, w 380 punktach pomiarowych. Zakwestionowano 170 pomiarów w 20 salach do nauki w 2 placówkach wydano 2 decyzje administracyjne. W 2012 roku zakwestionowano 62 pomiary w 5 salach do nauki w 1 placówce. 5.6. Pracownie komputerowe Ocenie poddawano warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych w zakresie ogólnego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, wyposażenia sal i stanowisk komputerowych oraz ustawienia monitorów. Ogólny stan techniczno-sanitarny skontrolowanych pracowni oceniono jako dobry. Pracownie są w miarę możliwości modernizowane i zaopatrywane w nowoczesny sprzęt i wyposażenie. Zajęcia w pracowniach komputerowych odbywają się z podziałem na grupy w związku z czym każdy uczeń korzysta ze stanowiska indywidualnie. 5.7. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Na 24 skontrolowane różnego typu szkoły, 2 szkoły nie posiadają odpowiedniej infrastruktury do prowadzenia zajęć fizycznych. Uczniowie tych szkół korzystają z sali w innych placówkach nauczania lub sali gimnastycznej szpitalnej. W 2013 roku podobnie jak i w latach ubiegłych dokonano oceny posiadanego przez szkoły sprzętu sportowego pod kątem posiadania certyfikatów. Analiza uzyskanych danych wykazała, iż systematycznie zmniejsza się liczba szkół nie posiadających certyfikatów na sprzęt i urządzenia sportowe. Strona 60

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych Spełnienie wymogów w stosunku do urządzeń i sprzętu sportowego w latach 2009-2013. 10 8 6 4 2 0 10 9 8 8 5 6 5 66 5 6 6 55 5 4 4 3 2 1 0 0 0 0 1 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba szkół posiadających urządzenia i sprzęt sportowy bez certyfikatów Liczba szkół posiadających do 25 % urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających powyżej 25 % urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających powyżej 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami Liczba szkół posiadających 100 % urządzeń i sprzętu z certyfikatami 6. Gabinety chemiczne Podobnie jak w latach ubiegłych w nadzorowanych placówkach prowadzono ocenę realizacji wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych. Sprawdzano czy w gabinetach znajdują się przeterminowane substancje i preparaty, posiadanie aktualnego spisu substancji i preparatów niebezpiecznych, posiadanie kart charakterystyk, oznakowanie umożliwiające identyfikację substancji i preparatów znajdujących się na stanie gabinetów oraz odpowiednie ich zabezpieczenie. W powyższym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. 7. Warunki wypoczynku i rekreacji W 2013 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w elektronicznej bazie wypoczynku zarejestrowano ogółem 45 turnusów wypoczynku letniego i zimowego. Wypoczynek zimowy organizowany był głównie w formie wypoczynku w miejscu zamieszkania (zajęcia plastyczne, sportowe, taneczne, komputerowe, językowe, wyjazdy na basen, teatrzyki). Organizatorami były placówki znajdujące się pod stałym nadzorem PSSE w Międzyrzeczu. Według uzyskanych danych ze zorganizowanego wypoczynku zimowego skorzystało ok. 1.400 uczestników wieku 5 17 lat. Wypoczynek letni organizowany był głównie na terenie Pszczewa, Chyciny, Lubikowa, Bobowicka, Głębokiego oraz Bledzewa. Dzieci wypoczywały pod namiotami i w obiektach Strona 61

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych uczestników wieku 6 18 lat. stałych (ośrodki wczasowe, internaty). Dla tych, którzy zostali w domach, w 3 szkołach zorganizowano specjalne zajęcia tzw. letnie szkoły odkrywców oraz letnie warsztaty teatralne, gdzie pod okiem fachowców można było nabrać kunsztu teatralnego. Ze zorganizowanego wypoczynku letniego skorzystało ok. 1.300 W ramach nadzoru w trakcie wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano 31 turnusów, przeprowadzono 35 kontroli sanitarnych. Kontrole wykazały, że większość placówek została właściwie przygotowana do sezonu. Niemniej jednak stwierdzano uchybienia, za które ukarano osoby winne zaniedbań. Na turnusach z uchybieniami ponawiano kontrole, które wykazały znaczną poprawę warunków sanitarnych. Podobnie jak w latach ubiegłych w celu zapewnienia dzieciom bezpiecznych warunków wypoczynku pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Międzyrzeczu podjęli współpracę z przedstawicielami Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp., Komendy Powiatowej Policji w Międzyrzeczu oraz Komendy Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej w Międzyrzeczu. Wspólnie przeprowadzono 14 kontroli. 8. Podsumowanie i wnioski Wszystkie składowe będące przedmiotem kontroli mają wpływ na rozwój i zdrowie dzieci, które w przedszkolach i szkołach spędzają znaczną część dnia. W związku z tym bardzo ważne jest zapewnienie uczniom odpowiednich warunków pracy i pobytu w placówce, które sprzyjać będą właściwemu rozwojowi psychofizycznemu. Do czynników składających się na właściwe warunki pracy należą m.in. właściwy stan techniczno-sanitarny placówki, właściwie skonstruowany rozkład zajęć lekcyjnych, odpowiednio dobrane stanowisko pracy, właściwe oświetlenie. Strona 62

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 1. W 2013 roku nie zakwestionowano stanu technicznego w żadnym z kontrolowanych obiektów (zakwestionowano jedynie oświetlenie elektryczne w 2 placówkach), w 2012 roku stan techniczny zakwestionowano w 9 obiektach tj. 12% skontrolowanych obiektów, natomiast w 2011 roku w 15 obiektach tj. 26 % skontrolowanych obiektów, co wskazuje na sukcesywną poprawę warunków nauki. 2. Przeprowadzone w 2013 r. kontrole sprawdzające wykonanie nakazów wydanych decyzjami w latach poprzednich, wykazały poprawę stanu sanitarno technicznego w 10 obiektach, w 2012 roku w 11 obiektach, natomiast w 2010 roku w 6 obiektach. 3. Poprawie uległy warunki pracy umysłowej uczniów. W 2013 roku nieprawidłowości w rozkładzie zajęć lekcyjnych stwierdzono w 46 oddziałach w 10 placówkach, co stanowi 18,4 % skontrolowanych oddziałów, natomiast w latach 2012 2009 kwestionowano ok. 19 22 % skontrolowanych rocznie rozkładów zajęć. 4. W 2013 roku znacznie zmalał % przedszkolaków/uczniów korzystających z niedostosowanych stanowisk pracy. W 2013 roku zakwestionowano 12,5 % stanowisk pracy, natomiast w 2012 roku aż 38 %. Zauważalny spadek liczby nieprawidłowych stanowisk pracy to efekt wielu przeprowadzonych pomiarów i uświadomieniu Dyrektorom placówek jak istotny wpływ na zdrowie ucznia ma odpowiednio dostosowane stanowisko pracy. Niemniej jednak stwierdzono nieprawidłowości, które dotyczyły głównie stanowisk pracy uczniów klas IV-VI szkół podstawowych, gdzie obowiązuje system gabinetowy i z tej samej klasy korzystają zarówno IV-klasiści jak i VI-klasiści. 5. Ocena obciążenia tornistrami i plecakami uczniów uczęszczających do klas I-VI szkół podstawowych wykazała 11 % wzrost zakwestionowanych pomiarów w porównaniu z rokiem ubiegłym. Badania przeprowadzone w 2012 roku wykazały że 44,8% zbadanych uczniów nosi tornistry zbyt ciężkie (przekraczające 10 % masy jego ciała), natomiast w 2013 roku 55,6 %. 6. Miejsca letniego i zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży za wyjątkiem 3 placówek zostały przygotowane prawidłowo i nie budziły większych zastrzeżeń. Strona 63

Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Zapobiegawczy nadzór sanitarny, którego działalność kończy się w momencie odbioru inwestycji, wyprzedza działanie służb nadzoru bieżącego i obejmuje egzekwowanie wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie: planowania, lokalizowania, projektowania, realizacji i przekazywania do użytkowania inwestycji i obiektów budowlanych. Do zadań nadzoru zapobiegawczego należy: 1. Uczestniczenie w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć; 2. Uczestniczenie w postępowaniu w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów lub zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; 3. Uzgadnianie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; 4. Wyrażanie zgody w sprawach określonych w przepisach; 5. Uzgadnianie dokumentacji projektowej budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; 6. Uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych; 7. Wyrażanie zgody na lokalizowanie obiektów budowlanych; 8. Opiniowanie programów dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do obowiązujących wymagań; Ilość wykonanych zadań w roku 2013: Wydane uzgodnienia i opinie sanitarne ogółem - 115, w tym negatywne - 3 w tym : przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 99, w tym negatywne - 3 przez komórkę epidemiologii - 16 Strona 64

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Ilościowe zestawienie wykonanych działań w każdym z wymienionych kierunków, w ciągu ostatnich 4 lat ujęto w poniższej tabeli: L.p. Rodzaj działalności Rok 010 011 012 013 Liczba wydanych opinii co do potrzeby 1 przeprowadzenia oceny oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 2 Liczba wydanych opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Liczba wydanych opinii uzgadniających zakres 3 i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii opiniujących projekty 4 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii uzgadniających projekty 5 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań Liczba uzgodnionych dokumentacji projektowych 6 technologicznych i budowlanych 0 5 8 7 4 4 4 6 1 0 8 7 9 6 6 6-6 0 2 7 Liczba wydanych opinii dotyczących programów dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymagań określonych w przepisach - 1 2 5 8 Liczba wydanych opinii dotyczących obiektów budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania 8 9 0 7 9 Liczba wydanych opinii dotyczących różnych spraw 9 14 43 38 10 Liczba wydanych zgód w sprawach określonych - - - - w przepisach Liczba przeprowadzonych kontroli obiektów 11 budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do 8 2 0 8 użytkowania 12 Liczba przeprowadzonych kontroli w trakcie 3 3 5 1 budowy obiektów budowlanych Liczba przeprowadzonych kontroli istniejących 13 obiektów budowlanych 2 2 2 6 4 5 9 1 1.0. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. W ramach postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych Strona 65

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wydano ogółem 23 opinie sanitarne. 1.1. Opinie sanitarne co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Ogółem wydano 17 opinii sanitarnych. Dla 3-ch przedsięwzięć dotyczących: przebudowy oczyszczalni ścieków w Bledzewie, rozbudowy fermy drobiu w Murzynowie gmina Skwierzyna oraz budowy chlewni w Szarczu gmina Pszczew, stwierdzono obowiązek sporządzenia raportu i określono jego zakres. 1.2. Opinie sanitarne przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ogółem wydano 6 opinii sanitarnych, w tym 4 opinie pozytywne. Opinie negatywne dotyczyły przedsięwzięć polegających na budowie: - otwartego zbiornika o pojemności około 800 m 3 na gnojowicę na terenie gospodarstwa rolnego w miejscowości Krasne Dłusko gmina Przytoczna; - stacji demontażu pojazdów zlokalizowanej na terenie zabudowy zwartej w miejscowości Templewo gmina Bledzew. W opiniach uzgadniających określano środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięć, które powinny być uwzględnione w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub w projektach budowlanych. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. 2.0. Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W ramach postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dotyczących projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wydano ogółem 15 opinii sanitarnych, w tym: - 6 opinii sanitarnych uzgadniających zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - 9 opinii sanitarnych, w tym 9 opinii pozytywnych, opiniujących projekty lub zmiany Strona 66

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Postępowania te dotyczyły projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących działki przeznaczone pod zabudowę: mieszkalną, produkcyjną i usługową w gminach: Bledzew, Międzyrzecz, Przytoczna, Pszczew i Trzciel. W w/w opiniach określano warunki, jakie powinny być uwzględnione w opracowywanych planach. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. 3.0. Uzgadnianie projektów lub zmian: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W ramach postępowania wynikającego z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wydano 6 opinii sanitarnych zawierających wnioski, które należy uwzględnić w opracowywanych projektach lub zmianach: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w gminach: Międzyrzecz, Pszczew i Trzciel. 4.0. Uzgadnianie dokumentacji projektowej. Ogółem wydano 11 opinii sanitarnych, w tym 10 opinii pozytywnych, uzgadniających dokumentacje projektowe. Uzgodnione dokumentacje projektowe dotyczyły projektów budowlanych (zagospodarowanie działki, branże: architektoniczna i instalacje sanitarne) i technologicznych. Zakresem swoim obejmowały one budownictwo ogólne (obiekty użyteczności publicznej) wraz z infrastrukturą techniczną. 5.0. Opinie sanitarne dotyczące obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Ogółem wydano 17 opinii, w tym 17 opinii pozytywnych. Opinie stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych dotyczyły następujących obiektów budowlanych : a) budynki mieszkalne wielorodzinne 2 opinie b) budynki handlowe i usługowe 6 opinii c) budynki hotelowe 1 opinia Strona 67

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny d) obiekty przemysłowe 5 opinii e) stacje uzdatniania wody 3 opinie Wszystkie obiekty został wybudowany zgodnie z warunkami pozwolenia na budowę, z uwzględnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w przepisach. Wobec braku zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie wniesiono sprzeciwu na przystąpienia do ich użytkowania. 6.0. Opinie sanitarne inne Ogółem wydano 27 opinii sanitarnych, w tym 27 opinii pozytywnych, które dotyczyły: a) Różnych spraw związanych z: udzielaniem porad, informacji, odpowiedzi itp., w zakresie spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie uzgadniania lokalizacji inwestycji oraz dokumentacji projektowych, wydano ogółem 15 opinii sanitarnych. b) Wydano 1 opinię sanitarną z przeprowadzonych kontroli obiektów budowlanych w trakcie budowy. c) Wydano 2 opinie sanitarne z przeprowadzonych kontroli kompleksowych szpitali w Międzyrzeczu - Obrzycach i Skwierzynie. d) Wydano 5 opinii sanitarnych dotyczących programów dostosowania pomieszczeń istniejących podmiotów wykonujących działalność leczniczą, do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. e) Wydano 4 opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w obowiązujących przepisach, w istniejących obiektach budowlanych, w których dokonano zmiany sposobu użytkowania. 7.0. Opinie sanitarne wydane przez komórkę EP Ogółem wydano 16 opinii, w tym 16 opinii pozytywnych, na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, które dotyczyły spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Obejmowały one następujące rodzaje działalności leczniczej: szpitale 3 opinie, przychodnie i gabinety - 13 opinii. Strona 68

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 8.0. Kontrole obiektów budowlanych Ogółem przeprowadzono 35 kontroli obiektów budowlanych: w tym: przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 25, przez komórkę epidemiologii 10, STACJA PALIW PŁYNNYCH Z BUDYNKIEM RESTAURACYJNO- HOTELOWYM Międzyrzecz, ul. Zachodnia MIĘDZYRZECKI PARK PRZEMYSŁOWY W MIĘDZYRZECZU Strona 69

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 8.1. Kontrole obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 18 kontroli zgłoszonych do użytkowania obiektów budowlanych. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. 8.2. Kontrole obiektów budowlanych w trakcie budowy Przeprowadzono 1 kontrolę obiektu budowlanego w trakcie budowy - budynek handlowy w Międzyrzeczu. Po przeprowadzeniu kontroli wydawano opinię sanitarną, w której zawarto uwagi jakie należy uwzględnić przy wykonywaniu robót budowlanych, w związku ze spełnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych. 8.3. Kontrole obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 4 kontrole zgłoszonych do użytkowania istniejących obiektów budowlanych, w których dokonano zmiany sposobu użytkowania. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w tych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. 8.4. Kontrole kompleksowe szpitali. Przeprowadzono 2 zaplanowane kontrole kompleksowe szpitali w Międzyrzeczu- Obrzycach i Skwierzynie. Zakres tych kontroli obejmował między innymi sprawdzenie: - czy roboty budowlane wykonywane były w oparciu o projekty budowlane uzgodnione pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, - atestów potwierdzających dopuszczenie wbudowanych wyrobów i materiałów budowlanych do stosowania w obiektach służby zdrowia, - infiltracji powietrza w wbudowanej stolarce okiennej i drzwiach wewnętrznych, - działanie wentylacji grawitacyjnej w pomieszczeniach szpitalnych, - wyników badań z dokonanej oceny skuteczności działania wentylacji mechanicznej, - prowadzenie ewidencji dezynfekcji instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej, - protokołów z przeglądów okresowych budynków, a także urządzeń i instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych - czy w ramach wykonywanych robót realizowane są zadania zawarte w programach dostosowawczych. Strona 70

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 8.5. Kontrole obiektów budowlanych, przeprowadzone przez komórkę EP Przeprowadzono 10 kontroli obiektów budowlanych (szpitale, przychodnie, gabinety), w których ma być prowadzona działalność lecznicza. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne w formie decyzji administracyjnej, stwierdzające spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, określone w obowiązujących przepisach. 9.0. Opłaty za wykonywane czynności Wydano 36 decyzji płatniczych dotyczących opłat za wykonane czynności przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. 10.0. Współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz nadzorem budowlanym i weterynaryjnym. W ramach działalności statutowej zapobiegawczy nadzór sanitarny współdziałał z : wydziałami budownictwa i ochrony środowiska Urzędów Miast i Gmin oraz Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu, Powiatowym Inspektoratem Nadzoru Budowlanego w Międzyrzeczu oraz Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w Międzyrzeczu. Współpraca ta polegała na przekazywaniu wydawanych opinii i decyzji. 11.0. Inicjatywy podnoszenia jakości pracy. Działania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego były wykonywane zgodnie z: obowiązującymi procedurami systemu jakości działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, obowiązującymi przepisami prawa oraz w terminach wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. W ramach podnoszenia jakości pracy organizowane były szkolenia i naradach. 12.0. Podsumowanie. - odnotowuje się systematyczny postęp w zakresie modernizacji infrastruktury drogowej i budowy obiektów związanych z gospodarką wodno-ściekową oraz ochroną środowiska, Strona 71

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny - inwestycje prowadzone na terenie powiatu międzyrzeckiego poprawiły istniejący stan zainwestowania, nie pogarszając warunków sanitarnych dla mieszkańców, - w projektach budowlanych inwestycji stosuje się lepsze technicznie i efektywniejsze rozwiązania oraz nowocześniejsze urządzenia technologiczne, charakteryzujące się zwiększonym bezpieczeństwem dla ludzi i środowiska, - w uzgadnianych projektach budowlanych stwierdzono poprawę w zakresie zastosowanych rozwiązań funkcjonalnych. Opracował: mgr inż. Wojciech Górzny Strona 72

Promocja zdrowia i oświata zdrowotna W 2013 roku zasadnicze działania pionu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej na terenie powiatu międzyrzeckiego koncentrowały się na zagadnieniach dotyczących: zasad zdrowego stylu życia, profilaktyki chorób zakaźnych, zapobiegania nowotworom, profilaktyki uzależnień, bezpieczeństwa dzieci podczas wakacji letnich i zimowych, uwolnienia miejsc publicznych od dymu tytoniowego. Działania edukacyjno profilaktyczne w 2013 roku kierowane były do dzieci i młodzieży, ich rodziców, mieszkańców wsi, ogółu społeczeństwa. Działalność realizowana była w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, założenia i cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 2015 oraz potrzeby zdrowotne mieszkańców lokalnej społeczności. 1. Profilaktyka nadwagi i otyłości - program edukacyjny Trzymaj Formę Celem programu jest zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie poprzez: - pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka, - kształtowanie zmiany postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem i aktywnością fizyczną, - dostarczenie wiedzy i umiejętność korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych. W roku szkolnym 2012/2013 program realizowało 5 gimnazjów i 4 szkoły podstawowe. Programem objęto 1420 uczniów i 462 rodziców. W ramach programu zorganizowano szkolenie dla nauczycieli. Realizacja programu była monitorowana, przeprowadzono 9 wizytacji. Strona 73

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 2. Profilaktyka palenia tytoniu. Tematykę profilaktyki tytoniowej wynikającą z rządowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu - realizowano wśród szerokiego grona odbiorców. Kontynuowano programy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży w szkołach i przedszkolach. Realizowano projekt Odświeżamy nasze miasta skierowany do osób dorosłych. Organizowano obchody Światowego Dnia bez Papierosa i Dnia Rzucania Palenia Tytoniu. program edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych i ich rodziców Czyste powietrze wokół nas ma na celu wykształcenie u dzieci świadomej postawy ochrony własnego zdrowia w sytuacjach, gdy są narażone na bezpośredni kontakt z palącymi. W roku szkolnym 2012/2013 Czyste powietrze wokół nas w powiecie realizowało 12 przedszkoli, programem objęto 429 dzieci w wieku 3-6 lat oraz 209 rodziców. Realizacja programu była monitorowana, przeprowadzono 11 wizytacji. program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I III szkół podstawowych Nie pal przy mnie, proszę. Celem programu jest kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie, uświadomienie im, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia, uwrażliwienie na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z biernym paleniem oraz wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą. W roku szkolnym 2012/2013 program realizowano w 9 placówkach, objęto nim 387 uczniów kl. I-III i 120 rodziców. Program był realizowany w formie 5 zajęć warsztatowych. Realizacja programu była monitorowana, przeprowadzono 11 wizytacji. programu edukacji antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. Celem głównym programu jest zapobieganie palenia tytoniu wśród młodzieży szkolnej poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego, kształtowanie umiejętności dbanie o zdrowie własne i swoich bliskich, kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. Strona 74

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna W roku szkolnym 2012/2013 program realizowano w 10 szkołach podstawowych i 3 gimnazjach. Objęto nim 820 uczniów kl. IV-VI SP i I-III Gimnazjum. Realizacja programu była monitorowana, przeprowadzono 14 wizytacji. projektu Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities). Realizacja ogólnopolskiego projektu rozpoczęla się w października 2011 r. a zakończyła we wrześniu 2013r. Celem projektu było wzmocnienie przestrzegania i realizacji ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 10, poz. 55 z późn. zm., a także zapoznanie społeczeństwa ze szkodliwymi skutkami zdrowotnymi dymu tytoniowego dla czynnych i biernych palaczy. Realizacja projekt odbywała się poprzez edukacyjną kampanię społeczną. Środki na realizację projektu pozyskane zostały ze Światowej Fundacji ds. Walki z Chorobami Płuc i Fundacji Bloomberga, które od lat wspierają politykę państw w zakresie ograniczania i używania tytoniu. W ramach projektu w 2013 roku organizowano imprezy prozdrowotne, happeningi, punkty informacyjno-edukacyjne, w których dystrybuowano materiały edukacyjne, znaki zakazu palenia oraz popularyzowano wiedzę nt. aktualnego prawa antytytoniowego. Projekt realizowano we współpracy z lokalnymi koalicjantami. Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maja) oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu (trzeci czwartek listopada) W ramach realizacji kampanii antytytoniowych prowadzono działania informacyjno - edukacyjne: umieszczono informacje na stronie internetowej PSSE, organizowano narady, tworzono punkty informacyjno edukacyjne, prowadzono rozmowy indywidualne i pogadanki, dystrybuowano ulotki i znaki zakazu palenia tytoniu. Strona 75

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 3. Wojewódzki Program Profilaktyki Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy Program propaguje profilaktykę raka piersi i raka szyjki macicy poprzez uświadomienie potrzeby cyklicznego badania piersi oraz badań cytologicznych. Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na raka piersi i raka szyjki macicy poprzez propagowanie profilaktyki wśród ogółu kobiet. W ramach programu pracownicy PSSE wspólnie z Stowarzyszeniem Amazonek oraz Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Międzyrzeczu zorganizowali spotkanie i szkolenie dla kobiet w Starostwie Powiatowym w Międzyrzeczu oraz w świetlicy wiejskiej w Gorzycy. Prowadzono wykład, pogadankę z dyskusją, wyświetlano filmy, udzielano instruktażu. W spotkaniach uczestniczyło w sumie 110 kobiet. Każda z pań miała możliwość poćwiczenia na fantomie piersi, otrzymała materiały edukacyjne. Podczas lokalnych imprez rozdawano ulotki, propagowano badania profilaktyczne, prowadzono naukę samobadania na fantomie piersi. Program profilaktyczny realizowany był również w szkołach ponadgimnazjalnych oraz podmiotach Programem objęto ponad 2000 osób. Przeprowadzono 2 wizytacje programu w palcówkach. 4. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Celem programu jest ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec osób żyjących z HIV. W 2013r. podobnie jak w roku poprzednim działania koncentrowały się głównie wokół promocji świadomego testowania w kierunku HIV oraz popularyzacji bezpiecznych zachowań seksualnych wśród osób zachowujących się ryzykownie. Dystrybuowano materiały edukacyjne oraz prowadzono rozmowy indywidualne, utworzono punkt informacyjno - edukacyjny podczas imprez podczas obchodów Światowego Dnia AIDS. Strona 76

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 5. Program Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego w Gminie Międzyrzecz na lata 2012 2016. Wspólnie z Urzędem Miejskim inicjatorem programu, Szpitalem Międzyrzeckim oraz placówkami oświatowymi kontynuowano realizację programu lokalnego skierowanego do populacji 14 letnich dziewcząt, mieszkanek gminy Międzyrzecz, ze stałym zameldowaniem na terenie gminy Międzyrzecz oraz ich rodziców. Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na raka szyjki macicy u kobiet poprzez przeprowadzenie edukacji zdrowotnej oraz wykonanie szczepień ochronnych szczepionką przeciwko wirusowi HPV w populacji 14 letnich dziewcząt. W 2013 r. zorganizowano spotkania informacyjne z uczennicami oraz ich rodzicami, dystrybuowano materiały informacyjno edukacyjne. Przeprowadzono darmowe szczepienie dziewcząt. Programem objęto 111 uczennic i ok. 100 rodziców. 6. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych W 2013 r. rozpoczęto realizację projektu, dofinansowanego w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy. Projekt realizowany będzie do końca grudnia 2016 roku na terenie całej Polski. Głównym celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkohol. W 2013r. realizacja projektu odbywała się poprzez edukacyjną kampanię społeczną. 7. Dzień Otwarty Państwowej Inspekcji Sanitarnej Podczas Dnia Otwartego Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Międzyrzeczu zorganizowano punkt informacyjno edukacyjny, w którym udzielano informacji i porad na wybrane tematy związane z ochroną zdrowia, w tym na temat szczepień ochronnych, profilaktyki nowotworów, zapobiegania HIV/AIDS, HCV, chorób zawodowych, Strona 77