Raport TNS Polska dla
Spis treści 1 O badaniu 4 2 3 Aneks 13 Wyniki badania 7 2
Raport przygotowany został na zlecenie Ministerstwa Środowiska przez Zespół Badań Społecznych w TNS Polska. Projekt sfinansowany został ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 3
1 O badaniu
Informacje o badaniu Termin badania: 20 25 listopada 2015 roku. Informacje o i badaniu więcej lat. Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 13 mieszkańców Polski w wieku 15 Technika: wywiady bezpośrednie wspomagane komputerowo (CAPI). % Zasadniczo prezentowane na wykresach wyniki są przedstawione w wartościach procentowych (chyba że opis wykresu wskazuje coś innego). Udziały procentowe zaokrąglone są do liczb całkowitych. Oznacza to, że w niektórych przypadkach, tj. w pytaniach jednoodpowiedziowych, wyniki mogą nie sumować się do 0%. 5
Charakterystyka respondentów Płeć Wiek Wykształcenie 26 6 17 15 13 48 52 16 19 38 34 15 mężczyzna kobieta 15 19 lat 20 29 lat 30 39 lat podstawowe / gimnazjum zasadnicze zawodowe 40 49 lat 50 59 lat 60 lat i więcej średnie / pomaturalne licencjat / wyższe Dane w [%] N=13 6
2 Wyniki badania
Z czym przede wszystkim kojarzy się Panu(i) łowiectwo? Proszę wybrać do trzech skojarzeń. (możliwość wskazania max. 3 odpowiedzi) z niepotrzebnym zabijaniem dzikich zwierząt z drogim hobby z koniecznym regulowaniem liczebności zwierząt łownych z bogatą, polską tradycją z dokarmianiem zwierząt zimą z eliminacją ze środowiska osobników chorych ze zdobywaniem przez myśliwego pożywienia z jedną z metod czynnej ochrony zwierząt z gałęzią gospodarki krajowej z budowaniem prestiżu społecznego trudno powiedzieć 31 28 27 25 17 16 15 11 5 4 9 Dane w [%] N=13 Łowiectwo w pierwszej kolejności kojarzy się Polakom raczej negatywnie jako niepotrzebne zabijanie dzikich zwierząt (31%) czy drogie hobby (28%). Z drugiej strony, dla ok. jednej czwartej badanych łowiectwo to konieczne regulowanie liczebności zwierząt łownych (27%) czy też bogata, polska tradycja (25%). Pozostałe skojarzenia są wskazywane rzadziej, co pokazuje wykres z lewej strony. Co jedenasty respondent (9%) nie umie określić, jakie ma skojarzenia z łowiectwem. Większe trudności z udzieleniem konkretnej odpowiedzi mają mieszkańcy wsi i mniejszych miast (do 20 tys. ludności). Kobietom częściej niż mężczyznom łowiectwo kojarzy się z niepotrzebnym zabijaniem dzikich zwierząt (37% wobec 25%). Takie skojarzenia częściej mają również 20- i 30-latkowie niż osoby w wieku 60 i więcej lat. Z kolei dla mężczyzn łowiectwo to częściej niż dla kobiet bogata, polska tradycja (28% wobec 22%). Osoby z wykształceniem wyższym częściej niż z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym mówią o łowiectwie jako o koniecznym regulowaniu liczebności zwierząt łownych (35% wobec 22% i 25%). Mieszkańcom największych miast w Polsce (powyżej 500 tys. ludności) łowiectwo rzadziej niż pozostałym kojarzy się z drogim hobby (16% wobec 28% dla ogółu). Mieszkańcy regionów wschodniego, zachodniego i centralnego częściej niż południowego kojarzą łowiectwo z dokarmianiem zwierząt zimą. Osoby, które oceniają, że ich sytuacja materialna jest dobra częściej niż pozostali łączą łowiectwo z gałęzią gospodarki krajowej (% wobec 5% dla ogółu) czy też z budowaniem prestiżu społecznego (7% wobec 4% dla ogółu). 8
Skojarzenia osób akceptujących i nieakceptujących łowiectwa Z niepotrzebnym zabijaniem dzikich zwierząt Z drogim hobby Z koniecznym regulowaniem liczebności zwierząt łownych Z bogatą, polską tradycją Z dokarmianiem zwierząt zimą Z eliminacją ze środowiska osobników chorych Ze zdobywaniem przez myśliwego pożywienia Z jedną z metod czynnej ochrony zwierząt Z gałęzią gospodarki krajowej Z budowaniem prestiżu społecznego Trudno powiedzieć 15 17 12 7 6 4 3 4 12 9 5 9 16 27 28 23 23 35 40 54 Akceptuję łowiectwo Nie akceptuję łowiectwa Dane w [%] N=13 Odpowiedzi na pytanie o skojarzenia w dużej mierze różnicuje ogólne podejście do łowiectwa. Większość osób, które nie akceptują łowiectwa (54%), kojarzy je przede wszystkim z niepotrzebnym zabijaniem dzikich zwierząt. Dwukrotnie rzadziej wskazywanym skojarzeniem jest drogie hobby (28%). Z kolei osoby akceptujące łowiectwo kojarzą je przede wszystkim z koniecznym regulowaniem liczebności zwierząt łownych (40%), z bogatą, polską tradycją (35%) i w trzeciej kolejności z drogim hobby (28%). O tym ostatnim skojarzeniu wspomina taki sam odsetek osób jak wśród osób, które nie akceptują łowiectwa. 9
Czy ogólnie rzecz biorąc akceptuje Pan(i), czy też nie akceptuje odstrzału zwierząt łownych? (możliwość wskazania tylko jednej odpowiedzi) 50% akceptuje 40% nie akceptuje Połowa Polaków (50%) akceptuje odstrzał zwierząt łownych. Niewiele mniej liczna grupa jest jednak przeciwnego zdania dwie piąte Polaków (40%) nie akceptuje tej praktyki. Należy również zauważyć, że odsetek zdecydowanych przeciwników jest o 4 punkty procentowy większy niż odsetek osób deklarujących zdecydowaną akceptację (% wobec %). 40 26 Co dziesiąty Polak (%) nie ma na ten temat sprecyzowanej opinii. Częściej są to kobiety niż mężczyźni (12% wobec 8%), osoby, które oceniają swoją sytuację materialną jako złą niż ci, którzy oceniają ją jako dobrą (% wobec 6%) oraz mieszkańcy regionu centralnego niż pozostałych regionów (17% wobec % dla ogółu). zdecydowanie akceptuję raczej akceptuję raczej nie akceptuję zdecydowanie nie akceptuję trudno powiedzieć Dane w [%] N=13
Akceptacja lub brak akceptacji dla odstrzału zwierząt łownych a cechy społeczno-demograficzne Polaków mężczyzna kobieta 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat i więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe dobra średnia zła do 1500 zł 1501-2500 zł 2501-4000 zł wieś miasto do 20 tys. miasto 20 0 tys. miasto 0 500 tys. miasto 500 tys. + 41 59 44 41 47 53 58 51 48 52 48 50 ocena sytuacji materialnej 48 46 50 40 51 35 4001+ zł 5 wielkość miejscowości zamieszkania 57 32 11 30 56 56 52 34 45 3 34 55 11 północny wschodni zachodni centralny południowy 41 59 56 41 50 płeć wiek 48 wykształcenie 33 41 49 42 41 32 39 40 37 43 42 55 31 36 42 42 8 12 6 13 11 8 8 6 dochód gospodarstwa domowego 54 52 52 53 37 40 39 42 9 8 region akceptuje nie akceptuje trudno powiedzieć 3 8 17 7 Dane w [%] N=13 Kobiety częściej niż mężczyźni nie akceptują odstrzału zwierząt łownych (48% wobec 33%). Podobnie wśród 20-latków rzadziej można spotkać osoby, które akceptują taką praktykę (41% wobec 50% dla ogółu). Tym, co najbardziej różnicuje podejście Polaków do odstrzału zwierząt łownych, jest wielkość miejsca zamieszkania oraz region. Mieszkańcy najmniejszych (do 20 tys. ludności), dużych (0-500 tys. ludności) i największych miast (powyżej 500 tys. ludności) zdecydowanie częściej niż pozostali są przeciwni odstrzałom zwierząt łownych. Podobnie mieszkańcy regionów: północnego, centralnego i południowego w porównaniu do mieszkańców regionu wschodniego. Wykształcenie, ocena sytuacji materialnej, a także dochód gospodarstwa domowego nie różnicują w sposób znaczący postaw Polaków wobec odstrzału zwierząt łownych. 11
W jakich sytuacjach dopuszcza Pan(i) odstrzał zwierząt łownych? (możliwość wskazania wielu odpowiedzi)* występowanie epidemii chorób zakaźnych zwierząt 47 Osoby, które nie akceptują odstrzału zwierząt łownych, oraz te, które nie mają w tym temacie jednoznacznej opinii, zostały zapytane o to, w jakich sytuacjach dopuszczają mimo wszystko zastosowanie odstrzału. stwarzanie zagrożenia bezpieczeństwa obywateli niszczenie upraw rolnych stwarzanie zagrożeń komunikacyjnych 23 38 Najwyższy poziom przyzwolenia zyskał odstrzał w przypadku wystąpienia epidemii chorób zakaźnych zwierząt (47%). Nieco mniejszy odsetek osób dopuszcza odstrzał w sytuacjach zagrożenia dla bezpieczeństwa obywateli (38%). Dość wysoki poziom akceptacji odstrzał zwierząt łownych zyskuje w imię ochrony upraw rolnych (23%), choć należy zauważyć, że mieszkańcy największych miast w Polsce (powyżej 500 tys. ludności) rzadziej wyrażają tę opinię (%). Tę różnicę można tłumaczyć tym, że prawdopodobnie problem ten jest dla nich zbyt odległy. Pozostałe sytuacje, w których odstrzał byłby dopuszczany) są wskazywane zdecydowane rzadziej. niszczenie upraw leśnych niszczenie obiektów użyteczności publicznej 13 % zapytanych jest zdania, że odstrzał zwierzyny łownej powinien być bezwzględnie zabroniony. Ta grupa stanowi 7% ogółu społeczeństwa polskiego, czyli w przeliczeniu na populację: ponad 2 miliony ludzi. Rzadziej zdanie to podzielają 40-latkowie i osoby w wieku 60 i więcej lat. odstrzał zwierzyny łownej powinien być bezwzględnie zabroniony Co ósma osoba, która nie akceptuje odstrzału zwierząt łownych (12%) nie umie ustosunkować się do pytania, w jakich sytuacjach dopuściłaby tę praktykę. trudno powiedzieć 12 Dane w [%] N=509 Płeć i wykształcenie nie różnicują w sposób znaczący odpowiedzi respondentów w tym temacie. *Pytanie było zadawane tylko osobom, które na pytanie: Czy ogólnie rzecz biorąc akceptuje Pan(i), czy też nie akceptuje odstrzału zwierząt łownych? odpowiedziały: raczej nie akceptuję, zdecydowanie nie akceptuję, trudno powiedzieć. 12
3 Aneks
Nazwy regionów i województwa Regiony i województwa: północny pomorskie, zachodniopomorskie wschodni lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie zachodni kujawsko-pomorskie, lubuskie, wielkopolskie centralny łódzkie, mazowieckie, świętokrzyski południowy dolnośląskie, małopolskie, opolskie, śląskie
Informacje kontaktowe Dorota Kachaniak Research Executive Associate dorota.kachaniak@tnsglobal.com 22 598 97 99 Joanna Skrzyńska Account Manager joanna.skrzynska@tnsglobal.com 22 598 96 73 TNS Polska ul. Wspólna 56 00-687 Warszawa http://www.tnsglobal.pl 15