Wysokość zarobków. - informacja tajna czy jawna? sierpień Wysokość zarobków. TNS wrzesień 2013 K.061/13

Transkrypt

1 - informacja tajna czy jawna? sierpień 2013

2 Informacja o badaniu Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) przygotowuje projekt ustawy wprowadzającej jawność płac wśród wszystkich pracowników i pracodawców w Polsce. Czy Polacy chcieliby jawności wysokości wynagrodzeń w miejscach, w których pracują? A jak zapatrujemy się na jawność zarobków w instytucjach publicznych? Czy ogłoszenia w sprawie pracy także powinny zawierać informacje o proponowanych zarobkach? O opinię Polaków na ten temat zapytał TNS Polska. Termin badania: 2-7 sierpnia 2013 r. Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS Polska. 2

3 Podsumowanie! Zdecydowana większość Polaków (66%) uważa, że wysokość zarobków na poszczególnych stanowiskach powinna być jawna. Przeciwnego zdania jest prawie jedna czwarta z nas (23%). Co dziewiąty badany (11%) nie ma na ten temat jednoznacznego stanowiska. Osoby z wyższym wykształceniem częściej niż ogół badanych wypowiadają się przeciw jawności wysokości wynagrodzeń (32% wobec 23%). Mimo to wśród osób z wyższym wykształceniem badani opowiadający się za jawnością zarobków wciąż stanowią większość (56%).! Ponad trzy czwarte Polaków (77%) opowiada się za tym, by zarobki w instytucjach publicznych były jawne. Przeciwnych temu rozwiązaniu jest 16%, natomiast 7% nie ma na ten temat zdania.! Ośmiu na dziesięciu Polaków (%) jest zdania, że ogłoszenia w sprawie pracy powinny zawierać informacje o proponowanych zarobkach. 13% badanych jest temu przeciwna, a 7% nie ma na ten temat zdecydowanej opinii. Za jawnością proponowanych zarobków w ogłoszeniach o pracę opowiedzieli się jednogłośnie wszyscy przedstawiciele grup społecznozawodowych. 3

4 1 Tajność i jawność zarobków na poszczególnych stanowiskach

5 Czy ogólnie rzecz biorąc, Pana(i) zdaniem, zarobki na poszczególnych stanowiskach pracy powinny być jawne czy też objęte tajemnicą? Dane w [%] powinny być jawne mężczyzna kobieta powinny być objęte tajemnicą trudno powiedzieć lat lat lat lat lat 60 lat i więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat i wyższe Dane w [%] 11 kierownicy / specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gosp. domowe / nie pracuje emeryci / renciści uczniowie i studenci bezrobotni

6 Zarobki na poszczególnych stanowiskach tajne czy jawne? Zdecydowana większość Polaków (66%) uważa, że wysokość zarobków na poszczególnych stanowiskach powinna być jawna. Przeciwnego zdania jest prawie jedna czwarta z nas (23%). Co dziewiąty badany (11%) nie ma na ten temat jednoznacznego stanowiska. Najtrudniej w tej sprawie było wypowiedzieć się najmłodszym respondentom (15-19 lat) jedna czwarta z nich (24%) udzieliła odpowiedzi trudno powiedzieć. Poza tym wiek nie różnicuje badanych w kwestii stosunku do jawności wynagrodzeń w Polsce. Cechą różnicującą odpowiedzi okazał się natomiast poziom wykształcenia respondentów. Osoby z wyższym wykształceniem częściej niż ogół badanych wypowiadają się przeciwko jawności wysokości wynagrodzeń (32% wobec 23%). Mimo to wśród osób z wyższym wykształceniem badani opowiadający się za jawnością zarobków wciąż stanowią większość (56%). Z drugiej strony, wśród osób z wykształceniem podstawowym możemy zaobserwować najmniejszy odsetek zwolenników objęcia tajemnicą zarobków na poszczególnych stanowiskach pracy (15% wobec 23% ogółu). Pewne istotne różnice w deklarowanym stosunku do jawności wynagrodzeń można także zauważyć wśród przedstawicieli poszczególnych grup społeczno-zawodowych. Najbardziej wyróżniają się kierownicy i specjaliści, wśród których liczba zwolenników i przeciwników jawności wynagrodzeń jest w zasadzie taka sama (45% i 44%). Wśród emerytów i rencistów wyjątkowo liczną grupę stanowią zaś badani opowiadający się za tym, by wysokość zarobków w Polsce była jawna (73% wobec 66% ogółu). 6

7 2 Tajność i jawność zarobków w instytucjach publicznych

8 Czy ogólnie rzecz biorąc, Pana(i) zdaniem, zarobki w instytucjach publicznych powinny być jawne czy też objęte tajemnicą? Dane w [%] powinny być jawne mężczyzna kobieta powinny być objęte tajemnicą trudno powiedzieć lat lat lat lat lat 60 lat i więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat i wyższe Dane w [%] 7 16 kierownicy / specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gosp. domowe / nie pracuje emeryci / renciści uczniowie i studenci bezrobotni

9 Zarobki w instytucjach publicznych tajne czy jawne? Ponad trzy czwarte Polaków (77%) opowiada się za tym, by zarobki w instytucjach publicznych były jawne. Przeciwnych temu rozwiązaniu jest 16%, natomiast 7% nie ma na ten temat zdania. Ponownie, tak jak w przypadku pytania o jawność wynagrodzeń na poszczególnych stanowiskach pracy, największe trudności z wyrażeniem opinii mieli badani z grupy wiekowej lat jedna piąta z nich (21%) udzieliła odpowiedzi trudno powiedzieć. W kwestii jawności wynagrodzeń w instytucjach publicznych w Polsce badani są bardzo zgodni i nie różnicują ich w tym przypadku ani poziom wykształcenia, ani płeć czy wiek. W grupach społeczno-zawodowych kolejny raz wyróżnili się przedstawiciele kierowników i specjalistów. Wśród tej właśnie grupy udział zwolenników jawności wynagrodzeń jest o 9 punktów procentowych mniejszy niż wśród ogółu badanych (68% wobec 77%). W porównaniu do ogółu, więcej kierowników i specjalistów zadeklarowało też, że wysokość zarobków powinna być tajemnicą (24% wobec 16%). 9

10 3 Ogłoszenia o pracę a tajność i jawność proponowanych zarobków

11 Czy Pana(i) zdaniem ogłoszenia w sprawie pracy powinny czy też nie powinny zawierać informacji o proponowanych zarobkach? Dane w [%] powinny zawierać informację o zarobkach nie powinny zawierać informacji o zarobkach trudno powiedzieć mężczyzna kobieta lat lat lat lat lat 60 lat i więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat i wyższe Dane w [%] 7 13 kierownicy / specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gosp. domowe / nie pracuje emeryci / renciści uczniowie i studenci bezrobotni

12 Ogłoszenia o pracę a tajność i jawność proponowanych zarobków Ośmiu na dziesięciu Polaków (%) jest zdania, że ogłoszenia w sprawie pracy powinny zawierać informacje o proponowanych zarobkach. 13% badanych jest temu przeciwne, a 7% nie ma na ten temat konkretnej opinii. Za jawnością proponowanych zarobków w ogłoszeniach o pracę opowiedziała się jednogłośnie większość respondentów bez względu na płeć, wiek, poziom wykształcenia, a także przedstawiciele wszystkich grup społeczno-zawodowych. Szczególnie licznie zrobili to jednak emeryci i renciści (85% wobec % ogółu), a także kobiety pracujące w domu (91% wobec % ogółu). Przez ostatnie miesiące liczni eksperci wypowiadali się w sposób niejednokrotnie sceptyczny na temat powszechnego ujawnienia płac, podając argumenty odwołujące się do ludzkiej zawiści, ogólnej niechęci Polaków do tego pomysłu, czy też do sytuacji z czasów socjalizmu. Zwolennicy ustawy proponowanej przez OPZZ przekonywali natomiast, że taka jawność wynagrodzeń ucięłaby spekulacje oraz przyczyniłaby się m.in. do zrównania płac kobiet i mężczyzn. Sierpniowy sondaż pokazuje, że większość Polaków jest, mimo różnych obaw ekspertów, pozytywnie nastawiona do jawności wysokości zarobków na różnych stanowiskach pracy, a tym bardziej w instytucjach publicznych. Natomiast postulat jawności proponowanych zarobków w treści ogłoszeń w sprawie pracy spotkał się z jeszcze większym entuzjazmem niż dwa pozostałe pomysły. 12

13 Zespół badań społecznych OBOP w TNS Polska Urszula Krassowska Account Director Urszula.Krassowska@tnsglobal.com Marzena Ciesielska Research Executive Marzena.Ciesielska@tnsglobal.com Joanna Skrzyńska Senior Research Executive Joanna.Skrzynska@tnsglobal.com Monika Pałasz-Szczęsna Account Manager Monika.Palasz-Szczesna@tnsglobal.com Agata Zadrożna Account Manager Agata.Zadrozna@tnsglobal.com