Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie, udział społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o oceny oddziaływania na środowisko 1. Informacje ogólne.... 1 2. Ocena oddziaływania na środowisko wprowadzenie... 1 3. Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania na środowisko.... 2 3.1 Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko... 3 3.2 Przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko... 3 4. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Karta informacyjna... 5 5. Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach... 6 5.1 Informacje ogólne... 6 5.2 Wniosek o wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach... 7 5.3 Uzgodnienia i opinie w ramach postępwania w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach... 7 5.4 Wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach... 8 5.5 Przenoszenie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach na inny podmiot... 9 6. Ponowna ocena oddziaływania na środowisko.... 9 7. Ocena oddziaływania na obszar Natura 2000...10 8. Organy ochrony środowiska...11 9. Udział społeczeństwa w postępowaniach. Organizacje ekologiczne...12 1. Informacje ogólne. Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, ze zm.) ( Ustawa EIA ) jest aktem normatywnym regulującym przede wszystkim kwestie postępowania w zakresie ocen oddziaływania inwestycji na środowisko i udziału społeczeństwa w tych postępowaniach oraz kwestie udostępniania informacji o środowisku. W tej mierze Ustawa EIA zastąpiła ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. 2008, Nr 25, poz. 150, ze zm.). Ustawa EIA stanowi implementację prawa unijnego w zakresie ocen oddziaływania na środowisko, w szczególności dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 roku w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175/40 z dnia 5 lipca 1985 roku, ze zm.). Poniżej przedstawiamy, naszym zdaniem, najistotniejsze zagadnienia z punktu widzenia procesów inwestycyjnych, a dotyczące postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko. 2. Ocena oddziaływania na środowisko wprowadzenie. Ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadza się dla przedsięwzięć wymienionych przez Ustawę EIA (por. pkt 3 poniżej). Ocena oddziaływania przeprowadzana jest w ramach: (i) postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia ( Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach ), które przeprowadza się dla przedsięwzięć mogących
(ii) (iii) zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (por. pkt 3 poniżej); postępowania w sprawie wydania decyzji o: (a) pozwoleniu na budowę, (b) zatwierdzeniu projektu budowlanego, (c) pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, (d) pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, (e) zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, (f) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, (g) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych, jeżeli taką konieczność stwierdzi organ wydający Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach lub jeżeli zostanie stwierdzona konieczność przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania przez organ wydający w/w decyzje (por. pkt 6 poniżej); postępowania w sprawie wydania decyzji administracyjnych wymaganych do realizacji przedsięwzięć innych niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, a mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na ten obszar. Ocena oddziaływania na środowisko odbywa się w ramach w/w postępowań. Ich wszczęcie następuje na wniosek podmiotu zainteresowanego, który jest obowiązany do przedłożenia razem z wnioskiem stosownej dokumentacji zawierającej opis zasadniczych elementów planowanego przedsięwzięcia. Do takiej dokumentacji zalicza się m.in. raport oddziaływania na środowisko ( Raport ), którego sporządzenie jest obligatoryjne dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, oraz karta informacyjna ( Karta Informacyjna ), którą sporządza się co do zasady dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (odnośnie raportu i karty informacyjnej - por. pkt 4 poniżej). W toku oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko analizuje się bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na: (a) środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi, (b) dobra materialne, (c) zabytki, (d) wzajemne oddziaływanie czynników wymienionych w pkt (a) (c), oraz (e) dostępność do złóż kopalin; możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; oraz wymagany zakres monitoringu. W przypadku oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 analizuje się oddziaływanie przedsięwzięć na obszary Natura 2000, biorąc pod uwagę także skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami. 3. Przedsięwzięcia wymagające oceny oddziaływania na środowisko. Przedsięwzięciami wymagającymi przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko są, zgodnie z Ustawą EIA, przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny zostanie
stwierdzony przez organ ochrony środowiska właściwy do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach. Ponadto realizacja pozostałych przedsięwzięć (tj. takich, które nie są zaliczane do mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko) wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, jeżeli przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na taki obszar, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru i obowiązek przeprowadzenia postępowania zostanie stwierdzony przez organ ochrony środowiska. Klasyfikacja rodzajów przedsięwzięć pod kątem ich oddziaływania na środowisko zawarta jest w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397, ze zm.) ( Rozporządzenie EIA ). 3.1 Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko Rozporządzenie EIA wymienia 51 przedsięwzięcia zaliczone do kategorii mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, w tym m.in.: (i) instalacje do wytwarzania podstawowych produktów farmaceutycznych z zastosowaniem procesów chemicznych lub biologicznych; (ii) elektrownie konwencjonalne, elektrociepłownie lub inne instalacje do spalania paliwa w celu wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej, o mocy nie niższej niż 300 MW rozumianej jako ilość energii wprowadzonej w paliwie do instalacji w jednostce czasu przy ich nominalnym obciążeniu; (iii) instalacje wykorzystujące do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru o łącznej mocy nominalnej elektrowni nie mniejszej niż 100 MW lokalizowane na lądzie lub na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej; (iv) instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym składowiska odpadów niebezpiecznych oraz miejsca retencji powierzchniowej odpadów niebezpiecznych; (v) stacje demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także zakłady przetwarzania odpadów powstałych z tych pojazdów; (vi) lotniska o podstawowej długości drogi startowej nie mniejszej niż 2.100 m. Jeżeli więc dane przedsięwzięcie jest kwalifikowane jako mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, wymagane jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, co najmniej w ramach postępowania o wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach (może być wymóg przeprowadzenia ponownej oceny). 3.2 Przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko Rozporządzenie EIA wymienia 107 rodzajów przedsięwzięć zaliczonych do mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, m.in:
(i) elektrownie konwencjonalne, elektrociepłownie lub inne instalacje do spalania paliw w celu wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej (inne niż zakwalifikowane do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko por. pkt 2.2(ii) powyżej) o mocy cieplnej rozumianej jako ilość energii wprowadzonej w paliwie do instalacji w jednostce czasu przy ich nominalnym obciążeniu, nie niższej niż 25 MW, a przy stosowaniu paliwa stałego nie niższej niż 10 MW; przy czym przez paliwo rozumie się paliwo w rozumieniu przepisów o standardach emisyjnych z instalacji;; (ii) instalacje wykorzystujące siłę wiatru do produkcji energii elektrycznej (inne niż zakwalifikowane do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko por. pkt 3.1 (iii) powyżej) lokalizowane na obszarach objętych niektórymi formami przyrody (tj. parkami narodowymi, rezerwatami przyrody, parkami krajobrazowymi, obszarami chronionego krajobrazu, obszarami Natura 2000, użytkami ekologicznymi, zespołami przyrodniczokrajobrazowymi), o całkowitej wysokości nie niższej niż 30 m o mocy niższej niż 100 MW; (iii) instalacje do produkcji lub montowania pojazdów, sprzętu mechanicznego lub produkcji silników, przy czym za sprzęt mechaniczny uznaje się urządzenia inne niż pojazdy wyposażone w silnik; (iv) zabudowa przemysłowa lub magazynowa wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż: (a) 0,5 ha na obszarach objętych niektórymi formami przyrody (por. pkt 3.2 (ii) powyżej) lub w otulinach parków narodowych, rezerwatów przyrody lub parków krajobrazowych, (b) 1 ha na pozostałych obszarach; (v) lotniska o podstawowej długości drogi startowej mniejszej niż 2.100 m lub lądowiska z wyłączeniem lądowisk centrów urazowych przeznaczonych wyłącznie dla śmigłowców ratunkowych; (vi) instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów innych niż wskazane dla instalacji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej, a także miejsca retencji powierzchniowej odpadów oraz rekultywacja składowisk odpadów. Jeżeli dane przedsięwzięcie kwalifikowane jest jako mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania stwierdza organ właściwy do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach w drodze postanowienia. W postanowieniu organ określa również zakres Raportu. Na postanowienie stwierdzające konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przysługuje zażalenie.
4. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Karta informacyjna. Raport musi być sporządzony obligatoryjnie dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, natomiast dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko po stwierdzeniu obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przez właściwy organ (por. pkt 3 powyżej). Raport musi być sporządzony także w przypadku konieczności przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania (por. pkt 6 poniżej) oraz w przypadku konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o której mowa w pkt 7 poniżej. Raport powinien zawierać między innymi: (a) opis planowanego przedsięwzięcia (charakterystyka całego przedsięwzięcia, główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych, przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń); (b) opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania; (c) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych; (d) opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia; (e) opis analizowanych wariantów (w tym: wariantu proponowanego przez wnioskodawcę, racjonalnego wariantu alternatywnego, wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru); (f) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania; oraz (g) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w Raporcie, w odniesieniu do każdego jego elementu. W Raporcie powinny znaleźć się informacje dotyczące analizowanych przez wnioskodawcę wariantów w kontekście ich oddziaływania na obszar Natura 2000 oraz jego integralność. Jeżeli planowane przedsięwzięcie będzie związane z użyciem instalacji objętej obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego, Raport powinien zawierać także porównanie proponowanej techniki z najlepszymi dostępnymi technikami (BAT). Raport powinien uwzględniać oddziaływanie przedsięwzięcia na etapach realizacji, eksploatacji lub użytkowania oraz likwidacji. W niektórych przypadkach zakres Raportu bywa ustalany przez organ ochrony środowiska. Następuje to np. w postanowieniu stwierdzającym konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (por. pkt 3 powyżej) oraz w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w przypadku, gdy wnioskodawca, składając wniosek o wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach, zwróci się do organu o wyznaczenie zakresu Raportu (w takim przypadku zamiast Raportu we wniosku wszczynającym postępowanie w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach załącza się Kartę Informacyjną). Określenie zakresu Raportu powinno być dokonane przez organ ochrony środowiska w ciągu 30 dni od daty wszczęcia postępowania w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach. Kartę Informacyjną przedkłada się w przypadkach, kiedy nie jest wymagane sporządzenie Raportu. Jest to dokument zawierający podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu. W związku z tym załącza się go do wniosku o wydanie
Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Karta Informacyjna będzie podstawowym dokumentem obejmującym dane przedsięwzięcia w przypadku braku stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla tego typu przedsięwzięć. Raport i Kartę Informacyjną przygotowuje się co najmniej w trzech egzemplarzach, wraz z zapisem w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych. Wynika to z konieczności przedłożenia takiej ilości kopii dokumentów do wniosku o wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach. 5. Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach. 5.1 Informacje ogólne Uzyskania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach wymagają przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem między innymi: (i) decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części; (ii) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; (iii) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych; oraz (iv) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej; (v) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady; oraz (vi) decyzji o lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012. Ponadto wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Uzyskanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach jest konieczne ze względu na fakt, iż należy ją załączyć do wniosku o wydanie w/w decyzji. Złożenie takiego wniosku powinno nastąpić w przeciągu 4 lat od momentu, w którym Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach stała się ostateczna. Jeżeli inwestor przed upływem ww. okresu otrzyma od organu, który wydał Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach stanowisko, że realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w tej decyzji, złożenie wniosku o ww. decyzje może nastąpić w terminie 6 lat od dnia, w którym Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach stała się ostateczna. Jeżeli dla danego przedsięwzięcia wymagane jest uzyskanie kilku rodzajów decyzji, wymagających uprzedniego uzyskania Decyzji o Środowiskowych
Uwarunkowaniach lub gdy wnioskodawca uzyskuje odrębnie decyzje dla poszczególnych etapów realizacji przedsięwzięcia, organ ochrony środowiska wydaje jedną Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach. 5.2 Wniosek o wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach Postępowanie w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach wydaje się na wniosek podmiotu planującego realizację przedsięwzięcia. Do wniosku należy załączyć między innymi: (i) dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko Raport, a w przypadku gdy wnioskodawca wystąpił o ustalenie zakresu Raportu (por. pkt 4 powyżej) Kartę Informacyjną; (ii) dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać Kartę Informacyjną; (iii) poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; (iv) dla przedsięwzięć związanych z wydobyciem kopalin mapę sytuacyjnowysokościową obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; (v) dla przedsięwzięć, dla których organem prowadzącym postępowanie jest regionalny dyrektor ochrony środowiska wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli został uchwalony albo informację o jego braku; oraz (vi) wypis z ewidencji gruntów obejmujący przewidywany teren i obszar, na którym będzie realizowane i na który oddziaływać będzie przedsięwzięcie. 5.3 Uzgodnienia i opinie w ramach postępwania w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach Organ prowadzący postępowanie w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach, w przypadku przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko: (i) uzgadnia 1 warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska (w przypadku gdy regionalny dyrektor ochrony środowiska nie jest organem prowadzącym postępowanie) i w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim, z dyrektorem urzędu morskiego; 1 Uzgodnienia wiążą organ wydający Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach.
(ii) zasięga opinii 2 organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej dla niektórych rodzajów przedsięwzięć, np. dla przedsięwzięcia wymagającego pozwolenia na budowę itp. Uzgodnienia i wydanie opinii nie powinny trwać dłużej niż 30 dni od otrzymania przez organ uzgadniający i organ opiniujący dokumentacji przedsięwzięcia. 5.4 Wydanie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach Po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko właściwy organ wydaje Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach, biorąc po uwagę: (a) wyniki uzgodnień i opinii powołanych do tego organów; (b) Raport; (c) wyniki postępowania z udziałem społeczeństwa; (d) wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone. Jeżeli z oceny oddziaływania wynika, że przedsięwzięcie powinno zostać zrealizowane w wariancie innym niż zaproponowany przez wnioskodawcę, organ właściwy do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach, za zgodą wnioskodawcy, wskazuje ten wariant jako dopuszczony do realizacji. W wypadku nie uzyskania zgody wnioskodawcy organ odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia. Jeżeli z oceny oddziaływania wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, chyba że zachodzą przesłanki wynikające z ustawy o ochronie przyrody, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa dopuszczające realizację tego przedsięwzięcia oraz dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (por. pkt 7 poniżej). Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach określa lub może określać między innymi: (i) rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia; (ii) warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia; (iii) wymagania dotyczące ochrony środowiska; (iv) konieczność wykonania kompensacji przyrodniczych; (v) zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania na środowisko; (vi) obowiązek przedstawienia analizy porealizacyjnej; (vii) konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o których była mowa powyżej (por. pkt 2.2(ii) powyżej). 2 Opinia nie jest wiążąca dla organu wydającego Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach.
Decyzja o Środowiskowych Uwarunkowaniach może przewidywać obowiązek przeprowadzenia analizy porealizacyjnej. W jej ramach dokonuje się porównania ustaleń zawartych w Raporcie i Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach z rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko i działaniami podjętymi dla jego ograniczenia. W przypadku, gdy w postępowaniu w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach nie została przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko, organ w Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach stwierdza brak potrzeby przeprowadzenia oceny. W takiej sytuacji charakterystyka przedsięwzięcia i Karta Informacyjna jest załącznikiem do Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach. 5.5 Przenoszenie Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach na inny podmiot Od dnia 20 lipca 2010 roku organ właściwy do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on warunki zawarte w tej decyzji. 6. Ponowna ocena oddziaływania na środowisko. Ocenę oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o których była mowa powyżej (por. pkt 2(ii) powyżej) ( Decyzja Budowlana ), przeprowadza się także na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia złożony do organu właściwego do wydania Decyzji Budowlanej albo gdy organ właściwy do wydania Decyzji Budowlanej stwierdzi, że we wniosku o jej wydanie zostały dokonane zmiany w stosunku do wymagań określonych w Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach. W przypadku wniosku podmiotu zainteresowanego o przeprowadzenie ponownej oceny, do wniosku powinien zostać dołączony Raport. W przypadku stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia powtórnej oceny przez organ wydający Decyzję Budowlaną, określony zostaje także zakres Raportu. Postępowanie w sprawie wydania Decyzji Budowlanej jest zawieszane do momentu zakończenia oceny oddziaływania na środowisko. Następnie następuje faza uzgodnień. Organ wydający Decyzję Budowlaną zwraca się o ich dokonanie do regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Po przeprowadzeniu oceny oddziaływania regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia ( Postanowienie Uzgadniające ) nie później niż w ciągu 45 dni od dnia otrzymania stosownej dokumentacji. Po wydaniu Postanowienia Uzgadniającego organ właściwy wydaje Decyzję Budowlaną uwzględniając warunki realizacji przedsięwzięcia określone w Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach i w Postanowieniu Uzgadniającym, która kończy postępowanie.
7. Ocena oddziaływania na obszar Natura 2000. Ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadza się także w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia (dalej nazywana umownie Decyzją Inwestycyjną ), innego niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony. W przypadku takich przedsięwzięć organ jest obowiązany rozważyć, przed wydaniem Decyzji Inwestycyjnej, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Ustawa EIA podaje przykładowy katalog rodzajów Decyzji Inwestycyjnych, które wymagają rozważenia potencjalnego oddziaływania na obszar Natura 2000. Są to w szczególności: (i) wszystkie decyzje wymagające uzyskania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach; (ii) (iii) koncesje wydawane na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze; pozwolenia wodnoprawne; (iv) (v) zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów; pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich. Jeżeli organ właściwy do wydania Decyzji Inwestycyjnych uzna, że przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, zobowiązuje podmiot planujący realizację przedsięwzięcia do przedłożenia regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska stosownej dokumentacji, w tym m.in. wniosku o wydanie Decyzji Inwestycyjnej 2000 oraz Karty Informacyjnej. Regionalny dyrektor ochrony środowiska po otrzymaniu dokumentacji stwierdza obowiązek bądź brak obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Jeżeli obowiązek taki zaistnieje, wnioskodawca jest zobowiązany do przedłożenia Raportu, którego zakres zostaje określony w postanowieniu regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny wydaje się w ciągu 14 dni od dnia otrzymania dokumentacji, o której była mowa powyżej. Ocenę oddziaływania przeprowadza regionalny dyrektor ochrony środowiska. Zwieńczeniem postępowania jest wydanie postanowienia w przedmiocie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia. Uzgodnienie warunków następuje, gdy ocena oddziaływania: (i) wykaże brak znaczącego negatywnego oddziaływania na obszar Natura 2000; lub (ii) wykaże, że przedsięwzięcie może co prawda znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 ale zachodzą jednocześnie przesłanki umożliwiające realizację przedsięwzięcia a wynikające z ustawy o ochronie przyrody, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa dopuszczające realizację tego przedsięwzięcia oraz dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (realizacja przedsięwzięcia mogącego
znacząco negatywnie oddziaływać na cele obszaru Natura 2000 jest możliwa, jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i, wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu lub działań, mogących znacząco negatywnie oddziaływać na cele obszaru Natura 2000 lub obszary znajdujące się na liście proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej, niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania obszarów Natura 2000; gdy znaczące negatywne oddziaływanie dotyczy siedlisk i gatunków priorytetowych, zezwolenie może zostać udzielone wyłącznie w celu ochrony zdrowia i życia ludzi, zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego, wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej art. 34 ustawy o ochronie przyrody). Brak uzgodnienia warunków może nastąpić, jeżeli ocena oddziaływania wykaże, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie zachodzą przesłanki z ustawy o ochronie przyrody. Postanowienie uzgadniające warunki realizacji przedsięwzięcia powinno zostać wydane w terminie 45 dni od dnia otrzymania przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska Raportu. Po uzyskaniu postanowienia uzgadniającego warunki realizacji przedsięwzięcia właściwy organ wydaje Decyzję Inwestycyjną, która kończy postępowanie. 8. Organy ochrony środowiska Poniżej przedstawiamy najistotniejsze, w naszej opinii, regulacje dotyczące właściwości organów ochrony środowiska, w postępowaniach z zakresu oceny oddziaływania na środowisko. Organem właściwym do wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach w większości przypadków jest wójt, burmistrz, prezydent miasta, natomiast w pozostałych przypadkach organami właściwymi są: (i) regionalny dyrektor ochrony środowiska w przypadku między innymi (a) dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, sztucznych zbiorników wodnych będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko; (b) przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, (c) przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich; (d) zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny; (regionalny dyrektor ochrony środowiska jest także organem uzgadniającym warunki realizacji przedsięwzięcia przy ponownej ocenie oddziaływania na środowisko por. pkt 6 powyżej, oraz w przypadku oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 por. pkt 7 powyżej)
(ii) (iii) starosta w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów; dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek rolny. 9. Udział społeczeństwa w postępowaniach. Organizacje ekologiczne. Zgodnie z Ustawą EIA każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. Takimi postępowaniami są: (i) postępowanie w sprawie wydania Decyzji o Środowiskowych Uwarunkowaniach; (ii) (iii) postępowanie w sprawie wydania decyzji o: (a) pozwoleniu na budowę, (b) zatwierdzeniu projektu budowlanego, (c) pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, (d) pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, (e) zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, (f) decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, (g) decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 roku o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych, jeżeli taką konieczność stwierdzi organ wydający Decyzję o Środowiskowych Uwarunkowaniach lub jeżeli zostanie stwierdzona konieczność przeprowadzenia ponownej oceny oddziaływania przez organ wydający w/w decyzje (por. pkt 6 powyżej); postępowanie w sprawie wydania decyzji administracyjnych wymaganych do realizacji przedsięwzięć innych niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony, a mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na ten obszar. Przed wydaniem i zmianą decyzji wymagającej udziału społeczeństwa organ właściwy do wydania decyzji, bez zbędnej zwłoki, podaje do publicznej wiadomości niezbędne informacje, w tym o: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) przystąpieniu do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; wszczęciu postępowania; przedmiocie decyzji, która ma być wydana; organie właściwym do wydania decyzji oraz organach właściwych do wydania opinii i dokonania uzgodnień; możliwościach zapoznania się z dokumentacją oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu; możliwości składania uwag i wniosków, (vii) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie 21- dniowy termin ich składania;
(viii) (ix) (x) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków. terminie i miejscu rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, jeżeli ma być przeprowadzona, postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone. Społeczeństwo może składać w toku postępowania skargi i wnioski. Może tego dokonywać w formie pisemnej, ustnie do protokołu lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym. Uwagi i wnioski zgłoszone po terminie (21-dniowym) pozostawia się bez rozpoznania. Organ prowadzący postępowanie rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w terminie i w uzasadnieniu decyzji podaje informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Ustawa EIA przyznaje szerokie uprawnienia tzw. organizacjom ekologicznym. Organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony. Ponadto organizacjom ekologicznym służy prawo wniesienia odwołania od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu (w takim przypadku wniesienie odwołania jest równoznaczne z przystąpieniem do postępowania; w postępowaniu odwoławczym organizacja uczestniczy na prawach strony). Zakres uprawnień organizacji ekologicznych jest jeszcze rozszerzony o możliwość złożenia skargi do sądu administracyjnego, wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, a także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu.