Lekcja 2: Co może Prezydent? Cele lekcji w języku ucznia/uczennicy i kryteria sukcesu CEL 1. Określę, czym jest system parlamentarnogabinetowy. 2. Wyjaśnię, jaką rolę sprawuje w polskim systemie politycznym prezydent; 3. Określę, kto wybiera prezydenta i jakie są jego główne uprawnienia. Wiem, jak przebiega złożenie urzędu przez Prezydenta. ODPOWIADAJĄCE CELOWI KRYTERIUM Potrafię podać ogólny schemat działania systemu parlamentarno-gabinetowego oraz wiem, że funkcjonuje on w Polsce. Wskazuję elementy systemu prezydenckiego w polskim systemie politycznym. Wiem, jak Konstytucja normuje funkcję Prezydenta w polskim systemie politycznym. Wypowiadam się na temat jej doniosłości i wagi. Potrafię wskazać uprawnienia Prezydenta RP na podstawie Konstytucji. Wiem jak wygląda procedura wyboru oraz złożenia urzędu. Podstawa programowa gimnazjum - wiedza o społeczeństwie 1.2 Uczeń/uczennica wymienia i stosuje podstawowe sposoby podejmowania wspólnych decyzji; 2.2 Uczeń/uczennica wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania; 4.3 Uczeń/uczennica przedstawia cechy dobrego obywatela; 5.4 Uczeń/uczennica wyjaśnia, podając przykłady, jak obywatele mogą wpływać na decyzje władz na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i światowym; 7.1 Uczeń/uczennica przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach. Podstawa programowa liceum - wiedza o społeczeństwie 14.1. uczeń/uczennica wskazuje najważniejsze zadania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego przekazu informacje o działaniach urzędującego prezydenta; 15.5 Uczeń/uczennica wyjaśnia, jak są przeprowadzane i jaką rolę odgrywają wybory we współczesnej demokracji; 21.1 uczeń/uczennica wyjaśnia, jaką rolę we współczesnych państwach może pełnić głowa państwa; podaje przykłady urzędujących głów państw (monarchów i prezydentów); 25.1 określa główne kompetencje prezydenta w relacjach z parlamentem, rządem, władzą sądowniczą, a także sposób sprawowania władzy w zakresie bezpieczeństwa państwa i polityki zagranicznej; Podstawa programowa ma charakter kumulatywny, a zatem zapisy z PP dla gimnazjów obowiązują w liceum bez konieczności powtarzania zapisu w PP.
Przebieg zajęć Wprowadzenie, zadanie pytania wprowadzającego w tematykę, przedstawienie celów (5 min) Zapytaj uczniów, czy zawsze w Polsce głową państwa był prezydent. Poproś, aby przypomnieli sobie, jak się nazywał i kiedy sprawował władzę pierwszy polski prezydent. Czy słyszeli w ogólnopolskich mediach o zadaniach Prezydenta? Celami szczegółowymi naszych zajęć są... [Tu nauczyciel podaje cele z tabeli zamieszczonej na początku scenariusza.] Zadanie 1. (10 min) Poleć przeczytanie tekstu Pierwszy obywatel Rzeczypospolitej oraz Najważniejsze kompetencje prezydenta (w załączniku nr 1). Zaproponuj, żeby każdy wyobraził sobie, że ubiega się o stanowisko doradcy nowo wybranego prezydenta RP. Warunkiem niezbędnym jest rozwiązanie testu nr 1 Prawda czy fałsz? uczniowie stawiają znak + obok zdań prawdziwych, a obok zdań fałszywych. Każdy z uczniów zapisuje odpowiedzi na kartce. Podaj właściwe rozwiązania i poproś uczniów, by sobie nawzajem (w ławkach) sprawdzili swoje odpowiedzi. Zadanie 2. (20 min) Zaproponuj uczniom, żeby wyobrazili sobie, że ich klasa to Kancelaria Prezydenta RP. Zadaniem jej pracowników jest pilne przygotowanie dokumentów, które wiążą się z najważniejszymi kompetencjami polskiego prezydenta. Uczniowie w parach przygotowują akt urzędowy, który odpowiada uprawnieniu widniejącym na karteczkach (załącznik 2). Pary uczniowskie losują jedną karteczkę i odkładają ją z powrotem, tak aby mogły się powtarzać. Potem prezentują swoją pracę całej klasie, spisując kompetencje Prezydenta na tablicy. W załączniku nr 3 do scenariusza uczniowie znajdą wzór pisma nadającego obywatelstwo polskie. Uczniowie mogą starannie wykonane akty urzędowe umieścić w klasowej gazetce. Przypomnij, że choć lista uprawnień Prezydenta RP jest bardzo długa, to wiele z nich ma charakter jedynie formalny prezydent jedynie realizuje decyzje podjęte przez inne organy władzy, np. ratyfikuje umowy międzynarodowe za zgodą parlamentu, odwołuje i powołuje ministrów na wniosek premiera. Zadanie 3. (10 min) Poproś, aby uczniowie ocenili przez podniesienie ręki, czy urząd prezydenta w Polsce jest ważny z perspektywy zarządzania państwem (przy czym uczniowie powinni uzasadnić swój pogląd). Wyjaśnij, że Polsce funkcjonuje system parlamentarno-gabinetowy, nie prezydencki, a Konstytucja z 1997 r. precyzyjnie określa kompetencje instytucji Prezydenta, Parlamentu i rządu. Poinformuj uczniów, że czasem w ogólnopolskich mediach słyszymy o napięciach i sporach kompetencyjnych między prezydentem, rządami i parlamentem. Podkreśl rolę konstytucyjną Prezydenta.
Załącznik 1. źródło: KOSS. PODRĘCZNIK I ĆWICZENIA ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ. CZĘŚĆ 2 - praca zbiorowa pod redakcją Alicji Pacewicz i Tomasza Merty.
Załącznik 2. Prezydent mianuje ambasadora na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia. Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski biorąc pod uwagę stanowiska sądu orzekającego w sprawie, opinie administracji zakładów karnych oraz wnioski Prokuratora Generalnego. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, powołuje osoby do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Obrony Narodowej nadaje stopnie generalskie oficerom Wojska Polskiego. Prezydent powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz prezesów Sądu Najwyższego; Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego. X
Załącznik 2.
źródło: KOSS. PODRĘCZNIK I ĆWICZENIA ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ. CZĘŚĆ 2 - praca zbiorowa pod redakcją Alicji Pacewicz i Tomasza Merty.