Literka.pl Adaptacja roślin do środowiska wodnego Data dodania: 2006-06-07 09:30:00 Oto przykład lekcji przeprowadzonej w terenie lublekcjipowtórzeniowej. Zajęcia na świeżym powietrzu są lepiej odbierane izapamiętywane przez uczniów. W trakcie zajęć w terenie nauczyciel poszerza obszar edukacyjny. Mottem takiej lekcji może byc cytat:"powiedz mi a zapomnę, pokaz mi a będę pamiętał, zaangażuj mnie a będęrozumiał" Konspekt lekcji biologii Temat: Adaptacja roślin do środowiska wodnego Treści lekcji: Poziom wiadomości: 1. Zapamiętywanie wiadomości nazywa strefy występujące w środowisku wodnym wymienia gatunki roślin charakterystyczne dla poszczególnych stref środowiska wodnego podaje przykłady adaptacji roślin do środowiska wodnego wymienia formy przystosowanie do życia roślin w wodzie wymienia cechy budowy morfologicznej liści roślin pływających definiuje pojęcie heterofilii, czyli różnolistności B. Zrozumienie wiadomości rozróżnia rośliny przybrzeżne, rośliny o pływających liściach, rośliny zanurzone oraz wyjaśnia, w jaki sposób przystosowały się do środowiska wodnego wyjaśnia znaczenie budowy anatomicznej rośli wodnych wyjaśnia zanik systemu korzeniowego u roślin wolnopływających wyjaśnia znaczenie przestrzeni międzykomórkowych we wszystkich częściach roślin
wodnych Poziom umiejętności: C. Stosowanie sytuacji w sytuacjach typowych porównuje wybrane gatunki roślin wodnych porównuje sposoby rozmnażania roślin wodnych określa współzależność między budowa i funkcja rośliny a środowiskiem wodnym wskazuje i interpretuje zależności między roślinami w środowisku wodnym D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych: dopasowuje wskazaną roślinę do właściwej strefy roślinności na podstawie opisu wskazuje odpowiednią roślinę wodną przewiduje negatywne skutki ingerencji człowieka w życie środowiska wodnego przewiduje jak zachowa się roślina po wyjęciu z wody (pędy w wodzie elastyczne, po wyjęciu zwisają bezwładnie) W zakresie uzyskanych kompetencji: uczeń efektywnie współdziała w grupie prawidłowo komunikuje się wyszukuje i porządkuje informacje Strategie: problemowa obserwacyjna asocjacyjna Metody pracy: obserwacja roślin wodnych w naturalnym środowisku (wycieczka, film)
praca z tekstem praca w grupach gra dydaktyczna karty pracy analiza plansz i kolorowych ilustracji obserwacja żywych roślin wodnych (pałka wodna, kłącza, trzciny) Środki dydaktyczne: karty pracy naturalne okazy roślin wodnych (pałka wodna) plansze z roślinami kolorowe ilustracje klucz do oznaczania roślin wodnych Przebieg zajęć: Faza wprowadzająca: 1. Sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu. Nawiązanie do tematu w oparciu o wycieczkę w ramach kółka ekologicznego oraz filmu o roślinach wodnych. 1. Poinformowanie uczniów o celach lekcji, metodach pracy. 2. Podział uczniów na trzy grupy: I grupa rośliny przybrzeżne II grupa rośliny o pływających liściach III grupa rośliny zanurzone 1. Zapoznanie uczniów z kartami pracy i kluczem do oznaczania roślin wodnych.
2. Podkreślenie faktu, że rośliny wodne grupują się we właściwych dla siebie strefach. Faza realizacyjna: 1. Realizacja poleceń według kart pracy. Uczniowie koncentrują się na adaptacji roślin do środowiska wodnego. 2. Uczniowie reprezentujący grupę pierwszą przedstawiają wyniki obserwacji i wnioski, pozostali uczniowie uzupełniają odpowiedzi: a)w trakcie omawiania roślin przybrzeżnych uczniowie zwracają uwagę naich sztywne, długie i masywne liście (trzcina pospolita, pałka wodna). b) Wyjaśniają rolę kłączy, prezentują zebrane kwiatostany. c) Wyjaśniają znaczenie pustej łodygi trzciny oraz zjawisko wiatrosiewności. 1. Grupa druga omawiając rośliny o pływających liściach zwraca uwagę na: a) Liście odporne na falowanie wody, przystosowane do unoszenia się na powierzchni wody. b) Maleńki korzenie rzęsy, które nie sięgają dna i są zanurzone w wodzie. c) Grube rozgałęzione, rozrastające się w podłożu kłącze grzybieni. d) Wewnętrzna strona liści pływających ma budowę typową dla liści roślin wodnych a zewnętrzna dla liści roślin lądowych. e)górna powierzchnia liści zabezpieczona jest wydzieliną woskową. Spodniastrona liścia jest pokryta śluzowatym nalotem. Żyją po tej stronieliścia mikroskopijne glony i zwierzęta, jak ślimaki, larwy owadów. f)cechą adaptacyjną wszystkich roślin o liściach pływających jestwystępowanie aparatów szparkowych na górnej stronie blaszek liściowych.liście unoszące się na wodzie są na ogół szerokie, przez co zwiększasię powierzchnia dostępna dla światła. 1. Grupa trzecia podczas omawiania roślin podwodnych zwraca uwagę na: a) Wiotkie, długie łodygi odporne na falowanie wody. b)wnioskują, że duża liczba liści składa się na dużą powierzchnię, copozwala roślinie wykorzystać większą ilość promieni, których niewieledociera na głębię. c) Rośliny zanurzone w wodzie mogąpobierać substancje pokarmowe całą swoją powierzchnią, wobec czego rolakorzeni sprowadza się tylko do przytwierdzania rośliny do
dna. Są itakie rośliny, które utraciły korzenie, jak np. rogatek sztywny. d) Rośliny te cechuje giętkość, wiotkość, zdolność zawisania w wodzie (moczarka) Karta pracy Grupa pierwsza Strefa roślinności stawu Gatunki roślin Przystosowanie roślin Rośliny przybrzeżne Trzcina pospolita Pałka wodna Tatarak zwyczajny Liście,twarde, ostre i długie, kwiatostan w postaci wiechy, źdźbła grube,sztywne i wysokie, występuje podziemne kłącze. Pusta łodyga zapewniaprzeciwstawianie się falom i wiatrowi. Łodygaobła, prosto wzniesiona, liście bardzo długie, kwiaty zebrane wkolbowate kwiatostany. Dobrze rozwinięte kłącze, które umożliwiaprzytwierdzenie się rośliny do podłoża. Kłącze grube, mocno rozgałęzione, liście faliste, równolegle unerwione, długie do jednego metra. Karta pracy Grupa druga Strefa roślinności stawu Gatunki roślin Przystosowanie roślin
Rośliny o pływających liściach Grzybień biały Rzęsa wodna Grążel żółty Liścieduże, sercowate, pływające, kwiaty duże białej barwy, długie kłączepłożące się w mule. Górna powierzchnia liści zabezpieczona jest odzamoknięcia wydzieliną woskową. Oddycha i asymiluje dwutlenek węglaprzez szparki znajdujące się na górnej stronie. Spodnia strona liściapokryta jest śluzowatym nalotem. Liście soczewkowate, tworzące zielony dywan, widoczne, luźno zwisające korzonki. Liście pływające po powierzchni wody, skórzaste, płożące się w mule kłącze. Karta pracy Grupa trzecia Strefa roślinności stawu Gatunki roślin Przystosowanie roślin Rośliny zanurzone Rogatek sztywny Moczarka kanadyjska Liściesztywne, kruche. Łodyga delikatna, rozgałęziona. Roślina nie wytwarzakorzeni. Kwiaty zanurzone przystosowane do
zapylania pod wodą Liście drobne. Bezogonkowe, pędy długie zanurzone w wodzie. W powietrzu roślina jest wiotka, łodyga długa, rozgałęziona. Liście wyrastają w okółkach po trzy roślina wiatropylna. Opracowała: Anna Kaźmierczak Literka.pl Literka.pl