RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE

RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE POLSKA Ziarno dotychczas zebrane w kraju nie jest jednorodne i w zależności od regionu kraju i terminu zbiorów ma różne parametry jakościowe. Wcześnie zebrane ziarno zbóż z reguły charakteryzuje się wysoką jakością. Z kolei, w odniesieniu do później zbieranego ziarna pszenicy, największy problem stanowi jego gęstość, a także liczba opadania. Pod znakiem zapytania stoi liczba opadania ziarna, które w dalszym ciągu czeka na zbiór na północy kraju. Z kolei, brak liczby opadania notuje się w odniesieniu do żyta, stąd też poszukiwane jest żyto konsumpcyjne o wysokich parametrach jakościowych. Warto także zaznaczyć, iż podaż jęczmienia browarnego w bieżącym sezonie będzie uszczuplona w związku z notowaną wysoką zawartością białka w jęczmieniu jarym w kraju. Wiele wskazuje na to, iż słodownie będą musiały pracować na surowcu o gorszych parametrach jakościowych. Pomimo ciągle trwających zbiorów, handel ziarnem jest umiarkowany. W regionach, gdzie zbiory się już zakończyły, wielu rolników zdecydowało się na przechowanie ziarna. Nie są oni bowiem zadowoleni z oferowanych cen przez przetwórców i firmy handlowe i tym samym czekają na wyższe ceny. Zważywszy na fakt, iż znaczna część zebranego w tym roku ziarna pszenicy będzie jakości paszowej, o zwyżki cen ziarna paszowego w dalszej części sezonu może być trudno. Na jesieni czekają nas jeszcze dobrze zapowiadające się zbiory kukurydzy, które dodatkowo będą wywierać presję na ceny zbóż paszowych. Wiele wskazuje na to, iż w kolejnych miesiącach sezonu w cenie będzie ziarno pszenicy o jakości konsumpcyjnej. W zależności od regionu kraju, w połowie tygodnia ceny zbóż ze zbiorów 2016 roku oferowane przez przetwórców z dostawą kształtują się następująco: pszenica konsumpcyjna (12,5% białka) 600-650 PLN/t, pszenica paszowa 560-600 PLN/t, żyto konsumpcyjne 500-550 PLN/t, żyto paszowe 480-500 PLN/t, pszenżyto 500-560 PLN/t, jęczmień paszowy 480-540 PLN/t, kukurydza (zbiór 2015) 650-690 PLN/t. Zbiory rzepaku ozimego w kraju są praktycznie zakończone. Trwają jeszcze zbiory rzepaku jarego. Rynkowa podaż rzepaku jest uszczuplona gdyż wielu producentów decyduje się na przechowanie nasion. W zależności od lokalizacji, wyjściowe ceny skupu rzepaku oferowane przez zakłady tłuszczowe i firmy handlowe kształtują się na poziomie 1590-1660 PLN/t. W portach w dalszym ciągu trwa załadunek pszenicy oraz niewielkich partii kukurydzy na eksport. W sierpniu br., eksport pszenicy drogą morską może wynieść około 200 tys. ton. Z kolei, we wrześniu eksport pszenicy przez porty powinien 1

przekroczyć 200 tys. ton. W planach jest m.in. załadunek 3 panamaxów do Arabii Saudyjskiej w ramach rozstrzygniętego w czerwcu br. przetargu, a także eksport pszenicy do Algierii. Konkurencyjne ceny pszenicy oferowane przez kraje Basenu Morza Czarnego mogą wpłynąć na spowolnienie tempa eksportu pszenicy z kraju w jesiennych miesiącach bieżącego sezonu. Możliwy wydaje się jednak eksport do tych krajów arabskich, które nie kupują rosyjskiego i ukraińskiego ziarna (Algieria, Arabia Saudyjska), zważywszy na duże problemy z jakością pszenicy we Francji, a także w krajach bałtyckich (niska liczba opadania). W połowie tygodnia, ceny zbóż z dostawą do portów kształtowały się na następujących poziomach: pszenica konsumpcyjna 12,5% białka 675-680 PLN/t (dostawa VIII-IX 2016) żyto 510-515 PLN/t (dostawa VIII-IX 2016) pszenżyto 560 PLN/t (dostawa VIII-IX 2016) Finalne ceny uzależnione są od odbiorcy, parametrów ziarna i terminu dostawy oraz aktualnych notowań cen ziarna na giełdzie MATIF i kształtowania się kursu euro w dniu podpisywania kontraktu. ŚWIAT Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nieznacznie wzrosły. Notowane w całym tygodniu spore osłabienie kursu dolara do koszyka walut poprawiające konkurencyjność amerykańskiej pszenicy w eksporcie i nieco większa aktywność funduszy spekulacyjnych na giełdzie w Chicago wsparły ceny pszenicy za oceanem. Niemniej jednak, spodziewane wysokie zbiory pszenicy we Rosji, Kanadzie i Australii ograniczają wzrost cen tego zboża na giełdach w USA. W piątek 19/08 cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 156,90 USD/t i była o 1,1% wyższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie grudniowym 2016 także wzrosła o 1,1% i wyniosła 163,37 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie uległy jedynie niewielkim zmianom. W ostatnich dniach, ceny pszenicy na giełdzie paryskiej w kontrakcie grudniowym poruszają się w bardzo wąskim przedziale 168-171 euro/t. Z jednej strony, korekty prognoz zbiorów pszenicy we Francji i Niemczech wspierają ceny tego zboża na MATIFie. Z drugiej jednak strony, spodziewana rekordowo duża produkcja w Rosji, a także oceny wysokich zbiorów u pozostałych kluczowych producentów (w USA, Ukrainie, Kanadzie i Australii) i rekordowo wysokie zbiory pszenicy w skali świata w bieżącym sezonie 2016/17 ciążą na jej cenach, przeciwdziałając większemu odbiciu cen. Ponadto, notowane w ostatnich dniach umocnienie kursu euro do dolara osłabiające konkurencyjność unijnej pszenicy w eksporcie także wywiera presję na ceny tego zboża na giełdzie paryskiej. W piątek 19/08 cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2015) na MATIFie wyniosła 162,75 EUR/t i była o 1,1% niższa w porównaniu do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie grudniowym 2016 wzrosła o 0,4% i wyniosła 169,75 EUR/t. 2

W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT wzrosły, w znacznej mierze pod wpływem utrzymującego się znacznego zapotrzebowania na amerykańską soję, głównie ze strony Chin. Niemniej jednak, pojawiające się oceny, iż korzystne warunki pogodowe w sierpniu br. zwiększają szanse na jeszcze wyższe plony i zbiory soi w USA od tych przewidywanych przez USDA przeciwdziałały większej zwyżce cen soi za oceanem. W piątek 19/08, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2016) wyniosła 377,36 USD/t i była o 2,8% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2016 roku wzrosła o 2,3% i wyniosła 369,05 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie także zwyżkowały, do najwyższego poziomu od ponad 2 miesięcy. Notowany wzrost cen soi i canoli za oceanem, a także cen olejów roślinnych i ropy naftowej na giełdach światowych, jak również dalsze korekty prognoz zbiorów rzepaku u głównych producentów w Europie wsparły ceny rzepaku na giełdzie paryskiej w ostatnich dniach. W piątek 19/08 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 378,00 EUR/t i była o 2,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2017 wyniosła 376,25 EUR/t i była o 2,2% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Średnie Oficjalne Ceny Zbóż w Kraju w Tygodniu 32 2016 Według danych Ministerstwa Rolnictwa, w tygodniu kończącym się 14 sierpnia 2016, średnia cena skupu pszenicy konsumpcyjnej płacona przez przedsiębiorstwa prowadzące skup zbóż wyniosła 60,10 PLN/dt i była o 1,0% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 9,4% niższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W analizowanym okresie, cena pszenicy paszowej wyniosła 57,90 PLN/dt i była o 7,6% niższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 10,0% niższa niż rok wcześniej. Z kolei, średnia cena skupu żyta konsumpcyjnego wyniosła 48,50 PLN/dt i była o 0,8% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz o 3,7% niższa od ceny sprzed roku. W analizowanym okresie, średnia cena kukurydzy wyniosła 67,00 PLN/dt i była o 2,5% niższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 0,5% wyższa niż rok wcześniej. 3

ŚREDNIE OFICJALNE CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO PŁACONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA PROWADZĄCE SKUP ZBÓŻ NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Konsumpcyjna Żyto Konsumpcyjne 13.08.16 601 485 7.08.16 595 481 31.07.16 608 477 24.07.16 631 490 17.07.16 657 498 10.07.16 635 514 3.07.16 646 532 26.06.16 655 524 19.06.16 654 530 12.06.16 636 531 5.06.16 641 527 29.05.16 634 521 22.05.16 645 526 15.05.16 646 530 8.05.16 646 532 1.05.16 645 535 24.04.16 646 515 17.04.16 646 523 10.04.16 648 530 3.04.16 660 513 27.03.16 649 519 20.03.16 648 523 13.03.16 647 528 6.03.16 654 527 28.02.16 658 529 21.02.16 654 530 14.02.16 656 537 7.02.16 672 535 31.01.16 678 536 24.01.16 682 537 17.01.16 672 537 10.01.16 673 543 3.01.16 680 547 20.12.15 686 546 13.12.15 690 540 6.12.15 689 540 29.11.15 694 544 22.11.15 687 537 14.08.16 +1,0% +0,8% 4

7.08.16 ŚREDNIE CENY SKUPU PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 950 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 900 850 800 750 700 PLN/t 650 600 550 500 450 400 8.07.12 5.08.12 2.09.12 30.09.12 28.10.12 25.11.12 23.12.12 20.01.13 17.02.13 17.03.13 14.04.13 12.05.13 9.06.13 7.07.13 4.08.13 1.09.13 29.09.13 27.10.13 24.11.13 22.12.13 19.01.14 16.02.14 16.03.14 13.04.14 11.05.14 8.06.14 6.07.14 3.08.14 31.08.14 28.09.14 26.10.14 23.11.14 21.12.14 25.01.15 22.02.15 22.03.15 19.04.15 17.05.15 14.06.15 12.07.15 9.08.15 6.09.15 4.10.15 1.11.15 29.11.15 3.01.16 31.01.16 28.02.16 27.03.16 24.04.16 22.05.16 19.06.16 17.07.16 14.08.16 pszenica konsumpcyjna żyto konsumpcyjne 5

Według Ministerstwa Rolnictwa, średnie oficjalne ceny zbóż paszowych w ostatnich tygodniach kształtowały się następująco: ŚREDNIE OFICJALNE CENY SKUPU ZBÓŻ W PRZEDSIĘBIORSTWACH PASZOWYCH NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Żyto Pszenżyto Jęczmień Kukurydza 14.08.16 579 446 514 515 670 7.08.16 626 492 530 513 687 31.07.16 635 486 535 526 707 24.07.16 662 491 573 523 728 17.07.16 666 532 560 524 718 10.07.16 665 524 591 562 717 3.07.16 665 533 590 592 712 26.06.16 664 528 595 601 712 19.06.16 662 531 596 600 704 12.06.16 655 528 594 599 699 5.06.16 651 539 591 599 692 29.05.16 655 522 590 596 681 22.05.16 654 535 593 595 674 15.05.16 646 528 587 593 662 8.05.16 649 525 586 594 658 1.05.16 644 538 583 586 665 24.04.16 638 523 583 596 656 17.03.16 641 551 585 598 657 10.04.16 643 538 579 586 655 3.04.16 644 552 570 589 660 27.03.16 622 541 568 584 661 20.03.16 648 548 571 592 669 13.03.16 650 548 581 598 663 6.03.16 650 546 577 603 677 28.02.16 675 553 580 602 677 21.02.16 628 564 574 604 680 14.02.16 668 576 590 622 675 14.08.16 7.08.16-7,6% -9,4% -3,1% +0,4% -2,5% 6

ŚREDNIE CENY SKUPU ZBÓŻ PASZOWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH SKUPOWYCH W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 2013/14 2014/15 2015/16 950 900 850 800 750 700 PLN/t 2012/13 650 600 1.07.12 22.07.12 12.08.12 2.09.12 23.09.12 14.10.12 4.11.12 25.11.12 16.12.12 6.01.13 27.01.13 17.02.13 10.03.13 31.03.13 21.04.13 12.05.13 2.06.13 23.06.13 14.07.13 4.08.13 25.08.13 15.09.13 6.10.13 27.10.13 17.11.13 8.12.13 29.12.13 19.01.14 9.02.14 2.03.14 23.03.14 13.04.14 4.05.14 25.05.14 15.06.14 6.07.14 27.07.14 17.08.14 7.09.14 28.09.14 19.10.14 9.11.14 30.11.14 21.12.14 18.01.15 8.02.15 1.03.15 22.03.15 12.04.15 3.05.15 24.05.15 14.06.15 5.07.15 26.07.15 16.08.15 6.09.15 27.09.15 18.10.15 8.11.15 29.11.15 20.12.15 17.01.16 7.02.16 28.02.16 20.03.16 10.04.16 1.05.16 22.05.16 12.06.16 3.07.16 24.07.16 14.08.16 550 500 450 400 pszenica paszowa żyto paszowe jęczmień paszowy kukurydza SYTUACJA NA RYNKU ŚWIATOWYM UE LICENCJE W EKSPORCIE ZBÓŻ W 7-ym tygodniu sprawozdawczym sezonu 2016/17 zakończonym 16/08, Komisja Europejska wydała licencje eksportowe m.in. dla 538 tys. ton pszenicy miękkiej, 14 tys. ton jęczmienia (bez jęczmienia browarnego) oraz 13 tys. ton kukurydzy. Łącznie w pierwszych 6 tygodniach sezonu, KE wydała licencje na eksport ponad 5 mln ton ziarna zbóż ogółem z UE do krajów trzecich, tj. o 11% mniej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Z tej wielkości, KE wydała licencje na 3,6 mln ton pszenicy, czyli o 24% więcej niż w porównywalnym okresie poprzedniego sezonu. Z kolei, w 7-ym tygodniu sprawozdawczym KE wydała pozwolenia na import m.in. 141 tys. ton kukurydzy oraz 42 tys. ton pszenicy. Od początku sezonu 2016/17, KE wydała pozwolenia na import 1136 tys. ton kukurydzy wobec 1087 tys. ton w tym samym okresie poprzedniego sezonu. W przypadku pszenicy jest to 279 tys. ton wobec 309 tys. ton w poprzednim sezonie. UE - PROGNOZY BILANSU RZEPAKU W SEZONIE 2016/17 Według ostatnich prognoz Oil World, zbiory rzepaku w UE-28 w bieżącym sezonie wyniosą 20,8 mln ton, tj. o 1,4 mln ton (o 6%) poniżej wielkości produkcji w poprzednim sezonie (22,3 mln ton) oraz poniżej rekordowego poziomu zbiorów dwa sezony wcześniej (24,3 mln ton). Oznacza to zmniejszenie prognozy zbiorów z końca maja br. o 0,8 mln ton. Według Oil World, w sezonie 2016/17 podaż rzepaku w UE-28 zmniejszy się o około 3% do 25,8 mln ton. W poprzednim sezonie 2015/16, spadek zbiorów spowodował wzrost importu rzepaku przez kraje 7

UE. W obecnym sezonie przewiduje się dalszy wzrost importu rzepaku spoza UE o 6% do 3,6 mln ton. W związku z wyraźnym spadkiem zbiorów na Ukrainie, import rzepaku z tego kraju przez UE zmniejszy się o 23% do około 0,9 mln ton, natomiast import z Australii powinien wzrosnąć o 21% do 2,1 mln ton. W sezonie 2016/17, mniejsza podaż nasion może przełożyć się na spadek przerobu rzepaku o 2% do 23,8 mln ton. Z kolei, zapasy rzepaku w UE-28 na koniec sezonu 2016/17 mogą spaść aż o 29% do poziomu około 0,9 mln ton. JAPONIA I KOREA PŁD. CZĘŚCIOWO ZABLOKOWAŁY IMPORT PSZENICY Z USA Na początku sierpnia br. Japonia i Korea Południowa wstrzymały import pszenicy klasy White Wheat (tzw. pszenica biała) z USA po stwierdzeniu upraw nieautoryzowanych odmian genetycznie zmodyfikowanej pszenicy, produkowanej przez Monsanto, na plantacjach w stanie Waszyngton. Minister rolnictwa Japonii zapowiedział zawieszenie dostaw pszenicy konsumpcyjnej klasy White Wheat oraz pszenicy paszowej tej klasy pochodzącej z portów na zachodnim wybrzeżu. Wyjątkiem jest pszenica tej klasy na cele paszowe eksportowana z Zatoki Meksykańskiej uważana za bezpieczną. Poza tym Japonia zawiesiła dystrybucję wcześniej zakupionej pszenicy z USA do czasu przeprowadzenia stosowanych testów. Jest to kolejny raz, kiedy Japonia blokuje import pszenicy ze Stanów od połowy 2013 roku, kiedy to wykryto inną odmianę pszenicy zmodyfikowanej genetycznie. Także Korea Południowa zawiesiła zezwolenie na użycie amerykańskiej pszenicy na cele konsumpcyjne poinformował USDA. Kraj zapowiada przeprowadzenie kwarantanny dla dostaw amerykańskiej pszenicy. Podobnie jak Japonia, także Korea Południowa oczekuje na wyniki testów. Mają one być przeprowadzone przez koreańskie Ministerstwo ds. Żywności. Korea Południowa jak na razie nie poszukuje jednak gdzie indziej ziarna pszenicy alternatywnego do amerykańskiej klasy White Wheat, ze względu na posiadane wysokie zapasy. W 2013 r. podobna sytuacja miała już miejsce w stanie Oregon. Wówczas niektóre kraje azjatyckie, w tym Japonia zawiesiły import amerykańskiej pszenicy tzw. białej na długie miesiące. 8

CENY ZBÓŻ, SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDACH ŚWIATOWYCH Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nieznacznie wzrosły. Notowane w całym tygodniu spore osłabienie kursu dolara do koszyka walut poprawiające konkurencyjność amerykańskiej pszenicy w eksporcie i nieco większa aktywność funduszy spekulacyjnych na giełdzie w Chicago wsparły ceny pszenicy za oceanem. Niemniej jednak, spodziewane wysokie zbiory pszenicy we Rosji, Kanadzie i Australii ograniczają wzrost cen tego zboża na giełdach w USA. W piątek 19/08 cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 156,90 USD/t i była o 1,1% wyższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie grudniowym 2016 także wzrosła o 1,1% i wyniosła 163,37 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie uległy jedynie niewielkim zmianom. W ostatnich dniach, ceny pszenicy na giełdzie paryskiej w kontrakcie grudniowym poruszają się w bardzo wąskim przedziale 168-171 euro/t. Z jednej strony, korekty prognoz zbiorów pszenicy we Francji i Niemczech wspierają ceny tego zboża na MATIFie. Z drugiej jednak strony, spodziewana rekordowo duża produkcja w Rosji, a także oceny wysokich zbiorów u pozostałych kluczowych producentów (w USA, Ukrainie, Kanadzie i Australii) i rekordowo wysokie zbiory pszenicy w skali świata w bieżącym sezonie 2016/17 ciążą na jej cenach, przeciwdziałając większemu odbiciu cen. Ponadto, notowane w ostatnich dniach umocnienie kursu euro do dolara osłabiające konkurencyjność unijnej pszenicy w eksporcie także wywiera presję na ceny tego zboża na giełdzie paryskiej. W piątek 19/08 cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2015) na MATIFie wyniosła 162,75 EUR/t i była o 1,1% niższa w porównaniu do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie grudniowym 2016 wzrosła o 0,4% i wyniosła 169,75 EUR/t. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT wzrosły, w znacznej mierze pod wpływem utrzymującego się znacznego zapotrzebowania na amerykańską soję, głównie ze strony Chin. Niemniej jednak, pojawiające się oceny, iż korzystne warunki pogodowe w sierpniu br. zwiększają szanse na jeszcze wyższe plony i zbiory soi w USA od tych przewidywanych przez USDA przeciwdziałały większej zwyżce cen soi za oceanem. W piątek 19/08, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2016) wyniosła 377,36 USD/t i była o 2,8% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2016 roku wzrosła o 2,3% i wyniosła 369,05 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie także zwyżkowały, do najwyższego poziomu od ponad 2 miesięcy. Notowany wzrost cen soi i canoli za oceanem, a także cen olejów roślinnych i ropy naftowej na giełdach światowych, jak również dalsze korekty prognoz zbiorów rzepaku u głównych producentów w Europie wsparły ceny rzepaku na giełdzie paryskiej w ostatnich dniach. W piątek 19/08 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 378,00 EUR/t i była o 2,3% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2017 wyniosła 376,25 EUR/t i była o 2,2% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. 9

CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE NA WYBRANYCH GIEŁDACH TOWAROWYCH CBOT - KUKURYDZA USD/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 153,14 141,73 139,76 138,65 131,88 131,65 127,63 126,84 131,57 3,73% XII'16 155,19 144,48 142,67 141,02 134,48 134,87 131,57 131,10 135,27 3,18% III'17 158,10 148,02 145,82 144,17 138,34 138,34 135,58 135,19 139,13 2,91% V'17 159,68 150,07 147,87 145,82 140,54 140,62 138,26 137,87 141,80 2,85% VII'17 161,02 151,80 149,76 147,32 142,67 142,75 140,94 140,54 144,32 2,69% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 170,86 158,07 159,83 156,01 156,23 149,77 152,85 155,21 156,90 1,09% XII'16 178,06 165,57 167,70 165,20 165,42 160,06 160,94 161,67 163,37 1,05% III'17 184,67 172,18 174,31 173,65 174,61 169,09 168,87 169,76 170,49 0,43% V'17 188,49 176,44 178,72 178,94 179,01 174,02 173,58 174,53 175,34 0,46% VII'17 191,29 179,46 181,73 182,32 181,73 176,52 176,22 177,10 178,35 0,71% MGE - PSZENICA DNS USD/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 193,42 183,72 184,09 182,47 181,95 179,38 181,88 188,72 194,96 3,31% XII'16 198,93 189,60 189,67 188,13 187,76 185,04 185,41 189,60 193,71 2,17% III'17 203,93 195,11 194,96 193,64 193,49 190,55 190,11 194,37 196,80 1,25% V'17 206,65 198,56 198,49 197,09 197,17 194,23 192,98 197,53 199,52 1,01% VII'17 209,14 201,58 201,43 200,47 200,69 197,46 196,21 200,99 202,53 0,77% KCBT - PSZENICA HRW USD/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 162,04 151,16 154,76 151,97 153,96 150,50 151,24 152,93 153,81 0,58% XII'16 171,45 160,28 163,88 161,53 163,51 160,20 160,54 162,48 163,36 0,54% III'17 177,55 166,30 169,90 167,77 169,76 166,45 166,82 168,29 169,17 0,52% V'17 181,37 170,27 173,65 171,81 173,80 170,34 170,86 172,11 172,77 0,38% VII'17 184,67 173,87 177,18 175,41 177,32 173,65 174,24 175,63 176,22 0,34% MATIF - PSZENICA EURO/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 160,25 152,25 159,00 159,50 174,00 166,00 166,50 164,50 162,75-1,06% XII'16 165,25 157,75 163,25 163,75 173,75 169,50 170,00 169,00 169,75 0,44% III'17 170,75 162,25 167,50 167,75 175,75 173,00 173,75 172,25 173,00 0,44% V'17 175,00 166,75 171,50 171,00 177,50 174,50 175,50 174,00 175,00 0,57% IX'17 179,00 172,00 176,00 175,00 180,75 176,75 174,75 174,50 174,50 0,00% LIFFE - PSZENICA Funt/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII XI'16 120,00 118,50 122,25 122,85 126,05 125,70 127,00 130,75 132,00 0,96% I'17 122,45 120,95 124,50 125,05 127,80 127,65 128,90 132,70 133,90 0,90% III'17 124,15 122,60 125,90 126,55 128,85 130,00 131,30 135,30 136,35 0,78% V'17 126,35 124,90 127,95 128,90 130,75 131,40 132,45 136,70 137,60 0,66% VII'17 127,20 126,15 129,90 130,50 132,30 132,15 132,65 136,85 138,25 1,02% CBOT - Chicago Board of Trade KCBT - Kansas City Board of Trade MATIF - Marche A Terme International De France MGE - Minneapolis Grain Exchange LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange 10

euro/t 295,0 285,0 275,0 265,0 255,0 245,0 235,0 225,0 215,0 205,0 195,0 185,0 175,0 165,0 155,0 145,0 135,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY KONSUMPCYJNEJ NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 230,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY PASZOWEJ NA GIEŁDZIE LIFFE (funt/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 220,0 210,0 200,0 190,0 180,0 170,0 funt/t 160,0 150,0 140,0 130,0 120,0 110,0 100,0 90,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 11

400,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIEŁDACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 380,0 360,0 340,0 320,0 300,0 USD/t 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE CENY SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO ORAZ RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF CBOT - SOJA USD/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 399,11 422,04 392,57 391,47 366,92 374,79 363,03 367,07 377,36 2,80% XI'16 396,24 417,92 388,50 388,45 363,10 368,54 358,03 360,68 369,05 2,32% I'17 395,51 416,31 388,38 387,87 363,47 368,54 358,03 360,90 369,27 2,32% III'17 385,07 402,05 381,10 381,77 360,90 364,50 354,80 358,76 367,51 2,44% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII IX'16 375,40 401,00 373,70 368,30 345,80 349,80 334,40 332,50 330,00-0,75% X'16 373,40 398,50 371,10 366,60 343,10 348,90 332,80 330,00 327,40-0,79% XII'16 373,40 398,00 370,30 366,30 341,70 347,70 331,40 327,80 325,50-0,70% I'17 370,70 393,30 366,50 362,90 337,80 343,70 328,40 325,30 323,30-0,61% MATIF-RZEPAK EUR/t 24.VI 1.VII 8.VII 15.VII 22.VII 29.VII 5.VIII 12.VIII 19.VIII 19.VIII/12.VIII XI'16 358,25 363,75 355,75 363,25 360,75 362,00 366,25 369,50 378,00 2,30% II'17 360,25 365,75 357,25 365,00 360,25 362,00 364,25 368,00 376,25 2,24% V'17 361,00 367,75 358,50 367,50 362,75 363,00 364,00 367,75 374,50 1,84% VIII'17 353,25 359,50 350,50 357,25 352,50 350,25 349,50 354,25 360,25 1,69% XI'17 357,75 364,25 352,75 362,25 358,00 355,25 356,25 357,50 365,00 2,10% 12

540,0 NOTOWANIA CEN RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 520,0 500,0 480,0 460,0 440,0 euro/t 420,0 400,0 380,0 360,0 340,0 320,0 300,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 580,0 550,0 520,0 490,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŚRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIEŁDZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLIŻSZY USD/t--sh. t 460,0 430,0 400,0 370,0 340,0 310,0 280,0 250,0 28.IX'2012 19.X 9.XI 30.XI 21.XII 11.I'2013 1.II 22.II 15.III 5.IV 26.IV 17.V 7.VI 28.VI 19.VII 13.IX 4.X 25.X 15.XI 6.XII 27.XII 17.I'2014 7.II 28.II 21.III 11.IV 2.V 23.V 13.VI 3.VII 25.VII 15.VIII 5.IX 26.IX 17.X 7.XI 28.XI 19.XII 9.I'2015 30.I 20.II 13.III 2.IV 24.IV 15.V 5.VI 26.VI 17.VII 7.VIII 28.VIII 18.IX 9.X 30.X 20.XI 11.XII 31.XII 22.I'2016 12.II 4.III 24.III 15.IV 6.V 27.V 17.VI 8.VII 29.VII 19.VIII SOJA ŚRUTA SOJOWA ŹRÓDŁA DANYCH: Informa Economics, ARR, GUS, WGT, MRiRW, Komisja Europejska, Reuters, Interfax (za FAMMU/FAPA) 13