MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Departament Rynków Rolnych Warszawa, 12.11.2014r. POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI W OKRESIE STYCZEŃ WRZESIEŃ 2014 ROKU Według wstępnych danych (GUS) w okresie styczeń - wrzesień 2014 roku, wartość polskiego eksportu ogółem wyniosła 120,5 mld EUR i była wyższa niż rok wcześniej o 4,6%. Udział eksportu towarów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł 13%, czyli był na dokładnie takim samym poziomie jak w tym samym okresie 2013 roku. Wartość polskiego importu ogółem w okresie dziewięciu miesięcy 2014 roku wyniosła 121,5 mld EUR, co oznaczało wzrost o 4,7% w porównaniu do tego samego okresu 2013 roku. Udział artykułów rolno-spożywczych w wartości całego polskiego importu stanowił 8,9% (w I-IX 2013 r. 9,0%). Saldo w polskim handlu zagranicznym ogółem po trzech kwartałach 2014 roku było ujemne i wyniosło minus 975 mln EUR (w I-IX 2013 r. minus 768 mln EUR). EKSPORT ARTYKUŁÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH W okresie styczeń - wrzesień 2014 roku wartość eksportu artykułów rolnospożywczych wyniosła 15 716 mln EUR, co oznaczało wzrost o 5,2%. W tym samym okresie 2013 roku wartość zagranicznej sprzedaży zrealizowano na poziomie 14 944 mln EUR. Sprzedaż do państw Unii Europejskiej 1 (UE) wzrosła o 5,4%, taki sam wzrost odnotowano w sprzedaży do państw dawnej piętnastki. Do 12 nowych państw członkowskich wywóz polskiej żywności wzrósł o 5,3%. Ogółem na rynek UE sprzedano towary na kwotę 12 403 mln EUR. W strukturze eksportu rolno-spożywczego udział państw UE w porównaniu do analogicznego okresu 2013 roku minimalnie wzrósł z 78,8% do 78,9%. Wartość eksportu do państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) wyniosła 1 336 mln EUR i w stosunku do dziewięciu miesięcy 2013 roku spadła o 16,1%. Taka sytuacja wynikała przede wszystkim z mniejszego eksportu, z powodu wprowadzonego embarga, w pierwszej kolejności wieprzowiny, a następnie kolejnych towarów, w tym owoców, warzyw. Sprzedaż do państw WNP stanowiła 8,5% wartości całego eksportu towarów rolnospożywczych i była na niższym poziomie niż przed rokiem (10,7%). 1 W niniejszym opracowaniu Unia Europejska to ugrupowanie 28 państw łącznie z Chorwacją, która została przyjęta do UE 1 lipca 2013 roku. 1
W okresie styczeń - wrzesień 2014 roku tradycyjnie, najwięcej artykułów rolnospożywczych sprzedano do Niemiec. Wartość tego eksportu wyniosła 3 516 mln EUR i w porównaniu z tym samym okresem 2013 roku był to wzrost o 3,8% (w I-IX 2013 r. 3 388 mln EUR). Eksport do Niemiec stanowił 22,4% wartości całego eksportu rolnospożywczego zrealizowanego w okresie styczeń - wrzesień 2014 roku. Na rynek niemiecki najwięcej (wartościowo) sprzedano: mięsa drobiowego, ryb wędzonych (gł. łososia), ryb przetworzonych i zakonserwowanych, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, soków z owoców (gł. soku jabłkowego), papierosów, mleka i śmietany, kukurydzy, czekolady i wyrobów czekoladowych, mrożonych owoców (gł. truskawek i malin), pszenicy, filetów rybnych oraz oleju rzepakowego. Na drugim miejscu wśród odbiorców polskich produktów rolno-spożywczych znalazła się Wielka Brytania. W okresie styczeń - wrzesień 2014 roku sprzedano na ten rynek towary o wartości 1 190 mln EUR, czyli o 4,7% więcej niż przed rokiem (w I-IX 2013 r. 1 137 mln EUR), zaś udział w całym eksporcie rolno-spożywczym wyniósł 7,6%. Wielka Brytania była odbiorcą głównie czekolady i wyrobów czekoladowych, mięsa drobiowego, mięsa przetworzonego i solonego (np. boczku wędzonego) oraz wafli i herbatników. Należy zwrócić uwagę na utrzymującą się wysoką pozycję Francji, która znalazła się na trzecim miejscu. W okresie dziewięciu miesięcy 2014 roku sprzedano tam towary o wartości 1 059 mln EUR. Oznacza to w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku wzrost o 18,8% (w I-IX 2013 r. - 891 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,7%. W 2014 roku do Francji sprzedawano głównie papierosy, mięso drobiowe, syropy cukrowe oraz wódkę. Wymienione towary stanowiły około 50% wartości wyeksportowanych artykułów. Na rynek francuski trafiały również wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki) oraz filety rybne i ryby wędzone. W okresie trzech kwartałów 2014 roku na czwartym miejscu wśród największych odbiorców polskich towarów rolno-spożywczych znalazła się Republika Czeska, gdzie sprzedano towary o wartości 947 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do poprzedniego roku wzrost o 5,6% (w I-IX 2013 r. 897 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,0%. Do Czech sprzedawano głównie olej rzepakowy, mięso drobiowe, sery i twarogi, wyroby piekarnicze (w tym m.in. herbatniki i wafle), mięso wieprzowe oraz kawę. Wartość wymienionych towarów stanowiła blisko połowę sprzedaży produktów rolno-spożywczych, która trafiła na ten rynek w okresie dziewięciu miesięcy bieżącego roku. Na piątym miejscu wśród odbiorców polskich towarów znalazły się Włochy, gdzie sprzedano towary o wartości 853 mln EUR (wzrost o 7,6%), na szóstym Niderlandy 2
z wartością sprzedaży na poziomie 799 mln EUR, kolejne kraje to Federacja Rosyjska 750 mln EUR (spadek o 18%), Słowacja - 512 mln EUR i Węgry 420 mln EUR. Do Niderlandów sprzedawaliśmy głównie papierosy, mięso drobiowe i wołowe, soki owocowe, do Włoch mięso wołowe, mięso wieprzowe, papierosy i sery. Słowacja była odbiorcą takich towarów jak: mięso wieprzowe, olej rzepakowy, mięso drobiowe, sery, papierosy oraz cukier. Natomiast na Węgry sprzedawano głównie papierosy, mięso wieprzowe, wyroby piekarnicze (m.in. herbatniki i wafle), czekoladę i wyroby czekoladowe a także mięso drobiowe oraz syropy cukrowe. Największy wzrost wartości eksportu w porównaniu analogicznym okresem poprzedniego roku, wśród ważniejszych partnerów handlowych odnotowano w handlu z Marokiem. Sprzedaż do tego państwa wzrosła wielokrotnie, osiągając poziom 54 mln EUR (w I-IX 2013r. było to tylko 2 mln EUR), głównie z powodu znaczącego eksportu pszenicy. Sprzedaż dużej partii pszenicy przyczyniła się do istotnego wzrostu polskiego eksportu m.in. do Arabii Saudyjskiej, Egiptu, Zimbabwe i Sudanu. W efekcie, łączna wartość sprzedanych towarów rolno-spożywczych do Arabii Saudyjskiej wyniosła 183 mln EUR, do Egiptu 50 mln EUR, do Zimbabwe - 13 mln EUR, zaś do Sudanu - 9 mln EUR. Większa niż przed rokiem sprzedaż mleka w proszku wpłynęła na istotny wzrost wartości sprzedaży polskich towarów do Algierii i na Kubę. Sprzedaż na te rynki wyniosła odpowiednio 172 mln EUR i 20 mln EUR. Z kolei wzrost sprzedaży mięsa wieprzowego do Hongkongu wpłynął na wzrost eksportu do tego kraju o 94% do poziomu 92 mln EUR z 47 mln EUR. Większe zainteresowanie odbiorców w Beninie mięsem drobiowym z Polski, wpłynęło na 41% wzrost wartości eksportu do tego państwa do poziomu 28 mln EUR. Znaczący wzrost wartości sprzedaży towarów rolno-spożywczych odnotowano również m.in. do takich państw jak: Łotwa, Portugalia, Hiszpania, Belgia, Francja, Chorwacja, Cypr, a także Kirgistan, Azerbejdżan, Paragwaj. Natomiast spadł eksport do Japonii, na Ukrainę, do Meksyku czy Irlandii. W okresie trzech kwartałów 2014 roku pod względem wartości eksportowano głównie: mięso drobiowe, papierosy, czekoladę i przetwory zawierające kakao, wyroby piekarnicze (herbatniki, wafle, itp.), syropy cukrowe, sery i twarogi, mięso wołowe, mięso wieprzowe, ryby wędzone (głównie łosoś), jabłka, mleko w proszku, pszenica, przetworzone i konserwowane mięso, soki owocowe (gł. sok jabłkowy) oraz owoce mrożone. Wartość eksportu wymienionych wyżej towarów stanowiła ponad 50% ogólnego wywozu towarów rolno-spożywczych z Polski. W porównaniu do analogicznego okresu 2013 roku, na uwagę zasługuje prawie ponad dwukrotny wzrost wartości eksportu pszenicy oraz mleka w proszku. Wzrósł także eksport innych przetworów mleczarskich, mięsa drobiowego, ekstraktu słodowego oraz wód. 3
Spadła natomiast wartość eksportu m.in. cukru, soków z owoców (gł soku jabłkowego), jabłek, mięsa wieprzowego i wołowego. IMPORT ARTYKUŁOW ROLNO-SPOŻYWCZYCH W okresie styczeń - wrzesień 2014 roku zostały sprowadzone do Polski artykuły rolno-spożywcze na ogólną kwotę 10 791 mln EUR, co oznaczało w porównaniu do analogicznego okresu 2013 roku wzrost o 3,5%. W okresie trzech kwartałów 2013 roku wartość importu wyniosła 10 430 mln EUR. W ramach UE sprowadziliśmy towary na kwotę 7 529 mln EUR i w stosunku do okresu styczeń - wrzesień 2013 roku był to wzrost o 3,8% (w I-IX 2013 r. - 7 254 mln EUR). O 4,7% wzrósł import z państw dawnej piętnastki, który ukształtował się na poziomie 6 462 mln EUR (w I-IX 2013 r. 6 173 mln EUR). Wartość zakupów w pozostałych 12 państwach UE spadła o 1,4% i wyniosła 1 066 mln EUR (w I-IX 2013 r. 1 081 mln EUR). Udział przywozu z państw UE stanowił 69,8% ogólnej wartości importu towarów rolno-spożywczych do Polski, rok wcześniej było to 69,5%. W porównaniu z dziewięcioma miesiącami 2013 roku, wartość importu z państw WNP wzrosła o 24,2%, z 355 mln EUR do 441 mln EUR w okresie styczeń - wrzesień 2014 roku. W ogólnej strukturze, import z WNP stanowił 4,1%, podczas gdy przed rokiem było to 3,4%. Artykuły rolno-spożywcze, które importowano do Polski, tak jak w przypadku eksportu pochodziły głównie z Niemiec a ich wartość wyniosła 2 413 mln EUR. Import z Niemiec w porównaniu z rokiem poprzednim wzrósł o 2,2% (w I-IX 2013 r. 2 361 mln EUR) i stanowił 22,4% importu rolno-spożywczego ogółem. W analizowanym okresie najwięcej pod względem wartości sprowadzono z Niemiec do Polski: mięsa wieprzowego, czekolady i wyrobów czekoladowych, karmy dla zwierząt, świń, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, serów, mleka w proszku, syropów cukrowych oraz kawy. Import z Niderlandów osiągnął wartość 921 mln EUR, z Hiszpanii 550 mln EUR, z Danii 528 mln EUR, z Norwegii 470 mln EUR, z Francji 415 mln EUR a z Włoch 411 mln EUR. Ponadto, znaczący udział w imporcie do Polski miały również Argentyna, Belgia, Republika Czeska, Wielka Brytania, Ukraina, Chiny oraz Brazylia. Import z wymienionych wyżej państw stanowił ponad 70% wartości przywozu towarów rolnospożywczych do Polski w tym okresie. Z Niderlandów sprowadzano do Polski najwięcej mięsa wieprzowego, kwiatów ciętych, roślin żywych i nasion do siewu (głównie nasion warzyw), z Hiszpanii owoców cytrusowych, pomidorów oraz mięsa wieprzowego, z Danii mięsa wieprzowego i świń, z Norwegii ryb świeżych (gł. łososia), z Francji kukurydzy i syropów cukrowych a z Włoch przede wszystkim czekolady i wyroby zawierających kakao, syropów cukrowych, wina oraz makaronów. 4
Pod względem wartości, najważniejszymi towarami sprowadzanymi do Polski w analizowanym okresie były: mięso wieprzowe, makuchy sojowe, ryby świeże, świnie, filety rybne, karma dla zwierząt, syropy cukrowe, czekolada i wyroby zawierające kakao, tytoń nieprzetworzony, owoce cytrusowe, kawa, wyroby piekarnicze w tym m.in. herbatniki i wafle, sery i twarogi, mleko w proszku oraz banany i pomidory. Import wymienionych wyżej towarów stanowił prawie połowę całkowitej wartości przywozu towarów rolnospożywczych do Polski. Import mięsa wieprzowego oraz świń pochodził głównie z Niemiec, Danii i z Belgii, makuchów sojowych z Argentyny i Rosji, ryb świeżych z Norwegii i Szwecji, filetów rybnych z Chin i z Norwegii, syropów cukrowych z Niemiec i z Francji, zaś czekolady i wyrobów zawierających kakao z Niemiec, Włoch i Francji. SALDO W HANDLU ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI Rośnie dodatnie saldo w obrotach artykułami rolno-spożywczymi. W okresie styczeń - wrzesień 2014 roku osiągnęło ono poziom plus 4 926 mln EUR i wzrosło o 9,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2013 roku (+4 514 mln EUR). Saldo w obrotach z państwami UE również było dodatnie i wyniosło 4 874 mln EUR i w porównaniu do trzech kwartałów 2013 roku odnotowano wzrost o 8%, wówczas wartość ta była na poziomie plus 4 515 mln EUR. Najwyższe dodatnie saldo uzyskała Polska w obrotach z Niemcami (+1 103 mln EUR), Wielką Brytanią (+887 mln EUR), Francją (+644 mln EUR), Republiką Czeską (+633 mln EUR) i Rosją (+627 mln EUR). Natomiast zdecydowanie większy import od eksportu a tym samym ujemne saldo miało miejsce w handlu m.in. z Argentyną (-427 mln EUR), Norwegią (-402 mln EUR), Hiszpanią (-234 mln EUR) i z Danią (-214 mln EUR). 5