Slajd 3 Uzależnienie - nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W praktyce określenie to ma kilka znaczeń. W języku potocznym termin "uzależnienie" jest stosowany głównie do osób, które nadużywają narkotyków (narkomania), leków (lekomania), alkoholu (alkoholizm), czy papierosów. W szerszym kontekście może odnosić się do wielu innych zachowań, np. gier hazardowych, oglądania telewizji, internetu, czy seksu. Są to uzależnienia często mniej znane i opisane, nie zawsze nawet określane w oficjalnych klasyfikacjach chorób, jako zaburzenie. Dlatego współczesna psychologia traktuje pojęcie uzależnienia szeroko i zakłada, że obejmuje ono także (...) inne wypadki, kiedy ludzie czują się zmuszeni angażować się w ryzykowne, "wymykające się spod kontroli" zachowania (...) Slajd 6 Kiedy określona czynność staje się uzależnieniem? Jeśli inne czynności, sfery życia są zaniedbywane, wypierane przez określoną czynność. Na przykład gry na komputerze zabierają czas potrzebny na sen, powodują zaniedbanie posiłków, nauki w szkole, relacji z przyjaciółmi czy sympatią itd Próba interwencji ze strony rodziny w celu ograniczenia dostępu np. do komputera wywołuje rozdrażnienie, wybuchy agresji itd Slajd 8 UZALEŻNIENIE od środków psychoaktywnych dzielimy na: FIZYCZNE - przykre dolegliwości fizyczne i psychiczne, gdy występuje przerwa w braniu używki. Narkotyk stał się elementem komórek organizmu. Organizm domaga się jego dostarczenia, by zachować równowagę. PSYCHICZNE - potrzeba częstego lub stałego przyjmowania danego środka, by powtórzyć poprzednie przeżycia związane z jego przyjęciem. Wewnętrzny przymus nie do odparcia. Ktoś kto przy pomocy narkotyku pozbył się psychicznego dyskomfortu - ma tendencję by powtarzać to doświadczenie. SPOŁECZNE - osoba biorąca narkotyki zawiązuje coraz silniejsze więzi z takim środowiskiem. Środowisko to staje się wyłącznym w zaspokajaniu potrzeb dotyczących kontaktu z innymi ludźmi. Gdy ktoś próbuje zerwać z nałogiem skutecznie mu to środowisko utrudnia.
Slajd 10 Wszelkie używki dają nam ulgę tylko na chwilę, nie nauczymy się od nich jak postępować w życiu, radzić sobie z problemami, osiągać sukces czy rozmawiać z ludźmi. Przyćmią one jedynie nasze problemy, dając krótkotrwały efekt. Problemy nie znikną ani nie rozwiążą się. Zwykle jeszcze się nasilą, urosną. Może lepiej zaakceptować siebie np nieśmiałego lub podjąć pracę nad swoją nieśmiałością a nie "znieczulać" się, udawać, że jest się kimś innym, brać chemiczną protezę? Nie daj się oszukać! Wiek dojrzewania, w którym jesteś ma swoje zadania do zrealizowania m.in. trzeba nauczyć się wielu umiejętności społecznych potrzebnych w życiu - nie zmarnuj tego czasu! Slajd 13 Fazy używania środków odurzających Faza I Nie widoczne lub niewielkie konsekwencje szkolne, rodzinne i zdrowotne, możliwe urazy po wypadkach w stanie odurzenia Faza II Pojawiają się problemy w szkole i w domu. Nieuzasadnione zmiany nastroju. Następuje utrata przyjaciół, którzy nie używają substancji odurzających. Po nadużyciu występują objawy zatrucia. Faza III Obniżenie nastroju, oddalenie od rodziny. Kontakty towarzyskie ograniczone do kręgu osób używających. Pojawiają się problemy finansowe, związane z rosnącymi wydatkami na środki odurzające Slajd 16 Zapytaj co się dzieje - Martwię się, kiedy ty... ponieważ... - Wymień fakty np,: jesteś jakiś inny nie dotrzymujesz słowa, zaniedbujesz swoje zainteresowania/naszą znajomość. - Pokaż, że się martwisz, nie atakuj - Jeśli wiesz, że to problem używek - mów wprost. - Jeśli chcesz pójdę z Tobą po pomoc. Slajd 17 Zaoferuj pomoc
- Wymień do kogo można się udać: ulubiony nauczyciel, pedagog, rodzic, poradnia Slajd 18 Bądź konsekwentny w niesieniu pomocy Jeśli jesteś pewien, że kolega ma problem z używkami i nie chce pomocy zagroź, że jeśli sam tego nie zrobi Ty powiesz komuś dla jego dobra. Pamiętaj to jest pomoc a nie donoszenie! Slajd 21 Wniosek: Nie próbuj! Nikt z nas nie wie, jak zareaguje na pierwszą próbę. Może Tobie to się spodoba! Nie próbuj, czasem pierwsza próba kończy się silną reakcją wymagającą pomocy lekarza! Slajd 22 Dlaczego sięgamy po dopalacze, narkotyki i inne środki psychoaktywne? Każdy człowiek ma potrzeby, których zaspokojenie pozwala mu dobrze funkcjonować, rozwijać się. Zadbaj o to sam, nie pozwól by używki tu wkroczyły! Potrzeba kontaktu - to potrzeba psychiczna: miłości, zainteresowania, bezpieczeństwa. Szukaj ludzi, którzy nie dadzą ci ryzykownych propozycji, a jeśli tak to zaakceptują twoją odmowę. Potrzeby rozwoju, wzrostu, ekspansji - podejmowanie aktywności, która służy dwóm celom: - zapewnieniu sobie dopływu bodźców, wrażeń z otoczenia - unikaj nudy, bezczynności, rozwijaj się, nabywaj nowe umiejętności, konstruktywnie wykorzystuj czas wolny! - wywieranie wpływu na otoczenie sprawowanie kontroli nad otoczeniem - nie dopuszczaj do przemęczenia, nadmiaru wymagań wobec siebie - dostosuj swoje plany rozwojowe do możliwości, dbaj o odpoczynek. Slajd 23 Obraz samego siebie Zadbaj o przewagę pozytywnych przekonań na własny temat w 3 zakresach:
- poczucie tożsamości - kim jestem? - poczucie wartości - ile jestem wart - poczucie kontroli - co potrafię, umiem, mogę, do czego jestem zdolny? Slajd 24 slajd 26 Stało się spróbowałem. Więcej niż spróbowałem, od kilku miesięcy używam! Czy mam problem? Nikt z nas nie jest fachowcem w sprawie swojego uzależnienia. Słuchaj życzliwych Ci osób, jeśli twierdzą, że przesadzasz, że masz problem. Słuchaj nie odrzucaj ich opinii, nie zaprzeczaj. Przyjrzyj się faktom. Slajd 29 - Odstaw używkę, sprawdź czy potrafisz żyć bez jej stosowania, staraj się żyć normalnie i zobacz z czym sobie nie radzisz, gdzie pojawiają się problemy. - Poinformuj rodzica, pedagoga, ulubionego nauczyciela, kogoś z rodziny komu ufasz. - Skorzystaj z fachowej pomocy psychologa np. w poradni psychologiczno pedagogicznej w twoim mieście. Slajd 32
Łatwiej młodszemu od nas, obcemu człowiekowi Trudniej przyjacielowi, komuś kto ma u nas autoryt, władzę nad nami, kto nam imponuje Slajd 36 Postawa którą człowiek powinien przyjąć w trakcie odmowy: wyprostowana postawa ciała - nie chowaj głowy w ramiona, nie garb się pewne spojrzenie - nie uciekaj wzrokiem na bok stanowczy głos - powiedz wyraźnie "nie" nie palę, nie potrzebuję tego, nie chcę itd Slajd 39 Dopalacze - (ang. smarts, legal highs, herbal highs, boosters) W ostatnich latach termin ten nabrał dominującego znaczenia to termin nie posiadający nazewnictwa naukowego używa się go potocznie, dla nazywania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomo lub faktycznym działaniu psychoaktywnym, nieznajdujących się na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy w przeciwdziałaniu narkomanii. Slajd 40 Określenie dopalacz wywodzi się z lotnictwa urządzenie stosowane w samolotach bojowych (rzadziej cywilnych) w celu zwiększenia ciągu silnika turboodrzutowego, poprzez spalanie dodatkowego paliwa za turbiną. Daje to przyrost ciągu o kilkadziesiąt procent Termin slangowo używany określa środki dopingujące dla sportowców, też różne odżywki czy napoje energetyczne. Sprzedaż ww. substancji i ich domieszek odbywała się za pośrednictwem sklepów smart shops. Sklepy oferowały całą gamę produktów od literatury związanej z narkotykami, poprzez różne akcesoria (fajki wodne, fajki, fifki), po rozmaite substancje pochodzenia naturalnego (zioła i ich mieszanki) i syntetycznego. Slajd 41 Wśród dopalaczy podobnie jak wśród narkotyków pojawiają się zarówno specyfiki o działaniu stymulującym - pobudzającym, hamującym- relaksującym, jak i psychodelicznym czy halucynogennym. Niebezpieczeństwo ich użycia wzrasta, gdy w niektórych mieszankach łączone są substancje działające przeciwstawnie na układ nerwowy.
Zdarza się, że w niektórych produktach jest nawet 8-10 różnych substancji. Producenci podają opis produktu, jego skład, wskazują jego dawkowanie, informują o przeciwwskazaniach, a także przytaczają recenzje użytkowników Slajd 42 Na opakowaniach dopalaczy widnieją jednak wyraźne ostrzeżenia : Nie do spożycia dla ludzi. W sklepach sprzedawane są jako produkty kolekcjonerskie co oznacza, że oferta adresowana jest do kolekcjonerów tabletek, które umieszczają w klaserach i trzymają na półkach, obok kolekcji znaczków, czy monet. Ewentualnie jako: odżywki do kwiatów czy sole do kąpieli. Skoro produkty są bezpieczne, przebadane i legalne, dlaczego nie są zarejestrowane do użytku przez ludzi? Slajd 43 Dopalacze klasyfikacja dopalaczy Syntetyczne: - BZP ( N Benzylopiperazyna) - TFMPP ( 3 Trifluorometylofenylpiperazyna) - JWH 18 - Mefedron - Metylokatynon Naturalne: - mieszanki ziołowe - szałwia wieszcza - flay agaric - kratom - powój hawajski - celea zacatechichi - Lion's Tail Slajd 44 DOPALACZE OSZUKUJĄ!!! Dopalacze to nieznane trujące środki chemiczne!!! Dopalacze testowane są na użytkownikach, którzy stają się "królikami doświadczalnymi". Nigdy nie wiadomo co w organizmie zostanie uszkodzone nieodwracalnie, może to być układ krążenia, dokrewny, pokarmowy, znane są przypadki uszkodzonych nerek, a najczęściej układu nerwowego.
Dopalacze wchodzą w najwrażliwsze obszary w naszym mózgu zaburzają funkcjonowanie neuroprzekaźników, w sposób nieodwracalny. Na skutek zaburzeń świadomości, halucynacji po zażyciu dopalacza można ulec wypadkowi, doznać urazu. Często pomocy udziela się na oddziałach psychiatrycznych.