Debata: Problematyka lokalizacji kanałów technologicznych i kanalizacji kablowej w pasie drogowym z punktu widzenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego Urząd Komunikacji Elektronicznej Warszawa 18 stycznia 2012 Eugeniusz GACA - KIGEiT
Budowa infrastruktury szerokopasmowej o o o Szybki rozwój technologii w telekomunikacji, konkurencja PT, rozwój szerokopasmowego dostępu do Internetu - wymusza na rynku telekomunikacyjnym bardzo duże zapotrzebowanie na infrastrukturę. Realny rozwój infrastruktury jest trudny do osiągnięcia m.in. z uwagi na złożoność procesu inwestycyjnego, trudności w pozyskania terenu, procedury administracyjne itp. Pozyskanie infrastruktury, w tym kanalizacji kablowej, może być osiągnięte poprzez: skrócenie procedur, optymalne i racjonalne wykorzystanie zasobów istniejącej infrastruktury poszczególnych operatorów i odpowiednie ich zagospodarowanie (np. ROI TP SA ale też zakłady energetyczne, przedsiębiorstw wod-kan, gazowych itp.), wykorzystanie elementów synergii lub skoordynowania inwestycji telekomunikacyjnych z inwestycjami drogowymi i realizacja pasywnej kanalizacji kablowejt w trakcie budowy lub przebudowy dróg publicznych. Elementem wsparcia dla inwestycji telekomunikacyjnych jest także m.in. uregulowanie kwestii opłat za zajęcie pasa drogowego (obniżenie i ustalenie max ich wysokości, kosztu dzierżawy powierzchni kolokacyjnych itp.) Budowa linii telekomunikacyjnych i kanalizacji kablowej bez Pb (tylko zgłoszenie!). Oczekiwane ułatwienia w realizacji inwestycji telekomunikacyjnych wprowadziła Ustawa z 07.05.2010 o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych - Megaustawa.
art. 62 Megaustawy Art. 39. ust.6 i 6a Ustawy z 21.03.1985 o drogach publicznych: Zarządca drogi w trakcie budowy lub przebudowy drogi jest obowiązany zlokalizować kanał technologiczny w pasie drogowym: 1. dróg krajowych, 2. pozostałych dróg publicznych, chyba, że w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia informacji*, nie zgłoszono zainteresowania udostępnieniem kanału technologicznego. * Najpóźniej na 6 m-cy przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej albo o pozwoleniu na budowę dróg, informacja zarządcy drogi o zamiarze rozpoczęcia budowy lub przebudowy drogi na swojej stronie internetowej wraz z zawiadomieniem Prezesa UKE Stan dróg publicznych w Polsce (wg GDDKiA Kraków) 17.02.2010) drogi krajowe - 18 520 km - co stanowi 5% drogi wojewódzkie - 28 536 km - co stanowi 7% drogi powiatowe - 126 924 km - co stanowi 33% drogi gminne - 209 333 km - co stanowi 55% 1. Obowiązek budowy KT dotyczy jedynie 5% dróg publicznych w Polsce! W pozostałych drogach tylko jeśli znajdzie się zainteresowany!
Ale. art. 39 pkt. 5 i 6c Uodp 5. Jeżeli budowa, przebudowa lub remont drogi wymaga przełożenia urządzenia lub obiektu, koszt tego przełożenia ponosi jego właściciel! 6c. Minister właściwy ds. łączności, na wniosek zarządcy drogi, zwalnia zarządcę z obowiązku budowy KT jeżeli: w pobliżu pasa drogowego istnieje już kanał technologiczny lub linia światłowodowa, posiadająca wolne zasoby wystarczające do zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie dostępu do usług szerokopasmowych lub w sytuacji gdy lokalizowanie kanału technologicznego w przypadku przebudowy drogi byłoby ekonomicznie nieracjonalne lub technicznie niemożliwe. 2. Jeżeli zarządca drogi zamierza wystąpić z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku budowy KT - musi dokonać weryfikacji istniejącej infrastruktury pod kątem zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie dostępu do usług szerokopasmowych lub sporządzić analizę techniczno-ekonomiczną dla projektowanego obszaru! Czyli? To może jednak ułożyć wiązkę rur kanalizacji kablowej? Zakres ten nie wymaga Pb.
KT - wg Megaustawy Art. 4 pkt 15a) Ustawy z 21.03.1985 Kanał technologiczny ciąg osłonowych elementów obudowy, studni kablowych oraz innych obiektów lub urządzeń służących umieszczeniu lub eksploatacji: ❿urządzeń infrastruktury technicznej związanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu kołowego, ❿linii telekomunikacyjnych wraz z zasilaniem oraz linii energetycznych, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego Art. 16 Ustawy ❿3. Jeżeli inwestycją niedrogową jest KT, istnieje możliwość jego przekazania zarządcy drogi wraz z ustanowieniem na rzecz przekazującego inwestora prawa do korzystania z części kanału. ❿4. KT musi odpowiadać warunkom technicznym określonych w odrębnych przepisach i być zgodny z decyzją (zezwoleniem) wydanym przez Zarządcę drogi. Art. 39 ust. 1a ❿Przepisu zabraniającego umieszczania w pasie drogowym urządzeń przedmiotów i materiałów niezwiązanych z potrzebami ruchu drogowego nie stosuje się do umieszczania, konserwacji, przebudowy budowy i naprawy infrastruktury telekomunikacyjnej (w rozumieniu Pt) oraz urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz urządzeń związanych z ich eksploatacją ( jeżeli warunki techniczne i wymogi bezpieczeństwa na to pozwalają). ❿Zarządca drogi może odmówić zgody na umieszczenie tylko wówczas jeżeli ich umieszczenie spowodowałoby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego lub też np. utratę uprawnień wynikających z gwarancji. ❿Zarządca drogi ma 65 dni na wydanie decyzji
Dla kogo zatem KT? Przedsiębiorcy telekomunikacyjni, Inwestorzy budowy regionalnych sieci telekomunikacyjnych, Inwestorzy budowy telekomunikacyjnej sieci dostępowej, w tym dostawcy catv, Internetu, Przedsiębiorcy energetyczni, Operatorzy energetycznych systemów przesyłowych, Służby miejskie: monitoringu, sygnalizacji kontroli ruchu itp., Operatorzy sieci specjalnych, Ale też: Zakłady gazownicze, (?) Zakłady dystrybucji paliw, (?) Przedsiębiorcy dostarczający ciepło, (?) Przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne, (?) Przedsiębiorstwa przesyłu i zaopatrzenia w paliwo i gaz, (?)????? 3. Czy KT ma obejmować wszystkie sieci, co niewątpliwie jest słuszne ale czy realne w naszych warunkach gospodarczych? Kto będzie Inwestorem? Kiedy kanalizacja kablowa może być KT?
Wymagania techniczne dla KT *wg ZDBŁ na konferencji 08.12.2011 w d.mi ❿ KT powinny służyć stworzeniu podziemnej infrastruktury liniowej służącej do prowadzenia wielowłóknowych kabli lub mikrokabli światłowodowych oraz innych kabli, stanowiących warstwę fizyczną (medium transmisyjne) dla sieci przewodowych operatorów telekomunikacyjnych, energetycznych i innych. ❿ KT oraz instalacje z tym związane powinny zapewnić trwałość i funkcjonalność sieci przez okres 30 lat. ❿ KT powinien umożliwiać zaciąganie i wyciąganie kabli światłowodowych o średnicach do 20 mm lub mikrokabli do 10 mm lub innych przez cały okres eksploatacji. ❿ KT muszą być szczelne w każdym punkcie, niedostępne dla zanieczyszczeń stałych i płynnych w całym okresie eksploatacji, ❿ KT w zależności od typu zabudowy należy budować po jednej lub po dwóch stronach drogi, ❿ KT winny tworzyć: - ciąg rur ulicznych, przepustowych i przyłączeniowych umieszczanych bezpośrednio w pasie drogowym, - mikrokanalizacji instalowanej w ciągach ulicznych, przepustowych i przyłączeniowych, w kanalizacji szczelinowej oraz kanalizacji sanitarnej lub deszczowej, ❿ Sieć KT powinna odpowiadać sieci dróg krajowych oraz pozostałych dróg publicznych 4. Czyli mówimy o KT dla sieci telekomunikacyjnych! A może o kanalizacji kablowej?
Zarządca dróg krajowych Musi zaprojektować kanał technologiczny w pasie drogowym uwzględniając zapotrzebowanie na miejsce wszystkich potencjalnych użytkowników. (jakich?) Projekt KT musi odpowiadać WT i normom technicznym. (jakim?) Projekt KT musi uwzględnić zapotrzebowanie w okresie 30 lat. (jak ocenić? Kogo uwzględnić? Kto sporządzi, kto zweryfikuje?) Projekt KT musi uwzględniać PS z sieciami innych operatorów. (jakich?) Ale czy tylko PS? A miejsce na szafki, studnie, kolokację w MOP? Projekt KT musi uwzględniać istniejącą infrastrukturę innych przedsiębiorców, użytkowników itp. (wszystkich?) Musi prowadzić politykę informacyjną o posiadanych KT. (zgodnie ze standardami UKE?) Prowadzić odrębną rachunkowość dla ustalenia wysokości opłat za udostępnienie KT, ustalaną na poziomie kosztów budowy i utrzymania kanału. ( Dlaczego nie podlegające ocenie UKE). W przypadku wykorzystywania środków publicznych, prowadzenie analizy konkurencji. Jeżeli zamierza wystąpić do MAiC o zwolnienie z obowiązku budowy KT, musi wykazać infrastrukturę innych operatorów, sporządzić analizę technicznoekonomiczną przedsięwzięcia. 5. Zarządca dróg będący inwestorem dróg krajowych powinien opracować Pt KT oraz przejąć obowiązki podobne do SMP ( czy oferta ROI?).
Zarządca pozostałych dróg Przed złożeniem wniosku o wydanie DoSU, ZnRI lub PnB musi ogłosić na stronie internetowej na 6 m-cy przedtem informacje o planowanym zamierzeniu i czekać 60 dni na zgłoszenie (lub nie) chętnego na KT. Wydłuża to cykl projektowania drogi o ten okres. Jeżeli zgłosi się chętny, to istnieje konieczność wydania decyzji w terminie 65 dni, ustalenie warunków technicznych dla KT, przygotowanie SIWZ, nowa ocena oddziaływania na środowisko, nowy projekt, nowa umowa, nowy przetarg, czy tylko uwzględnić potrzeby tego zgłaszającego itp. ( może warto aby lokalizacja KT była zawsze?) Jeżeli zamierza wystąpić do MAiC o zwolnienie z obowiązku z budowy KT musi podjąć współpracę z różnymi Pt, UKE i nie tylko, jako właścicielami sieci, co do wolnych potrzeb już na etapie prac przedprojektowych budowy lub przebudowy drogi. (czyli opracować Projekt) Gdy żaden operator telekomunikacyjny nie zgłosi zarządcy drogi oficjalnego wniosku o zainteresowaniu lokalizacją KT w pasie drogowym, nie istnieją żadne instrumenty prawne pozwalające zarządcy dróg na prowadzenia takiego postępowania z urzędu i wyszukiwanie podmiotów zainteresowanych lokalizacją KT. 6. Czy obowiązek zlokalizowania KT oznacza: zaprojektowanie przebiegu, czy też jego fizyczne wybudowanie?
Segmenty sieci telekomunikacyjnej Sieć szkieletowa (Backbone Network) agreguje ruch ze wszystkich niższych segmentów sieci. Z uwagi na jej znaczenie budowana w architekturze kratowej o wysokiej niezawodności. Sieć dystrybucyjna (metropolitarna) obejmuje obszar miasta, aglomeracji, regionu budowana w architekturze pierścieniowej dla zapewnienia protekcji transmisji. Sieć dostępowa (Access Network) obejmuje obszary zamieszkania a końcowymi odcinkami tych sieci są łącza abonenckie, sieci lokalne, catv budowane w architekturze pierścieniowej lub gwiazdy.
Topologia sieci telekomunikacyjnej Obecna tendencja: FTTH światłowód doprowadzony do lokalu abonenckiego/ domu w zabudowie rozproszonej. Węzeł powiatowy Węzeł powiatowy Węzeł wojewódzki Węzeł powiatowy Węzeł powiatowy Węzeł gminny Węzeł gminny Węzeł gminny Węzeł gminny MDF MDF MDF MDF MDF
Sieć telekomunikacyjna operatora telekomunikacyjnego Wybór projektowanej topologii sieci zależy m.in. od: charakterystyki sieci ( odległości, stanu istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej własnej i możliwej do pozyskania w różnych formach), aspektu demograficznego obszaru objętego opracowaniem ( zabudowa miejska zwarta, rozproszona itp.) analizy konkurencji oraz współczynnika podłączeń, wymagań w zakresie świadczonych usług, oferty dzierżawy, aspektów analizy ekonomicznej, strategii rozwoju sieci przedsiębiorcy telekomunikacyjnego Architektura sieci powinna m.in. : odpowiadać potrzebom bieżącym oraz planowanym przedsiębiorcy telekomunikacyjnego (przy założeniu eksploatacji sieci min. 25 lat). uwzględniać aspekt kompatybilności sieci z technikami planowanymi do stosowania w przyszłości (dotyczy uruchamiania dostępowych systemów światłowodowych nowej generacji
Elementy infrastruktury sieci telekomunikacyjnej Kable światłowodowe odcinki sieci szkieletowych i metropolitarnych (długie odcinki najczęściej 144-288 włókien) stosowane najczęściej w kanalizacji teletechnicznej Mikrokable światłowodowe kabel optyczny o mniejszej średnicy niż typowy kabel liniowy o takiej samej liczbie włókien, przeznaczony do stosowania w mikrokanalizacji Kanalizacja teletechniczna, - Kanalizacja kablowa pierwotna: zespół podziemnych rur i studni (zasobników) kablowych, służący do układana kabli telekomunikacyjnych; rury śr. 94 lub 104 mm ( zew. 100 i 110) - kanalizacja wtórna: rury 32 mm instalowane wewnątrz rury kanalizacji pierwotnej (4x32; 3x 40; 2x32+2x40) - rurociągi kablowe: samodzielne rury HDPE śr. 40 mm (25,32,50) układane w ziemi (kable światłowodowe są zaciągane mechanicznie lub wdmuchiwane pneumatycznie) Mikrokanalizacja, systemowe rozwiązanie do uzupełnienia lub rozbudowy klasycznej kanalizacji kablowej oraz budowy elastycznej sieci FTTH. Zewnętrzne punkty dystrybucyjne włókien - Studnie kablowe: betonowe, żelbetowe lub tworzywo sztuczne (przelotowe i odgałęźne, rozdzielcze, magistralne, szafkowe) - Zasobniki kablowe ( do przechowywania i ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi muf złączowych oraz kabli światłowodowych) - szafy dystrybucyjne
Jakie to koszty? Rury osłonowe z polietylenu (PP) do pierwotnej kanalizacji teletechnicznej - do budowy nowej kanalizacji kablowej 100x3,7 8,60 zł/mb 110x5 12,55 zł/mb Rura osłonowa RHDPE do wtórnej kanalizacji kablowej - do budowy kanalizacji wtórnej od 25-50 mm 1,55-6,30 zl/mb Rura osłonowa do kabli RHDPEm z mufą -Rury stosowane w miejscach o zwiększonym zagrożeniu mechanicznym 110x4 20,90 zł/mb Złączka PP -100 2,64 zł/szt 110 z uszczelką- 4,55/szt Rura osłonowa do kabli RHDPEm z mufą -110x4 20,90 zł/mb Studnia SK-1 260 zł/komplet Studnia SKMP-3 2226 zł/komplet Koszt budowy drogi krajowej 10.000-13.000 tys.zł/km Koszt budowy drogi wojewódzkiej 3.500-4.500 tys.zł/km Koszt budowy drogi gminnej 1.400 1.900 tys. zł/km 7. Zatem koszt M do budowy kanalizacji pierwotnej wraz ze studniami (2x110+4x50+ 4xSK1+1xSKMP-3) x1,25 = 66 tys. zł to jest ca od 0,6% - 4% kosztów budowy drogi publicznej.
Czy możliwe jest aby operator tel. zgłosił zapotrzebowanie na KT? Tak, gdy: Eksploatuje rozległą sieć szkieletową i metropolitarną, projektuje jej rozbudowę, posiada projekty techniczne (koncepcja, ZTE, PT) a planowana budowa lub przebudowa drogi publicznej przez zarządcę dróg pokrywa się z tymi planami. Jest inwestorem budowy sieci regionalnej obejmującej większy obszar np. gminę, powiat lub województwo, posiada koncepcję techniczną budowy i pozyskanie miejsca w kanale technologicznym, jest równoważne innym formom pozyskania infrastruktury. Jest operatorem sieci np. energetycznej, dla której plany jej rozwoju i przebudowy są ustalane w planowaniu długookresowym. Nie, gdy: Nie eksploatuje rozległej sieci telekomunikacyjnej, nie projektuje jej budowy lub rozbudowy, nie posiada projektów technicznych (koncepcji, ZTE, PT) a Zawiadomienie o planowanej inwestycji daje mu tylko 60 dni na okres przygotowania takiego wniosku. Nie posiada wiedzy o opłatach za udostępnienie KT, nie ma pewności czy opłata za udostępnienie będzie atrakcyjna cenowo. Jest przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, korzystającym np. z dzierżawy kanalizacji, włókna lub przepływności nie koordynującym swoich planów z innymi uczestnikami rynku telekomunikacyjnego, ale czy tylko?. Nie zna strategii długookresowej zarządcy dróg określającej zakresy inwestycyjne.
PT budowy sieci OT eksploatujący i utrzymujący sieci współpracują od wielu lat z zarządami dróg w zakresie budowy sieci telekomunikacyjnych. Wszystkie problemy techniczne, rozwiązania kolizji z uzbrojeniem terenu, ciekami wodnymi, torami kolejowymi, drogami itp. były technicznie uzgodnione i nie ma tu większych problemów. OT określał bardzo szczegółowo swoje wymagania w odniesieniu do zawartości PB w stosunku do poszczególnych rodzajów sieci: kanalizacji magistralnej, rurociągów kablowych; kanalizacji rozdzielczej; do schematów rozwinięcia kanalizacji kablowej (które powinny pozwolić prześledzić trasę kabla światłowodowego łączącego moduły wyniesione z przedstawieniem np. przebiegu kanalizacji, numeracji i typu studni, długościami przelotów między studniami, liczbą rur kanalizacyjnych, przebiegiem kabli, lokalizacją złączy itp.). Zbiór takich danych dotyczących zasad projektowania i budowy sieci stanowi rodzaj normy zakładowej OT i jest wydawany przez OT wraz z warunkami technicznymi do projektowania. Np. Projektowanie i budowa sieci telekomunikacyjnej. Ogólne zasady projektowania i budowy sieci kablowych, wydane przez Telefonię NETIA SA, albo Telekomunikacyjna kanalizacja kablowa. Ogólne wymagania techniczne Telekomunikacji Polskiej SA, które są normą zakładową ZN-96 TP SA-011. 8. Wiedza jak projektować KT dla potrzeb telekomunikacji jest wynikiem dotychczasowej praktyki. Ale inwestorem był konkretny OT i on brał odpowiedzialność za zakres rzeczowy PT. Kto obecnie przejmie tą rolę dla KT?
Przykład rurociągu kablowego Rury HDPE 40/3,7 z wewnętrzna warstwą poślizgową, typu RHDPEwpr organizowane w wiązki siedmio lub ośmiorurowe.
Przekrój poprzeczny wykopu z wiązkami rur sieci szkieletowej, Wymagania głębokości układania wiązki rur, przewodu kanalizacyjnego, osłon płaskich i taśmy ostrzegawczej
Obecne prawo Wg Ustawy z 21.03.1985 Droga budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Rozporządzenie MT i GM w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowania ( Dz.U z 1999 nr 43 poz.430) Wyposażenie techniczne dróg: Urządzenia odwadniające oraz odprowadzające wodę Urządzenia oświetleniowe Obiekty i urządzenia obsługi uczestników ruchu Urządzenia techniczne drogi Infrastruktura techniczna w pasie drogowym nie związana z drogą
Wnioski: 1. Celem Megaustawy było wspieranie inwestycji telekomunikacyjnych, w tym związanych z sieciami szerokopasmowymi. Trzeba zdecydować, czy tylko linie telekomunikacyjne. Jeżeli inne to jakie? Przyjąć, że definicja KT odnosi się jedynie do kanalizacji kablowej dla umieszczania linii: telekomunikacyjnych ale czy elektroenergetycznych? Nie! 2. Obowiązek lokalizacji KT dotyczy jedynie zarządców dróg krajowych 5% dróg publicznych. Trzeba ustalić, zasady dzierżawy i dostępu do tych KT. Czy wchodzi też IRU? KT (kanalizacja kablowa pasywna) winna podlegać takim samym zasadom jak ROI TP SA. 3. Co z pozostałymi drogami? OT nie są w stanie wystąpić w terminie 60 dni o lokalizację nie mając żadnych wiążących informacji np. o kosztach, o dalszych planach zarządców dróg. Wprowadzić zapis, że droga publiczna wyposażona powinna być w KT stanowiący kanalizację kablową pasywną, zgodnie z pkt.1 - co jest jedynym możliwym elementem skoordynowania inwestycji drogowych i szerokopasmowego dostępu do Internetu, 4. Budowa kanalizacji kablowej dla sieci telekomunikacyjnych nie wymaga Pb a jedynie zgodę zarządcy drogi oraz szkice i rysunki techniczne.
Wnioski c.d. 5. Konieczna jest nowelizacja Rozporządzenia MT i GM w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowania ( Dz.U z 1999 nr 43 poz.430) i uzupełnić rozdział KT (podobnie jak urządzenia oświetleniowe). 6. Jeżeli nie OT będzie Inwestorem i nie będzie wydawał WT wg własnych norm to podstawą do projektowania winny być zmienione przez MTiGM Rozporządzenie MTiGM w sprawie WT jakim powinny odpowiadać drogi. 7. Należy ustalić jaki układ wiązek rur, studni jako elementów kanalizacji kablowej będzie konieczny do zaprojektowania w poszczególnych rodzajach dróg (poza krajowymi) dla różnych obszarów (zabudowa zwarta wielkomiejska, zwarta miejska, rozproszona miejska, zwarta wiejska, rozproszona wiejska, siedliska, osady, obszary przemysłowe, chronione). 8. Jaki organ będzie zatwierdzał Pt budowy dro w zakresie KT. Jaki zakres ma objąć projekt branżowy KT? Kto będzie uprawniony do jego opracowania a kto do weryfikacji. 9. KT winny być objęte inwentaryzacją prowadzoną przez Prezesa UKE a zasady ich udostępnienia zawarta w ROI. 10. Budowa KT mogłaby być finansowana przez MRR jako element przyszłych sieci szerokopasmowych lub też w ramach RPO.