Scenariusz warsztatów filmowych, Teatr Stary. Zajęcia teoretyczne: Cz. I Dlaczego warto być filmowcem. - Po co kręci się filmy. Kto może zrealizować film, pojęcia kino niezależne, Kino offowe, Krótki metraż, festiwale kina offowego w Polsce. Prezentacja wybranych filmów krótkometrażowych z festiwali realizowanych przez Kinoteatr Projekt w Lublinie, projekcje filmów niezależnych. Cz. II Pomysł na własny film - Czym jest film, struktura filmu. - 3 etapy produkcji filmowej terminy: preprodukcja, zdjęcia, postprodukcja. - Recepta na scenariusz - skąd brać pomysły na film, konieczność pracy nad pomysłem, skąd czerpać pomysły, dramaturgia scenariusza, terminy: Scenariusz pomysł na film zapisany w specjalny, sformalizowany sposób; Synopsis rodzaj streszczenia pomysłu na film, zapisany mniej formalnie niż scenariusz, tak żeby dać wyobrażenie czytelnikom, o co na czym ten pomysł polega, ale bez wchodzenia w szczegóły. Treatment - rozwinięcie synopsis. Zapisane są tu wszystkie wydarzenia, zwroty akcji, opisy sytuacji. Cały film w skrucie. Drabinka zapis kolejności scen w porządku logicznym, bez szczegółów i opisów. Najważniejsze zasady obowiązujące każdego scenarzystę: - obrazowość - fragmentaryczność - konfliktowość - następstwo przyczynowo-skutkowe - wiarygodność w ramach zastosowanejej konwencji. - Projekcje fragmentów filmów z lubelskich festiwali filmowych Złote Mrówkojady, Filmy dobrze Zakręcone : Lucky reż. Nash Edgerton, 4.33 min. Busker, reż. David Wigram, 6 min. Pond reż. Evan Bernard 2.06 min. Cz. III Total czy amerykański? - Terminologia filmowa, zasadnicze pojęcia: - Kadr: najmniejsza, statyczna jednostka filmu, to, co operator widzi na wyświetlaczu swojej kamery. Kompozycja kadru, proporcje. - Ujęcie (To, co kamera nagrała od chwili włączenia nagrywania do wyłączenia. Odcinek filmu między dwoma najbliższymi połączeniami montażowymi) - Scena (Ujęcie lub szereg ujęć, wyróżnia się jednością miejsca i czasu, wydarzenie rozgrywające się w jednym miejscu i w określonym czasie) - Sekwencja (wiele scen, powiązanych ze powiązana jednością akcji, bez konieczności występowania jedności miejsca i czasu) 1
- Plan filmowy (odległość kamery zdjęciowej od głównego obiektu filmowanego w danym ujęciu) - total - plan ogólny - plan pełny - plan amerykański - plan średni - półzbliżenie - zbliżenie) - detal - Projekcje filmów instruktażowych. Cz. IV Czym nie da się filmować w XXI wieku - Obraz jako wizualna warstwa filmu. - Narzędzia do filmowania, czy tylko kamera? Filmowanie aparatami, telefonami, kamerami internetowymi. - Czym jest kamera filmowa podstawowe funkcje, obsługa, typy i rodzaje kamer (cyfrowe, na taśmę światłoczułą), rodzaje zapisu cyfrowego: SD, DVCAM, HDV, HD. Nośniki danych karty pamięci, dyski twarde, rejestratory dyskowe, zapis cyfrowy na taśmie, światowe standardy zapisu, Przetworniki kamer cyfrowych, migawka, ostrość, balans bieli, rozdzielczość obrazu, proporcje obrazu. - Stabilny kadr, najlepsi przyjaciele operatora: - statyw - steadycam, - kran - kamera na wózku, tzw. jazda Dekalog operatora, pojęcia: oś kontaktu, perspektywy: - Oś kontaktu. - Perspektywa normalna ustawienie kamery na wysokości oczu bohatera. - Perspektywa żabia - ustawienie kamery poniżej linii oczu. - Perspektywa ptasia - ustawienie kamery powyżej linii oczu. - POV (subiekt) ustawienie kamery z punktu widzenia bohatera. - Jak sfilmujemy twarz naszego bohatera?. Ruch kamery - Panoramy pozioma i pionowa - Jazda na wózku (kamera jedzie przed lub za statycznym lub ruchomym obiektem) - jazda równoległa (kamera na wózku przemieszcza się równolegle do obiektu w ruchu) - Kamera na kranie - Najazdy kamery (zbliżanie), odjazdy(oddalanie) - Zoom czyli transfokacja - Filmowanie w kontrplanach. Projekcje: - Film Home, reż Francisco Pippi, (fragmenty) - Film instruktarzowy o steadycamie - Trailer filmu Olive nakręconego smartfonem. 2
Cz. IV Jak pokonać ten chaos? Czyli co to jest plan filmowy - Zadania ekipy filmowej, podział obowiązków na planie. - Zapoznanie ze sprzętem wyposażenie planu filmowego Ekipa na planie filmu amatorskiego - reżyser, asystent - kierownik planu - operator kamery (ewentualnie asystent) - operator dźwięku, tyczkarz - oświetlacze - pomoc techniczna - charakteryzator (odpowiedzialny m. in za makijaż i kostiumy) - aktorzy, statyści Niezbędne wyposażenie planu filmowego: monitor podglądowy, powierzchnie odbijające, tzw. blendy powierzchnie wyciemniające, tzw. murzyny, klaps. Cz. V Światło w filmie, czyli czym maluje swoje kadry operator - Rodzaje światła na planie filmowym - Balans bieli i temperatura barwowa - Królestwo Oświetlacza Planu. Sprzęt oświetleniowy na planie filmowym: - lampy wyładowcze - światło o temperaturze barwowej 5500K - lampy żarowe światło o temperaturze barwowej 3200 K - lampy luminescencyjne kinoflo Rodzaje źródeł światła: - rozproszone - kierunkowe Światło na planie : - rysujące podkreśla plastykę ujęcia, tworzy przestrzeń trójwymiarową, podkreśla bryłę - wypełniające (ekspozycyjne, rozproszone) zmniejsza zbyt głębokie cienie światła rysującego - kontrowe odcina aktora i przedmioty od tła, podkreśla pewne elementy w scenie - efektowe Techniki oświetlania wnętrz i plenerów. Dlaczego w plenerze przydają się powierzchnie odbijające. - Projekcja filmu instruktażowego. Cz. VI Rola dźwięku i muzyki w filmie. - Królestwo Operatora dźwięku. Zasady rejestrowania dźwięku na planie filmowym. Duet Operator i tyczkarz. - Nagrywamy dźwięk kamerą, którą filmujemy czy zewnętrznym rejestratorem dźwięku? Co to jest setka i postsynchrony. - Synchronizacja dźwięku z obrazem, do czego dźwiękowcowi służy klaps 3
- Dlaczego nagrywamy dźwięk tła w miejscu akcji filmu. Typy mikrofonów: - ręczne - efektowe (nakamerowe) - pistoletowe - przypinane do ubrania, tzw. pluskwy - bezprzewodowe Charakterystyka mikrofonów: - mikrofony o charakterystyce kulistej bezkierunkowej - mikrofony o charakterystyce kardioidalnej nerkowej - mikrofony o charakterystyce kierunkowej - stożkowej Zabezpieczenie mikrofonów przed wiatrem : gąbki, koty - Rola muzyki w filmie: - wzmacnianie lub osłabianie dynamiki akcji - pobijanie wrażenia wizualnego - komentowanie wydarzenia - tworzenie specyficznego nastroju - podkreślenie rytmu - Skąd wziąć muzykę do naszego filmu. - Wybrane zagadnienia prawa autorskiego - Projekcja filmu instruktażowego. Cz. VII Czym jest montaż w filmie czyli filmowe klocki lego - Gramatyka filmowa - terminologia i zagadnienia montażu. - Montaż jako proces łączenia i komponowania utrwalonych na taśmie filmowej ujęć zgodnie z założeniami scenopisu i koncepcją reżysera oraz dostosowanie do ich układu zapisu dźwiękowego. - Funkcje montażu - montaż służy ustaleniu kompozycji filmu, wyznacza następstwo i czas trwania scen, określae czas i przestrzeń w naszym filmie. - montaż twardy ciecie, styk kolejnych ujęć bez przejść jak cięcie nożem - montaż miękki przenikanie obrazów z sąsiednich ujęć, zaciemnienie, rozjaśnianie. - montaż wewnątrzkadrowy - montaż równoległy - montaż atrakcji - montaż skojarzeniowy - montaż zdarzeń - montaż przyczynowo-skutkowy Terminy: - Sklejka, zakładka, przejścia, FX, off, przebitka. - Zapoznanie z oprogramowaniem do amatorskiego montażu filmowego oraz z freewarowymi programami do montażu. Projekcja filmu instruktażowego. 4
Cz. VIII Jak radzić sobie z trudnym rozmówcą - Gatunki dokumentalne. Czym jest reportaż, wywiad, sonda uliczna. - Dlaczego ma powstać ten film. Trudne pytania przed rozpoczęciem zdjęć. - Co musi wiedzieć reporter przed rozpoczęciem nagrania - Psychologia rozmowy - Zawsze najlepiej być przyzwoitym w stosunku do rozmówcy. Najpierw przedstaw się i powiedź, w jakim celu prowadzisz rozmowę; - Stwórz przyjazną atmosferę - Nie szukaj konfliktu z rozmówcą, pokaż, że doceniasz to, co mówi; - Daj do zrozumienia rozmówcy, że jego odpowiedzi są bardzo ważne - Złote zasady dziennikarza podczas wywiadu: - Masz doprowadzić do tego, żeby twój rozmówca udzielał dłuższych wypowiedzi a nie odpowiadał pojedynczymi słowami typu tak, nie. - Traktuj poważnie rozmówcę, unikaj pytań sugerujących odpowiedź - Najpierw zadawaj pytania najmniej istotne dla twojego reportażu, żeby rozmówca oswoił się z sytuacją, odstresował się i nabrał pewności siebie. Trudniejsze i ważniejsze pytania zadawaj w dalszej części wywiadu. - Złote zasady operatora podczas wywiadu: - Pamiętaj o ciekawym, ustawieniu rozmówcy, unikaj schematów, jeśli to możliwe. - Jeśli nie jesteś w kadrze razem z rozmówcą to stój bezpośrednio za kamerą, nie unikaj kontaktu wzrokowego z rozmówcą - widz będzie miał wrażenie, że rozmówca patrzy mu prosto w oczy. - Pamiętaj o znaczeniu perspektywy kamery, zawsze ustawiaj ją na wysokości oczu rozmówcy. - Pamiętaj o kompozycji kadru; - Uważaj na tzw. brudy w tle. Pamiętaj, że kamera rejestruje nie tylko obraz rozmówcy, ale też tło, rzeczy, które mogą rozpraszać uwagę widzów. - Pamiętaj o filmowaniu w konkretnych planach filmowych. Widzowie są do nich przyzwyczajeni. W czasie zajęć odbędą się projekcje wybranych fragmentów filmów: Poczekalnia reż. Magda Stawiarska, 4.06 min. Potwierdzenie reż. Arczi, 5 min. Fabuły: Bal przebierańców reż. Krzysztof Szot, 11 min. Wyłączność reż. Krzysztof Szot, 14 min. http reż. Bartosz Kruhlik, 12 min. x2 reż. Bartosz Paduch, 8.11 min. A Day in a Life, reż. Nicolas Daenens 24 min. League of legends, reż. Jeffrey Elmont 15 min. 5
Animacje: Passe vite reż. Kornel Detailleur 2.02 min. Lost utopia, reż. Mirai Mizue 5 min. Konkursy filmowe: Lublin is Coming Piotr Brożek, 1.24 min. Poczekalnia Michał Gurbiel, 1.48 min. Lubelskie historie Droga Mistrza, reż. Kamil Krukowski, 5 min. Miasto reż. Edyta Pietrzak, 2.21 min. Andrzej Rusin. 6