Kredyty 5/17/2015 1
Kredyt i pożyczka bankowa Działalność kredytową banków normuje Prawo bankowe, zarządzenia nadzoru bankowego oraz ogólne normy dotyczące pożyczek, zawarte w prawie cywilnym. Prawo bankowe: przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. 5/17/2015 2
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości. Wykorzystując kredyt, kredytobiorca uzyskuje możliwość dysponowania sumą pieniężną, która nie wchodziła w skład jego majątku. W wyniku umowy kredytowej powstaje pieniądz bankowy, który jest oderwany od znaków pieniężnych. W umowie pożyczki kredytowaną wartością są pieniądze, w umowie kredytu środki pieniężne, które bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy. Środki pieniężne są wyrażone w jednostkach pieniężnych, ale są wartością niematerialną. 5/17/2015 3
Typy kredytów Banki stosują różne podziały kredytów; nazewnictwo w tej dziedzinie jest zróżnicowane. Kryterium - forma płatności: Gotówkowe i bezgotówkowe Kryterium - waluta transakcji: Złotowe i dewizowe Kryterium według typu kredytobiorcy i celu kredytowania: Gospodarcze, dla ludności, budowlano-mieszkaniowe Kryterium okresu kredytowania, Kryterium sposobu oprocentowania i warunków spłaty. 5/17/2015 4
Kredyty gospodarcze w rachunku bieżącym Kredyty gospodarcze Kredyty obrotowe Kredyty inwestycyjne Kredyty Kredyty konsumpcyjne Kredyty ratalne Kredyty samochodowe Kredyty gotówkowe Kredyty budowlanomieszkaniowe Kredyty lombardowe Kredyty mieszkaniowe Kredyty budowlane 5/17/2015 5
Procedury kredytowe Podstawowym celem procedur kredytowych jest segmentacja i selekcja klientów. Procedury kredytowe są opisane w instrukcjach kredytowych (opis czynności, wymagania w stosunku do klienta, załączniki do wniosku kredytowego). Zróżnicowanie procedur kredytowych w zależności od rodzaju kredytu. 5/17/2015 6
Umowa kredytowa Podstawowy dokument regulujący warunki udzielenia i spłaty kredytu. Określa precyzyjnie koszt kredytu (prowizja i oprocentowanie) i przyjęte zabezpieczenia. Umowa kredytu jest opracowana na podstawie regulaminu kredytowego, który jest wiążący dla klienta. Bank może wypowiedzieć umowę w razie niedotrzymania jej warunków (zagrożenie terminowej spłaty, pogorszenie się sytuacji finansowej dłużnika). Po wypłacie kredytu następuje monitoring kredytu. 5/17/2015 7
Prawne formy zabezpieczeń kredytów Zabezpieczenia osobiste Wesel własny in blanco Poręczenie wekslowe Poręczenie według prawa cywilnego Gwarancja bankowa Przystąpienie do długu kredytowego Przejęcie długu Ubezpieczenie kredytu Zabezpieczenia rzeczowe (majątkowe) Zastaw ogólny Zastaw na prawach według kodeksu cywilnego Zastaw rejestrowy Przewłaszczenie na zabezpieczenie Cesja wierzytelności Kaucja, przelew kwoty na rachunek banku Pełnomocnictwo hipoteka 5/17/2015 8
Zabezpieczenia osobiste Weksel własny in blanco podpisany przez kredytobiorcę i niewypełniony weksel, który bank wypełnia w momencie zaprzestania spłaty kredytu. Weksle in blanco są najczęściej awalizowane. Poręczenie wekslowe awal bezwarunkowe poręczenie za osobę zobowiązaną wekslowo, które na wekslu przez podpis daje osoba trzecia (kilka osób). Poręczenie według prawa cywilnego (kc art. 876-887) umowa przez którą poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu udzielonego przez bank na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił go w oznaczonym terminie. 5/17/2015 9
Gwarancja bankowa (PB art. 80-88) umowa pisemna, w której bank gwarantujący, zobowiązuje się do zapłaty maksymalnej, wskazanej w gwarancji kwoty, w przypadku gdy kredytobiorca nie spłaci kredytu w terminie. Przystąpienie do długu kredytowego (kc art. 519 526) do dotychczasowego kredytobiorcy przystępuje osoba trzecia w charakterze dłużnika solidarnego. Przejęcie długu (kc art. 519-526) w miejsce dotychczasowego dłużnika wstępuje osoba trzecia, a dłużnik zostaje zwolniony z długu. Ubezpieczenie kredytu towarzystwo ubezpieczeniowe przejmuje zobowiązanie kredytobiorcy w przypadku zaistnienia określonych warunków. 5/17/2015 10
Zabezpieczenia rzeczowe Zastaw ogólny (kc art. 306-325) bank może dochodzić zaspokojenia z zastawionych rzeczy ruchomych bez względu na to czyją stały się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. Zastaw na prawach według kc zastaw na zbywalnych prawach m.in.: wierzytelności (w tym z r-ku bankowego), udziały w sp.z.o.o, papiery wartościowe. Przewłaszczenie na zabezpieczenie (PB art.101) przeniesienie na bank (wierzyciela) przez dłużnika lub osobę trzecią prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartosciowych. Przelew (cesja) wierzytelności umowa między kredytobiorcą a bankiem udzielającym kredytu (cesjonariusz), na mocy której następuje przeniesienie na bank praw do otrzymania konkretnej kwoty od dłużnika (cedenta). 5/17/2015 11
Kaucja, przelew określonej kwoty na rachunek banku (PB art. 102) dłużnik lub osoba trzecia może przelać określoną kwotę na rachunek banku kredytodawcy, który zobowiązuje się do jej zwrotu wraz z należnymi odsetkami po spłacie kredytu. Pełnomocnictwo (kc art. 95-109) kredytobiorca lub osoba trzecia, daje pełnomicnictwo bankowi kredytodawcy do dysponowania naleznościami, które na mocy prawa nie mogą być przedmiotem cesji: np. prawo do dysponowania rachunkiem bankowym. Hipoteka obciążenie nieruchomosci prawem, na mocy którego bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia swego roszczenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, z pierwszeństwem przed właścicielami osobistymi właściciela nieruchomości. 5/17/2015 12
5/17/2015 13
Kredyty konsumenckie Udzielane osobom fizycznym na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych. Prawo bankowe i Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2012r. Szczególne ochrona konsumenta określona w Dyrektywach UE obowiązek określenia przez bank rzeczywistej stopy procentowej w skali roku Prawo odstąpienia przez kredytobiorcę od umowy kredytowej bez naliczania odsetek należnych za cały okres umowy Gotówkowe i bezgotówkowe 5/17/2015 14
Kredyty gospodarcze Udzielane przedsiębiorstwom ( w tym o. fiz. prowadzącym dział. gosp.) na sfinansowanie potrzeb wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej. Według kryterium przeznaczenia: obrotowe i inwestycyjne Według kryterium okresu spłaty: krótkoterminowe, średnio- i długoterminowe. Według typu oprocentowania: stałe, zmienne, stałe w określonej części umowy i zmienne w pozostałym okresie trwania umowy. 5/17/2015 15
Biuro Informacji Kredytowej BIK SA BIK zostało powołane dla potrzeb minimalizowania ryzyka kredytowego oraz zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony obrotu pieniężnego 5/17/2015 16
Biuro zarządza i rozbudowuje efektywny system wymiany informacji kredytowej poprzez gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie i dystrybucję kompleksowej informacji o historii kredytowej klientów banków w formie raportów kredytowych. Bank zwalnia klienta z obowiązku uzyskiwania indywidualnie z wielu instytucji, pisemnych zaświadczeń o stanie jego zobowiązań, a tym samym oszczędza czas klienta, nie naraża go na dodatkowe koszty oraz przyspiesza procedurę udzielenia kredytu. Bank korzystając z bazy BIK działa na rzecz zabezpieczenia lokat powierzonych mu przez klientów. 5/17/2015 17
Zasady działania BIK S.A. Wzajemność - Prawo do korzystania z informacji mają wszystkie banki oraz instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów zobowiązujące się przekazywać do Biura regularnie pełne i kompletne dane, zgodnie z zawartymi umowami Wiarygodność - Za poprawność i wiarygodność informacji dostarczonych do baz danych Biura odpowiedzialność ponoszą banki. Biuro odpowiada za zgodność informacji przekazywanych do użytkowników z danymi źródłowymi oraz zobowiązuje się do nie zmieniania ani modyfikowania przekazywanych danych. 5/17/2015 18
Neutralność - Biuro nie udziela bankom informacji, które mogłyby stanowić tajemnicę handlową, np. nie jest podawana nazwa banku, z którego pochodzi informacja o kliencie. Zapytanie zawsze dotyczy konkretnej osoby, a pytający musi podać niezbędne dane identyfikacyjne osoby, odnośnie której sformułowane jest zapytanie. Maksymalne bezpieczeństwo - Wszelkie informacje gromadzone i wymieniane pomiędzy Biurem a użytkownikami mają charakter tajemnicy bankowej. Służą temu zabezpieczenia w postaci odpowiedniego sprzętu oraz procedur wewnętrznych i zewnętrznych, które uniemożliwiają dostanie się przechowywanych przez BIK danych w niepowołane ręce. 5/17/2015 19
Dane administrowane przez BIK, gromadzone są w dwóch głównych bazach: Bazie informacji o Rachunkach Kredytowych Bazie Informacji o Zapytaniach Kredytowych. BIK korzysta także z baz zewnętrznych. 5/17/2015 20
Krajowy Rejestr Długów Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem udostępnianiem informacji o wiarygodności płatniczej, zobowiązaniach płatniczych przedsiębiorców, konsumentów (osób fizycznych i prawnych) - USTAWA z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych KRD BIG SA jako pierwszy w historii polskiej gospodarki legalny rejestr długów przekazuje informacje gospodarcze minimalizujące ryzyko transakcji handlowych, gwarantując jednocześnie etyczne prowadzenie interesów. 5/17/2015 21
Obszary działalności KRD: bezprowizyjne odzyskiwanie wierzytelności starych i przedawnionych - prowadzenie wiarygodnej bazy dłużników. ograniczanie dłużnikom możliwości zawarcia innych kontraktów, w tym umów kredytowych i leasingowych, dzierżawy biur i magazynów, korzystania z telefonów komórkowych, energii i gazu, hoteli, itp. natychmiastowe powiadamianie klientów o kłopotach finansowych ich kontrahentów i kooperantów. prowadzenie rejestru dokumentów skradzionych i podrobionych. 5/17/2015 22