Zrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko Jadwiga Ronikier - kierownik projektu SOOŚ PZRP FORUM WODNE Warszawa, 9-10 czerwca 2015 r.
Zrównoważony rozwój, czyli (?) Pojęcie zdefiniowane w 1983 r. przez Światową Komisję do spraw Środowiska i Rozwoju (G. Brutland) Określa ono zrównoważony rozwój, jako taki, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokajane bez pozbawiania możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Rozwój ten odnosi się do aspektów środowiskowych, gospodarczych i społecznych.
Zrównoważony rozwój, czyli (?) Działania UE związane z ideą równoważonego rozwoju (Strategia Zrównoważonego Rozwoju (2001), Strategia Lizbońska, Europa 2020,.) Strategia Zielonego Wzrostu (Green Growth Strategy). Zielony wzrost jest rozumiany jako działanie w kierunku osiągnięcia rozwoju gospodarczego, przy jednoczesnym zapobieganiu degradacji środowiska, zachowaniu bioróżnorodności oraz wykorzystywaniu zasobów naturalnych w sposób, który nie narusza równowagi ekologicznej.
Zrównoważony rozwój, czyli (?) Zrównoważony rozwój w prawie polskim W 1997 r. koncepcja zrównoważonego rozwoju została uznana za zasadę konstytucyjną (art.5 Konstytucji RP) Pośrednio również Art. 74 zobowiązuje władze publiczne do prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne obecnym i przyszłym pokoleniom.
Zrównoważony rozwój, czyli (?) Pojęcie zrównoważonego rozwoju zdefiniowane najszerzej zostało w ustawie Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r., Zgodnie z Art. 3 pkt. 50 ustawy: Przez zrównoważony rozwój rozumie się taki rozwój społecznogospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Opis procesu planistycznego Prognoza oddziaływania na środowisko Konsultacje nieformalne 27 maja 2015 r Warszawa
Proces PZRP Ustanowienie celów PZRP Proces SOOŚ Macierz oddziaływań Relacja procesów PZRP i SOOŚ Ocena ryzyka powodziowego Sformułowanie wariantów planistycznych Wielokryterialna analiza wariantów planistycznych Wskazanie wariantu preferowanego Wyznaczenie obszarów istotnych z punktu widzenia ochrony środowiska Określenie celów SOOŚ Wskazanie wariantu najbardziej korzystnego pod względem środowiskowym Projekty PZRP Konsultacje projektów PZRP Projekty prognoz OOŚ Konsultacje projektów prognoz Raporty końcowe PZRP Implementacja PZRP Prognozy OOŚ po konsultacjach Wskazanie metod i częstotliwości prowadzenia monitoringu skutków realizacji postanowień PZRP
Zrównoważone podejście do środowiskowej oceny strategicznej Prognoza oddziaływania na środowisko Ze względu na: bardzo dużą różnorodność działań; inwestycje na różnym stopniu zaawansowania; bardzo zróżnicowanej szczegółowość informacji; zdecydowano się na przyjęcie schematu SOOŚ opartego na celach (objectives-led) Określone cele strategiczne stanowią szkielet SOOŚ i są determinowane przez zobowiązania takie jak traktaty międzynarodowe i konwencje oraz przyjęte krajowe (wiążące) dokumenty strategiczne będące wyżej w hierarchii niż oceniany dokument.
Przyjęte cele ochrony środowiska (objectives-led) Prognoza oddziaływania na środowisko 1. Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa ludzi. 2. Ochrona bioróżnorodności. 3. Wspieranie osiągnięcia celów środowiskowych dla jednolitych części wód. 4. Zmniejszenie wrażliwości i przygotowanie na zmiany klimatyczne. 5. Ochrona powierzchni ziemi, w tym gleb. 6. Ochrona, a jeśli to możliwe poprawa walorów krajobrazowych. 7. Ochrona dziedzictwa kulturowego. 8. Cele gospodarcze i ochrona dóbr materialnych o dużej wartości. 27 maja 2015 r Warszawa
Cele ochrony środowiska dla PZRP Komponenty środowiska objęte potencjalnymi oddziaływaniami Cele ochrony środowiska dla PZRP ludzie 1. Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa ludzi 7. Ochrona dziedzictwa kulturowego dobra materialne zasoby naturalne 8. Cele gospodarcze i ochrona wartości materialnych o dużej wartości krajobraz Prognoza oddziaływania na środowisko klimatyczne 6. Ochrona, a jeśli to możliwe poprawa walorów krajobrazowych 3. Wspieranie osiągnięcia celów środowiskowych dla jednolitych części wód zabytki powierzchnia Konsultacje nieformalne ziemi woda klimat 27 maja 2015 powietrze r Warszawa 4. Zmniejszenie wrażliwości i przygotowanie na zmiany 5. Ochrona powierzchni ziemi, w tym gleb bioróżnorodność rośliny zwierzęta 2. Ochrona bioróżnorodności
Pytania dodatkowe dotyczące Planu Czy diagnoza stanu obecnego została przygotowana z uwzględnieniem aspektów środowiskowych? Czy zostały zaproponowane cele związane z ograniczeniem ewentualnego negatywnego wpływu na środowisko? Czy (i jeśli tak, to na ile) zostało skwantyfikowane oddziaływanie na środowisko proponowanych celów i działań? Czy zostały opracowane i przedstawione sposoby monitorowania znaczącego wpływu na środowisko, wynikające z realizacji programu?
Prognoza oddziaływania na środowisko Konsultacje nieformalne 27 maja 2015 r Warszawa
Propozycje monitoringu zmian w środowisku Metody i wskaźniki służące do monitorowania skutków środowiskowych realizacji postanowień PZRP, w tym objętych tym dokumentem inwestycji powinny być specyficzne dla Programu, wystarczająco wrażliwe by odzwierciedlały zmiany w środowisku powodowane realizacją Programu i w miarę możliwości dostępne, bez ponoszenia dodatkowych kosztów lub zbytnich nakładów organizacyjnych
Podsumowanie Planowanie zrównoważone to planowanie, które rozpatruje aspekty środowiskowe na równi z pozostałymi zagadnieniami od samego początku działań planistycznych, poprzez: Udział ekspertów środowiskowych przy doborze działań realizujących wyznaczone w planie cele; Wybór właściwej opcji realizacyjnej poprzez analizę wielokryterialną z mocnymi kryteriami środowiskowymi; Konsultacje społeczne dokumentu planistycznego wraz z prognozą Monitorowanie efektów poprzez odpowiednio dobrane wskaźniki zrównoważonego rozwoju i wykorzystanie nabytej wiedzy w następnym cyklu planistycznym.
Prognoza oddziaływania na środowisko Konsultacje nieformalne 27 maja 2015 r Warszawa Dziękuję za uwagę