Podział pracy dokonanie wyboru specjalizacji dla wszystkich pracowników. Stanowisko organizacyjne stanowisko pracy wyznaczone w celu realizacji poszczególnych zadań przedsiębiorstwa. Stanowiska łączone są następnie w komórki i większe jednostki organizacyjne (działy, wydziały). Komórka organizacyjna składa się z kierownika i jego bezpośrednich podwładnych. Jednostka organizacyjna na czele stoi kierownik wyższego szczebla grupującą poszczególne komórki organizacyjne w tzw. pion organizacyjny. Rozpiętość kierowania liczba pracowników podległych bezpośrednio jednemu kierownikowi. 1
Regulamin organizacyjny ogólny dokument regulujący kompleksowo strukturę organizacji. Zawiera on schemat organizacyjny, tzw. księgę służb, podstawowe instrukcje i ramowe procedury oraz inne zarządzenia dyrektora określające ramowo działania przedsiębiorstwa. Schemat organizacyjny graficzny obraz, ukazujący poszczególne części organizacji, hierarchiczny układ zależności między nimi oraz przypisującym w sposób najbardziej ogólny konkretne funkcje poszczególnym elementom organizacji. Księga służb określa ramowe zakresy działań poszczególnych komórek organizacyjnych oraz szczegółowe zadania, uprawnienia i odpowiedzialność stanowisk kierowniczych i samodzielnych. Stanowisko pracy wyznaczone w celu realizacji poszczególnych zadań przedsiębiorstwa. Stanowiska łączone są następnie w komórki i większe jednostki organizacyjne (działy, wydziały). RODZAJE STANOWISK robocze pracy (administracyjno biurowe) kierownicze 2
To grupa lub zespół stanowisk, które: realizują wspólnie pewne stałe, wyróżnione funkcje, znajdują się w określonej zależności od innych części składowych systemu, są wyposażone w określoną aparaturę, są zarządzane przez własny wyodrębniony człon kierowniczy, mający określony zakres zadań, kompetencji i odpowiedzialności, Wszystkie komórki realizujące tę samą funkcję podporządkowane dyrektorowi naczelnemu lub kolejnemu w hierarchii kierownikowi tworzą pion organizacyjny. Produkcji DP Administracyjny DA Ekonomiczny DE Techniczny DT Inwestycyjny DI Handlowy DH Marketingu DM Logistyki DL Finansowy DF Dyrektora naczelnego DN W przedsiębiorstwie powinno występować maksymalnie 5 pionów. 3
To grupa lub zespół komórek lub stanowisk organizacyjnych. Wyróżnia się: jednostki podstawowe, realizujące funkcje podstawowe, czyli zadania związane z misją i głównymi celami organizacji, jednostki pomocnicze, które obsługują funkcje podstawowe. JO JP JZ JPA JP 0 stanowisko robocze JP 1 gniazdo, linia, brygada produkcyjna JP 2 oddział produkcyjny JP 3 wydział produkcyjny JP 4 zakład produkcyjny JZ 0 stanowisko organizacyjne JZ 1 sekcja JZ 2 pracownia JZ 3 dział pion organizacyjny służba organizacyjna wydział produkcyjny oddział produkcyjny Struktura produkcyjnoadministracyjna Struktura zarządzania Struktura produkcyjna 4
DN Prezes / Dyr. Naczelny DT V-ce prezes / Dyr. Techniczny (Dyr. ds. Technicznych) DH -V-ce prezes / Dyr. Handlowy (Dyr. ds. Handlowych) DF- V-ce prezes / Dyr. Finansowych (Dyr. ds. Finansowych) DP -V-ce prezes / Dyr. Produkcji (Dyr. ds. Produkcji) FK Dział Księgowości; EK1 sekcje księgowości materiałowej, EK2 sekcje księgowości środków trwałych FF Dział Finansowy TK Dział Gł. Konstruktora; TT Dział Technologiczny, TM Dział Głównego Mechanika W1; W2; W3 lub WK Wydział kuźni, WO Wydział obróbki mechanicznej, WM Wydział montażu MZ magazyn zaopatrzenia; MG magazyn wyrobów gotowych elipsa dla organów zarządzających koło dla innych ciał kolegialnych trójkąt dla stanowiska kierownika naczelnego (dyrektora, menedżera) trapez dla zastępców kierownika naczelnego prostokąt dla komórek organizacyjnych, kierowników niższych szczebli i samodzielnych stanowisk pracy kwadrat dla zbiorowych stanowisk pracy w wykonawstwie punkt dla pojedynczego stanowiska pracy w wykonawstwie za pomocą linii zaznacza się więzi hierarchiczne (linie ciągłe) i więzi funkcjonalne (linie przerywane). 5
Prezes Dyr. Naczelny V-ce prezes Z-ca Dyrektora Szef (produkcji, utrzymania ruchu, itp.) Dział, sekcja, wydział, Oddział, gniazdo, linia, stanowisko DH Dyrektor Handlowy HM Dział Marketingu W2 Wydział Mechaniczny W2-K Wydziału 6
it ab it bp Kier.(1) Kier.(1) Kier. bp pp ab pp ogółem it ab bp pp it pracownicy inżynieryjno-techniczni (np. konstruktorzy, technolodzy, specjaliści ds. jakości, zaopatrzenia) ab pracownicy administracyjno-biurowi (np. referent ds. księgowości, spec. ds. marketingu, ds. osobowych) bp pracownicy bezpośrednio-produkcyjni (zatrudnieni na stanowiskach roboczych w produkcji podstawowej) pp pracownicy pośrednio-produkcyjni (zatrudnieni na stanowiskach roboczych w produkcji pomocniczej: w remontach, gospodarce narzędziowej, magazynach, transporcie) Ilość osób pracujących na stanowisku Ilość osób podległych TM 1 10 TM-K TM1 4 TM2 Dz. Remontów Gł. Mechanik Sekcja Plan. Remontów TM1-K Kier. Sekcji 3 Sekcja Zaop. w części Zam. TM2-K Kier. Sekcji Nazwa JO Nazwa stanowiska kierowniczego Oznaczenie JO zarządu Oznaczenie JO posiadającej kierownika WM1 2 WM2 1 Wydział Rem. Mech. WM1-K Mistrz Oddział Remontów Energ. WM2-K Mistrz Oznaczenie JO ruchu 7
DN Prezes NR Zes. d.s. Rozwoju Pełnomoc.Zarządu NS Sekretariat NO Sek. osobowa Central. telef. Portiernia Sprzątaczki Kserograf NP Radca Prawny NK DH Dyr. Handlu i Prod. Dz. Księgowości Gł.Księgowa Pełnomoc.Zarządu Zesp.zadniowy planow. i Zesp.zadniowy nowych uruchomień zaopatrzenia w surowce NH NL Stan. d.s. Social. Rehab. Biblioteka Przych.Przyzakład. Stan. d.s. BHP PS Szef Produkcji HM Dz. Marketingu PP1 Oddz. Dziewiar. Mistrz Dziewiarnia 1 (Cewiarnia, Textimy) Dziewiarnia 2 (FRJ, Univers, Variat.) PP2 Oddział Szwalni Mistrz Prasowalnia Krojownia Szwalnia Wykończalnia Kontr. jakości Mag. odpadów MW HS1 MG Wzorcownia Plastycy Technolodzy Dziewiarki Sklep fabrycz. Magazyn HS2 MT Sklep firmowy Transport PR Od.Utrzym.Ruch. 1. Dyrektor naczelny (1) 1.1. Samodzielna sekcja ds. jakości z brygadą kontroli jakości (1+1) 1.2. Dział spraw pracowniczych (2) 1.3. Dział administracyjno-gospodarczy (2) 1.4. Radca prawny (1) 2. Z-ca dyrektora ds. technicznych (1) 2.1. Dział inwestycji (2) 2.2. Dział zaopatrzenia technicznego z magazynem technicznoinwestycyjnym (1+2) 2.3. Dział transportu (1) 2.4. Dział gospodarki narzędziowej z narzędziownią (1+2) 2.5. Wydział automatyki (2) 2.6. Wydział remontowy (2) 8
3. Z-ca dyrektora ds. produkcji (1) 3.1. Dział technologiczny (2) 3.2. Wydział rektyfikacji spirytusu (2) 3.3. Wydział produkcji kwasu mlekowego (2) 3.4. Wydział produkcji olejów fuzlowych (2) 3.5. Wydział produkcji mleczanu wapna (2) 3.6. Wydział produkcji klejów (2) 4. Z-ca dyrektora ds. ekonomiczno-handlowych (1) 4.1. Dział ekonomiczny (2) 4.2. Dział zaopatrzenia i zbytu z magazynem wyrobów gotowych (2+2) 4.3. Dział marketingu z sekcją badań i analiz rynkowych oraz z sekcją promocji (1+2+2) 5. Z-ca dyrektora ds. finansowych (1) 5.1. Dział finansowo-księgowy (3) Dział marketingu z sekcją badań i analiz rynkowych oraz z sekcją promocji takie sformułowanie oznacza istnienie trzech jednostek organizacyjnych: działu marketingu podległego zastępcy dyrektora do spraw ekonomiczno handlowych sekcji badań i analiz rynkowych podległej działowi marketingu sekcji promocji podległej działowi marketingu 9