Geolog detektywem? Mente et malleo w kryminalistyce Agnieszka Gałuszka Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach e-mail: Agnieszka.Galuszka@pu.kielce.pl Mariusz Zelek Koło Naukowe Prawa Karnego Studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego IUSTITIA e-mail: mariusz.zelek@yahoo.pl
Wprowadzenie Geologia nauka o budowie i historii Ziemi Geologia sądowa dyscyplina związana z użyciem danych i metod geologicznych do rozwiązywania spraw sądowych Encyklopedia Geologii (Selley i in., 2004)
Historia geologii sądowej Hans Gross (1847-1915) Twórca geologii sądowej Autor Podręcznika dla sędziego śledczego (1893) www.uni-graz.at
Historia geologii sądowej Edmond Locard (1877-1966) Francuski Sherlock Holmes Autor zasady wymiany śladów i twórca teoretycznych podstaw geologii sądowej www.microtracescientific.com
Historia geologii sądowej Georg Popp (1867-1928) Mikroskopowy Detektyw Geologiczny dowód w sprawie zabójstwa Evy Disch (1904) i Margarethe Filbert (1908) (Murray, 2004)
Historia geologii sądowej Edward Oscar Heinrich (1881-1953) Czarnoksiężnik z Berkeley Poszerzył metodykę badań geologii sądowej o analizy piasku, farb, barwników Wykrył sprawcę zabójstwa ks. Patricka Heslina na podstawie analizy piasku www.microtracescientific.com
Badania geologii sądowej w mikroskali w makroskali Mineralogia Petrologia Geochemia Mikropaleontologia
Dyscypliny geologii sądowej Mineralogia sądowa Geomorfologia sądowa Mikropaleontologia sądowa Geofizyka sądowa Petrologia sądowa Sedymentologia sądowa Geochemia sądowa Sejsmologia sądowa
Mineralogia sądowa i petrologia sądowa Badania mikroskopowe minerałów i skał Badania rentgenostrukturalne minerałów i skał
Minerały w kwarcycie - zdjęcie ze skaningowego mikroskopu elektronowego
Zastosowanie mineralogii i petrologii w kryminalistyce Określenie autentyczności cennych przedmiotów, klejnotów itp. Określenie miejsca pochodzenia minerałów, skał Ustalenie sprawcy wypadku drogowego Stwierdzenie zasadności roszczeń ubezpieczeniowych
Geochemia sądowa Badania z użyciem metod instrumentalnych do oznaczania zawartości pierwiastków śladowych (ICP-MS, ICP-OES, ASA), związków organicznych (GC-MS, HPLC) oraz izotopów trwałych (MS)
Zastosowanie geochemii w kryminalistyce Wykrywanie fałszerstw Ustalenie sprawcy zanieczyszczeń środowiska Ustalenie sprawcy wypadku drogowego Ustalenie tożsamości niezidentyfikowanych ofiar zbrodni Ustalenie czasu zgonu
Mikropaleontologia sądowa Badania mikroskopowe skał osadowych i osadów www.ucl.ac.uk/geolsci/micropal/
Zastosowanie mikropaleontologii w kryminalistyce Ustalenie pochodzenia materiału dowodowego i powiązanie go z podejrzanym Badanie prawdziwości alibi Ustalenie czy przyczyną zgonu było utonięcie
Sedymentologia sądowa i geomorfologia sądowa Obserwacje powierzchni terenu i wykrywanie jego deformacji Badanie zaburzeń warstw osadów na podstawie obserwacji Określenie przybliżonego czasu powstania deformacji terenu
Zastosowanie sedymentologii i geomorfologii w kryminalistyce Poszukiwanie miejsc pochówku zwłok Poszukiwanie miejsc składowania odpadów niebezpiecznych, zakopanych przedmiotów itp. Ustalenie przybliżonego czasu zakopania zwłok
Geofizyka sądowa i sejsmologia sądowa Badania oporności gruntów Badania elektromagnetyczne (EM) Badania z użyciem georadaru (GPR) Teledetekcja (zdjęcia lotnicze) Badania sejsmograficzne mikrowstrząsów skorupy ziemskiej
Profil wykonany techniką GPR na historycznym cmentarzysku w Alabamie (USA) http://en.wikipedia.org/wiki/image:line21.jpg
Zastosowanie geofizyki i sejsmologii w kryminalistyce Poszukiwanie miejsc pochówku zwłok Poszukiwanie miejsc składowania odpadów niebezpiecznych, zakopanych przedmiotów itp. Wykrywanie testów broni nuklearnej Określanie czasu eksplozji bomb Ustalanie przyczyny zatonięć okrętów podwodnych
PODSUMOWANIE I części Geolog i geolog sądowy korzystają z tych samych metod badań, ale zadają sobie inne pytania i mają inne cele Geologia sądowa wymaga podejścia interdyscyplinarngo Praktyczne wykorzystanie metod geologii sądowej wskazuje na jej istotną rolę w kryminalistyce
Pobieranie i zabezpieczanie śladów glebowych Powinny być pobrane z miejsca zdarzenia oraz z miejsc mających logiczne uzasadnienie z przebiegiem domniemanej wersji zdarzenia Próbki porównawcze należy pobrać z różnych głębokości z tego samego miejsca Próbki gleby Z części pojazdów należy pobierać orientowane próbki glebowe, przy małej zwięzłości można je zabezpieczyć lakierem Masa próbki dowodowej ma być maksymalna, masa próbki porównawczej co najmniej kilkakrotnie większa Do próbek należy dołączyć szczegółowy protokół Każda próbka powinna być oddzielnie opakowana a zabezpieczone próbki należy opakować zgodnie z obowiązującymi zasadami
Szczegółowy protokół powinien zawierać dane na temat: Wilgotności, zwięzłości, koloru gleby Głębokości pobrania próbek Cech warstw głębszych Pokrywy roślinnej Charakteru użytkowego Ostatnio panujących warunków atmosferycznych Czynności jakim gleba była poddawana Okresu, w jakim dany przedmiot miał kontakt z glebą
Przypadki wykorzystania geologii w procesie karnym Zabójstwo Evy Disch (1904 Zabójstwo Margarethe Filbert (1908) Zabójstwo Johna Bruce Dodsona (1995) Zabójstwo Jana J. w Turośni Kościelnej (1986) Podpalenie stodoły w Brzezinach (1988) Pościg samochodowy z udziałem patrolu MO w Ustce (1988)
Zabójstwo Evy Disch Zwłoki uduszonej ofiary znaleziono na polu fasoli. Na miejscu zdarzenia zabezpieczono chusteczkę do nosa z wydzieliną zawierającą m.in. sadzę, tabakę oraz minerały, w tym hornblendę Podejrzewano Karla Laubacha, który pracował w gazowni i okazjonalnie w lokalnej żwirowni Na spodniach podejrzanego zabezpieczono dwie warstwy gleby, których skład mineralny (m.in. minerał mika) odpowiadał próbkom z miejsca zabójstwa i okolic domu Laubacha Georg Popp znalazł także węgiel oraz hornblendę za paznokciami podejrzanego Po przedstawieniu podejrzanemu wyników ekspertyzy, przyznał się on do winy
Minerały wykorzystane w śledztwie źródło: www.geology.neab.net Hornblenda krzemian wapnia, sodu, magnezu, żelaza i glinu, minerał skałotwórczy, składnik skał magmowych źródło: www.geology.neab.net Miki grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów potasu i glinu, znanych również pod nazwą łyszczyków
Zabójstwo Margarethe Filbert W pobliżu Rockenhausen w Bawarii dokonano zabójstwa Margarethe Filbert Podejrzanym był miejscowy robotnik fabryczny i farmer Andreas Schlichter, który twierdził, że nie było go na miejscu zdarzenia Na butach podejrzanego znaleziono trzy warstwy gleby i pobrano ich próbki Każda próbka została porównana z materiałem pobranym z okolicy domu podejrzanego, miejsca zdarzenia oraz pobliskiego opuszczonego zamku, gdzie składował on broń Na podstawie porównania drugiej warstwy z glebą z miejsca zabójstwa udowodniono podejrzanemu fałszywość jego wyjaśnień
Zabójstwo Johna B. Dodsona 15 października 1995 John został znaleziony martwy podczas polowania, na które wybrał się z poślubioną trzy miesiące wcześniej żoną Janice Kluczem do znalezienia sprawcy zabójstwa okazała się skała piroklastyczna bentonit, obecna na płaszczu żony denata i w miejscu kradzieży broni, z której zabito mężczyznę źródło: geologie.vsb.cz/.../bentonit Sąd skazał Janice Dodson na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zabójstwo Johna Dodsona
Zabójstwo Jana J. W październiku 1986 roku dokonane zostało zabójstwo Jana J Z butów podejrzanego Mirosława C. pobrano do badań glinę W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że próbka porównawcza i próbki zabezpieczone z butów nie wykazują związku
Podpalenie stodoły w Brzezinach W czerwcu 1988 roku uległa spaleniu stodoła w Brzezinach W toku czynności operacyjnych wytypowano sprawcę, u którego zabezpieczono zabrudzone buty oraz pobrano cztery próbki gleby do badań Po wykonaniu ekspertyzy stwierdzono, że na butach obecna jest gleba, która może pochodzić z miejsca podpalenia
Pościg samochodowy z udziałem patrolu Milicji Obywatelskiej W marcu 1988 roku w Ustce patrol MO ruszył w pościg za uciekającym przez las kierowcą zatrzymanym w wyniku kontroli samochodu Mężczyzna uciekł, ale wkrótce potem został znaleziony oraz rozpoznany przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej Badanie gleby zabezpieczonej na ubraniu podejrzanego wykazało, że mogła ona pochodzić z trasy ucieczki sprawcy
PODSUMOWANIE II części Geologia sądowa jest stosunkowo rzadko stosowaną techniką kryminalistyczną (od kilkunastu do kilkudziesięciu przypadków rocznie w skali całego kraju) Dowody uzyskiwane tą metodą są przeważnie dowodami poszlakowymi Przy obecnym dynamicznym rozwoju nauki, należy się spodziewać coraz częstszego oraz szerszego stosowania geologii w kryminalistyce
Dziękujemy za uwagę