Kryteria oceny meble i artykuły z drewna Niniejsze kryteria służą do oceny zaangażowania producentów (właścicieli marek) mebli oraz artykułów z drewna (drzwi, okien, podłóg etc.) w ochronę środowiska i odpowiedzialność społeczną w ramach 8 kategorii. By dana marka znalazła się w przewodniku Polskiej Zielonej Sieci Dobre Zakupy musi ona spełniać choć jedno z kryteriów 1-5 w stopniu co najmniej zadawalającym. Kryteria w kategoriach 6-8 mają charakter dodatkowy (samo ich spełnienie nie wystarcza do znalezienia się w Przewodniku). Niniejsze kryteria mogą podlegać zmianom w miarę rozwoju odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji w Polsce. Polska Zielona Sieć zastrzega sobie prawo do zmiany kryteriów w dowolnym czasie i bez podania powodów, a także odmowy publikacji opisu marki w Przewodniku Dobre Zakupy bez podania przyczyny. Niniejsze kryteria powstały z myślą o producentach, nie o pośrednikach i sprzedawcach. O ile nie podano inaczej, wielkości procentowe odnoszą się do ilości danego produktu lub surowca w porównaniu do wszystkich produktów tego samego rodzaju lub/i z tego samego surowca sprzedawanych przez daną firmę w skali roku. Znaczenie kolorów: ZIELONY bardzo dobry wynik w danym obszarze ŻÓŁTY wynik zadawalający, przeciętny CZERWONY wynik niedostateczny BRAK KOLORU nie dotyczy 1. Surowce przyjazne środowisku Kategoria ta dotyczy stosowania surowców naturalnych i przyjaznych środowisku. Drewno będące surowcem odnawialnym jest materiałem przyjaznym środowisku pod warunkiem, że jego pozyskiwanie nie powoduje niszczenia lasów. Przyjazny środowisku sposób pozyskiwania drewna oznacza m.in. dążenie do zachowania ekosystemów leśnych w stanie naturalnym, w tym nie prowadzenie wycinki ponad poziom umożliwiający naturalne odnawianie się lasów, nie wprowadzanie roślin obcego pochodzenia, a w szczególności roślin modyfikowanych genetycznie, ochronę rzadkich gatunków fauny i flory, unikanie stosowania nawozów sztucznych, pestycydów i innych szkodliwych dla środowiska substancji chemicznych. Kryterium to odnosi się wyłącznie do produkcji surowców, w tym drewna i surowców drewnopochodnych (pierwszy etap w łańcuchu produkcji). Nie uwzględnia więc obróbki i przetwarzania surowca (np. klejenia, farbowania, impregnowania, powlekania, przetwarzania, wykańczania etc.). jeśli 80-100% wykorzystywanych przez nią surowców to drewno (lub surowce drewnopochodne) przyjazne środowisku i opatrzone certyfikatem niezależnego organu certyfikującego, spełniającego kryteria certyfikatu Forest Stewardship Council Czyste /100% (w tym: FSC Czyste /100%, Soil Association, Rainforest Alliance, Fairtrade) (w przypadku drewna egzotycznego wskaźnik ten musi wynosić 100%) jeśli 40-80% wykorzystywanych przez nią surowców to drewno przyjazne środowisku i opatrzone certyfikatem niezależnego organu certyfikującego spełniającego kryteria certyfikatu Forest Stewardship Council Czyste /100% (w tym: FSC Czyste /100%, Soil Association, Rainforest Alliance, Fairtrade) (w przypadku drewna egzotycznego wskaźnik ten musi wynosić 100%) 1/6 29.05.2012
jeśli 80-100% wykorzystywanych przez nią surowców to drewno przyjazne środowisku i opatrzone certyfikatem niezależnego organu certyfikującego spełniającego kryteria certyfikatu Forest Stewardship Council Mieszane (w tym: FSC Mieszane, Soil Association, Rainforest Alliance, Fairtrade) (w przypadku drewna egzotycznego wskaźnik ten musi wynosić 100%) jeśli 80-100% wykorzystywanych przez nią surowców to drewno przyjazne środowisku pochodzące z lasów lub plantacji niedegradujących ekosysytemów leśnych (zgodnie z wyżej wymienionymi kryteriami, co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę) zlokalizowanych na terenie krajów Unii Europejskiej (z wyłączeniem Bułgarii, Czech, Grecji, Litwy, Łotwy, Rumunii, Słowacji, Węgier i Włoch), 1 Australii, Nowej Zelandii, Kanady i Stanów Zjednoczonych lub/i pozyskiwane na małą skalę przez lokalne społeczności oraz pochodzące m.in. z następujących gatunków drzew: - buk (za wyjątkiem buku nowozelandzkiego, srebrnego i czerwonego) - brzoza - dąb - jesion (za wyjątkiem jesionu satynowego) - klon - modrzew europejski - sosna - świerk - olcha jeśli 80-100% wykorzystywanych przez nią surowców to drewno przyjazne środowisku pochodzące z lasów lub plantacji niedegradujących ekosystemów leśnych (zgodnie z wyżej wymienionymi kryteriami, co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę) oraz pochodzące z następujących gatunków drzew: - bambus - drzewo kauczukowe jeśli wykorzystywane przez nią surowce nie spełniają żadnych z powyższych kryteriów (nie dotyczy materiałów z recyklingu). 2. Materiały z recyklingu Kategoria ta dotyczy produkcji mebli i produktów z drewna z materiałów z recyklingu, a także tworzenia mebli i produktów z drewna na zasadzie up-cyklingu. W kategorii tej dopuszcza się także stosowanie przetworzonych tworzyw sztucznych. jeśli stosuje 80-100% drewna lub materiałów drewnopochodnych z recyklingu (i opatrzonych certyfikatem niezależnego organu certyfikującego, spełniającego kryteria certyfikatu Forest Stewardship Council z Recyklingu) jeśli stosuje 80-100% tworzyw sztucznych z recyklingu (co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę) jeśli 80-100% produktów powstało na zasadzie up-cyklingu (co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę). 1 Kraje te w 2011 r. otrzymały niski Wskaźnik Percepcji Korupcji (http://cpi.transparency.org/cpi2011/results) przyznawany przez Transparency International. Wskaźnik ten służy do oceny ryzyka przez certyfikowanych przedsiębiorców, zaopatrujących się w Drewno Kontrolowane FSC. 2/6 29.05.2012
jeśli stosuje 80-100% drewna lub materiałów drewnopochodnych z recyklingu (co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę) jeśli stosuje 40-80% drewna lub materiałów drewnopochodnych z recyklingu (i opatrzonych certyfikatem niezależnego organu certyfikującego, spełniającego kryteria certyfikatu Forest Stewardship Council z Recyklingu ) jeśli stosuje 40-80% tworzyw sztucznych z recyklingu (co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę) jeśli 40-80% produktów powstało na zasadzie up-cyklingu (co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę). jeśli wykorzystywane przez nią materiały nie spełniają żadnych z powyższych kryteriów (nie dotyczy surowców ekologicznych i naturalnych produkowanych w sposób przyjazny dla środowiska). 3. Produkcja przyjazna środowisku Kategoria ta obejmuje stosowanie metod produkcji (obróbka i przetwarzanie drewna i materiałów drewnopochodnych) bardziej przyjaznych środowisku. Polega to m.in. na niestosowaniu lub ograniczeniu użycia substancji niebezpiecznych i szkodliwych dla środowiska, substancji rakotwórczych i (takich jak np.: lotne związki organiczne w stosowanych farbach i lakierach, kleje zawierające toluen i formaldehyd, impregnaty zawierające chrom). Ważne jest także stosowanie ekologicznego systemu zarządzania, z procedurami minimalizującymi ilość odpadów i zanieczyszczeń w miejscach produkcji, systemu oczyszczania ścieków oraz zrównoważone zarządzanie wodą i energią przez cały cykl życia produktu. jeśli 80-100% stosowanych materiałów przetwarza się w sposób przyjazny dla środowiska co potwierdzone jest takimi certyfikatami jak: Niebieski Anioł (dotyczy certyfikatu dla produktów z drewna i na bazie drewna), Ecolabel (dotyczy certyfikatów dla mebli drewnianych i drewnianych pokryć podłogowych) jeśli 80-100% stosowanych materiałów przetwarza się w sposób przyjazny środowisku (przestrzegając wyżej wymienionych kryteriów, co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę). jeśli 40-80% stosowanych materiałów przetwarza się w sposób przyjazny dla środowiska co potwierdzone jest takimi certyfikatami jak: Niebieski Anioł (dotyczy certyfikatu dla produktów z drewna i na bazie drewna), Ecolabel (dotyczy certyfikatów dla mebli drewnianych i drewnianych pokryć podłogowych) jeśli 40-80% stosowanych materiałów przetwarza się w sposób przyjazny środowisku (przestrzegając wyżej wymienionych kryteriów, co weryfikuje się na podstawie opisu podanego przez firmę). jeśli stosowane przez nią metody obróbki i przetwarzania surowców nie spełniają żadnych z powyższych kryteriów. 3/6 29.05.2012
4. Sprawiedliwy Handel Kategoria ta obejmuje stosowanie sprawiedliwych relacji handlowych z producentami z krajów Globalnego Południa. 2 Gwarantuje to ruch Sprawiedliwego Handlu (Fair Trade), który ma na celu wprowadzenie większej równości i partnerstwa w relacjach handlowych z drobnymi producentami w krajach Globalnego Południa oraz zapewnienie im godnego życia. Gwarancją Sprawiedliwego Handlu jest międzynarodowy znak certyfikacyjny Fairtrade umieszczony na produkcie lub uczestnictwo firmy w międzynarodowych relacjach handlowych zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Sprawiedliwego Handlu (Word Fair Trade Organisation). 3 jeśli 80-100% wykorzystywanych przez nią surowców ma certyfikat Fairtrade jeśli sprzedaje 80-100% produktów zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Sprawiedliwego Handlu. jeśli 40-80% wykorzystywanych przez nią surowców ma certyfikat Fairtrade jeśli sprzedaje 40-80% produktów zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Sprawiedliwego Handlu. w związku z tym, że standardy Fairtrade dla drewna powstały w roku 2010 i są dopiero w fazie testowej, w kategorii tej nie przyznawana jest ocena czerwona oznaczająca wynik niewystarczający, niedostateczny. 5. Standardy pracy Kategoria ta obejmuje potwierdzone przez niezależne instytucje przestrzeganie warunków pracy według standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) na przestrzeni tych etapów łańcucha produkcji, w których występuje wysokie ryzyko łamania praw pracowniczych. 4 Standardy te są ustanowione w fundamentalnych konwencjach MOP, konwencjach MOP i rekomendacjach MOP: Zatrudnienie ma charakter dobrowolny (Konwencje MOP nr 29 i 105) Zakaz dyskryminacji w zakresie pracy i zatrudnienia (Konwencje MOP nr 100 i 111) Zakaz pracy dzieci (Konwencje MOP nr 138 i 182) Wolność zrzeszania się i prawo do rokowań zbiorowych (Konwencje MOP nr 87 i 98) Płaca godziwa (wystarczająca na życie) (Konwencje MOP nr 26 i 131) Ograniczenie czasu pracy do ośmiu godzin dziennie (Konwencja MOP nr 1) Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy (zgodnie z Konwencją MOP nr 155) Prawnie wiążący stosunek pracy Nie istnieje organizacja/certyfikat gwarantujące przestrzeganie tego kryterium przez producentów mebli i wyrobów z drewna na tak wysokim poziomie (bardzo dobry wynik w danym obszarze). 2 Zgodnie z podziałem ONZ kraje najmniej rozwinięte oraz kraje rozwijające się: Afryka, Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa, Karaiby, Azja (z wykluczeniem Japonii), Oceania (z wykluczeniem Australii i Nowej Zelandii) http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm 3 http://www.wfto.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2&itemid=14 4 Szczególnie dotyczy to krajów najmniej rozwiniętych oraz krajów rozwijających się. Zgodnie z podziałem ONZ są to: Afryka, Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa, Karaiby, Azja (z wykluczeniem Japonii), Oceania (z wykluczeniem Australii i Nowej Zelandii) http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm oraz etapów produkcji, które są najbardziej pracochłonne. 4/6 29.05.2012
jeśli co najmniej 80% jej produktów (w stosunku do całkowitej sprzedaży w skali roku) ma certyfikat FSC, PEFC, Soil Association lub Fairtrade jeśli co najmniej 80% całego jej łańcucha dostaw ma certyfikat SA 8000 jeśli nie spełnia żadnych z powyższych kryteriów (dotyczy tylko etapów produkcji odbywających się w krajach Globalnego Południa). 6. Ekonomia społeczna Kategoria ta obejmuje prowadzenie działalności na zasadach przedsiębiorczości społecznej oraz wspieranie osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. 5 Przedsiębiorstwa społeczne (np. spółdzielnia, spółdzielnia socjalna, organizacja pozarządowa itp.) mają na celu osiągnięcie spójności i solidarności społecznej. Charakteryzują się demokratycznym działaniem, solidarnością wśród członków oraz integracją osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. jeśli swoje zyski wykorzystuje na cele społeczne lub non-profit ORAZ ponad 40% pracowników pochodzi ze środowisk wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. jeśli swoje zyski wykorzystuje na cele społeczne lub non-profit ponad 40% pracowników pochodzi ze środowisk wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. w kategorii tej nie przyznawana jest ocena czerwona oznaczająca wynik niewystarczający, niedostateczny. 7. Przejrzystość łańcucha dostaw Kategoria ta dotyczy przejrzystości całego łańcucha dostaw. Oznacza to, że każdy etap procesu produkcji musi być znany, upubliczniony i możliwy do prześledzenia przez konsumentów. Konsument musi mieć możliwość uzyskania informacji na temat wszystkich etapów produkcji wyrobu, który kupuje. jeśli ujawnia 80%-100% producentów i dostawców (nazwa firmy i kraj produkcji), a informacje te są publicznie dostępne dla każdego jeśli stosuje system identyfikacji produktu (np. kod produktu). jeśli publicznie ujawnia informacje o najważniejszych dostawcach w łańcuchu produkcji (nazwa firmy i kraj produkcji), co obejmuje 40%-80% łańcucha dostaw. w kategorii tej nie przyznawana jest ocena czerwona oznaczająca wynik niewystarczający, niedostateczny. 5 Osoby bezrobotne, niepełnosprawne, bezdomnie, uzależnione od alkoholu, narkotyków lub innych środków, uchodźcy, rodzice samotnie wychowujący dzieci, byli więźniowie, osoby nie posiadające doświadczenia ani konkretnych umiejętności zagrożeni bezrobociem. 5/6 29.05.2012
8. Lokalność Kategoria ta oznacza prowadzenie działalności na poziomie lokalnym, co przyczynia się do wsparcia rodzimej gospodarki, a także do redukcji zanieczyszczeń i emisji CO2 związanych z transportem i przechowalnictwem towarów. Lokalność oznacza, że cały łańcuch produkcji i dystrybucji towaru oraz związany z nim obieg pieniądza zamyka się na danym obszarze. jeśli 80-100% produkcji (w tym pozyskiwania, obróbki i przetwarzania surowców) oraz dystrybucji towarów odbywa się w Polsce. jeśli 40-80% produkcji (w tym pozyskiwania, obróbki i przetwarzania surowców) oraz dystrybucji towarów odbywa się w Polsce jeśli 80-100% produkcji (w tym pozyskiwania, obróbki i przetwarzania surowców) oraz dystrybucji towarów odbywa w Europie. w kategorii tej nie przyznawana jest ocena czerwona oznaczająca wynik niewystarczający, niedostateczny. 6/6 29.05.2012