Leszno Niektórzy zauważyli, że w ostatnich tygodniach na stacji meteorologicznej w Lesznie notowano dziwnie wysokie temperatury maksymalne. Okazało się, że czujnik temperatury jest uszkodzony, a dane zawyżone. W chwili obecnej powinno być już w porządku. Wygląda na to, że średnia temperatura I połowy lipca może być zawyżona o około 0.6 C. Ciepły lipiec? Pierwsza połowa lipca odznaczała się temperaturami przekraczającymi w skali kraju średnią z wielolecia 1961-1990 o około 2 C (i o 1 C w stosunku do okresu referencyjnego z lat 1981-2010). Prognozy nie wskazują na to, by miało w II połowie lipca nadejść jakieś gwałtowne ochłodzenie, należy więc oczekiwać, że lipiec zakończy się z temperaturami powyżej średniej zarówno z lat 1961-1990, jak i 1981-2010.
Powyżej: anomalia temperatury powietrza w stosunku do średniej z lat 1981-2010 na podstawie analizy GFS.
Powyżej: średnia temperatura powietrza do 16-go lipca włącznie. Czerwiec 2014 w Polsce Miniony miesiąc okazał się być w Polsce pierwszym od września roku ubiegłego, w którym anomalia temperatury wyliczona jako średnia obszarowa dla całego kraju (w stosunku do wielolecia 1961-1990) była ujemna. Mimo to nie była ona tak niska, jakby się niektórym mogło wydawać. Początek miesiąca minął pod znakiem temperatur raczej niskich.
1 czerwca temperatura ledwo osiągnęła 20 C, w kolejnych dniach było jeszcze zimniej 2 czerwca było miejscami poniżej 12 C. Temperatura maksymalna 2 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski.
Analiza synoptyczna z 2 czerwca 2014, DWD.
Autor: Krzysztof Sławiński. Począwszy od 4 czerwca zaczęło się jednak robić coraz cieplej i już 5 czerwca temperatury przekroczyły 25 C.
Temperatura maksymalna 5 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski. 8 czerwca temperatury przekroczyły już 30 C:
Temperatura maksymalna 8 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski.
Analiza synoptyczna DWD, 8 czerwca.
Autor: Krzysztof Sławiński. Jeszcze cieplej, choć jedynie w południowej części kraju, było dnia następnego:
Temperatura maksymalna 9 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski. Noc z 9 na 10 czerwca była miejscami bardzo ciepła w Zielonej Górze była to tzw. noc tropikalna temperatura minimalna nie spadła poniżej 20 C.
Temperatura minimalna w nocy z 9 na 10 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski. Ostatnim upalnym dniem był 11 czerwca. Po tym dniu nadeszło silne ochłodzenie i już dnia następnego miejscami nie notowano nawet 20 C. 14 czerwca było jeszcze zimniej, na północnymwschodzie temperatura maksymalna spadła poniżej 13 C, zaś w Elblągu było nawet poniżej 12 C.
Temperatura maksymalna 13 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski.
Temperatura maksymalna 14 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski.
Analiza synoptyczna DWD, 14 czerwca 2014
Autor: Krzysztof Sławiński. Niskie temperatury maksymalne, w połączeniu z nocnymi rozpogodzeniami, skutkowały również bardzo niskimi temperaturami minimalnymi, które przy gruncie spadły do 0 C. Nieoficjalny posterunek w Łebuni notował zaledwie 0.3 C na wysokości dwóch metrów.
Temperatura minimalna w nocy z 15 na 16 czerwca 2014. Autor: Jarek Lewandowski. W dalszej części miesiąca w zasadzie niewiele się działo. Cieplejsze dni przeplatały się z chłodnymi, przy czym temperatura nie osiągała raczej 25 C. Przejściowe ocieplenie pojawiło się dopiero w dniach 28-29 czerwca w Tarnowie temperatura osiągnęła 30.0 C. Najwyższą temperaturę czerwca zanotowano we Wrocławiu (33.1 C, 9 czerwca 2014). W Cieszynie notowano 33.0 C (10.06.2014, Tygodniowy Biuletyn Hydrologiczny IMGW). Niskie temperatury notowano 16 czerwca. Temperatury minimalne spadły do 2.7 C w
Śliwicach, na nieoficjalnym posterunku w Łebuni odnotowano +0.3 C. Analiza GFS Wg analizy GFS anomalia temperatury czerwca 2014 na obszarze Polski (w stosunku do wielolecia 1981-2010) osiągnęła -0.43 C. Tym razem analiza była bardziej dokładna, niż ostatnio wartość anomalii w stosunku do pomiarów naziemnych była w analizie zaniżona o 0.05 C.
Na podstawie powyższej mapy anomalii zdecydujcie sami, czy poniższa prognoza CFS była trafiona (u nas z pewnością nie ;)).
Dane obserwacyjne Anomalia temperatury powietrza w czerwcu 2014, uśredniona do obszaru Polski, osiągnęła -0.21 C w stosunku do wielolecia 1961-1990 i -0.38 C w stosunku do wielolecia 1981-2010. Był to więc czerwiec z temperaturami poniżej średniej z wielolecia 1961-1990 pierwszy taki miesiąc od września 2013. Mimo to odchylenie było niewielkie.
Był to jednocześnie najchłodniejszy czerwiec od 2009, kiedy anomalia temperatury osiągnęła -0.64 C.
Chłodno było również w latach 2005 (-0.32 C) i 2004 (-0.51 C). Najzimniejszy jak do tej pory czerwiec XXI wieku wystąpił zaraz na samym jego początku: w 2001 (-1.42 C).
Zimniejsza od czerwca 2001 były dopiero czerwce z lat 1984 i 1985 (kolejno -1.88 C i -1.89 C).
W czerwcu 1985 średnia temperatura w Zielonej Górze spadła poniżej 14 C i był to jeden z dwóch takich przypadków od 1881 (drugi wystąpił w 1923, kiedy średnia temperatura czerwca spadła do 12.1 C). W latach 1931-2014 nie pojawiały się czerwce z anomalią względem wielolecia 1961-1990 niższą od -2 C. Aż trzy takie czerwce pojawiły się za to w latach 20-tych XX w. Pierwszym z nich (cofając się w czasie) był czerwiec 1928 (to tego czerwca odnotowano pokrywę śnieżną na północnym wschodzie naszego kraju). Jego anomalia spadła do -2.31 C.
Tego czerwca średnie temperatury spadły do 11.9 C w Kownie i 11.6 C w Wilnie. Nieco cieplejszy pod względem średniej anomalii krajowej był czerwiec 1925 (-2.06 C).
Jednak ekstremalnie chłodnym czerwcem w latach 1791-2014 okazał się być czerwiec 1923 z anomalią równą -4.03 C (!).
Warto zwrócić uwagę, że na drugim miejscu pod względem chłodu jest czerwiec 1865 z anomalią -3.10 C, co oznacza, że czerwiec 1923 był naprawdę niezwykły. W wielu miejscach kraju temperatura średnia tego miesiąca spadła poniżej 12 C tak było m.in. w Poznaniu (11.9 C), Łodzi (11.6 C). W Koszalinie średnia temperatura czerwca 1923 wyniosła zaledwie 11.0 C, wiele wskazuje na to, że na stacjach takich jak Ustka, Łeba, czy Rozewie, średnia temperatura czerwca 1923 spaść mogła poniżej 11.0 C do okolic 10.5 C. Oznacza to, że w wielu miejscach czerwiec 1923 miał średnie charakteryzujące raczej zimny maj, niż czerwiec. Tego typu wartości temperatur są normalne raczej dla III dekady kwietnia. Najcieplejszym czerwcem XXI w. jest jak do tej pory czerwiec 2007 (+2.35 C).
Bardzo ciepły czerwiec wystąpił w 2003 (+1.81 C) i 1992 (+1.86 C).
Co ciekawe znacznie cieplejsze czerwce pojawiały się w latach wcześniejszych: w 1979 (+2.66 C) ten czerwiec dodatkowo pojawił się w kilkuletnim okresie trwania bardzo zimnych sezonów letnich.
Jeszcze cieplej było w 1964 (+2.97 C).
Jedyne anomalie czerwca wyższe lub równe +3 C pojawiły się w XIX w. Kolejno w 1889 (+3.05 C):
W 1866 anomalia osiągnęła dokładnie 3.00 C:
Jeśli wierzyć pomiarom najstarszym, najcieplejszy czerwiec wystąpił w 1811 (+4.07 C).
Należy tu jednak zaznaczyć, że tak wysoka anomalia jest głównie skutkiem bardzo wysokiej (i dość wątpliwej) anomalii temperatury w Warszawie. Nie mniej jednak nawet, jeśli uznać pomiar z Warszawy za zawyżony, to i tak czerwiec 1811 odznacza się anomalią najwyższą, przekraczającą 3.5 C. Kwantylowa charakterystyka termiczna czerwca 2014 Okres bazowy: 1951-2010
Na znacznym obszarze kraju czerwiec 2014 był w normie termicznej. W województwach centralnych był on lekko chłodny. W województwach lubelskim i warmińsko-mazurskim czerwiec był chłodny, zaś w podlaskim bardzo chłodny. W skali kraju czerwiec zapisał się jako miesiąc lekko chłodny.
CFS Prognoza na lipiec z ostatniego dnia czerwca:
Maj i wiosna 2014 w Polsce Maj się zakończył, pora więc na podsumowania. Wbrew obiegowej opinii maj 2014 nie zaliczał się do miesięcy zimnych. Co więcej, nie był on nawet chłodny w stosunku do żadnego z przyjętych w ostatnich latach okresów referencyjnych. Odchylenie maja wyniosło: +0.63 C w stosunku do okresu 1961-1990 +0.36 C w stosunku do okresu 1971-2000
-0.09 C w stosunku do okresu 1981-2010 W pierwszych dwóch przypadkach maj został scharakteryzowany jako lekko ciepły, zaś w ostatnim jako w normie. Początek miesiąca zaznaczył się w Polsce znacznym ochłodzeniem. Jeszcze 1 maja za wyjątkiem północnej części kraju było stosunkowo ciepło. Temperatura maksymalna 1 maja 2014. Autor: Jarek Lewandowski. Adwekcję chłodnego powietrza ładnie widać na przekroju:
Autor: Krzysztof Sławiński. Na północy notowano dość znaczne przymrozki. 1 maja w Lęborku notowano -1.2 C, zaś następnego dnia już -2.9 C. Jeszcze 6 maja notowano tam -2.6 C. Drugiego maja znacznie spadły temperatury maksymalne, szczególnie na Ziemi Lubuskiej, gdzie lokalnie pojawiły się opady śniegu.
Temperatura maksymalna 2 maja 2014. Autor: Jarek Lewandowski.
Opady śniegu w okolicy Trzemeszna (woj. lubuskie). Nadesłał zelu, źródło: TVP Gorzów.
Mapa synoptyczna 2 maja 2014, 12UTC (DWD).
Autor: Krzysztof Sławiński. 3 maja strefa umiarkowanych i silnych opadów deszczu, a być może lokalnie i śniegu, przesunęła się w głąb kraju, co widać po temperaturach maksymalnych z tego dnia:
Temperatura maksymalna 3 maja 2014. Autor: Jarek Lewandowski. 4 maja nad ranem w Suwałkach temperatura spadła do -3.5 C. Dzień później na posterunku w Dobrocinie notowano -4.0 C, zaś w Jakuszycach -5.2 C. Należy przy tym zauważyć, że wartości z Dobrocina i Jakuszyc są wartościami terminowymi, a nie klasyczną temperaturą minimalną.
Ekstremalne temperatury w dniach 29 kwietnia 6 maja. Źródło: Tygodniowy Biuletyn Hydrologiczny, IMGW. Czwartego maja w dzień było już nieco cieplej, ale nadal chłodno do 14 C, dość podobnie było też dnia następnego. Znacznie cieplej zrobiło się 6 maja, kiedy w południowej części kraju temperatura sięgnęła 20 C. 7 maja zapisał się już temperaturami wysokimi w Tarnowie było niemal 24 C:
Temperatura maksymalna 7 maja 2014. Autor: Jarek Lewandowski. Był to jednocześnie najcieplejszy dzień I dekady maja 2014. Pod jej koniec się ponownie ochłodziło, 10 maja nie notowano temperatur przekraczających 20 C. W II dekadzie maja najbardziej istotnym wydarzeniem były bez wątpienia silne opady w południowej części kraju. Ostatecznie większa powódź się nie pojawiła, ale przez pewien czas prognozy wyglądały groźnie.
Podtopienia w Nowym Targu. Źródło: Podhale24.
Jabłonka. Źródło.
Wybrane maksymalne sumy dobowe opadu. Źródło: Tygodniowy Biuletyn Hydrologiczny, IMGW.
Analiza DWD (15.05.2014, 12UTC).
Autor: Krzysztof Sławiński.
Przebieg opadów na Hali Gąsienicowej. Źródło: Monitor Pogodynki, IMGW. Jednocześnie pojawiły sie bardzo silne opady konwekcyjne. W Nieliszu w ciągu doby spadło niemal 150 mm deszczu. Zaraz po zakończeniu tej sytuacji opadowej mieliśmy do czynienia z pierwszym w tym roku naprawdę silnym ociepleniem, z temperaturami przekraczającymi 30 C. Zanim to nastąpiło, maj był miesiącem chłodnym z temperaturą o około 1.5 C poniżej normy dla okresu 1-17 maja (okres referencyjny 1961-1990). Faktyczna wartość owej anomalii pozostaje nieznana, wiadomo jednak, że w tym czasie wynosiła ona -2 C w stosunku do średniej wieloletniej z całego miesiąca. Już w dniu 17 maja ocieplenie zaznaczyło się na krańcach północno-wschodnich.
Autor: Jarek Lewandowski. W kolejnych dniach wyjątkowo ciepło zrobiło się w regionach Europy, które w zasadzie z upałami kojarzone nie są. Miejscami wartość anomalii temperatury dla 12UTC przekroczyła 20 C.
20 maja w Polsce odnotowano pierwszy dzień gorący w tym roku temperatura w Szczecinie osiągnęła 26.7 C. W nocy z 22 na 23 maja temperatura w Bogatyni nie spadła poniżej 20 C, zaś temperatura maksymalna 23 maja osiągnęła na Wybrzeżu niemal 31 C.
Autor: Jarek Lewandowski. W Krzyżu (Wielkopolska) temperatura maksymalna wg Tygodniowego Biuletynu Hydrologicznego osiągnęła 30.9 C, jednak są pewne wątpliwości co do tej wartości. W kolejnych dniach mieliśmy do czynienia z ochłodzeniem, jak zwykle w takich sytuacjach połączonym z silnymi zjawiskami konwekcyjnymi. Wg Tygodniowego Biuletynu Hydrologicznego dobowe sumy opadu osiągnęły 72.3 mm w Sieradzu, 63.9 mm w Ślemieniu, 60.1 mm w Nieliszu. 27 maja 2014 silna burza we Wrocławiu dała 40.4 mm opadu doprowadzając do znacznych utrudnień komunikacyjnych.
Wrocł aw, 27 maja 2014. Źródło: gazeta.pl.
Burza w Krakowie 26 maja 2014. Autor: Marta Cioch. W ostatnich dniach maja doszło do kolejnego ochłodzenia. Wyjątkowo chłodno było 29 maja, kiedy miejscami temperatura maksymalna nie przekroczyła 10 C.
Autor: Jarek Lewandowski. Maksymalną temperaturę w maju odnotowano w Ustce (+30.8 C, 23.05.2014), zaś minimalną w Suwałkach (-3.5 C, 04.05.2014). Z posterunków meteorologicznych niższą temperaturę notowano w Dobrocinie: -4.0 C. Analiza GFS W maju 2014, podobnie jak w kwietniu, analiza GFS ponownie zawyżyła wyliczoną anomalię. Przypomnijmy, że anomalia ta wyliczana jest dla okresu bazowego 1981-2010. Tym razem
różnica nie była aż tak duża, jak w kwietniu osiągnęła około 0.2 C.
Tym razem prognoza CFSv2 nie była zbyt udana szczególnie w Europie, gdzie rozkład anomalii był w zasadzie odwrotny do prognozowanego:
Dane obserwacyjne Jak napisałem na samym początku: anomalia maja 2014 uśredniona do obszaru Polski wyniosła w maju 2014 +0.63 C (okres referencyjny 1961-1990), +0.36 C (okres referencyjny 1971-2000) i -0.09 C w stosunku do okresu referencyjnego 1981-2010. W stosunku do okresów referencyjnych 1961-1990 i 1971-2000 był to maj lekko ciepły, zaś w stosunku do okresu referencyjnego 1981-2010 maj był w normie termicznej (klasyfikacja kwantylowa).
Ponownie zwraca uwagę wyższa niż w okolicy anomalia we Wrocławiu, jak również w Poznaniu i Warszawie. Usunięcie tych stacji z serii nie wiele jednakże zmienia średnia obszarowa obniża się zaledwie o 0.04 C. Z rozkładu anomalii wynika, że na sporym obszarze kraju był to maj raczej w pobliżu normy termicznej (1961-1990). Jedynie na Wybrzeżu był to maj ciepły z anomaliami dochodzącymi niemal do +2 C (Ustka, Kołobrzeg). Jak wspomniano już wcześniej, do okolic 17-go maja miesiąc ten był zimny. Dopiero ocieplenie w kolejnych dniach spowodowało, iż wartość anomalii wystrzeliła do góry.
Najzimniejsze maje w serii poltemp opisałem tutaj, nie będę więc robił tego ponownie. Jeśli chodzi o maje ciepłe, to najcieplejszym majem ostatnich lat był maj 2002 z odchyleniem równym +3.68 C.
Był to jednocześnie trzeci najcieplejszy maj w serii 1791-2014. Na drugim miejscu znalazł się maj 1937 z odchyleniem równym +3.75 C.
Najcieplejszym majem w całej serii okazał się maj 1889 z anomalią równą +3.85 C.
Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że biorąc pod uwagę niepewności oszacowania średniej obszarowej, wszystkie powyższe maje były sobie w zasadzie niemal równe. Kwantylowa charakterystyka termiczna maja 2014 Okres bazowy 1951-2010.
Na większym znacznym obszarze kraju maj został scharakteryzowany jako w normie, lub lekko ciepły. Jedynie w województwach warmińsko-mazurskim i pomorskim maj scharakteryzowany został jako ciepły. Najniższymi odchyleniami charakteryzowały się województwa lubuskie i dolnośląskie.
W skali całego kraju był to maj lekko ciepły.
Wiosna 2014 W odróżnieniu od maja, wiosna (klimatologiczna, miesiące marzec-maj) okazała się być jedną z najcieplejszych w historii obserwacji (1791-2014). Już na powyższej charakterystyce kwantylowej widać, że była ona w skali kraju ekstremalnie ciepła. Jej odchylenie w stosunku do wielolecia 1961-1990 wyniosło +2.56 C znalazła się ona na czwartym miejscu. Do rekordu z roku 1920 zabrakło zaledwie 0.25 C (+2.81 C). Wystarczyło więc, żeby maj był zaledwie o 0.8 C cieplejszy, by padł rekord dla wiosny.
Niestety ponownie różnica pomiędzy ścisłą czołówką jest tu tak niewielka, że istnieje poważna wątpliwość, czy to na pewno wiosna 1920 była tą najcieplejszą. Równie dobrze rekord może należeć do wiosny 2007. Zimnych wiosen było w ostatnich latach niewiele. Jako chłodna zapisała się wiosna z zeszłego roku z anomalią -0.54 C, nieco chłodniej było w 1996 (-0.72 C). Ostatnią naprawdę zimną wiosnę mieliśmy w 1987 (-2.17 C). Najzimniejsza wiosna w XX w. pojawiła się w 1955 (-2.62 C), zaś najzimniejsza w całej serii była wiosna 1845 (-3.62 C).
W przypadku wiosen najzimniejszych czołówka nie jest już tak mało zróżnicowana. Drugi na liście marzec 1853 charakteryzuje się anomalią równą -3.36 C. Kwantylowa charakterystyka termiczna wiosny 2014 Okres bazowy 1951-2010
Jak wspomniano wyżej, wiosna 2014 była w skali kraju ekstremalnie ciepła. Dotyczy to również każdego województwa. CFS Mimo, że prognoza z poprzedniego miesiąca była raczej nie trafiona, poniżej wstawiam analogiczną prognozę dla czerwca.
Wg powyższej prognozy czerwiec w Polsce zanosi się na ciepły (co jest akurat zgodne z ostatnimi prognozami GFS, które wskazują na wystąpienie wysokich temperatur już w I dekadzie miesiąca). Porównanie prognozy z warunkami rzeczywistymi, jak zwykle na początku przyszłego miesiąca. Globalnie bardzo ciepło Wg NCDC kwiecień 2014 wyrównał globalnie rekord ciepła, a tymczasem maj zapowiada się równie ciepły.
Wg wykonanej przeze mnie analizy GFS, średnia anomalia globalna w stosunku do wielolecia 1981-2010 do wczoraj, 12UTC osiągnęła +0.43 C. Taka wartość anomalii w stosunku do wielolecia 1981-2010 oznaczałaby z kolei rekordowo ciepły maj (dane NCDC przeliczone do okresu 1981-2010 umieściłem tutaj). W serii GISTEMP kwiecień 2014 był z kolei drugi najcieplejszy (po kwietniu 2010). Dane można znaleźć tutaj. Wg innej analizy, którą można znaleźć tutaj, maj był globalnie nieco chłodniejszy z odchyleniem +0.30ºC.
Wg prognoz kolejne 8 dni ma być wyjątkowo ciepłe z odchyleniem przekraczającym 0.60 C.
To oznaczałoby, że wg moich wyliczeń globalna anomalia temperatury maja w odniesieniu do wielolecia 1981-2010 osiągnie +0.49 C, znacznie niższą wartość (+0.37 C) podaje do 28 maja Karsten Haustein.
Oczywiście nie jest pewne, czy maj okaże się rekordowo ciepły w pomiarach rzeczywistych. Z reguły takie oszacowania obarczone są pewnym błędem, czasem dochodzącym nawet do 0.2 C. Dane od września 2011 do kwietnia 2014 wskazują, że mediana błędu dla danych KH wynosi około 0.05 C, zaś 95 percentyl to 0,18 C. Atlantyk Jak widziałem niektórzy zwrócili uwagę na sporą ujemną anomalię SST w północnej części Atlantyku. Na mapach OISSTv2 wygląda ona tak:
Pojawiły się przy tym sugestie, że wpłynie to na temperatury panujące u nas latem. Powstaje więc pytanie, kiedy podobna anomalia się pojawiła i co się wtedy działo? Aby przyjrzeć się anomaliom, które w ubiegłych latach pojawiały się w trakcie takiego rozkładu SST na Atlantyku zaktualizowałem mapy ERRST v3b, które można obejrzeć tutaj. Od razu przyjrzyjmy się mapie kwietniowej, kiedy owa anomalia była już doskonale widoczna:
Dość podobnie było w maju 2009:
W 2004:
W 2003:
W 2002:
Wyjątkowo chłodno w tym rejonie Atlantyku było w 1997:
Już na pierwszy rzut oka staje się jasne, że stosunkowo ciężko określić, czy i jak taka plama chłodu na Atlantyku wpłynie na pogodę latem w naszym kraju. Bardzo podobnie było zarówno w 2009, jak i w 2003. W pierwszym przypadku po chłodnym czerwcu, lipiec i sierpień były ciepłe. W 2003 lato było gorące, szczególnie w zachodniej części kraju w Europie Zachodniej było rekordowo gorąco. Bardzo ciepłe lato panowało również w 2002, za to lato 2004 było odczuwalne jako chłodne wysoka anomalia dodatnia panowała jedynie w sierpniu. W 1997 lato do chłodnych nie należało, ale jak wiemy doświadczyliśmy wtedy wyjątkowo silnej powodzi przy czym wiosną 1997 plama chłodu na Atlantyku miała większe rozmiary, niż obecnie. A może ktoś ma odpowiednią wiedzę, by zaprognozować, cóż może dla nas oznaczać taki rozkład SST na Atlantyku?
Śnieg ;) 2 maja 2014, okolice Sulęcina (woj. lubuskie) Przekazał: Zelu. Ma ktoś jakieś niusy na ten temat? Niskie temperatury mają panować jutrzejszego dnia, szczególnie w pasie od Wrocławia po Terespol.
Miejscami wyjątkowo zimno jest już dziś w Zielonej Górze o 15UTC odnotowano zaledwie +2.7 C. Rozkład temperatury dziś o 15UTC analiza INCA, źródło: IMGW. GFS na jutro, 12UTC
Model GFS widzi niewielką strefę opadów śniegu w okolicy Kotliny Kłodzkiej. Również suma opadów ma być dość znaczna.
Suma opadu od dziś 12UTC do jutra 12UTC. Model GFS, źródło: WetterZentrale. W zasadzie jest to sytuacja dość podobna do tej, z jaką mieliśmy do czynienia 3 maja 2011. Tym razem jednak temperatury mają być nieco wyższe, co powinno zapobiec opadom śniegu. Dla przypomnienia, prognoza na 3 maja 2011 wyglądała tak:
Kwiecień 2014 w Polsce Wbrew niektórym prognozom, kwiecień nie przerwał serii ciepłych miesięcy w Polsce. Był to siódmy miesiąc z rzędu, w którym temperatury uśrednione do obszaru całego kraju przekraczały średnią z wielolecia 1961-1990. Średnia anomalia temperatury w Polsce w stosunku do średniej z lat 1961-1990 wyniosła w kwietniu 2014 +2.75ºC. Był więc to
kolejny ciepły kwiecień od 2004 roku włącznie wszystkie kwietnie charakteryzowały się anomalią dodatnią (w stosunku do 1961-1990), ciąg ten trwa już 11 lat. Na samym początku miesiąca istniały jeszcze poważne wątpliwości, czy będzie on kolejnym ciepłym miesiącem. Temperatury spadły szczególnie w północno-wschodniej części kraju, gdzie rankiem bywało znacznie poniżej zera. Temperatura minimalna 2 kwietnia 2014, autor: Jarek Lewandowski. Nieoficjalne posterunki pomiarowe należące do sieci Trax
odnotowały temperatury jeszcze niższe, np. w Suchedniowie, gdzie było -9 C. Autor: Krzysztof Sławiński.
Analiza DWD 2014-04-02, 00UTC. W kolejnych dniach nadeszło ocieplenie, szczególnie ciepło zrobiło się w południowej i południowo-zachodniej części kraju, gdzie temperatury przekroczyły 20 C.
Temperatura maksymalna 3 kwietnia 2014, Autor: Jarek Lewandowski.
Autor: Krzysztof Sławiński.
Analiza DWD 2014-04-03, 00UTC. Od tego momentu było przeważnie ciepło, głębsze ochłodzenie odnotowano dopiero w połowie miesiąca. 13 kwietnia notowano od poniżej 10 C na krańcach wschodnich i Wybrzeżu, do niemal 16 C na Dolnym Śląsku. Dzień później na znacznym obszarze kraju temperatura maksymalna spadła poniżej 10 C, miejscami nawet poniżej 8 C w Ustce, Koszalinie i Szczecinku notowano 7.4 C. Miejscami odnotowano opady śniegu, w rejonach podgórskich utworzyła się pokrywa śnieżna.
Pokrywa śnieżna w Zakopanem 16 kwietnia 2014. Źródło: Zakopane Online.
Autor: Krzysztof Sławiński.
Analiza DWD 2014-04-16, 00UTC. 17-go kwietnia nad ranem miejscami poniżej -4 C. temperatura minimalna spadła
Temperatura minimalna 17 kwietnia 2014. Autor: Jarek Lewandowski. Na powyższej mapie widać wyraźnie efekt tego, że stacja w Zielonej Górze znajduje się czasem nad warstwą inwersyjną, dzięki czemu notuje się tam wyraźnie wyższe temperatury minimalne, niż na okolicznych stacjach. Począwszy od 17-go kwietnia ponownie zaczęło się ocieplać. Już 18-go kwietnia temperatury maksymalne lokalnie przekroczyły 20 C, zimno było z kolei na zachodzie kraju, gdzie temperatury maksymalne spadły poniżej 10 C. Następnego dnia temperatury powyżej 20 C notowano już na znacznym obszarze kraju,
najcieplej było w Toruniu, 23.5 C. Ostatecznie cała III dekada miesiąca była ciepła, z temperaturami często przekraczającymi 20 C. II połowa kwietnia była jak na kwiecień wyjątkowo burzowa. W Starej Kamienicy (dolnośląskie) 27-go kwietnia spadło ponad 70 mm opadu (wartość z Monitora Pogodynki równa 78.4 mm jest wartością niezweryfikowaną). Ostatecznie maksymalna temperatura kwietnia została odnotowana 23-go kwietnia w Ostrołęce (+24.3 C), zaś minimalna 2-go kwietnia w Białymstoku (-6.7 C). 17-go kwietnia w Jakuszycach notowano -7.2 C, tegoż dnia na Hali Izerskiej temperatura spadła do -10 C. Analiza GFS W tym miesiącu analiza GFS wyjątkowo kiepsko odwzorowała rzeczywisty rozkład anomalii na obszarze naszego kraju. Wyliczona anomalia osiągnęła +2.56 C w stosunku do lat 1981-2010 i była o 0.68 C wyższa, niż odchylenie rzeczywiste, policzone w oparciu o dane ze stacji synoptycznych. Nieprawidłowy był również rozkład anomalii wg analizy GFS najwyższe anomalie notowano na południu kraju, podczas gdy w rzeczywistości najwyższe były one na północy i północnym zachodzie i malały w kierunku południowo-wschodnim.
Anomalia globalna była również bardzo wysoka i wyniosła +0.411 C.
W dalszym ciągu chłód nie opuszcza Ameryki Północnej, przy czym w tym miesiącu wyjątkowo zimno było w Kanadzie.
Inne oszacowanie temperatur globalnych:
Prognoza CFSv2 z końca marca:
Moim zdaniem udana. Dane obserwacyjne Jak wspomniałem na początku, anomalia temperatury kwietnia 2014 wyniosła +2.75 C w stosunku do okresu referencyjnego 1961-1990 (+1.88 C w stosunku do 1981-2010). W tym miesiącu czasowo zrezygnuję z podawania niepewności, gdyż seria danych uległa nieco zmianie (homogenizacja serii krakowskiej wcześniejsze dane były nieco zaniżone w stosunku do tego, co obserwowano na okolicznych stacjach). Serię wydłużyłem również do 1791 r.
Był to więc kolejny ciepły kwiecień, dziewiąty najcieplejszy w latach 1791-2014. Ostatnim cieplejszym kwietniem był kwiecień 2011 z anomalią w stosunku do lat 1961-1990 równą +3.13 C.
Jeszcze cieplej było w 2009 (+3.58 C)
Najprawdopodobniej najcieplejszym kwietniem ostatnich 200 lat okazał się kwiecień 2000 z anomalią +4.38 C.
Bardzo blisko tej wartości znalazły się kwietnie 1918 (+4.34 C) i 1920 (+4.05 C). Różnica pomiędzy kwietniem 1918 a kwietniem 2000 jest tak niewielka, że istnieje szansa, że był on cieplejszy od tego z roku 2000.
Z najcieplejszym kwietniem w latach 1791-2014 jest problem. Pojawił się on niemal na samym początku serii w roku 1800, tym samym jest on obarczony największą niepewnością. We Wrocławiu jego średnia temperatura osiągnęła najprawdopodobniej 15.0 C (przy czym odnosi się to do pomiaru prowadzonego na szczycie wieży matematycznej UWr). Rozkład izoanomali jest tak pogmatwany, że nawet nie wstawiam odpowiedniego obrazka. Anomalie wahały się od około 6-6.5 C na południowym zachodzie, do poniżej 3 C na krańcach północnowschodnich. Obszarowa anomalia jest obecnie szacowana przeze mnie na +4.92 C i najprawdopodobniej był to najcieplejszy kwiecień ostatnich 300 lat. W ostatnich latach wyjątkowo mało mieliśmy kwietni chłodnych. Od 1983 roku włącznie tylko jeden kwiecień (1997) był kwietniem bardzo zimnym. Tak długiego okresu bez zimnych kwietni nie notowano w latach 1791-1982.
To spowodowało, że przyzwyczailiśmy się do kwietni ciepłych tak, że nawet lekko ciepły kwiecień był przez nas odczuwany jako kwiecień bardzo chłodny tak było w roku ubiegłym. Anomalia temperatury kwietnia 2013 w stosunku do wielolecia 1961-1990 wyniosła +0.52 C. Prima Aprilis 2013, Wrocław.
Kwiecień ten chłodny był jedynie w północno-wschodniej części kraju. Chłodniejszy był kwiecień 2003 z lekko ujemną anomalią równą -0.16 C.
Jedynym naprawdę zimnym kwietniem w latach 1983-2014 był kwiecień 1997 z anomalią równą -2.32 C. Poza nim najchłodniejszy był kwiecień 1987 z odchyleniem -0.29 C.
Przed 1983 wystąpiła seria chłodnych kwietni. O ile w latach 1983-2014 było w kwietniu przeciętnie aż o 1.17 C cieplej, niż w wieloleciu 1961-1990, o tyle dziesięcioletni okres 1973-1982 charakteryzował się kwietniami o 1.09 C od tego wielolecia chłodniejszymi. Najchłodniejszy w tym czasie był kwiecień 1982 z anomalią -1.83 C.
Zimniejszy od kwietnia 1997 był dopiero kwiecień 1958 z anomalią -2.97 C, bardzo zimny był również kwiecień 1955 (-2.76 C).
Jednak bez wątpienia najzimniejszym kwietniem XX wieku, a jak się okazuje również całego okresu 1791-2014, był kwiecień 1929 z niezwykłą anomalią równą -4.63 C.
W całej serii dorównuje mu jedynie kwiecień 1817 (-4.60 C). W 1929 izoterma 0 C średniej miesięcznej temperatury kwietnia położona była na zachód od Mińska, zaś na krańcach wschodnich naszego kraju (w jego obecnych granicach) temperatura średnia miesięczna spadała do +1 C, a być może nawet poniżej 1 C. W Wilnie średnia temperatura kwietnia spadła do -0.2 C, w Brześciu notowano +1.1 C, w Mińsku -0.5 C. Na Kozarowszczyźnie (54 19 N, 26 22 E) średnia temperatura kwietnia spadła do -1.6 C, +1.8 C notowano w Białej Podlaskiej, nieco powyżej 1 C osiągnęła średnia temperatura kwietnia na Wybrzeżu. Był to więc miesiąc zaiste niezwykły, wskazujący na to, że potencjalnie możliwa jest na terenie naszego kraju nawet ujemna średnia miesięczna kwietnia (na nizinach).
Anomalie temperatury kwietnia w latach 1796-2014.
Anomalie temperatury rocznej w latach 1796-2013. Styczeń Kwiecień Warto przypomnieć, że 1929 był wyjątkowo zimny w pierwszych czterech miesiącach. Anomalia temperatury w miesiącach styczeń-kwiecień 1929 wyniosła -5.77 C (!), podczas gdy uznany za bardzo chłodny analogiczny okres ubiegłego roku odznaczał się anomalią zaledwie -0.58 C, a w roku bieżącym jest to +3.15 C. Okres od stycznia do kwietnia 1929 był najzimniejszy w latach 1791-2014. Na drugim miejscu znalazł się rok 1940 (-5.18 C), a na trzecim 1942 (-4.88 C). W ostatnich latach zimno było w 1996 (-2.29 C) i 2006 (-1.63 C). Najcieplej było w 1990 (+4.12 C), 1989 (+3.75 C), 2007 (+3.55 C). Obecny rok znajduje się na miejscu czwartym.
Kwantylowa charakterystyka termiczna kwietnia 2014 Okres bazowy 1951-2010. W województwach północno-zachodnich oraz w śląskim i opolskim tegoroczny kwiecień był ekstremalnie ciepły. Na pozostałym obszarze był on anomalnie ciepły, za wyjątkiem południowowschodniej części kraju, gdzie był to miesiąc bardzo ciepły.
W skali całego kraju tegoroczny kwiecień wpadł do najwyższej klasy był ekstremalnie ciepły.
Prognozy na maj Prognozy modelu sezonowego CFSv2 z okresu od 20 do 29 kwietnia wskazują na raczej chłodny maj, szczególnie na północnym wschodzie naszego kraju. Również aktualne prognozy GFS na 14 dni wyglądają raczej nieszczególnie. Być może to właśnie maj przerwie serię ciepłych miesięcy, jaką mamy od października 2013 oczywiście nie jest to pewne najnowsze realizacje modelu CFSv2 wskazywałyby na maj cieplejszy.
Intrygujące, że model prognozuje dalszy ciąg zimnej pogody w Ameryce Północnej z kolei wyjątkowo ciepło ma być na Alasce. Jeśli prognoza ta będzie równie udana, co poprzednia, można uznać, że model ten stosunkowo dobrze nadaje się do prognozowania odchyleń nadchodzącego miesiąca. Kwiecień 2014 do 25.04 Anomalia temperatury kwietnia 2014 w stosunku do wielolecia 1961-1990, do 25 kwietnia włącznie: